1, 2. (a) Akin et nayarin nanaburido iray Judion walad Babilonia? (b) Akin et seguradon nasurprisa ira? (c) Anto ran tepet so ebatan tayo?

DIAD panangigiya na Dios, impasabi nen Ezequiel ed saray Judion walad Babilonia so pigaran propesiya panamegley na saray tanda ya sankanengneng da. Say unonan propesiya ya inyakto nen Ezequiel et sakey a mensahe na panangukom, ontan met so komadua tan komatlo, tan saray tinmumbok ya inyakto to. (Eze. 3:24-26; 4:1-7; 5:1; 12:3-6) Diad tua, amin ya propesiyan inyakto to la et mangipapasabi na graben panangukom ed saray Judio.

² Kanian imadyin moy impanaburido na saray Judion kaiba nen Ezequiel nen sikatoy linma ed arapan da pian iyakto so sakey lamet ya propesiya. Nayarin inisip da: ‘Anto lamet kasin makapabiglan mensahe so ipaamta to?’ Balet seguradon nasurprisa ira. Duma natan so propesiyan iyakto nen Ezequiel. Aliwa itan ya nipaakar ed makapataktakot ya panangukom, noagta makapalikliket ya promisa. (Eze. 37:23) Anton mensahe so ipasabi nen Ezequiel ed sikara? Antoy kabaliksan na satan? Akin et importante itan ed saray lingkor na Dios natan? Nengnengen tayo.

3. (a) Antoy irerepresenta na bislak ya “parad Juda”? (b) Akin et irerepresenta na “bislak na Efraim” so samploran tribu ya panarian?

³ Ingganggan nen Jehova si Ezequiel ya mangalay duaran bislak  tan isulat toy “parad Juda” ed sakey a bislak insan diad sakey nin bislak et isulat toy “parad Jose, say bislak na Efraim.” (Basaen so Ezequiel 37:15, 16.) Antoy irerepresenta na duaran bislak? Say bislak ya “parad Juda” et irerepresenta to so duaran tribu a panarian na Juda tan Benjamin. Saray arari ya nanlapud poli nen Juda so nanuley ed duaran tribu; ontan met, kaiba da iray saserdote ta manlilingkor iratan ed templo diad Jerusalem. (2 Awa. 11:13, 14; 34:30) Kanian wadman ed panarian na Juda iray arari ed poli nen David tan saray Levitan saserdote. “Say bislak na Efraim” balet et irerepresenta to so samploran tribu ya panarian na Israel. Akin et matukoy ya say Efraim so mangirepresenta ed samploran tribu? Say unonan ari na samploran tribu ya panarian et si Jeroboam, ya nanlapud tribu na Efraim. Sinmabi panaon, say Efraim et nagmaliw ya manunan tribu ed Israel. (Deu. 33:17; 1 Ara. 11:26) Imanoen ya agkabiangan ed samploran tribu na Israel iray arari ya nanlapud poli nen David odino saray Levitan saserdote.

4. Antoy iyiilustra na tinmumbok ya ginawa nen Ezequiel ed samay duaran bislak? (Nengnengen so litrato ed gapo na kapitulo.)

⁴ Ingganggan met na Dios si Ezequiel ya panabayen to so duaran bislak “pian magmaliw iran singa saksakey a bislak.” Agla makaanos iray Judion wadman legan dan babantayan si Ezequiel, kanian intepet da: “Agmo ta ibaga ed sikami no antoy kabaliksan na sarayan bengatla?” Imbaga to ya samay inyakto to et nipaakar ed no antoy gawaen a mismo nen Jehova. Nipaakar ed samay duaran bislak, oniay imbaga nen Jehova: “Gawaen ko ran saksakey a bislak, tan magmaliw iran saksakey ed limak.”​—Eze. 37:17-19.

5. Antoy kabaliksan na samay inyakto nen Ezequiel? (Nengnengen so kahon ya “Say Impankasakey na Duaran Bislak.”)

⁵ Insan, impaliwawa nen Jehova so kabaliksan na pankasakey na duaran bislak. (Basaen so Ezequiel 37:21, 22.) Saramay naaripen ya nanlapud duaran tribu a panarian na Juda tan nanlapud samploran tribu a panarian na Israel (Efraim) et nipawil ed dalin na Israel, tan diman et magmaliw iran “sakey a nasyon.”​—Jer. 30:1-3; 31:2-9; 33:7.

6. Anto ray duaran mankonektaan ya propesiya ya nabasad Ezequiel kapitulo 37?

⁶ Talagan makapadinayew so duaran mankonektaan ya propesiya nipaakar ed panangipawil ya nabasad Ezequiel kapitulo 37! Si Jehova so Dios ya mangipawil ed bilay (bersikulo 1-14) pati say pankakasakey (bersikulo 15-28). Say makapaliket ya mensahen ipapasabi na sarayan duaran propesiya et: Naandi so patey, tan pati say inkaapag-apag.

7. Panon ya pruebaan na 1 Awaran 9:2, 3 ya “diad Dios et posible so amin a bengatla”?

⁷ Diad pakanengneng na too, singa imposible ya nibulos tan mankakasakey iray Israelita ya imbantak ed arum iran nasyon. * Balet, “diad Dios et posible so amin a bengatla.” (Mat. 19:26) Sinumpal nen Jehova so propesiya to. Anampot so impakaaripen dad Babilonia nen 537 B.C.E. tan kayari na satan et sinmabid Jerusalem iray kabiangan na duaran tribu tan samploran tribu  ya panarian pian ontulong ed pangipawil na dugan panagdayew. Pruebaan iya na pinuyanan a Kasulatan: “Nanayam ed Jerusalem so arum ed saray kailalakan nen Juda, Benjamin, Efraim, tan Manases.” (1 Awa. 9:2, 3; Esd. 6:17) Singa impasakbay nen Jehova, akikasakey iray kabiangan na samploran tribu ya panarian na Israel ed saray kabiangan na duaran tribu ya panarian na Juda.

8. (a) Antoy impropesiya nen Isaias? (b) Anton duaran importantin punto so naimano tayod Ezequiel 37:21?

⁸ Manga 200 taon lad apalabas, impropesiya nen propeta Isaias so nagawa ed Israel tan Juda no nibulos la ra. Impasakbay to ya tiponen nen Jehova iray “nitaytayak a totoo na Israel” tan saray “nitaytayak a totoo na Juda manlapud apatiran suyok na dalin,” kaiba la ray ‘ompaway ed Asirya.’ (Isa. 11:12, 13, 16) Tan talagan agawa so impasakbay nen Jehova ta inala to “iray Israelita ed saray nasyon.” (Eze. 37:21) Imanoen so duaran importantin punto: Agla tinukoy nen Jehova iray naaripen a totoo to bilang “Juda” tan “Efraim” noagta saray “Israelita”—saksakey a grupo. Ontan met, tinukoy iray Israelita ya onsasabi, aliwa labat ya manlapud sakey a nasyon, say Babilonia, noagta manlapud pigaran nasyon—diad tua, “manlapud nanduruman direksion.”

9. Panon ya tinulongan nen Jehova iray naaripen a totoo to ya mankasakey?

⁹ Nen akapawil lad Israel iray naaripen a totoo nen Jehova, panon to ran tinulongan ya mankasakey? Inikdan to ra na saray espiritual ya managpastol, a singa si Zerubabel, say Atagey a Saserdote ya si Josue, Esdras, tan Nehemias. Tinuro to met si propeta Aggeo, Zacarias, tan Malaquias. Makulin pinaseseg na sarayan matoor a lalaki so nasyon pian unoren da iray ganggan na Dios. (Neh. 8:2, 3) Sakey ni, prinotektaan nen Jehova so nasyon na Israel diad  impaneral to ed saray mauges a plano na saray kalaban na totoo to.​—Est. 9:24, 25; Zac. 4:6.

10. Antoy ayarian ya gawaen nen Satanas?

¹⁰ Balet anggano maaron tutulongan nen Jehova iray Israelita, dakel so agnansiansia ed dugan panagdayew. Nabasa iray ginawa ra ed saray libro na Biblia ya nisulat kayari impawil da. (Esd. 9:1-3; Neh. 13:1, 2, 15) Diad tua, sanlasus taon labat so linmabas kayari impawil da, inmarawi la ran maong ed dugan panagdayew kanian kaukolan ya bagaan ira nen Jehova: “Pawil kayo ed siak.” (Mal. 3:7) Nen wadiad dalin si Jesus, say relihyon na saray Judio et naapag-apag lad nanduruman sekta ya idadaulo na saray agmatoor ya managpastol. (Mat. 16:6; Mar. 7:5-8) Ayarian sirin nen Satanas ya deralen so pankakasakey da. Balet, seguradon nasumpal so propesiya nen Jehova nipaakar ed pankakasakey. Panon?

11. (a) Antoy impaamta nen Jehova nipaakar ed propesiya to ed pankakasakey? (b) Antoy sinali lamet ya gawaen nen Satanas nen sikatoy pinaekal ed tawen?

¹¹ Basaen so Ezequiel 37:24. Impaamta nen Jehova ya say kasumpalan na propesiya to ed pankakasakey et nakompleto labat ed saray totoo to no ginmapo lan manuley bilang Ari si “David a lingkor” to, ya ontutukoy ed si Jesus, tan agawa iya nen 1914. * (2 Sam. 7:16; Luc. 1:32) Diad saman et sinalatan la na espiritual ya Israel, saray alanaan, so literal ya Israel. (Jer. 31:33; Gal. 3:29) Sasalien lamet nen Satanas ya deralen so pankakasakey na totoo na Dios, lalo la nen sikatoy pinaekal ed tawen. (Apo. 12:7-10) Singa bilang, kayari impatey nen Brother Russell nen 1916, sinali nen Satanas ya deralen so pankakasakey na saray alanaan diad impangusar tod saray apostata. Balet, ag-abayag et tinaynan lanlamang na saraman ya apostata so organisasyon. Ayarian met nen Satanas ya iyan ed prisoan iray agagin mangidadaulo ed saman a panaon, balet siansian ag-abuyak iray totoo nen Jehova. Saray alanaan ya agagi ya nanmatoor ed si Jehova et nansiansian nankakasakey.

12. Akin et ag-ayarian nen Satanas ya deralen so pankakasakey na espiritual ya Israel?

¹² Kanian ag-ayarian nen Satanas ya deralen so pankakasakey na espiritual ya Israel, ya singa agawaan tod literal ya Israel. Akin? Ta ginawa na saray alanaan so anggaay nayarian dan tumboken so estandarte nen Jehova. Lapud satan, prinotektaan ira na Ari da, si Jesu-Kristo, ya tuloytuloy ton tataloen si Satanas.​—Apo. 6:2.

13. Anton importantin katuaan so naaralan tayo ed propesiya nipaakar ed impankasakey na duaran bislak?

¹³ Akin et importante ed sikatayo natan so propesiya nipaakar ed impankasakey na duaran bislak? Tandaan ya say punto na propesiya et no panon ya mankasakey so duaran grupo. Tan idadanet na sayan propesiya ya si Jehova so manggawad sayan pankasakey. Anton importantin katuaan nipaakar ed dugan panagdayew  so idadanet na sayan propesiya? Diad simplin panangibaga: Si Jehova a mismo so onkiwas pian mankasakey iray mandadayew ed sikato.​—Eze. 37:19.

14. Manlapu la nen 1919, panon ya anengneng so mas baleg a kasumpalan na propesiya nipaakar ed impankasakey na duaran bislak?

¹⁴ Manlapu la nen 1919, kayarin alinisan ed espiritual iray totoo na Dios tan manaayam la rad espiritual a paraiso, anengneng so mas baleg a kasumpalan na propesiya nipaakar ed impankasakey na saray bislak. Diad saman, dakel ed saramay kaibad impankasakey et walaan na ilalo ya magmaliw ya arari tan saserdote ed tawen. (Apo. 20:6) Sarayan alanaan et isisimbolo na bislak ya “parad Juda”​—sakey a nasyon ya kaiba iray ari ya nanlapud poli nen David tan saray Levitan saserdote. Balet diad ilalabas na panaon, dinmakel lan dinmakel iramay walaan na ilalon manbilay ed dalin tan akikasakey ira ed saray espiritual ya Judio odino alanaan a Kristiano. Sikaray singa say “bislak na Efraim”—sakey a nasyon ya agkaiba iray arari ya nanlapud poli nen David tan saray Levitan saserdote. Nankasakey irayan grupo ya manlilingkor bilang totoo nen Jehova ya idadaulo na Ari da, si Jesu-Kristo.​—Eze. 37:24.

15. Panon ya nasusumpal natan so propesiyan nabasa ed Ezequiel 37:26, 27?

¹⁵ Ipapanengneng na propesiya nen Ezequiel ya dakel so napakiwas ya miulop ed saray alanaan diad dugan panagdayew. Oniay imbaga nen Jehova nipaakar ed saray totoo to: “Parakelen ko ra” tan “niwala ed tagey da so toldak.” (Eze. 37:26, 27; paimanod leksab) Ipapanonot na sarayan salita so propesiya nen apostol Juan manga 700 taon kayari impanbilay nen Ezequiel, ya ‘samay akayurong ed trono et tarongan to na tolda to’ so “sakey a baleg ya ulop.” (Apo. 7:9, 15) Natan, saray alanaan tan say baleg ya ulop et saniba bilang sakey a nasyon, saray totoo na Dios ya proprotektaan na tolda to.

16. Antoy impropesiya nen Zacarias nipaakar ed pankasakey na espiritual ya Israel tan saray walaan na ilalon manbilay ed dalin?

¹⁶ Say pankasakey na saray espiritual ya Judio tan saray walaan na ilalon manbilay ed dalin et impropesiya met nen Zacarias, ya sakey ed saray pinmawil ed Jerusalem. Imbaga to ya walay “samploran lalaki a nanlapud . . . saray nasyon” ya “ombemben a malet ed andukey a kawes na sakey a Judio” tan ibaga da: “Mila kami ed sikayo, ta nadngelan min say Dios et walad sikayo.” (Zac. 8:23) Lapud tinukoy nen Zacarias ya “sikayo” imay “sakey a Judio,” aliwa labat itan a sakey a too noagta grupo na totoo, ya irerepresenta natan na saray alanaan ya wadia nid dalin, odino saray espiritual ya Judio. (Roma 2:28, 29) Say “samploran lalaki” et irerepresenta da iramay walaan na ilalon manbilay ed dalin. Sikaray “ombemben a malet” tan “mila” ed saray alanaan. (Isa. 2:2, 3; Mat. 25:40) Idadanet na saray salitan “ombemben a malet” tan “mila kami ed sikayo” so kompleton pankasakey na sarayan duaran grupo.

17. Panon ya indeskribe nen Jesus so pankakasakey ya panliliketan tayo natan?

 ¹⁷ Nayarin sankanonot nen Jesus imay propesiya nen Ezequiel nipaakar ed pankasakey nen deneskribe toy sarili to bilang sakey a managpastol ya diad panangigiya to et magmaliw ya “sakey a pulok” iray karnero to (saray alanaan) tan saray ‘arum a karnero’ (saray walaan na ilalon manbilay ed dalin). (Juan 10:16; Eze. 34:23; 37:24, 25) Ililitrato na sarayan imbaga nen Jesus tan na saray propeta nensaman so makapakelkelaw ya espiritual a pankakasakey ya panliliketan tayo natan, anggan anto so ilalo tayo. Naapag-apag ed dakdakel a grupo so palson relihyon, balet nae-eksperiensya tayoy pankakasakey ya singa milagro.

18. Base ed Ezequiel 37:28, akin et importante ya magmaliw ya ‘agkabiangay mundo’ iray totoo na Dios?

¹⁸ Idadanet na saray sampot ya imbaga nen Ezequiel diad propesiya to nipaakar ed panangipawil no akin ya segurado tayo ya agbalot naderal so pankakasakey tayo. (Basaen so Ezequiel 37:28.) Nankakasakey iray totoo nen Jehova lapud “walad pegley da” so santuaryo to, say dugan panagdayew. Tan mansiansiad sikara so santuaryo to basta mansiansia ran masanto, odino biig ed mundo nen Satanas. (1 Cor. 6:11; Apo. 7:14) Indanet nen Jesus ya importante ya agtayo magmaliw a kabiangan na mundo. Oniay inkuan to nen impapuson impikasi to iray disipulo to: “Masanton Ama, bantayan mo ra . . . pian magmaliw iran saksakey . . . Ag-ira kabiangay mundo . . . Pasantom ira diad panamegley na katuaan.” (Juan 17:11, 16, 17) Imanoen ya inkonekta nen Jesus so pagmaliw a “saksakey” ed pagmaliw ya ‘agkabiangay mundo.’

19. (a) Panon tayon nipanengneng ya aaligen tayoy Dios? (b) Diad sampot ya labi antis ya inatey si Jesus, anton importantin katuaan so indanet to nipaakar ed pankakasakey?

 ¹⁹ Diad satan labat ya teksto so pakabasaan ed Biblia ya tinawag nen Jesus so Dios ya “Masanton Ama.” Perpekto so inkasanto tan inkatunong nen Jehova. Ingganggan nen Jehova so Israel nensaman: “Nepeg kayon magmaliw a masanto, lapud masanto ak.” (Lev. 11:45) Aaligen tayoy Dios kanian labay tayon unoren itan ya ganggan ed amin ya gagawaen tayo. (Efe. 5:1; 1 Ped. 1:14, 15) No saray totoo so tutukoyen, say kabaliksan na “masanto” et “biig.” Kanian indanet nen Jesus diad sampot ya labi antis na impatey to ya mansiansian nankakasakey iray disipulo to no mansiansia ran biig ed mundo tan ag-ira manpapaimpluensya ed inkaapag-apag na satan.

20, 21. (a) Antoy makatulong pian ombiskeg so panagmatalek tayod proteksion nen Jehova? (b) Antoy determinadom a gawaen?

²⁰ Nanengneng ed makapadinayew ya pankakasakey na Saray Tasi nen Jehova natan ya inebatan nen Jehova iyan pikakasi nen Jesus: “Bantayan mo ra lapud samay mauges.” (Basaen so Juan 17:14, 15.) Talagan ombiskeg so panagmatalek tayod proteksion na Dios no nanengneng tayon ag-ayarian nen Satanas ya deralen so pankakasakey na totoo na Dios. Diad propesiya nen Ezequiel, imbaga nen Jehova ya magmaliw ya saksakey ed lima To imay duaran bislak. Kanian impankasakey mismo nen Jehova iray totoo to tan proprotektaan to rad lima to pian ag-ira nasabi nen Satanas.

²¹ Anto sirin so determinado tayon gawaen? Itultuloy tayon gawaey anggaay nayarian tayon makatulong pian mansiansia so pankakasakey tayo. Antoy importantin paraan ya nagawaan itan na kada sakey ed sikatayo? Say regular ya pibiang tayod dugan panagdayew diad espiritual a templo nen Jehova. Konsideraen tayod saray onsublay ya kapitulo no antoy nalalanor ed satan ya panagdayew.