1, 2. (a) Anto lay situasyon nen Pablo? (b) Antoy nayarin naisip tayo ed samay inyapela nen Pablo ed Cesar?

 AKABANTAY nin maong iray sundalon manggua-guardia ed si Pablo diad Cesarea. Duay taon antis to ’ya, nen pinmawil ed Judea si Pablo, pigaran agew to ni labat diman et manga taloran beses ya sinalin pateyen na saray Judio. (Gawa 21:27-36; 23:10, 12-15, 27) Anggano pinmalpak so plano na saray mamubusol ed sikato, agda nin siansia tinundaan. Nen alikas nen Pablo ya ompan awiten da ed saratan ya mamubusol ed sikato, oniay imbaga tod Romanon Gobernador ya si Festo: “Onapela ak ed Cesar!”​—Gawa 25:11.

² Linawa kasi nen Jehova so desisyon nen Pablo ya onapela ed emperador na Roma? Importante ed sikatayo ran mamapasyan mangipupulong ed Panarian na Dios so ebat ed satan ya tepet. Labay tayon naamtaan no kasin sarag tayon aligen so ginawa nen Pablo no ‘idedepensa tan aalaen tayoy legal a kanepegan tayon mangipulong na maong a balita.’​—Fil. 1:7.

3, 4. (a) Akin et kinerew na saray Judio ya awiten si Pablo ed Jerusalem, tan panon ya akaligtas si Pablo? (b) Panon ya tutulongan nen Jehova iray lingkor to natan ya singa ginawa to ed si Pablo?

³ Si Festo la so balon Romanon gobernador na Judea. Kayari taloran agew, linmay Festo ed Jerusalem. a Diman to dinengel iray akusasyon na saray manunan saserdote tan manunaan a lalaki na saray Judio ya wala ra kunoy seryoson krimen ya ginawa nen Pablo. Amta na sarayan lalaki ya labay na balon gobernador ya maong so relasyon tod sikara tan ed amin ya Judio. Kanian kinmerew iray pabor ed si Festo ya paonlaen toy Pablo ed Jerusalem pian diman litisen. Balet mauges so plano ra ta labay dan pateyen si Pablo diad dalan ya manlapud Cesarea paonlad Jerusalem. Pero agpinmayag si Festo, kuan to: “Milad siak [ed Cesarea] iramay mangidadaulo ed sikayo tan akusaan da iyan laki, no talagan walay kasalanan to.” (Gawa 25:5) Kanian aligtas lamet si Pablo.

 ⁴ Uusaren nen Jehova si Jesu-Kristo pian pabiskegen si Pablo ed amin ya subok ya dadalanen to. No nanonotan yo ni, oniay imbaga nen Jesus ed sayan apostol to diad sakey ya pasingawey: “Manpakpel ka!” (Gawa 23:11) Dakdakel met ya problema tan panamasegsegang so aarapen na saray lingkor na Dios natan. Aliwan diad amin ya mairap ya situasyon et protektaan itayo nen Jehova, pero ikdan to tayoy karunongan tan biskeg pian nasarag tayo iratan. Segurado tayo ya lanang itayon ikdan na maaron Dios tayo na ‘pakayari a mas mabiskeg nen say pakayari na too.’​—2 Cor. 4:7.

5. Antoy desisyon nen Festo ed kaso nen Pablo?

⁵ Kayari na pigaran agew, “yinmurong ed panangukoman” diad Cesarea si Festo. b Inmalagey ed arapan to si Pablo tan saray mangaakusa ed sikato. Ambebelat so akusasyon dad sikato anta agto met iratan ginawa. Kanian oniay indepensa nen Pablo: “Anggapoy antokaman a kasalanan a ginawak sumpad Ganggan na saray Judio odino sumpad templo odino sumpad Cesar.” Anggapoy kasalanan na apostol kanian dapat labat ya ibulos da. Antoy desisyon nen Festo ey? Labay ton paliketen iray Judio kanian tinepetan toy Pablo: “Labay moy onlad Jerusalem pian diman so pangukoman ed sika diad arapan ko nipaakar ed sarayan bengatla?” (Gawa 25:6-9) Kalokoan so imbaga to! No diad Jerusalem litisen si Pablo, saray mangaakusad sikato so mangukom ed sikato tan seguradon pateyen da. Nanengneng ed saya ya mas importante ed si Festo so posisyon to ed politika nen say tuan hustisya. Ontan met so ginawa ed si Jesus na mas akaunan  gobernador ya si Poncio Pilato. (Juan 19:12-16) Nayarin ontan met so gawaen na saray judge natan pian naalay pabor na totoo. Kanian agti la pankelawan no aliwan patas so desisyon na saray korte ed saray kaso na totoo na Dios.

6, 7. Akin et inmapela ed Cesar si Pablo, tan antoy naaralan tayo ed satan ya sarag met ya aligen na saray tuan Kristiano natan?

⁶ Labay nen Festo so manpabalingit ed saray Judio. Lapud satan, napepeligro laingen so bilay nen Pablo. Kanian inusar toy karapatan to bilang Roman citizen. Oniay imbaga to ed si Festo: “Wadia ak la natan ed arap na panangukoman na Cesar, a nepeg a pangukoman ed siak. Anggapoy ginawak a kasalanan ed saray Judio, unong a napapaneknekan mo met la. . . . Onapela ak ed Cesar!” Kaslakan no kerewen na sakey a too ya onapela ed Cesar, agto la itan nababawi. Indanet itan nen Festo nen imbaga ton: “Lapud inmapela kad Cesar, onla ka sirin ed Cesar.” (Gawa 25:10-12) Diad sayan inyapela nen Pablo ed mas atagey ya autoridad, impanengneng ton sarag met itan ya aligen na saray tuan Kristiano natan. No ‘mamawala na gulo diad panamegley na ley’ iray onkokontra ed saray Tasi nen Jehova, sarag dan usaren so batas pian idepensa so karapatan dan ipulong so maong a balita. c​—Sal. 94:20.

⁷ Kanian kayari masulok ya duay taon ya impakapriso nen Pablo lapud saray krimen ya agto met ginawa, naabuloyan si Pablo ya idepensay sarili to diad Roma. Pero antis ya onalis, labay nin nanengneng na sakey nin manuley.

8, 9. Akin et binmisita si Arin Agripa ed Cesarea?

⁸ Pigaran agew kayarin arengel nen Festo ya labay nen Pablo so onapela ed Cesar, binmisita si Arin Agripa tan say agi ton si Bernice “pian pagalangan” so balon gobernador. d Diad uley na Roma nensaman, apasalan na saray opisyal so ombisita ed saray balon gobernador. Binmisitay Agripa pian miliket ed si Festo ta gobernador la, pero mapatnag ya labay to labat ya paeleten so pankakaaro da pian nausar tod politika.​—Gawa 25:13.

⁹ Inistorya nen Festo ed ari so nipaakar ed si Pablo, kanian labay nen Agripa ya nakatongtong. Kaimbuasan to, yinmurong ed panangukoman so duaran manuley. Balet mas makapadinayew ni iray ibaga nen Pablo nen say mapasirayew a parada ya angulop ed si Agripa tan Festo nen sinmabi ra.​—Gawa 25:22-27.

10, 11. Panon ya impanengneng nen Pablo ya rerespetoen toy Agripa, tan anto ray ginawa to nensaman ya inistorya to ed ari?

¹⁰ Marespeton akisalamatan nen Pablo si Arin Agripa ta inabuloyan dan idepensa toy sarili to, tan binidbir to ya kabisado na ari so amin a kustombre tan isyu na saray Judio. Insan la inistorya nen Pablo iray ginawa to nensaman: “Nambilay ak bilang Fariseo unong ed sankaestriktoan a paraan na panagdayew  tayo.” (Gawa 26:5) Bilang Fariseo, tinalaranan nen Pablo so isabi na Mesias. Tan natan bilang Kristiano, makpel ton ipapaamta ya si Jesu-Kristo imay abayag da lan aalagaren. Kanian ipapaliwawa nen Pablo ed si Agripa ya say rason no akin ya lilitisen da et lapud ipupulong ton nagagawa la imay im-promise na Dios ya papanisiaan met na saray mangaakusa ed sikato. Lapud satan, mas lalon interesado si Agripa ed onsublay ya ibaga nen Pablo. e

¹¹ Inistorya nen Pablo may datin maruksan impamairap to ed saray Kristiano, kuan to: “Nensaman et kombinsido ak a nepeg kon gawaen so amin a paraan pian sumpaen so ngaran nen Jesus a Nazareno. . . . Lapud agaylay sanok kod sikara [saray papatumbok na Kristo], pinasegsegang ko ra anggan diad arum iran syudad.” (Gawa 26:9-11) Agmanggagaway istorya si Pablo. Dakel so makaamta ed impamairap tod saray Kristiano. (Gal. 1:13, 23) Seguro mankelaw si Agripa no panon kasin anguman iyan too.

12, 13. (a) Panon ya anguman si Pablo? (b) Panon tayon nibaga ya ‘idedepak nen Pablo iray panagdugsol’?

¹² Naebatan itan diad onsublay ya imbaga nen Pablo: “Diad pambiahek a mamaarap ed Damasco ya awit koy autorisasyon tan ganggan manlapud saray manunan saserdote, legan na kaagwan et akanengneng ak ed dalan, O Ari, na liwawan nanlapud tawen a masmasnag nen say agew a sinminag ed kaliberliber ko tan ed saramay kaibak a manbiabiahe. Tan sanen atumba kamin amin, nadngel koy boses ya angikuan ed siak diad lenguahen Hebreo: ‘Saulo, Saulo,  akin et papasegsegangen mo ak? Papairapen mo labat so sarilim diad pangidedepak mo ed saray panagdugsol.’ Balet inkuan ko: ‘Siopa ka, Katawan?’ Tan inkuan na Katawan: ‘Siak si Jesus, a papasegsegangen mo.’” f​—Gawa 26:12-15.

¹³ Antis na sayan milagro ya impitongtong na Kristo ed si Pablo, nibagan singa ayep si Pablo ya ‘mangidedepak ed saray panagdugsol.’ Sasakitan na ayep so sarili to no idedepak toy utok na panagdugsol ya uusaren ya pangigiya ed sikato. Ontan met ed si Pablo, sinakitan toy sarili to nen kinontra toy linawa na Dios. Nen nampanengneng so apaoli lan Jesus ed si Pablo diad dalan ya mamaarap ed Damasco, atulongan toy Pablo ya umanen so panagnonot to ta anggaman masetseseg, mapatnag ya aliway gagawaen to.​—Juan 16:1, 2.

14, 15. Antoy imbaga nen Pablo nipaakar ed saray pananguman ya ginawa to ed bilay to?

¹⁴ Talagan baleg iray pananguman ya ginawa nen Pablo ed bilay to. Oniay imbaga tod si Agripa: “Agko sinumlang so anengneng kon pasingawey ed tawen, noagta impasabik so mensahe, unona diad saramay walad Damasco tan ed saramay walad Jerusalem, tan diad interon dalin na Judea, tan ed amin met a nasyon, pian magbabawi ra tan ompawil ira ed Dios, ya ipanengneng dad gawa ra so panagbabawi ra.” (Gawa 26:19, 20) Dakel ya taon lan gagawaen nen Pablo so kimey ya inter ed sikato nen Jesu-Kristo manlapu la nen nampanengneng ed sikato diad dalan ya mamaarap ed Damasco. Antoy resulta ey? Nagbabawi iramay dinmengel ed impulong  nen Pablo. Intunda da la ray mauges a gagawaen da tan gagawaen da lay linawa na Dios. Nagmaliw iran maong ya totoo, ya onuunor ed batas tan pansiasiansiaen day kareenan inerman so kawalaan da.

¹⁵ Balet anggapoy pibabali na saray Judion onkokontra ed si Pablo ed saray maong ya nagagawaan na pampupulong to. Kanian imbaga nen Pablo: “Nisengeg ed saya et inerel ak na saray Judio diad templo tan implano ra ak a pateyen. Balet lapud tutulongan ak na Dios et makakapanpulong ak ya anggad sayan agew ed saray abeba tan atagey so kipapasen da.”​—Gawa 26:21, 22.

16. Panon tayon naalig si Pablo no mitotongtong tayod saray judge tan ed saray manuley nipaakar ed saray papanisiaan tayo?

¹⁶ Bilang tuan Kristiano, dapat ‘naynay tayon akaparaan a mangidepensa’ ed pananisia tayo. (1 Ped. 3:15) No mitotongtong tayod saray judge tan ed saray manuley nipaakar ed saray papanisiaan tayo, ompan makatulong no aligen tayo may ginawa nen Pablo nen akitongtong ed si Agripa tan Festo. No marespeto tayon ibagad sikara no panon ya akatulong iray katuaan ya walad Biblia, diad sikatayon mismo tan ed saramay ondedengel ed mensahe tayo, ompan nasabi tayo met so puso na sarayan atagey ya opisyal.

17. Antoy reaksion nen Festo ed impangidepensa nen Pablo ed sarili to, tan anto met so kaslakan ya reaksion na saray totoo natan?

¹⁷ Agsarag ya ibaliwala na duaran manuley iray makapakombinsin imbaga nen Pablo. Nengnengen so agawa: “Natan legan ya ibabaga iraya nen Pablo diad pandedepensa to, inyeyag nen Festo: ‘Natatapis ka la, Pablo! Natatapis ka la lapud karakel na kakabatan mo!’” (Gawa 26:24) Anengneng ed reaksion nen Festo so kaslakan ya reaksion na totoo anggan diad panaon tayo. Iisipen da ya panatiko iramay mangibabangat ed no anton talagay ibabaga na Biblia. Mairap ya awaten na saray de-aral imay ibabangat na Biblia ya onoli iray inaatey.

18. Antoy inyebat nen Pablo ed si Festo, tan antoy reaksion nen Agripa ed satan?

¹⁸ Balet oniay inyebat nen Pablo ed gobernador: “Agak natatapis, Kagalgalang a Festo, noagta saray salitan ibabagak et katuaan tan manlalapud limpion kanonotan. Diad tua et amta iraya na ari a makpel kon pitotongtongan natan . . . Manisia kad saray Propeta, Arin Agripa? Amtak a manisia ka.” Oniay ebat nen Agripa: “Maganom ak lan nakombinse a magmaliw a Kristiano.” (Gawa 26:25-28) Balanglan seryoso odino andi si Agripa ed samay imbaga to, seguradon inisip ton maong iramay imbaga nen Pablo.

19. Antoy desisyon di Festo tan Agripa ed kaso nen Pablo?

¹⁹ Insan inmalagey lay Agripa tan Festo, labay ton ibaga et asumpal lay panaglitis. “Sanen ontataynan la ra, inkuan dad sakey tan sakey: ‘Anggapoy gagawaen na sayan too a manepeg ed ipapatey odino kipriso.’ Insan inkuan nen Agripa ed si Festo: ‘Nibulos la komon iyan too no agla inmapela ed Cesar.’” (Gawa 26:31, 32) Amta da ya anggapoy kasalanan nen Pablo. Seguro mas natatalosan da la natan iray Kristiano tan mas maong lay pantrato da ed sikara.

20. Antoy agawaan na impangidepensa nen Pablo ed kaso to diad arap na sarayan duaran manuley?

²⁰ Anggapoy nabasa ya nagmaliw ya Kristiano irayan duaran makapanyarin manuley kayari iran pinulongan nen Pablo. Wala kasi agawaan na impangidepensa nen Pablo ed kaso to diad arap da? On, wala. Lapud inyarap si Pablo ed “saray arari tan gobernador” ed Judea, apulongan iray opisyal na gobierno na Roma ya dati et mairap ya napasabian na maong a balita. (Luc. 21:12, 13) Ontan met, apaseseg iray agagi nensaman lapud saray agawad sikato tan ed katooran ya impanengneng to legan ya nasusubok.​—Fil. 1:12-14.

21. Anto ray maabig ya resulta no tuloytuloy tayon manpulong anggano mairap so situasyon?

²¹ Ontan met natan, wala ray maabig ya resulta no tuloytuloy tayon manpulong anggano kokontraen itayo na totoo odino mairap so situasyon tayo. Ompan napulongan tayo ray opisyal ya mairap ya napasabian na maong a balita. No matoor tayon mananos, napaseseg tayo met iray agagi ya mas lalon manpakpel tan mamasyan ipulong so Panarian na Dios.