1-3. (a) Akin et lilitisen na Sanhedrin iray apostol, tan anton talagay isyu? (b) Akin et interesado tayon maong ed ginawa na saray apostol?

 AGAYLAY pasnok na saray ukom diad Sanhedrin! Lilitisen iray apostol nen Jesus diad sayan atagey a korte. Akin ey? Mansyodot si Jose Caifas, ya atagey a saserdote tan presidente na Sanhedrin, oniay imbaga to: “Binilibilin mi kayon agkayo la manbabangat nipaakar ed sayan ngaran.” Lapud pasnok na sayan presidente, agto anggan binitla so ngaran nen Jesus. Insan intuloy to, “pinano yo na bangat yo so Jerusalem, tan talagan labay yon ipakasalanan ed sikami so dala na saman a too.” (Gawa 5:28) Malinew so labay ton ibaga: Tunda kayo lan manpulong​—ta no andi!

² Anto lay gawaen na saray apostol? Si Jesus so nangganggan ed sikaran manpulong, tan say autoridad to et nanlapud Dios. (Mat. 28:18-20) Nataktakot kasi iray apostol tan ontunda la ran manpulong? Odino manpakpel ira tan manpulong ni ran siansia? Balet niay talagan isyu: Kasin unoren day Dios odino too? Agla nanalangan si apostol Pedro ya mansalita parad saray apostol. Makpel tan diretsaan iray imbaga to.

³ Bilang tuan Kristiano, interesado tayon maong ed ginawa na saray apostol kayari iran tinaktakot na Sanhedrin. Ingganggan itayo met na Dios ya manpulong. Tan lapud satan ya asainmin tayo, ompan napasegsegang itayo met. (Mat. 10:22) Nayarin pegetan o ibawal na saray onsusumpa so kimey tayo. Antoy gawaen tayo ey? Makatulong no aralen tayo no panon ya akapampakpel iray apostol tan no anto ray agawa no akin ya kaukolan day onarap ed Sanhedrin. a

4, 5. Akin et ‘angimon ya maong’ si Caifas tan saray Saduceo?

⁴ Imanoen tayo may nen unaan ya pinatundan manpulong iray apostol, oniay inyebat nen Pedro tan Juan: “Agkami nayarin ontundan mansalita nipaakar ed saray anengneng tan nadngel mi.” (Gawa 4:20) Kayari  na saman ya inyarap di Pedro tan Juan kaibay arum ya apostol diad Sanhedrin, intuloy day nampulong ed templo. Nanggawa na dakel a tanda iray apostol, singa bilang et pinaabig da ray mansasakit tan pinapaway da ray demonyo. Ginawa da itan diad “Portiko nen Solomon,” sakey a maawang ya pasen ya walay atep to diad bandad east na templo, ta ditan mantitipon iray dakdakel ya Judio. Makapakelaw ta napetekan labat na anino nen Pedro iray mansasakit et onabig la ra! Dakel ed saramay inmabig so angawat ed maong a balita. Tan lapud satan, “dakel nin lalaki tan bibii so anisia ed Katawan, tan nagmaliw iran disipulo.”​—Gawa 5:12-15.

⁵ ‘Angimon ya maong’ si Caifas tan saray Saduceo, say sekta ya kawalaan to, kanian impaipriso da ray apostol. (Gawa 5:17, 18) Akin et mansyodot ya maong iray Saduceo? Ta ibabangat na saray apostol ya inmoli lamet si Jesus, anta agmanisia ed kioli iray Saduceo. Ibabaga na saray apostol ya niliktar labat so sakey a too no mangipanengneng na pananisia ed si Jesus, balet natatakot iray Saduceo ompan dusaen ira na saray Romano no si Jesus lay birbiren ya Lider na saray totoo. (Juan 11:48) Agla pankelawan sirin ya labay na saray Saduceo ya patundaen so panagpulong na saray apostol!

6. Diad panaon tayo, siopa ray manunan mangiimpluensya ed arum pian pasegsegangen iray lingkor nen Jehova, tan akin et agtayo la nabigla ed satan?

⁶ Ontan met ed panaon tayo natan, saray lider na palson relihyon so mangiimpluensya ed arum pian pasegsegangen iray lingkor nen Jehova. Uusaren na saratan so impluensya ra ed saray autoridad na gobierno tan ed media pian patundaen so panagpulong tayo. Kasin nabigla tayo ni? Andi la. Ta ibubuking na mensahe tayo iray katilaan ya ibabangat na palson relihyon. No awaten na saray totoon matua so puso ra iray katuaan ya walad Biblia, nibulos irad saray palson bangat tan tradisyon. (Juan 8:32) Pankelawan tayo ni kasi no akin ya onsyosyodot iray lider na relihyon lapud imon da no manpupulong tayo?

7, 8. Antoy seguradon epekto na samay ingganggan na anghel ed saray apostol, tan antoy nepeg tayon itepet ed sarili tayo?

⁷ Legan ya akapriso iray apostol tan aalagaren dan nalitis ira, seguro iisipen da ya lapud pananisia ra et pateyen ira na saray mamubusol ed sikara. (Mat. 24:9) Balet nen labi la, walay agawan ag-iilaloan​—“nilukasan na anghel nen Jehova iray kapot na prisoan.” b (Gawa 5:19) Insan imbaga na anghel no antoy espisipikon gawaen da: “La kayod templo, tan itultuloy yon ibaga ed totoo so amin a salita nipaakar ed sayan bilay.” (Gawa 5:20) Lapud satan ya ganggan, seguradon apaseguroan iray apostol ya dugay gagawaen da. Tan nayarin apabiskeg met ira ed sayan imbaga na anghel ya ituloy day manpulong anggano antoy nagawa. Mabiskeg so pananisia na saray apostol tan makpel ira, kanian “angabkabuasan iran linmad templo tan nambangat ira.”​—Gawa 5:21.

⁸ Nepeg tayon tepetan so sarili tayo, ‘Kasin mabiskeg so pananisiak tan makpel ak nin manpulong no ontan lay situasyon?’ Mamapasya tayo ya ipulong so  Panarian na Dios ta amta tayo ya sayan importantin kimey et susuportaan na saray anghel.​—Gawa 28:23; Apo. 14:6, 7.

9-11. Antoy ginawa na saray apostol nen ingganggan na Sanhedrin ya tundaan da lay manpulong, tan akin ya nepeg ya aligen itan na amin ya tuan Kristiano?

⁹ Akaparaan lay Caifas tan saray arum nin ukom na Sanhedrin ya sentensiaan iray apostol. Ag-amta na korte imay agawad prisoan, kanian angibaki ira na saray opisyal pian alaen iray apostol. Imadyin yo pay impakabigla na saray opisyal nen anengneng dan anggapo la ray apostol ed prisoan, anggano malmalet ya akatalak itan tan “akaalagey iray guardia diad arap na saray kapot.” (Gawa 5:23) Balet naamtaan lanlamang na kapitan na templo ya pinmawil lamet iray apostol ed templo tan mamapasya lamet iran manpupulong nipaakar ed si Jesu-Kristo​—anta atan so rason no akin ya nipriso ira! Linman tampol ed templo so kapitan kaiba iray opisyal to pian arestoen iray apostol insan da ra inawit ed Sanhedrin.

¹⁰ Naamtaan tayo ed gapo na sayan kapitulo ya imbilibilin na saray mamapasnok ya lider na relihyon ed saray apostol ya tundaan da lay manpulong. Antoy ginawa na saray apostol? Si Pedro so makpel ya inmebat parad sikara: “Nepeg min unoren so Dios bilang manuley imbes a saray totoo.” (Gawa 5:29) Manlapu lad saman, atan ya alimbawa na saray apostol so nepeg ya aligen na saray tuan Kristiano. Agtayo kaukolan ya unoren iray totoon manuley no ibabawal da so igaganggan na Dios odino igaganggan da so ibabawal na Dios. Kanian diad panaon tayo, no ibawal na “saray atagey ya autoridad” so panagpulong tayo, agtayo nayarin itunda so pangipulong ed maong a balita ta asainmin tayo itan ed Dios. (Roma 13:1) Imbes, manggawa tayoy mataktikan paraan pian tuloytuloy tayon mamasyan ipulong so Panarian na Dios.

¹¹ Agla pankelawan no akin ya grabe pasnok na sarayan ukom lapud makpel ya inyebat na saray apostol. ‘Labay dan pateyen’ iray apostol. (Gawa 5:33) Singa segurado lan ompatey lapud pananisia ra irayan makpel tan masetseseg ya tasi. Balet walay onsabin tulong ya agda iilaloan!

12, 13. (a) Antoy in-advice nen Gamaliel ed saray kapara ton ukom, tan antoy ginawa da? (b) Antoy posiblin gawaen nen Jehova pian tulongan iray totoo to natan, tan no iyabuloy to ya “manirap [itayo] nisengeg ed inkatunong,” antoy seguradon nagawa?

¹² Indepensa nen Gamaliel iray apostol, sikatoy “gagalangen na amin a totoo bilang managbangat na Ganggan.” c Nayarin baleg so respeto ed sikato na saray kapara ton ukom ta dinengel da nen “ingganggan ton ipaway dan magano iray [apostol].” (Gawa 5:34) Binitla to iramay nanrebelde nensaman ya abuyak lanlamang nen inatey la so lider da, pinaseseg toy korte ya anosan tan paulyan da ni labat iray apostol ta kakkapatey ni na lider da ya si Jesus. Makakombinse iray imbaga nen Gamaliel: “Agyo pibabalian irayan lalaki, noagta paulyan yo ra labat. Ta no sayan gagala odino sayan kimey et nanlapud totoo, naderal iya lanlamang; balet no nanlapu iya ed Dios, agyo ra nayarian a deralen. Ta ompan say Dios a mismo laingen so lalabanan yo.” (Gawa 5:38, 39) Dinengel na saray kapara ton ukom so in-advice to. Balet nilelewet da nin siansia iray apostol tan binilin da ra ya “ontunda la ran mansalita nipaakar ed ngaran nen Jesus.”​—Gawa 5:40.

¹³ Natan, posible met ya mangusar si Jehova na saray prominentin totoo ya singa si Gamaliel pian tulongan iray totoo to. (Pro. 21:1) Sarag ya usaren nen Jehova so espiritu to pian pakiwasen iray makapanyarin manuley, saray ukom, odino saray managgaway batas pian gawaen da so linawa to. (Neh. 2:4-8) Balet no iyabuloy to ya “manirap [itayo] nisengeg ed inkatunong,” makaseguro tayo ed duaran bengatla. (1 Ped. 3:14) Unona, ikdan itayo na Dios na biskeg pian makapan-anos. (1 Cor. 10:13) Komadua, ‘agnayarian ya deralen’ na saray onsusumpa so kimey ya nanlapu ed Dios.​—Isa. 54:17.

14, 15. (a) Antoy alikna na saray apostol kayari na impanlewet ed sikara, tan akin? (b) Mangibaga na eksperiensya no panon ya maliket ya nananos iray totoo nen Jehova.

¹⁴ Adismaya kasi iray apostol lapud nilelewet da ra? Andin balot! “Tinmaynan irad arapan na Sanhedrin, a malikeliket ira.” (Gawa 5:41) Anto, “malikeliket ira?” Siempre aliwan lapud asakitan ira ed impanlewet ed sikara. Malikeliket ira ta amta ran apasegsegang ira lapud matoor irad si Jehova tan lapud aaligen da so alimbawa nen Jesus.​—Mat. 5:11, 12.

¹⁵ Singa saray agagi tayo nen unonan siglo, maliket tayon manaanos no maniirap itayo nisengeg ed maong a balita. (1 Ped. 4:12-14) Siempre agtayo labay so nataktakot, napasegsegang, odino nipriso. Balet malikeliket itayo no makakapanmatoor itayod si Jehova. Imanoen tayoy alimbawa nen Henryk Dornik, ya pigay taon ton inanosan so impamairap ed sikato na saray maruksan gobierno. Nanonotan to ya nen Agosto 1944, nandesisyon iray autoridad ya awiten iran sankuya diad panamairapan ya kampo. Imbaga na saray onsusumpa: “Mairap iran kombinsien. Panliketan day ompatey lapud pananisia ra.” Oniay impaliwawa nen Brother Dornik: “Agko pa labay so ompatey, balet legan ak ya maniirap, apansiansiak so pakpel tan dignidad ko lapud katooran ko ed si Jehova. Atan so panliliketan ko.”​—Sant. 1:2-4.

16. Panon ya impanengneng na saray apostol ya determinado iran mamasyan manpulong, tan panon tayon aaligen natan so paraan na panagpulong na saray apostol?

 ¹⁶ Anggapoy sinayang ya panaon na saray apostol ta nampulong ira lamet ya tampol. Ag-ira natatakot ya ituloy ya ‘iyabawag so maong a balita nipaakar ed Kristo’ diad “kada agew diad templo tan diad kabkaabungan.” d (Gawa 5:42) Determinado irayan maseseg ya Tasi ya mamasyan manpulong. Naimano tayo ya impulong day mensahe ed kaabungan na saray totoo, ya singa ingganggan nen Jesus ed sikara. (Mat. 10:7, 11-14) Seguradon atan so rason no akin ya apano da na bangat da so Jerusalem. Natan et kabkabat met iray Tasi nen Jehova ed pangaalig da ed paraan na panagpulong na saray apostol. No oonla tayo ed kada abung diad teritorya tayo, ipapanengneng tayon mamapasya itayo tan anggapoy lalampasan tayo pian naikdan na pankanawnawa so amin ya narengel so maong a balita. Kasin bebendisyonan nen Jehova so panagkabkaabungan tayo? On, bebendisyonan to! Minilyon lay angawat ed mensahe na Panarian diad sayan panaon na anggaan, tan dakel so first-time dan arengel so maong a balita nen walay Tasi ya linmad abung da.

17-19. Anton problema so pansengegan lawari na inkaapag-apag, tan panon itan ya sinolusyonan na saray apostol?

¹⁷ Walay problema na balon kongregasyon ya nayarin pansengegan na inkaapag-apag. Anto itan? Dakel ed saray disipulon nababautismoan et bisita labat ed Jerusalem tan labay da ni makaaral antis iran onsempet. Kanian mabulos ya nandonasyon iray disipulo ya tagad Jerusalem pian nitarya so naakan tan arum nin suplay ya kaukolan da. (Gawa 2:44-46; 4:34-37) Diad saya, walay linmesan sensitibon problema. “Napapaulyanan iray bibiin balo” ya mansasalitay Griego “diad inagew-agew a panagbunog” na naakan. (Gawa 6:1) Balet saray bibiin balo ya mansasalitay Hebreo et agnapapaulyanan. Kanian say problema et walay ag-inkahustisya tan paboritismo. Seryoson problema iratan ya nayarin pansengegay inkaapag-apag ed kongregasyon.

 ¹⁸ Inisip na saray apostol ya ‘aliwan manepeg ya ontunda ran mangibangat ed salita na Dios pian mangibunog na naakan’ lalo la ta dakdakel so kimey da bilang mananguley ya ulop na ombabaleg ya kongregasyon. (Gawa 6:2) Pian nasolusyonan so problema, angibaki ra na saray disipulo ya mananap na pitoran lalaki ya ‘napnoy espiritu tan karunongan’ ya turoen na saray apostol ya “mangasikaso ed sayan importantin kimey.” (Gawa 6:3) Kaukolan irayan kualipikadon lalaki ta aliwan pangibunog labat na naakan so gawaen da noagta manbemben met ira na kuarta, mangaliw ira na saray suplay, tan kaukolan dan irekord so amin ya gawaen da. Amin ya lalakin apili et Griego so kangaranan da, kanian nayarin mas mainomay iran pantiwalaan na saray ombabarong ya bibiin balo. Impikasi na saray apostol irayan lalakin inrekomenda, insan da tinuro so pitoran lalaki ya mangasikaso ed sayan “importantin kimey.” e

¹⁹ Labay to kasin ibaga ya lapud tinuro irayan pitoran lalaki ya mangibunog na naakan et agda la kaukolan ya ipulong so maong a balita? Siempre andi! Kaibay Esteban ed saratan ya lalaki, ya magmaliw ya makpel tan maseseg ya mangipulong ed maong a balita. (Gawa 6:8-10) Kaiba met ed pitora si Felipe, ya tinawag ya “ebanghelisador.” (Gawa 21:8) Malinlinew ya sarayan pitoran lalaki et tuloytuloy ya maseseg ya angipulong ed Panarian.

20. Panon ya aaligen na saray totoo nen Jehova natan so ginawa na saray apostol?

²⁰ Aaligen na saray totoo nen Jehova natan so ginawa na saray apostol. Kaukolan ya nanengneng ed saray lalakin inrekomenda ya nawalaan na responsabilidad ed kongregasyon so karunongan na Dios tan nanengneng ed sikara  ya igigiya ira na masanton espiritu. Diad panangigiya na Mananguley ya Ulop, saray lalakin makakaabet ed saray kakaukolanen na Biblia et natuturo ya magmaliw ya elder odino ministeryal a lingkor ed saray kongregasyon. f (1 Tim. 3:1-9, 12, 13) Nibaga ya tinuro na masanton espiritu iramay akaabet ed kualipikasyon. Aasikasoen na sarayan makukulin lalaki so dakdakel ya importantin kimey. Singa bilang, nayarin manggaway uksoyan iray elder parad saray matoor ya maedad la ran agagi ya talagan mankaukolan. (Sant. 1:27) Wala ray elder ya aktibon onsusuporta ed panagpaalagey na saray Kingdom Hall, mangoorganisa na saray kombension, odino mitutulongan ed Hospital Liaison Committee diad lugar da. Ontutulong iray ministeryal a lingkor ed dakdakel ya kimey ed kongregasyon legan ya idadaulo na saray elder so panag-shepherding tan panagbangat. Kaukolan ya balansien na sarayan kualipikadon lalaki iray responsabilidad dad kongregasyon tan diad organisasyon pian agda napaulyanan so inter ed sikara na Dios ya obligasyon ya ipulong so maong a balita na Panarian.​—1 Cor. 9:16.

21, 22. Antoy pakanengnengan ya benendisyonan nen Jehova so balon kongregasyon?

²¹ Diad tulong nen Jehova, asarag na balon kongregasyon so panamasegsegang tan say problema ya pansengegan lawari na inkaapag-apag. Sankanengneng so panamendisyon nen Jehova ta nabasa tayo: “Nantultuloy a kinmayat so salita na Dios, tan dinmakel a maong iray disipulo ed Jerusalem; tan dakdakel a saserdote so nagmaliw a mananisia.” (Gawa 6:7) Sakey labat iya ed saray nabasa tayon inyaligwas ed libro na Gawa. (Gawa 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:31) Diad panaon tayo, agta napapaseseg tayo met no makakarengel tayo na saray eksperiensya na inyaligwas ed panagpulong na Panarian ed arum ya parte na mundo?

²² Nen unonan siglo C.E., agbasta-bastan tinmunda iray mamapasnok ya lider na relihyon. Linmoor ni ingen so panamasegsegang. Asingger da lan isublay si Esteban. Nanengneng tayod ontumbok ya kapitulo so maruksan insumpa ra ed sikato.