1, 2. Anton klase na paabang a bii so talagan makapasyodot ed sika?

NO MAKANENGNENG kay sakey ya paabang a bii o prostitute, seguradon naermenan ka. Ompan pankelawan mo no akin et ontan so nansumpalay bilay to. Kasin aabusoen dad abung kanian ugaw ni et nagmaliw lan paabang a bii? Odino lapud irap na bilay et inlako toy sarili to? Odino tatakasan toy maruksan asawa to? Saray ontan ya makapaermen ya istorya et mabetbet ya nagagawa ed sayan mauges a mundo. Kanian agtayo la pankelawan no akin ya inimano nen Jesu-Kristo so pigaran paabang a bibii tan mapangasi impantrato tod sikara. Indanet to ya no magbabawi ra tan umanen day kabibilay da, nawalaan iray maliket ya bilay.​—Mat. 21:28-32; Luc. 7:36-50.

² Balet, imadyin mo pay duman klase na paabang a bii. Sayan bii et ginagala toy magmaliw ya ontan. Parad sikato et aliwa itan ya makapabaing, noagta pakagunggonaan to ni ingen! Labalabay toy kuarta tan pakayari ya naala tod satan a trabaho. Tan panon to no naamtaan mon walay asawa to, ya maomaong tan matoor ed sikato, balet ginagala ton traidoren pian labat magmaliw ya  paabang a bii? Talagan onsyodot ka ed ontan ya bii tan say kabibilay to. Ontan met so alikna nen Jehova a Dios ed palson relihyon kanian aminpiga ton inkompara ed paabang a bii.

3. Anto ran salaysay so aralen tayo ed sayan kapitulo?

³ Diad libro na Ezequiel, walay duaran salaysay nipaakar ed paabang a bii ya mangipapanengneng ed graben ag-impanmatoor na totoo na Dios a manaayam ed Israel tan Juda. (Eze., kap. 16 tan 23) Balet sakbay tayon aralen iratan ya salaysay, imanoen tayo ni so sananey ya simbolikon paabang a bii. Antis na panaon nen Ezequiel tan antis ni ingen ya aporma so nasyon na Israel et wala la iyan paabang a bii tan wala ni anggad natan. Sikatoy nakabat tayo diad sampot ya libro na Biblia ya Apocalipsis.

4, 5. Anto so “Makapanyarin Babilonia,” tan panon tayon amta? (Nengnengen so litrato ed gapo na kapitulo.)

⁴ Diad pasingawey ya inter nen Jesus ed si apostol Juan diad bandad sampot na unonan siglo C.E., malinlinew ya anengneng nen Juan iray detalye nipaakar ed sayan paabang a bii. Sikatoy tinawag ya “maimpluensyan imoral a bii” tan “Makapanyarin Babilonia, say ina na saray imoral a bibii.” (Apo. 17:1, 5) Nilasus a taon ya misteryo ed saray lider na relihyon tan iskolar na Biblia no siopa iyan bii. Nandurumay interpretasyon da. Ibabaga na arum ya irerepresenta to so Babilonia, say arum et ibabaga dan Roma, tan say arum et Simbaan na Romano Katoliko. Balet, abayag la ya atalosan na Saray Tasi nen Jehova no siopan talaga iyan “maimpluensyan imoral a bii.” Saya so sankamundoan ya empiryo na palson relihyon. Panon tayon amta?

⁵ Sayan paabang a bii et naukom lapud imoral ya relasyon tod “saray arari na dalin” odino say politika. Kanian malinew ya agto irerepresenta so politika. Sakey ni, ipapanengneng na Apocalipsis ya “saray negosyante ed dalin” odino saray komersyo ed sayan mundo et akisan tan panermenan day pakaderal na Makapanyarin Babilonia. Kanian agto nayarin irepresenta iratan ya angkakabaleg a negosyo. Siopa ’ya sirin? Sikatoy nankasalanan lapud “espiritismo,” idolatriya, tan panamalikdo. Agta malinew ya ontutukoy iya ed saray palson relihyoson organisasyon ed sayan mundo? Imanoen met ya sayan paabang a bii et adeskribe ya akalugan odino walaan na impluensya ed politika na mundo. Papasegsegangen to met iray matoor ya lingkor nen Jehova a Dios. (Apo. 17:2, 3; 18:11, 23, 24) Agta ontan ya mismo so gagawaen na palson relihyon anggad natan?

6. Akin et nibagan “ina na saray imoral a bibii” so Makapanyarin Babilonia?

⁶ Akin balet et aliwa labat ya “maimpluensyan imoral a bii” so tawag ed Makapanyarin Babilonia, noagta “ina na saray imoral a bibii”? Dakerakel so denominasyon, sekta, tan kulto na palson relihyon. Manlapu la nen pinanduruma iray lenguahe diad Babel  odino Babilonia nensaman, kinmayat ed nanduruman bansa iray amin a klase na doktrina na palson relihyon, kanian nanresulta itan ed dakdakel a klase na relihyon. Talagan duga labat ya say ngaran na “Makapanyarin Babilonia” et inalad syudad na Babilonia ya nanlapuan na saray palson relihyon! (Gen. 11:1-9) Kanian amin na sarayan relihyon et nayarin ipasen ya “ananak” na sakey ya organisasyon, sakey a maimpluensyan imoral a bii. Mabetbet ya uusaren nen Satanas iratan ya relihyon pian tuksoen iray totoo ya mibiang ed espiritismo, idolatriya, tan arum nin pananisia tan kustombre ya agmamapagalang ed Dios. Agpankelawan no akin ya oniay pasakbay ed saray totoo na Dios nipaakar ed satan a mauges ya organisasyon ya sakopen toy interon mundo: “Paway kayo ed sikato, sikayo ran totook, no agyo labay so makapibiang ed saray kasalanan to”!​—Basaen so Apocalipsis 18:4, 5.

7. Akin et uunoren tayo so pasakbay ya ‘ompaway’ ed Makapanyarin Babilonia?

⁷ Kasin inunor mo la itan ya pasakbay? Tandaan, pinalsa nen Jehova iray totoo ya walaan na “espiritual a pankaukolan.” (Mat. 5:3) Satan ya pankaukolan et napenek labat panamegley na dugan panagdayew ed si Jehova. Seguradon labay na saray lingkor nen Jehova ya arawian so espiritual a prostitusyon odino palson panagdayew. Balet duma so labay nen Satanas a Diablo ya nagawa. Papalikdoen to ray totoo na Dios a mibiang ed palson panagdayew. Mabetbet ya epektibo iray pakana to. Diad panaon nen Ezequiel, paulit-ulit ya akibiang iray totoo na Dios ed espiritual ya prostitusyon. Maabig no aralen tayo itan ya salaysay ta dakel so naamtaan tayo nipaakar ed saray estandarte, say hustisya, tan panangasi nen Jehova.

8-10. Anton importantin kakaukolanen ed dugan panagdayew so ontulong ed sikatayo ya natalosan so nalilikna nen Jehova nipaakar ed palson relihyon? Iyilustra.

⁸ Diad libro na Ezequiel, inusar nen Jehova ya ilustrasyon so paabang a bii pian ipaamta so nalilikna to. Pinuyanan si Ezequiel ya isulat so duaran malinlinew ya salaysay ya mangipapanengneng ya asakitan si Jehova lapud agmatoor tan imoral ya kagagawa na totoo to. Akin et inkompara to ra ed saray paabang a bibii?

⁹ Pian natalosan tayoy ebat, pawilen tayo so importantin kakaukolanen ed dugan panagdayew ya inaral tayo ed Kapitulo 5 na sayan publikasyon. Diad Ganggan parad Israel, imbaga nen Jehova: “Agka nepeg a nawalaan na arum a dirios nilikud ed siak [odino, “pian angatan mo ak,” paimanod leksab]. . . . Siak, si Jehova a Dios mo, et sakey a Dios a kakaukolanen ton sikato labat so dayewen.” (Exo. 20:3, 5) Insan indanet to lamet itan ya katuaan ya inkuan to: “Agka nepeg ya ondakmomo ed sananey a dios, ta si Jehova et kabkabat a kakaukolanen ton sikato labat so  dayewen. On, sikatoy sakey a Dios a kakaukolanen ton sikato labat so dayewen.” (Exo. 34:14) Malinlinew ya ag-awaten nen Jehova so panagdayew tayo no aliwan sikato labat so dayewen tayo.

¹⁰ Sarag tayon ikompara iya ed sanasawa. Wala ray bengatlan iilaloan na asawan laki tan asawan bii ya parad sikaran dua labat. No sakey ed sikara et iter toy romantikon atension o seksual ya pilalek ed agto asawa, natural labat ya manselos tan nasakitan so asawa to. (Basaen so Hebreo 13:4.) Mipadpara, no nipaakar ed panagdayew, duga labat ya nasakitan si Jehova no say mismon totoo to, ya angipromisa ya sikato labat so dayewen da, et mandayew ed saray palson dios. Mapuersa so impaneskribe to ed sayan personal ya nalilikna to diad kapitulo 16 na Ezequiel.

11. Antoy insalaysay nen Jehova nipaakar ed Jerusalem tan say nanlapuan to?

¹¹ Say sankarukeyan ya imbaga nen Jehova ed libro na Ezequiel et nabasad kapitulo 16​—tan sakey itan ed saray sankarukeyan ya propesiya to ed interon Hebreon Kasulatan. Impaimano nen Jehova so syudad na Jerusalem ya mangirepresenta ed agmatoor ya Juda. Insalaysay To so maermen tan makapabiglan istorya na nanlapuan na syudad tan say impantraidor tod si Jehova. Diad gapo et sikatoy sakey ya ugaw ya inabandona, marutak, tan anggapoy mangiyaansakit. Saray ateng to et saray paganon Canaanita ya manaayam ed satan ya dalin. Say Jerusalem et abayag ya walad kontrol na sakey a Canaanitan tribu, saray Jebuseo, anggad nen sinakop itan nen David. Akasian nen Jehova so ugaw, nilinisan to tan inter to ray pankaukolan to. Asabi panaon, sikatoy nagmaliw ya pinagka-asawa to. Diad tua, sakbay ya nanayam ed satan a syudad iray Israelita et akisipanan la rad si Jehova, tan boluntaryo dan ginawa itan diad panaon ni nen Moises. (Exo. 24:7, 8) Nen nagmaliw lan capital na bansa so Jerusalem, benendisyonan itan nen Jehova tan pinayaman tan pinarakep to, ya singa gagawaen na mayaman tan makapanyarin asawan laki ya iikdan toy asawa to na balibali ran alahas pian ipanengneng so panangaro to.​—Eze. 16:1-14.

12. Panon ya kalkalnan nagmaliw ya agmatoor so Jerusalem?

¹² Imanoen so sinmublay ya agawa. Imbaga nen Jehova: “Nanmatalek kad gangganam tan nagmaliw kan imoral a bii lapud inkabantog mo. Mabulbulos kan akilawanan ed amin a toon ondadalan, tan akayarian day gangganam.” (Eze. 16:15) Diad panaon nen Solomon, benendisyonan a maong tan pinayaman nen Jehova so totoo to kanian nagmaliw ya marakdakep ya syudad so Jerusalem, sakey ed saray kabkabat ya syudad ed interon mundo nensaman. (1 Ara. 10:23, 27) Balet kalkalnan nagmaliw ya agmatoor so Jerusalem. Ginmapon arutakan so Jerusalem nen inabuloyan nen Solomon ya mandayew ed saray paganon dios iray dakdakel ya dayon asawa to pian paliketen ira. (1 Ara. 11:1-8) Tan  mas grabe ni so ginawa na saray arari ya sinmublay ed sikato, ta dinutakan day interon bansa lapud palson panagdayew. Antoy alikna nen Jehova ed ontan ya klase na prostitusyon tan panagtraidor? Inkuan to: “Saray ontan a bengatla et agnepeg a niwala, tan ag-iratan nepeg a nagawa.” (Eze. 16:16) Balet lalo nin linmoor so mauges a kagagawa na totoo to!

13. Anton kaugsan so ginawa na totoo na Dios ya manaayam ed Jerusalem?

¹³ Isip mo pay sakit tan sanok ya alikna nen Jehova legan ton ibabaga so kaugsan na totoon pinili to: “Inalam iray ananak mon lalaki tan bibii ya inyanak mod siak, tan inyapay mo ra bilang bagat ed saray idolo—agta alablabas la so impilawanan mo? Pinatey mo ray ananak ko, tan inyapay mo ra bilang bagat diad impangiparalan mod sikara ed apoy.” (Eze. 16:20, 21) Napatnagan ed sarayan makapabiglan ginawa da no panon kauges si Satanas. Labalabay ton tuksoen iray totoo nen Jehova pian gawaen so ontan iran makapadimlan kagagawa! Balet nanenengneng nen Jehova so amin. Sarasarag na Dios ya ekalen so epekto na anggan anton sankagrabian ya karuksaan nen Satanas, tan iter To so hustisya.​—Basaen so Job 34:24.

14. Siopa ray duaran agagi na Jerusalem diad ilustrasyon nen Jehova, tan siopad sikaran talo so sankaugesan?

¹⁴ Balet, agla nalikna na Jerusalem so kababaingan ed gagawaen ton kaugsan. Intultuloy toy gagawaen ton prostitusyon. Imbaga nen Jehova ya mas anggapoy baing to nen saray arum ya paabang a bibii ta sikato ni manbabayar ed lalaki pian milawanan ed sikato! (Eze. 16:34) Imbaga na Dios ya say Jerusalem et singa met si “ina” to, saray paganon tribu ya datin mangokontrol ed satan a dalin. (Eze. 16:44, 45) Intuloy nen Jehova so ilustrasyon diad impangibaga ya say atsi na Jerusalem et say Samaria, ya akaunan nanggaway espiritual a prostitusyon. Binitla met na Dios so sakey nin agi da, say Sodoma, ya abayag lan aderal lapud inkamapaatagey tan graben inkauges to. Say labay ya idanet nen Jehova et pinalumbasan na Jerusalem so inkauges na duaran agagi to, say Samaria tan anggan say Sodoma! (Eze. 16:46-50) Imbaliwala na totoo na Dios iray amayamay ya pasakbay tan intultuloy day nanrebelde.

15. Antoy gagala na pangukom nen Jehova ed Jerusalem, tan antoy iiter ton ilalo?

¹⁵ Antoy gawaen nen Jehova? Imbaga tod Jerusalem: “Tiponen ko . . . so amin a manangarom a pinaliket mo,” tan “iyawat ta kad lima ra.” Saray datin paganon kaalyansa na totoo na Dios so maneral ed Jerusalem, ya ekalen day inkarakep to tan saray kayamanan to. “Tupaken da ka tan pateyen da kad espada ra,” so kuan nen Jehova. Antoy gagala na pangukom tod sikara? Aliwan pian naupot so totoo to, noagta imbaga to: “Patundaen koy pilalawanan mo.” Inyarum ni na Dios: “Onkepa lay sanok kod sika, tan naandi lay imon kod sika; tan ondeen ak tan agak la onsanok.” Singa naaralan tayod Kapitulo 9 na sayan publikasyon,  say gagala nen Jehova et nipawil iray totoo to kayari iran naaripen. Akin? Imbaga to: “Nonoten koy impisipanan kod sika diad saray agew na inkaugaw mo.” (Eze. 16:37-42, 60) Aliwan singa saray totoo to, si Jehova et naynay a matoor!​—Basaen so Apocalipsis 15:4.

16, 17. (a) Akin ya agtayo la ibabaga ya isisimbolo nen Ohola tan Oholiba so Kakristianoan? (Nengnengen so kahon ya “Sanagin Paabang a Bibii.”) (b) Anto ray praktikal ya naaralan tayo ed Ezequiel kapitulo 16 tan 23?

¹⁶ Diad samay andukey tan mapuersan imbaga nen Jehova ya akasulat ed Ezequiel kapitulo 16, dakel so naaralan tayo nipaakar ed matunong iran estandarte to, say inkahustisya to, tan say inkamapangasi to. Ontan met iray naaralan tayo ed Ezequiel kapitulo 23. Ipapapuso na saray tuan Kristiano natan iray malinew ya mensahe nen Jehova nipaakar ed prostitusyon ya ginawa na totoo to. Agtayo labay ya sakitan si Jehova a singa ginawa na Juda tan Jerusalem! Kanian nepeg ya ipasen tayon makapadimla so idolatriya tan arawian tayo itan. Kaibad klase na idolatriya so agum tan materyalismo. (Mat. 6:24; Col. 3:5) Labay tayoy misalamat ed si Jehova ta mapangasi ton impawil so dugan panagdayew ed sarayan kaunoran ya agew tan agto lan balot abuloyan ya nadutakan itan! Sikatoy akisipanan ed espiritual ya Israel na “sakey ya agmanganggan sipanan,” tan ag-itan balot nabuyak lapud ag-inkamatoor odino prostitusyon. (Eze. 16:60) Kanian pablien tayo komon so pribilehyon makapilimog natan ed malinis ya totoo nen Jehova.

¹⁷ Balet, antoy naaralan tayod samay imbaga nen Jehova ya panangukom ed saramay paabang a bibii ed libro na Ezequiel no ikomparad samay “maimpluensyan imoral a bii,” say Makapanyarin Babilonia? Nengnengen tayo.

18, 19. Anto ray naimano tayon piparaan na saramay paabang a bibii ya abitlad Ezequiel tan samay adeskribe ed Apocalipsis?

¹⁸ Agmanguuman si Jehova. (Sant. 1:17) Pareho nin siansia so nalilikna to ed palson relihyon manlapu lad inggapo na satan ya maimpluensyan imoral a bii. Kanian agtayo pankelawan ya dakel so piparaan na panangukom to ed saramay paabang a bibii ed libro na Ezequiel tan say pangukom to ed “maimpluensyan imoral a bii” ya adeskribe ed libro na Apocalipsis.

¹⁹ Singa bilang, imanoen ya say dusa ed saramay paabang a bibii diad propesiya nen Ezequiel et agdirektan nanlapu ed si Jehova, noagta diad saray mismon bansa ya akilawananan ed espiritual na saray agmatoor ya totoo To. Mipadpara, say sankamundoan ya empiryo na palson relihyon et naukom lapud ontan ya impilawanan tod “saray arari na dalin.” Tan siopay panlapuan na dusa to? Nabasa tayo ya sarayan arari odino gobierno et “busolen da may imoral a bii tan sikatoy deralen tan lakseban da, tan upoten day laman to tan sigpot dan poolan.” Akin et gawaen na saray  gobierno na sayan mundo iyan makapabiglan pangataki? Lapud iyan na Dios “ed kapusoan da so panggawa ed samay walad kanonotan to.”​—Apo. 17:1-3, 15-17.

20. Antoy mangipapanengneng ya say panangukom ed Babilonia et permanente?

²⁰ Kanian usaren nen Jehova iray nasyon na sayan mundo pian sumpalen so panangukom to ed amin ya palson relihyon, kaiba lay dakel ya relihyon na Kakristianoan. Sayan panangukom et permanente; agla ra naperdona, anggapo lay pankanawnawa na sarayan relihyon ya umanen iray kagagawa ra. Ipapaamta na Apocalipsis ya say Babilonia et “aglan balot naromog.” (Apo. 18:21) Manliket iray anghel na Dios ed kaderal to, ya ibaga da: “Idayew yoy Jah! Tan say asewek a manlalapud Babilonia et onaatagey ya anggad angga.” (Apo. 19:3) Sayan panangukom et agnauman. Anggapo lay anggan anton palson relihyon ya naabuloyan ya onlesa tan maneral ed dugan panagdayew. No naukom tan naderal lay Babilonia, walay simbolikon makapal ya asewek ya onatagey ed anggad angga.

21. Anton panaon so onggapo no naderal la so palson relihyon, tan panon itan ya manampot?

 ²¹ No atakien la na saray gobierno ed sayan mundo so Makapanyarin Babilonia, ipaakseb da so panangukom nen Jehova, say baleg ya kasumpalan na gagala To. Gapoan itan na baleg ya kairapan, sakey a magulogulon panaon ya agnin balot agawa ed kapiganman. (Mat. 24:21) Say sampot na satan ya kairapan et say Armagedon, say piguerra nen Jehova ed sayan mauges ya sistema na mundo. (Apo. 16:14, 16) Nanengneng tayo ed saray onsublay a kapitulo na sayan publikasyon ya dakel so naaralan tayo ed libro na Ezequiel nipaakar ed saray nagawa ed baleg a kairapan. Balet antis na satan, anto ray praktikal ya naaralan tayod Ezequiel kapitulo 16 tan 23 ya labay tayon tandaan tan iyaplika?

22, 23. Diad impangonsidera tayo ed saray paabang a bibii diad libro na Ezequiel tan Apocalipsis, antoy naaralan tayo nipaakar ed sagradon panaglingkor?

²² Labalabay nen Satanas ya impluensyaan iramay mibibiang ed dugan panagdayew. Manliket ya maong no napabeneg to tayo ed dugan panagdayew tan gawaen tayoy singa ginawa na saray paabang a bibii ya abitla ed libro na Ezequiel. Tandaan tayo ya aglabay nen Jehova ya walay kaapag to ed panagdayew ed sikato tan agto labay so ag-inkamatoor! (Num. 25:11) Kanian gawaen tayoy anggaay nayarian tayon arawian so palson relihyon, tan ‘agtayo didiwiten iray marutak’ ed pakanengneng na Dios. (Isa. 52:11) Satan met so rason no akin ya anggapoy dadapagan tayo ed panlalaban tan gulo na politika diad sayan mundon anggapoy pankakasakey. (Juan 15:19) Ipapasen tayo so nasyonalismo ya singa sakey ed saray palson relihyon ya ipapaseseg nen Satanas, kanian agtayon balot mibibiang ed satan.

²³ Manunad amin, tandaan tayo so balbaleg ya pribilehyo tayon mandayew ed si Jehova diad malinis tan masanto ya espiritual a templo to. Legan tayon papablien itan ya uksoyan na Dios, komon ta mas determinado tayon agmibiang ed palson relihyon tan ed prostitusyon ya gagawaen to!