1-3. (a) Panon ya inggiya na masanton espiritu si Pablo tan saray kakaiba to? (b) Anto ran agawa so pantongtongan tayo?

 PINMAWAY ed syudad na Filipos diad Macedonia so sakey ya grupo na bibii. Insan ira linma ed melag ya ilog na Gangites. Apasalan da lay onyurong ed gilig na satan ya ilog pian manpikasi ed Dios na Israel. Seguradon iimanoen ira nen Jehova.​—2 Awa. 16:9; Sal. 65:2.

² Dia balet ed masulok ya 800 kilometro diad bandad east na Filipos, walay sakey ya grupo na lalakin inmalis ed syudad na Listra, diad bandad south na Galacia. Kalabas na pigaran agew, akasabi rad highway ya ginawa na saray Romano. Onarap itan ya dalan ed west, paonlad rehyon ya kawalaan na sankarakelan ya totoo ed distrito na Asia. Ditan so dinalan di Pablo, Silas, tan Timoteo ta labay day ombisita ed Efeso tan diad arum nin syudad ya nilibo nin totoo so kaukolan ya makarengel na katuaan nipaakar ed Kristo. Pero antis ni ran onggapon manbiahe, pinigilan la ra na masanton espiritu, agtayo balet amta no panon. Ag-ira naabuloyan ya manpulong ed Asia. Akin ey? Ta diad panamegley na masanton espiritu na Dios, labay nen Jesus ya igiya si Pablo tan saray kakaiba to paonlad sampot na Asia Minor, insan ira ombaliw ed Dayat na Aegeano, tan onla rad samay melag ya ilog ya tatawagen ya Gangites.

³ Wala ray importantin naaralan tayo natan ed samay impangigiya nen Jesus ed si Pablo tan saray kakaiba to ed samay nikadkaduman impanbiahe ra paonlad Macedonia. Pantongtongan tayo sirin so pigaran agawa legan na komaduan impanbiahe nen Pablo bilang misionero ya ginmapo nen manga 49 C.E.

4, 5. (a) Antoy agawad si Pablo tan saray kakaiba to nen asingger la rad Bitinia? (b) Antoy nagmaliw ya desisyon di Pablo, tan antoy resulta?

⁴ Lapud pinigilan na masanton espiritu si Pablo tan saray kakaiba to ya manpulong ed Asia, inmarap la rad norte pian manpulong ed saray syudad ed Bitinia. Pian makasabi rad man, manakar ira na pigaran agew ed saray dalan ya anggapoy karsada diad nampegleyan na saray rehyon na Frigia tan Galacia. Daiset so totoo ed saratan ya lugar. Nen asingger la  rad Bitinia, pinigilan ira nen Jesus panamegley na masanton espiritu. (Gawa 16:6, 7) Seguro diad saman et naguguloan la ra. Amta da no antoy ipulong da tan no panon iran manpulong, balet agda amta no iner so pampulongan da. Singa ra tinmoktok ed puerta ya paonlad Asia, balet ag-ira akaloob. Tinmoktok met ira ed puerta ya paonlad Bitinia, balet agmet ira akaloob. Pero determinadoy Pablo ya tuloytuloy ya ontoktok anggad naalmo day puerta ya onlukas ed sikara. Kanian nandesisyon ya ontuloy irayan lalaki, balet singa aliwan praktikal so desisyon da. Inmarap irad west tan nanakar ira na 550 kilometro ya nilampasan da ray pigaran syudad ya anggad akasabi rad daongan na Troas, tan ditan ira linmugan ed barko ya paonlad Macedonia. (Gawa 16:8) Diad komatlon intoktok nen Pablo, sa wakas linmukas so puerta!

⁵ Kasabi di Pablo ed Troas, akilad sikara si Lucas, say angisulat ed Ebanghelyo, tan oniay inistorya to: “Diad labi et akanengneng si Pablo na pasingawey​—walay lakin taga Macedonia ya akaalagey tan mikakasi ed sikato, ya inkuan to: ‘Gala dia ed Macedonia tan tulongan mo kami.’ Kayari ton anengneng so pasingawey, sinali mi so onlad Macedonia, a ninonot min tinawag kami na Dios pian iyabawag ed sikara so maong a balita.” a (Gawa 16:9, 10) Natan et amta la nen Pablo no iner so pampulongan da. Seguradon malikeliket si Pablo ta agsinmuko tan intuloy toy impanbiahe to! Linmugan lan tampol ed barko so apatiran lalaki tan linma rad Macedonia.

6, 7. (a) Antoy naaralan tayod saray agawa ed impanbiahe nen Pablo? (b) Anton panamaseguro so naawat tayo ed agawad si Pablo?

⁶ Antoy naaralan tayo ed satan ya agawa? Isip yo pa iya: Pinigilan labat na masanton espiritu si Pablo nen ginmapo lan manbiahe paonlad Asia, insan pinigilan  labat nen Jesus si Pablo nen asingger lad Bitinia, tan ingganggan labat nen Jesus si Pablo ya onlad Macedonia nen akasabi lad Troas. Bilang Ulo na kongregasyon, nayarin ontan met so pangigiya nen Jesus ed sikatayo natan. (Col. 1:18) Singa bilang, ompan abayag tayo lan iisipen so manpayunir odino onalis ed lugar ya kaukolan so mas dakel ya mangipulong ed Panarian. Balet ompan igiya itayo labat nen Jesus panamegley na masanton espiritu no wala lay ginawa tayo pian naabot tayoy goal tayo. Akin ey? Isip yo pa yan alimbawa: Nibaliwas labat na drayber ya pakawanan o pakawigi so luluganan to no onaandar la itan. Ontan met, naigiya itayo labat nen Jesus ya manpalaknab na ministeryo tayo no onkikiwas tayo la​—no talagan wala lay gagawaen tayo pian naabot so goal tayo.

⁷ Pero panon to no agnin tampol nambunga iray sagpot tayo? Onsuko tayo la kasi tan isipen tayon ag-itayo igigiya na masanton espiritu na Dios? Andi. Tandaan tayo ya agmet tampol nabot nen Pablo so goal to. Pero, nantultuloy ya nananap anggad nalmo toy puerta ya onlukas ed sikato. Makaseguro tayo met ya no tuloytuloy tayon anapen so “baleg a puerta a mangitonton ed kimey” seguradon nabendisyonan so sagpot tayo.​—1 Cor. 16:9.

8. (a) Ideskribe yo pa so syudad na Filipos. (b) Antoy makapaliket ya resulta na impanpulong nen Pablo diad “pasen a pampikasian”?

⁸ Kasabi di Pablo tan saray kakaiba to ed distrito na Macedonia, linma rad Filipos​—sakey ya syudad ya saray manaayam et proud iran Roman citizen ira. Parad saray nan-retire ya sundalon Romano ya manaayam diman, say Filipos et singa melag ya Italya tan dakel so piparehoan to ed Roma. Diad paway na satan ya syudad, diad gilig na melag ya ilog, nalmo na saray misionero imay iisipen dan “pasen a pampikasian.” b Diad agew na Sabaton, linma rad satan ya pasen tan anengneng da ray pigaran bibii ya nantitipon pian mandayew ed Dios. Yinmurong iray disipulo tan kinatongtong da ra. Ondedengel so sakey ya biin manngaray Lidia, “tan nilukasan nen Jehova so puso to.” Apakiwas ya maong si Lidia ed saray naaralan to ed saray misionero kanian nampabautismo pati say sankaabungan to. Insan to inimbitaan si Pablo tan saray kakaiba to ya ontuloy ed abung to. c​—Gawa 16:13-15.

9. Panon ya aaligen na dakel natan so alimbawa nen Pablo, tan anto ray naawat dan bendisyon?

⁹ Imadyin yo pay liket nen Pablo tan saray kakaiba to nen nampabautismo si Lidia! Seguradon malikeliket si Pablo ta inawat to may imbitasyon ya ‘onlad Macedonia,’ tan inusar nen Jehova si Pablo tan saray kakaiba to pian naebatan iray pikakasi na saramay bibiin matakot ed Dios! Dakel met natan so agagin oonla ed saray lugar ya kaukolan so mas dakel ya mangipulong ed Panarian​—ugaw man ira odino matatken, single man odino walay asawa. Tua ya wala  met iray probleman dadalanen da, pero baliwala labat iratan no wala ray totoon naaalmo da ya singa si Lidia, ya aawaten tan iyaaplika da iray naaaralan da ed Biblia. Sarag yo kasi manggawa na saray pananguman pian makaonla kayo ed saray teritoryan mas baleg so pankaukolan? Dakel ya bendisyon so iter nen Jehova no gawaen yo itan. Singa bilang, imanoen pay Aaron, sakey ya brother ya masulok ya 20 so edad to nen inmalis ed sakey a bansa ed Central America. Parehas so nalilikna to ed arum, oniay imbaga to: “Nagmaliw ak ya mas maespiritual tan mas inmapit ak ed si Aman Jehova nen nanlingkor ak ed arum ya bansa. Labalabay koy manpulong dia, walora so iyaaralan ko na Biblia!”

10. Panon ya akibabali iray demonyo pian kontraen si Pablo tan saray kakaiba to?

¹⁰ Seguradon agaylay pasnok nen Satanas ta akasabi lay maong a balita ed sayan parte na mundo ya dati et anggapoy onkokontra ed sikato tan ed saray demonyo to. Kanian agla pankelawan ya wala ray demonyon mibabali pian kontraen na totoo si Pablo tan saray kakaiba to! Nen ituloy da lay onla ed pasen ya pampikasian, inmabet ed sikara so sakey ya lingkor a bii ya aselepan na demonyo. Makakalmoy kuarta iyan bii lapud panagparles to, insan to iratan iiter ed saray amo to. Tumbotumbok so bii ed sikara di Pablo tan oniay ibabando to: “Sarayan lalaki et ariripen na Sankatagyan a Dios tan ipupulong dad sikayo so dalan na kilalaban.” Nayarin ontan so impaibaga na demonyo pian isipen na totoo ya parehon nanlapud Dios iray hula na bii tan saray bangat nen Pablo. No ontan, nayarin agla ra ondengel ed saray tuan papatumbok na Kristo. Balet pinapaway nen Pablo so demonyo ed sayan bii kanian tinmunda la.​—Gawa 16:16-18.

11. Kayarin apapaway so demonyo ed samay bii, antoy agawa ed si Pablo tan Silas?

¹¹ Agaylay pasnok na saray amo to may lingkor a bii nen naamtaan dan agda la napinabangan. Inggayugoy day Pablo tan Silas ed tindaan ta wadman so korte na saray mahistrado​—saray opisyal ya mangirerepresenta ed Roma. Amta na saray amo to ya kabusol na saray ukom iray Judio tan proud iran Romano ira, kanian imbaga ra ya: ‘Manggugulo irayan Judio ta ibabangat da iray kustombre ya agmanepeg ya tumboken na saray Romano.’ Walan tampol so reaksion na saray ondedengel. “Nankakasakey iray totoo [ed tindaan] a sinmumpad sikara [di Pablo tan Silas],” insan ira “impalewet” na saray mahistrado. Kayari to tan, inggayugoy day Pablo tan Silas ed prisoan. Inyan ira na guardia ed sankadaleman a prisoan tan sinigpit tod panangipangawan iray sali ra. (Gawa 16:19-24) Nen inkapot na guardia so puerta, ambilbilunget so selda na satan ya prisoan kanian nayarin agnanengneng nen Pablo tan Silas so sakey tan sakey. Pero nanenengneng ira nen Jehova.​—Sal. 139:12.

12. (a) Antoy iisipen na saray disipulo na Kristo no napapasegsegang ira, tan akin? (b) Anto ray gagawaen anggad natan nen Satanas tan saray totoon manpapaimpluensya ed sikato?

¹² Pigaran taon antis to ’tan, imbaga la nen Jesus ed saray papatumbok to ya: “Pasegsegangen da kayo.” (Juan 15:20) Kanian nen linmad Macedonia si Pablo tan saray kakaiba to, akaparaan la ra no bilang ta kontraen ira na totoo. No  pasegsegangen da ira, agda isipen ya apabarong day Jehova, noagta amta ra ya ampetang so ulo nen Satanas ed sikara. Natan pareho ni so gagawaen na saray totoon manpapaimpluensya ed si Satanas ed ginawa na saray totoon kinmontra ed si Pablo diad Filipos. Mangikakayat met na tila iray onsusumpad sikatayo diad eskuelaan odino diad trabaho pian kontraen itayo na arum. Diad arum ya bansa, wala ray relihyoson onkokontra ed sikatayo ya aakusaan da tayo ed korte, tan singa ibabaga ran: ‘Guguloen itayo na sarayan Tasi ta ibabangat da ray kustombre ya agtayo nayarin awaten ta wala lay abangonan tayon relihyon.’ Diad arum ya lugar ingen bobogbogen tan ipripriso da ray agagi. Pero nanenengneng ira nen Jehova.​—1 Ped. 3:12.

13. Akin et intepet na guardia ya: “Antoy nepeg kon gawaen pian nilaban ak?”

¹³ Seguradon kaukolan so panaon pian nabawi di Pablo tan Silas so kasil da ta grabe impanlewet ed sikara ed satan ya agew. Balet kasabi pegley labi, kinmasil la ra ta ‘manpipikasi tan mangakansion la ray panangidayew ed Dios.’ Insan biglan yinmegyeg a maksil ed prisoan! Abangon so guardia tan anengneng ton akalukas iray puerta, kanian natatakot ompan akablos iray priso. Amta to ya nadusa no makablos ira, kanian “inuyos toy espada to tan manbikkel la lawari.” Balet oniay inyeyag nen Pablo: “Agmo sasakitan so laman mo, ta wadia kamin amin!” Aburidon maong so guardia kanian oniay intepet to: “Kakatawan, antoy nepeg kon gawaen pian nilaban ak?” Agsarag ya iliktar di Pablo tan Silas so guardia, si Jesus labat so makapangiliktar ed sikato. Kanian oniay inyebat da: “Manisia kad Katawan a Jesus, tan nilaban ka.”​—Gawa 16:25-31.

14. (a) Panon ya tinulongan di Pablo tan Silas so guardia? (b) Panon ya abendisyonan si Pablo tan si Silas lapud pinansiansia day liket da anggano apasegsegang ira?

¹⁴ Talaga kasin nanlapud puso so tepet na guardia? On ta kombinsidoy Pablo ed sikato. Gentil iyan guardia kanian anggapoy amta to ed Salita na Dios. Antis ya magmaliw ya Kristiano kaukolan ton naaralan tan awaten iray manunan bangat na Salita na Dios. Kanian impaliwawa ed sikato di Pablo tan Silas so “salita nen Jehova.” Akapokus iran maong ed pangibabangat da ed Salita na Dios, kanian seguro alingwanan da la ya abogbog ira. Pero naimano na guardia iray aralem ya sugat da, kanian nilinisan to. Insan ‘nampabautismon tampol’ so guardia tan say sankaabungan to. Abendisyonan si Pablo tan Silas ta pinansiansia day liket da anggano apasegsegang ira!​—Gawa 16:32-34.

15. (a) Panon ya aaligen na dakel ya Tasi natan so alimbawa di Pablo tan Silas? (b) Akin et lanang tayon pawilen iray totoo ed teritorya tayo?

¹⁵ Singa si Pablo tan Silas, nabebendisyonan met iray dakel ya Tasi natan ya mangipupulong ed maong a balita anggano akapriso ira lapud pananisia ra. Singa bilang, diad sakey ya bansa ya aka-ban iray kimey tayo, walay panaon ya ngalngali kapaldua na saray Tasi diman et naamtaan day katuaan nipaakar ed si Jehova diad prisoan! (Isa. 54:17) Tandaan tayo met ya kinmerew labat na tulong imay guardia kayari na maksil ya yegyeg. Ontan met, wala ray totoo natan  ya agmangawat ed mensahe na Panarian, pero ompan awaten da lanlamang itan no walay nagawan makapaaburido ed bilay da. No lanang tayon bibisitaen tan papawilen iray totoo ed teritorya tayo, ipapanengneng tayo ya akaparaan tayon ontulong ed sikara no ready la ra.

16. Kaimbuasan to kayari na impanbogbog ed si Pablo tan Silas, panon ya abaliktad so situasyon?

¹⁶ Kaimbuasan to kayari na impanbogbog ed si Pablo tan Silas, ingganggan na saray mahistrado ya ibulos la ra. Balet inkuan nen Pablo: “Nilewet da kami ed arapan na totoo ya agkami ni asentensiaan, anggano Romano kami, tan impriso da kami. Insan natan et papataynanen da kamin anggapoy makaamta? Andi! Sikaran mismo so onla dia a mangipaway ed sikami.” Nen naamtaan na saray mahistrado ya Roman citizen irayan lalaki, “tinmakot ira” ta asumlang day karapatan da. d Abaliktad so situasyon. Nilewet da ray disipulo ed arapan na totoo kanian natan et kaukolan ya onkerew na perdona iray mahistrado diad arapan met na totoo. Akikasi rad si Pablo tan Silas ya ontaynan la rad Filipos. Inmunor iran dua, balet sinambot da nin pasesegen so ombabaleg ya grupo na saray balon disipulo diman. Insan kayari to et linma la ra.

17. Antoy importantin naaralan na saray balon disipulo nen anengneng day impananos di Pablo tan Silas?

¹⁷ No imbaga la komon ya tampol nen Pablo tan Silas ya Roman citizen ira, agla ra komon alewet. (Gawa 22:25, 26) Pero no ontan so ginawa da ompan isipen na saray disipulo ed Filipos ya ginamit da iray karapatan da pian naiwasan day panirap parad maong a balita. No ontan, antoy magmaliw ya epektod pananisia na saray disipulo ya aliwan Roman citizen, lalo la ta ag-ira proprotektaan na ganggan nipaakar ed panaglewet? Pero lapud inanosan di Pablo tan saray kakaiba to so impanlewet ed sikara, impanengneng da ed saray balon disipulo ya nasarag na saray papatumbok na Kristo so panamasegsegang. Sakey ni, lapud impaamta lanlamang nen Pablo tan Silas ya Roman citizen ira, apilitan iray mahistrado ya aminen ed arapan na totoo ya aliway ginawa ra. Lapud satan ya agawa, agla bastabasta maltratoen na saray mahistrado iray kaparan Kristiano nen Pablo tan awalaan iray legal ya proteksion ed ontan iran panangataki.

18. (a) Panon ya aaligen na saray Kristianon manangasikaso natan so alimbawa nen Pablo? (b) Panon tayon ‘idedepensa tan legal ya iyaabawag so maong a balita’ diad panaon tayo?

¹⁸ Natan et idadaulo met na saray manangasikaso so Kristianon kongregasyon panamegley na alimbawa ra. Akaparaan dan gawaen so antokaman ya iilaloan dan gawaen na saray kapara dan Kristiano. Singa si Pablo, iisipen tayon maong no panon tan kapigan tayo nausar iray legal ya kanepegan tayo pian makaala tayoy proteksion. No kaukolan, onaapela tayo ed saray korte ed lugar  tayo, diad bansa tayo, tan anggan diad saray internasyonal ya korte pian makala tayo na legal ya proteksion ed panagdayew tayo. Singa insulat nen Pablo ed kongregasyon na Filipos, manga samploran taon kayari na impakapriso to diman, say goal tayo et aliwan pian umanen so gobierno, noagta para itan ed “panangidepensa tan pakaala na legal a kanepegan a mangipulong na maong a balita.” (Fil. 1:7) Balet antokaman so desisyon na korte ed saratan ya kaso, aligen tayoy Pablo tan saray kakaiba to ya dapat et determinado tayon tuloytuloy ya ‘iyabawag so maong a balita’ inerman so pangibakian ed sikatayo na masanton espiritu na Dios.​—Gawa 16:10.