1-3. Akin et biglan anguman so liknaan na saray Judion walad Babilonia? (Nengnengen so litrato ed gapo na kapitulo.)

BIGLAN anguman so liknaan na saray Judion walad Babilonia! Diad manga limay taon, aminpigan impasakbay nen Ezequiel ya naderal so Jerusalem, balet agda anisiaan. Anggan anton tanda so inyakto to, ilustrasyon ya imbaga to, tan mensahen inyabawag to, agnin siansia anisia iraman ya Judio ya abuloyan nen Jehova ya naderal so Jerusalem. Anggan sanen naamtaan dan apaliberan na armada na Babilonia so syudad, matalek ni ran siansia ya makaliktar iray manaayam diman.

² Balet natan, duay taon kayari na inlusob na Babilonia, walay sinmabi ya akatakas ed Jerusalem, tan imbalita to: “Nagba lay syudad!” Abigbigla ra ed satan ya balita. Mairap dan awaten so agawa: say inad-aro dan syudad, say masanton templo, say papablien dan dalin​—anggapo lan amin! Naermenan ira tan naandi so ilalo ra.​—Eze. 21:7; 33:21.

³ Balet, anggan diad ontan ya situasyon, akaawat si Ezequiel na makapadinayew ya pasingawey a mangiter na ilalo. Antoy mensahe na sayan pasingawey parad saray maer-ermen ya Judion  walad Babilonia? Antoy kaimportantian na sayan pasingawey ed saray totoo na Dios natan, tan panon tayon nagunggonaan a mismo ed satan? Pian naamtaan tayo, aralen tayo no antoy impaamta nen Jehova ed si Ezequiel.

4. Antoy naimano nen Ezequiel ed pasingawey ya naawat to?

⁴ Basaen so Ezequiel 37:1-10. Diad sakey a pasingawey, niyakar si Ezequiel ed sakey a patar a lawak ya napno na pukepukel. Pian seguroen ya nalikna nen Ezequiel so epekto na pasingawey, “pinaliber” nen Jehova so propeta ed saray ataytayak ya pukel. Legan ya manaakar si Ezequiel ed patar a lawak, walay duaran naimano to ed saray pukel: say karakel da tan say kipapasen da. Naimano ton “dakdakel . . . tan amagamaga iratan.”

5. Antoy duaran ingganggan nen Jehova ed si Ezequiel, tan antoy agawa nen inunor iratan nen Ezequiel?

⁵ Insan walay duaran ingganggan nen Jehova ed si Ezequiel ya mangigapo ed kalkalnan panangipawil. Say unonan ganggan et: “Manpropesiya kad sarayan pukepukel, tan ibagam ed sikara, . . . ombilay kayo.” (Eze. 37:4-6) Nen manpropropesiya si Ezequiel, walay nadngel ton “ungol, sakey a matalakutok a tanol, tan saray pukepukel et nantutuop,” insan “awalaan ira na ula-ulat tan laman, tan abalkot ira na baog.” (Eze. 37:7, 8) Say komaduan ganggan et: “Manpropesiya kad dagem . . . tan ibagam ed dagem, . . . sibokan mo irayan pinatey a totoo.” Nen nampropesiya si Ezequiel, “awalaan ira na linawa, tan abilay ira tan inmalagey ira, sakey a balbaleg ya armada.”​—Eze. 37:9, 10.

6. Anto ray imbaga nen Jehova pian natalosan nen Ezequiel so pasingawey?

⁶ Pian natalosan nen Ezequiel so pasingawey, oniay impaamta nen Jehova ed sikato: “Sarayan pukepukel et say interon sankaabungan na Israel.” Tua itan, ta nen naamtaan na saray Judion walad Babilonia ya aderal lay Jerusalem, say pakalikna ra et singa la ra inatey. Kanian inyakis da: “Amagaan iray pukel mi, tan naandi so ilalo mi. Sigpot kamin nisian ed arum.” (Eze. 37:11; Jer. 34:20) Lapud saman, impaamta nen Jehova ya anggano singa makapaermen iyan pasingawey nipaakar ed pukepukel, walaan met iya na makapaliket ya mensahe ya mangiter na ilalo ed Israel.

7. Antoy impaamta nen Jehova ed si Ezequiel ya nabasad Ezequiel 37:12-14, tan antoy ipapaseguro na saya ed saray totoo To ya walad Babilonia?

⁷ Basaen so Ezequiel 37:12-14. Panamegley na sayan pasingawey, impaseguro nen Jehova ed saray Judion walad Babilonia ya bilayen to ra lamet, ipawil to rad dalin da, tan manayam ira diman. Ontan met, tinawag ira lamet nen Jehova ya “totook.” Seguradon makapabiskeg iratan ya salita ed saraman ya maer-ermen  ya Judio! Akin et segurado ran nagawa iyan promisa nipaakar ed panangipawil? Ta si Jehova ya mismo so angibaga ed satan. Inkuan to: “Siak a mismo, si Jehova, so angibaga tan nanggawa ed satan.”

8. (a) Akin et nibagan singa inatey so “interon sankaabungan na Israel”? (b) Panon ya ipapanengneng na Ezequiel 37:9 so sengegan na simbolikon impatey na Israel? (Nengnengen so paimanod leksab.)

⁸ Panon ya naeksperiensya na nasyon na Israel so makapaermen ya parte na sayan pasingawey? Ginmapo so simbolikon impatey na Israel nen 740 B.C.E. sanen nagba tan inaripen so samploran tribu ya panarian. Kayari na manga 130 taon, naaripen so “interon sankaabungan na Israel” nen inawit ed Babilonia iray totoo na Juda. (Eze. 37:11) Kanian diad simbolikon paraan, say interon sankaabungan na Israel et singa la inatey ya kaparpara na saray pukel ya anengneng nen Ezequiel ed pasingawey. * Imanoen met ya aliwan basta pukepukel so anengneng nen Ezequiel noagta “amagamaga” ya pukepukel, ya mangipapanengneng ya abaybayag la ran inatey. Ontan so kipapasen na Israel tan Juda ed masulok ya 200 taon, manlapud 740 ya anggad 537 B.C.E.​—Jer. 50:33.

9. Antoy piparaan na samay naeksperiensya na Israel nensaman tan say naeksperiensya na “Israel na Dios”?

⁹ Saray propesiya nipaakar ed panangipawil ed Israel, ya singa saramay imbaga nen Ezequiel, et walaan na mas baleg a kasumpalan. (Gawa 3:21) No panon ya “pinatey” so nasyon na Israel nensaman tan nansiansian inatey ed abayag a panaon, “say Israel na Dios,” saray alanaan a Kristiano, et simbolikon pinatey tan naaripen ed abayag a panaon. (Gal. 6:16) Diad tua, abaybayag so impakaaripen na saray alanaan kanian say espiritual ya kipapasen da et nikomparad “amagamaga” ya pukepukel. (Eze. 37:2)  Singa nipaliwawa la ed akaunan kapitulo, say impakaaripen na saray alanaan a Kristiano et ginmapo nen komaduan siglo C.E. tan nantultuloy ed nilasus a taon, a singa impaimano nen Jesus ed ilustrasyon to ya trigo tan sisanyas.​—Mat. 13:24-30.

10. (a) Antoy nipasakbay ed Ezequiel 37:7, 8 ya nagawad saray totoo na Dios? (b) Anto ray nayarin akatulong pian kalkalnan ompawil so pananisia na saray matakot ed Dios ya Israelita?

¹⁰ Nensaman, impasakbay la nen Jehova ya kalkalna ton bilayen so totoo to. (Eze. 37:7, 8) Anto sirin so akatulong ed saray matakot ed Dios ya Israelita pian kalkalnan ompawil so pananisia ra ya nasumpal so ilalo ran makapawil ed Israel anggano naaripen irad arum a dalin? Nayarin say sakey ya akatulong et saray impropesiya na saray propeta nensaman ya akaunan nambilay ed sikara. Singa bilang, impasakbay nen Isaias ya wala ray nakera, “sakey a masanton bini” ya ompawil ed dalin da. (Isa. 6:13; Job 14:7-9) Sakey ni, seguradon akatulong so dakel ed saray insulat nen Ezequiel ya propesiya nipaakar ed panangipawil pian agnaandi itan ya ilalo ra. Ontan met, seguradon apabiskeg so ilalo ran makapawil lapud marakep ya impluensya na saray matoor a lalakin wadman ed Babilonia, a singa si propeta Daniel, tan lapud naimatonan da so makapakelaw ya inkagba na syudad na Babilonia nen 539 B.C.E.

11, 12. (a) Panon ya agawa so kalkalnan panangipawil ed “Israel na Dios”? (Nengnengen so kahon ya “Kalkalnan Nipawil so Dugan Panagdayew.”) (b) Nipaakar ed samay balikas ed Ezequiel 37:10, anton tepet so ebatan tayo?

¹¹ Panon met ya agawa so kalkalnan impangipawil ed “Israel na Dios” odino saray alanaan a Kristiano? Kayari na nilasus a taon ya abayag ya impakaaripen, ya singa ra inatey, nadngel so “ungol, sakey a matalakutok a tanol” nen nansagpot parad dugan panagdayew iray matakot ed Dios a totoo. Singa bilang,  nen koma-16 siglo, impatalos nen William Tyndale so Biblia diad Ingles. Nampasnok iray klero na Romano Katoliko ta nabasa la na ordinaryon totoo so Biblia. Impapatey day Tyndale. Anggaman ontan, intuloy na arum nin makpel a totoo so pangipatalos na Biblia ed arum nin lenguahe, tan kalkalnan sinminag so espiritual a katuaan diad ambilunget a mundo.

¹² Asabi panaon, nen inggapo nen Charles T. Russell tan saray kaiba to so maseseg ya impangipawil dad saray katuaan ya walad Biblia, singa awalaan na “ula-ulat tan laman” so pukepukel. Akatulong so Zion’s Watch Tower tan arum nin publikasyon pian naamtaan na saray mauyamon totoo so katuaan ya walad Biblia, kanian apakiwas iran miulop ed saray alanaan a lingkor na Dios. Diad bandad gapo na 1900’s, akatulong so “Photo-Drama of Creation” tan libron The Finished Mystery pian lalon onseseg iray alanaan a totoo na Dios. Ag-abayag, sinmabi lay panaon pian ‘paalageyen’ na Dios iray totoo to. (Eze. 37:10) Kapigan tan panon itan ya agawa? Makatulong iramay agawa ed Babilonia nensaman pian naebatan itan.

13. (a) Manlapu nen 537 B.C.E., panon ya asumpal so Ezequiel 37:10, 14? (b) Anto ran teksto so mangipapanengneng ya wala ray kabiangan na samploran tribu ya panarian ya pinmawil ed Israel?

¹³ Manlapu nen 537 B.C.E., anengneng na saray Judio ed Babilonia so kasumpalan na sayan pasingawey. Panon? Binilay ira  nen Jehova tan ‘pinaalagey’ to ra nen imbulos tan inabuloyan to ra ya ompawil ed Israel. Walay 42,360 ya Israelita tan manga 7,000 ya aliwan Israelita so tinmaynan ed Babilonia pian ipaalagey so Jerusalem tan say templo, tan manayam la rad dalin na Israel. (Esd. 1:1-4; 2:64, 65; Eze. 37:14) Insan kayari na manga 70 taon, manga 1,750 ya Judio so akila ed si Esdras nen pinmawil ed Jerusalem. (Esd. 8:1-20) Kanian ami-amin et masulok ya 44,000 ya Judio so pinmawil—talagan “balbaleg ya armada.” (Eze. 37:10) Niarum ni, wala ray kabiangan na samploran tribu ya panarian ya saray inmuunan atateng da et imbantak na saray Asiryano ed arum a dalin. Nanengneng ed Salitay Dios ya pinmawil met iraya ed Israel pian ontulong ed pangipaalagey lamet ed templo.​—1 Awa. 9:3; Esd. 6:17; Jer. 33:7; Eze. 36:10.

14. (a) Panon ya ontulong so Ezequiel 37:24 pian naamtaan tayo no kapigan agawa so manunan kasumpalan na propesiya? (b) Antoy agawa nen 1919? (Nengnengen met so kahon ya “‘Amagaan a Pukepukel’ tan ‘Duaran Tasi’​—Panon ya Mankonektaan?”)

¹⁴ Anto so mas baleg a kasumpalan na sayan parte na propesiya nen Ezequiel? Singa impaimano nen Jehova ed si Ezequiel diad mikonektaan ya propesiya, say manunan kasumpalan na sayan propesiya nipaakar ed panangipawil et nagawa kayarin nitrono bilang Ari si Jesu-Kristo, say ilalak nen David. * (Eze. 37:24) Tan tua itan ta nen 1919, inkalbo nen Jehova so espiritu to ed saray totoo to. Kanian, ‘binmilay’ ira tan nibulos ira ed panangaripen na Makapanyarin Babilonia. (Isa. 66:8) Kayari na saman, inabuloyan ira nen Jehova ya manayam ed  “dalin” da, say espiritual a paraiso. Balet, panon a nagmaliw ya “balbaleg ya armada” iray totoo nen Jehova diad modernon panaon?

15, 16. (a) Panon ya nagmaliw a “balbaleg ya armada” iray totoo nen Jehova diad panaon tayo? (b) Panon itayon natulongan na sayan propesiya nen Ezequiel pian nasarag tayo ray mairap ya subok ed bilay? (Nengnengen so kahon ya “Sakey a Makatulong Pian Nasarag Tayo Ray Problema.”)

¹⁵ Ag-abayag kayarin tinuro na Kristo so matoor ya aripen nen 1919, ginmapon naeksperiensya na totoo na Dios so impasakbay nen Zacarias, ya nanlingkor a propeta nen pinmawil iray Judio ed dalin da. Inkuan to: ‘Onla so dakel a totoo tan saray mabibiskeg a nasyon pian anapen day Jehova.’ Imbaga na propeta ya saramay manaanap ed si Jehova et irerepresenta na “samploran lalaki a nanlapud amin a lenguahe na saray nasyon.” Sarayan lalaki et ombemben a malet ed “sakey a Judio,” say espiritual ya Israel, tan ibaga da: “Mila kami ed sikayo, ta nadngelan min say Dios et walad sikayo.”​—Zac. 8:20-23.

¹⁶ Diad panaon tayo, saray kabiangan na espiritual ya Israel (saray nakekeraan ya alanaan), kaiba met la ray “samploran lalaki” (saray arum a karnero), et nankasakey pian magmaliw ya “balbaleg ya armada,” a minilyon lay bilang da. (Eze. 37:10) Bilang sundalo na Kristo ed sayan tuloytuloy ya ombabaleg ya armada, tutumboken tayo so Ari tayon si Jesus, legan tayon aalagaren iray bendisyon ed arapen.​—Sal. 37:29; Eze. 37:24; Fil. 2:25; 1 Tes. 4:16, 17.

17. Antoy aralen tayo ed onsublay a kapitulo?

¹⁷ Diad sayan panangipawil ed dugan panagdayew, walay importantin responsabilidad ya niiter ed saray totoo na Dios. Anto itan? Pian naamtaan tayo so ebat, pawilen tayoy panaon nen Ezequiel tan aralen tayoy asainmin ya inter nen Jehova ed sikato antis nin aderal so Jerusalem. Naamtaan tayo itan diad onsublay ya kapitulo.