1, 2. Antoy itetepet na dakel ya totoo?

ADERAL so interon baley lapud tsunami. Walay lakin pinapaltog to ray totoo ed simbaan kanian dakdakel so asugatan tan wala ray inatey. Sakey ya ina so inatey lapud cancer, tan ataynan toy limaran ananak to.

² No wala ray nagawan ontan ya kalamidad o trahedya, itetepet na dakel a totoo, “Akin?” Dakdakel so mantetepet no akin ya grabe lay panagbusol tan kairapan diad mundo. Kasin intepet mo met la iratan?

3, 4. (a) Anto ray intepet nen Habacuc? (b) Antoy ebat nen Jehova ed sikato?

³ Diad Biblia, naaralan tayo ya anggan saray totoon mabiskeg so pananisia rad Dios et ontan met so tepet da. Singa bilang, intepet nen propeta Habacuc ed si Jehova: “Akin et aabuloyan mon nanengneng ko so mauges a kagagawa? Tan akin et aabuloyan mo so panamairap? Akin et sankanengneng ko so panagderal tan inkaruksa? Tan akin et dakel so pankokolkol tan pambubusolan?”—Habacuc 1:3.

⁴ Diad Habacuc 2:2, 3, nabasa tayo so ebat na Dios ed si Habacuc tan say sipan To ya pangipetek ed situasyon. Inar-aro nen Jehova iray totoo. Ibabaga na Biblia: “Iyaansakit to kayo.” (1 Pedro 5:7) Diad tua, no sikatayo et agtayo labay ya nanengneng so kairapan, lalo lay Dios. (Isaias 55:8, 9) Kanian pantongtongan tayo so tepet ya, Akin et grabe lay kairapan ed mundo?

5. Antoy ibabaga na saray manbabangat na relihyon nipaakar ed kairapan? Antoy ibabangat na Biblia?

⁵ Mabetbet ya ibabaga na saray pastor, papari, tan saray  arum nin manbabangat na relihyon ya linawa na Dios a manirap iray totoo. Ibabaga na arum ya amin a nagagawad sakey ya too, kaiba la ray trahedya, et inggeter la na Dios tan agtayon balot natalosan no akin ya gagawaen to itan. Nayarin ibaga ni ingen na arum ya ompapatey so totoo, pati saray angkelag nin ugugaw, pian nakaiba ira na Dios ed tawen. Balet aliwan tua itan. Saray mauges ya nagagawa et agbalot manlalapud si Jehova. Ibabaga na Biblia: “Agbalot manggaway mauges so tuan Dios, agbalot manggaway aliwa so Makapanyarin-amin!”—Job 34:10.

6. Akin et itetetel na dakel ya totoo ed Dios so amin ya kairapan ed mundo?

⁶ Itetetel na dakel ya totoo ed Dios so amin ya kairapan ed mundo lapud iisipen dan sikato so manuuley ed mundo. Balet singa naaralan tayod Kapitulo 3, say talagan manuuley ed mundo et si Satanas a Diablo.

7, 8. Akin et grabe lay kairapan ed mundo?

⁷ Ibabaga na Biblia ya “say interon mundo et walad pakayari na samay mauges.” (1 Juan 5:19) Say manuley na sayan mundo, si Satanas, et anggapoy panangasi to tan maruksa. Sikato so “mangibabalang ed interon mundo.” (Apocalipsis 12:9) Dakel ya totoo so mangaalig ed sikato, tan atan so sakey ya rason no akin ya say mundo et napno na katilaan, pambubusolan, tan inkaruksa.

⁸ Wala ni arum ya rason no akin ya grabe lay kairapan ed mundo. Nen nanrebelde si Adan tan Eva, impatawir day kasalanan ed saray ananak da. Tan lapud satan ya kasalanan, papairapen na totoo so kapara dan too. Mabetbet ya labay dan iyatagey so sarili da. Manlalaban ira, mangueguerra ira, tan papairapen day arum. (Eclesiastes 4:1; 8:9) No maminsan, maniirap iray totoo lapud “panaon tan saray ag-iilaloan a nagawa.” (Eclesiastes 9:11) Nayarin nibanbana ya wala rad sakey a lugar ya walay aksidente odino arum ya mauges a nagawa.

9. Akin et segurado tayo ya walay dugan rason nen Jehova no akin ya iyaabuloy to ni kairapan?

 ⁹ Aliwan si Jehova so panlalapuan na anggan anton klase na kairapan. Aliwan sikatoy natetel ed saray guerra, krimen tan panagmaltrato. Aliwan say Dios so panlalapuan na saray kalamidad, singa say yegyeg, bagyo, tan delap. Balet ompan naisip mo, ‘No si Jehova so sankamakapanyarian ed uniberso, akin et agto amperen iray mauges ya nagagawa?’ Amta tayo ya inar-aro itayo na Dios, kanian segurado ya walay dugan rason to no akin ya iyaabuloy to ni kairapan.​—1 Juan 4:8.

10. Antoy akusasyon nen Satanas ed si Jehova?

¹⁰ Diad hardin na Eden, inimpluensyaan na Diablo si Adan tan Eva. Inakusaan to so Dios ya mauges kunon Manuley. Singa to ibabaga ya walay isisiblet na Dios ed si Adan tan Eva. Labay iran napanisia nen Satanas ya sikatoy mas maong ya manuley nen say si Jehova tan agda kaukolan so Dios.​—Genesis 3:2-5; nengnengen so Kaaruman ya Impormasyon 27.

11. Anton tepet so ebatan tayo?

¹¹ Ag-inunor nen Adan tan Eva si Jehova tan nanrebelde irad sikato. Inisip da ya walay kanepegan dan mandesisyon parad sarili da no antoy duga tan aliwa. Panon ya paneknekan nen Jehova ya aliway iisipen na sarayan rebelde tan sikato labat so makaamta no antoy sankaabigan parad sikara?

12, 13. (a) Akin et agtampol ya dineral nen Jehova iray rebelde? (b) Akin et inabuloyan nen Jehova ya uleyan nen Satanas so mundo, tan uleyan na totoo so sarili da?

¹² Agtampol ya dineral nen Jehova si Adan tan Eva. Imbes, inabuloyan to ran nawalaan na ananak. Insan  to inikdan na pankanawnawa iray ananak nen Adan tan Eva ya mandesisyon no siopay pilien dan manuley. Gagala nen Jehova ya napano so dalin na perpekton totoo, tan seguradon nasumpal itan anggan antoy gawaen na Diablo.​—Genesis 1:28; Isaias 55:10, 11.

¹³ Inakusaan nen Satanas si Jehova diad arap na minilyon ya anghel. (Job 38:7; Daniel 7:10) Kanian inikdan nen Jehova si Satanas na panaon pian paneknekan no kasin tua so akusasyon to. Inabuloyan to met iray totoo ya manggawa na sarili dan gobierno diad impluensya nen Satanas, pian nanengneng no kasin maong so pansumpalan da no anggapoy tulong na Dios.

14. Antoy apaneknekan diad inlabas na panaon?

¹⁴ Diad apalabas ya nilibon taon, sinali na totoo ya uleyan so sarili da, balet mauges so resulta. Apaneknekan ya matila si Satanas. Talagan kaukolan na totoo so tulong na Dios. Duga si propeta Jeremias nen imbaga to: “Amtak, O Jehova, ya anggapoy autoridad na too ya uleyan so dalan to. Agkanepegan na too ya igiya so dilin kupbang to.”​—Jeremias 10:23.

15, 16. (a) Akin et abaybayag lan aabuloyan nen Jehova so kairapan? (b) Akin et ag-inapiger nen Jehova iray problema ya resulta na ginawa nen Satanas?

¹⁵ Akin et abaybayag lan aabuloyan nen Jehova so kairapan? Akin et agto amperen iray mauges ya nagagawa? Kaukolan ya palabasen so panaon pian napaneknekan ya mauges so uley nen Satanas. Sinali la na totoo so amin a klase na gobierno, balet anggapoy agawaan da. Anggano inmaligwas so science tan teknolohiya, mas lalon linmoor so ag-inkahustisya, irap na bilay, krimen,  tan guerra. Talagan agtayo nasarag ya uleyan so sarili tayo, no anggapoy tulong na Dios.

¹⁶ Anggaman ontan, ag-inapiger nen Jehova iray problema ya resulta na ginawa nen Satanas. Ta no gawaen to itan, singa to susuportaan so uley nen Satanas, kanian agbalot itan gawaen na Dios. Sakey ni, ompan panisiaan na totoo ya sarag dan uleyan so sarili da. Balet aliwan tua itan, tan agbalot suportaan nen Jehova itan ya ideya. Agbalot mantila so Dios.​—Hebreo 6:18.

17, 18. Antoy gawaen nen Jehova ed amin ya mauges a resulta na ginawa nen Satanas?

¹⁷ Kasin sarag nen Jehova ya apigeren so amin ya mauges a resulta na impanrebelde nen Satanas tan saray totoo? On. Diad Dios et posible so amin a bengatla. Sikatoy onkiwas ed dugan panaon, no naebatan la so amin ya akusasyon nen Satanas. Diad satan et sumpalen nen Jehova so gagala to ya gawaen ya paraiso so dalin. Amin ya walad “pakanodnonotan iran lubok” et napaoli. (Juan 5:28, 29) Aglan balot mansakit odino ompatey iray totoo. Apigeren nen Jesus so amin ya mauges a resulta na ginawa nen Satanas. Usaren nen Jehova si Jesus “pian deralen to iray kimey na Diablo.” (1 Juan 3:8) Legan tayon manaalagar, aapresyaen tayon maong so panaanos nen Jehova ed sikatayo pian nakabat tayo tan makapandesisyon tayo ya sikato so pilien tayon Manuley. (Basaen so 2 Pedro 3:9, 10.) Anggano maniirap itayo, tutulongan to tayon mansungdo.​—Juan 4:23; basaen so 1 Corinto 10:13.

¹⁸ Ag-itayo pipiliten nen Jehova ya sikato so pilien tayon Manuley. Niregaloan to iray totoo na abilidad ya mandesisyon a bukor. Amtaen tayo no antoy nagawaan tayo lapud satan ya mablin regalo.

19. Anton marakdakep ya regalo so inter nen Jehova ed sikatayo? Akin et nepeg tayon apresyaen iyan regalo?

¹⁹ Niregaloan itayo nen Jehova na abilidad ya mandesisyon a bukor kanian duma tayo ed saray ayayep. Say kiwas tan reaksion na saray ayayep et nisipor la, balet sikatayo ran totoo et sarag tayon pilien no antoy gawaen tayod bilay tayo tan mandesisyon no kasin labay tayon paliketen si Jehova. (Proverbio 30:24) Sakey ni, aliwa itayon singa robot ya say gagawaen to labat et no antoy aka-program ed sikato. Sarag tayoy mandesisyon no antoy pilien tayon pagmaliwan, no siopa ray pikaaroan tayo, tan no antoy gawaen tayod bilay tayo. Labay nen Jehova ya maliket tayon manbilay.

20, 21. Anton sankaabigan ya desisyon so sarag mon gawaen?

²⁰ Labay nen Jehova ya sikatoy aroen tayo. (Mateo 22:37, 38) Sikatoy singa sakey ya ama ya malikeliket no manlapud puso ya ibagad sikato na anak to ya “Inar-aro ta kayo,” lalo la no agnapipilitan so anak nen imbaga to itan. Inikdan itayo nen Jehova na abilidad ya mandesisyon no kasin pilien tayoy manlingkor ed sikato odino andi. Pinili nen Satanas, Adan, tan Eva so agmanlingkor ed si Jehova. Sika ey, panon mon usaren so abilidad mon mandesisyon a bukor?

²¹ Usar moy abilidad mon mandesisyon a bukor pian manlingkor ed si Jehova. Minilyon so nandesisyon ya pilien ya paliketen si Jehova tan ipulisay si Satanas. (Proverbio 27:11) Antoy gawaen mo natan pian seguradon wadman ka ed balon mundo na Dios sano ekalen to la so amin ya kairapan? Naebatan itan diad ontumbok ya kapitulo.