1-3. Antoray arum a katuaan a miduma so impatey nen Jesus nen say anggan siopaman ed awaran?

DIAD sakey ya agew na primabera ed ngalngalin 2,000 taon lay apalabas, sakey a toon inosente so abista, sinentensyaan ed krimen ya agton balot ginawa, insan pinairap ya anggad patey. Aliwan satan so sankaunaan a maruksa tan agmakatunongan ya impamatey ed awaran; makapaermen, ta aliwa met itan a sampot. Ingen, satan ya impatey so nikaduma ed arum nin impatey.

² Legan a maniirap iman a too ed unor la tan makapaot-ot iran oras to, tinandaan na mismon tawen iman ya inkagawa bilang sankaimportantian. Anggaman saman et kapetapetangan na agew, biglan sinakbongan na bilunget so dalin. A singa imbaga na sakey a manag-awaran, “say banwa binmilunget.” (Lucas 23:44, 45) Insan, sakbay a tuloy na impatey na saman a too, imbesngaw to irayan agnalinglingwanan a salita: “Asumpal la!” On, diad impangisaklang toy bilay to, agawaan to so bengatlan alay abig. Say bagat to so sankatalonggaringan a gawa na panangaron agawaan na too.​—Juan 15:13; 19:30.

³ Siempre, saman a too et si Jesu-Kristo. Say impanirap tan impatey to ed saman a makapasinagem ya agew, Nisan 14, 33 K.P., so balitadon maong. Balet, walay importantin katuaan a mabetbet a nibabaliwala. Anggaman pirmin nanirap si Jesus, wala so sakey a lalo nin nanirap. Diad tua, wala so sakey a lalon nansakripisyo ed saman ya agew​—say sankatalonggaringan a gawa na aro ya agawa ed uniberso ed kapiganman. Anto itan a gawa? Say ebat so mangiter na matukoy ya introduksion ed sankaimportantian ed saray tema: say panangaro nen Jehova.

4. Panon ya atebek na sakey a Romanon sundalo a si Jesus so aliwan ordinaryon too, tan anto so konklusyon na saman a sundalo?

⁴ Say Romanon opisyal a sundalo ya angasikaso na impamatey ed si Jesus so nikelawan ed bilunget ya agawa sakbay na impatey nen Jesus tan diad mabiskeg a yegyeg a sinmublay. ‘Petepeteg a saya so Anak na Dios,’ inkuan to. (Mateo 27:54) Malinew, si Jesus so aliwan ordinaryon too. Saman a sundalo so tinmulong diad impamatey ed bogbogtong ya Anak na Sankatageyan a Dios! Panon kamabli iyan Anak ed Ama to?

5. Panon a niyilustra so kalaknab na panaon ya impaniba nen Jehova tan say Anak to diad tawen?

⁵ Tinawag na Biblia si Jesus a “say panguloan ed amin a pinalsa.” (Colosas 1:15) Isipen pa labat​—apalsa la so Anak nen Jehova sakbay na pisikal ya uniberso. Sirin, kaunongan kabayag la so paniiba na Ama tan say Anak? Kakalkulaen na arum iran sientista a say talba so mantaon la na 13 bilyon a taotaon. Kasin nayarian yon anggan isipen labat itan a karakel na panaon? Pian natulongan so totoon makatebek ed kabayag la na uniberso unong ed kalkula na saray sientista, ipapanengneng na sakey a planetaryum so tsart na panaon a walay dukey ton 110 a metro. Legan a manakar iray bisita ed petek na satan a tsart, kada kupbang da so mangirepresenta na 75 milyon a taon ed bilay na uniberso. Diad sampot na satan a tsart, say interon awaran na too so inrepresenta panamegley na sakey a marka a singa kakapal labat na sakey a buek na too! Ingen, anggano bilang ta susto iyan impangalkula, satan ya interon tsart na panaon so kulang ni pian irepresenta so dukey na bilay na Anak nen Jehova! Diad anton kimey so akibiangan to kaleganan na amin na satan a panaon?

6. (a) Panon a say Anak nen Jehova so okupado kaleganan na sakbay-toon kiwawala to? (b) Anton klase na impankasakey so niwala ed baetan nen Jehova tan say Anak to?

⁶ Malikeliket so Anak a nanserbi bilang “pangulon komikimey” nen Ama to. (Uliran 8:30) Ibabaga na Biblia: “No sikato [say Anak] so andi, anggapoy antokaman ya agawa ed saray agawa.” (Juan 1:3) Kanian si Jehova tan say Anak to so saniban nankimey diad impamawala na amin iran arum a bengatla. Agaylan masayaksak tan makapaliket iraman a panaon da! Natan, dakel so mipakna  a say aroan na ateng tan anak so makapakelkelaw ed kaelet. Tan say aro “so sakey ya ayadyarin bedber na pankakasakey.” (Colosas 3:14) Siopa ed sikatayo, sirin, so makarandan ed biskeg na siglaotan a niwala ed ontan lan karukey a panat na panaon? Mabitar, si Jehova a Dios tan say Anak to so impankasakey na sankaeletan a bedber na aro.

7. Sanen abautismoan si Jesus, panon nen Jehova ya imbalikas so liknaan to nipaakar ed Anak to?

⁷ Anggaman kuan, imbaki na Ama so Anak to diad dalin pian iyanak bilang sakey ya ugaw. Say panggawa ed satan et kabaliksan ton diad pigaran dekada et kaukolan nen Jehova ya italirak so maapit a pililimog to ed inad-aro ton Anak diad tawen. Tekep na pirmin interes, a binantayan Ton manlapud tawen so ibabaleg nen Jesus pian magmaliw ya ayadyarin too. Diad edad ton ngalngalin 30 taon, nampabautismo si Jesus. Agtayo la kaukolan a padesiran no antoy liknaan nen Jehova ed sikato. Say Ama so personal lan nansalita manlapud tawen: “Saya so Ana’ko, ya inararok; napaliketak a maong ed sikato.” (Mateo 3:17) Diad impakanengneng a sitotoor a ginawa nen Jesus so amin a nipropesiya, amin a kinerew ed sikato, peteg ya aliketan a maong so Ama to!​—Juan 5:36; 17:4.

8, 9. (a) Anto so agawa ed si Jesus nen Nisan 14, 33 K.P., tan panon so inkaapektaan na mangatatawen ya Ama to? (b) Akin ya inabuloyan nen Jehova so Anak to a manirap tan ompatey?

⁸ Balet, anto so liknaan nen Jehova nen Nisan 14, 33 K.P.? Anto so liknaan to sanen si Jesus so intapat tan insan inerel na sakey a pangkat na totoo diad labi? Sanen inkaindan si Jesus na kakaaro to tan indunget ed ilegal a bista? Sanen niludlurey, nilukdaan, tan kinabil? Sanen sinisiplatan, a binmibiret ed beneg to? Sanen impasak iray lima tan sali to, ed posten kiew tan tinaynanan dan akabitin diman legan a sikatoy inayew-ayew na totoo? Anto so liknaan na Ama sanen kinmelyaw ed sikato so inad-aro ton Anak lapud ot-ot na paniirap to? Anto so liknaan nen Jehova sanen nampanabos lay Jesus, tan diad sankaunaan a pankanawnawa nanlapula’d gapo na interon panamalsa, say pinabpabli Ton Anak so naandi la?​—Mateo 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:38-44, 46; Juan 19:1.

 ⁹ Agtayo nibalikas. Lapud si Jehova so walaan na saray liknaan, say ot-ot a sinagmak to diad impatey na Anak to so agtayon balot nasarag ya ibalikas. Say nayarin nibalikas et say motibo nen Jehova diad impangiyabuloy to ed satan a nagawa. Akin ya inabuloyan na Ama so inkasikato a nalikna to iratan? Ipaparungtal nen Jehova ed sikatayo so bengatlan alay abig diad Juan 3:16​—sakey a bersikulo na Biblia ya importantin tuloy ya atawag itan a melag ya Ebanghelyo. Ibabaga to: “Ta ontan lay impangaro na Dios ed mundo ya inter to so bogbogtong ya Anak to, pian siopaman a manisia ed sikato agnatawtaw, noag ingen wala so bilay ton andi-anggaan.” Kanian say motibo nen Jehova so asegek ed saya: aro. Say langkap nen Jehova​—diad impangibaki to ed Anak to a manirap tan ompatey a nisesengeg ed sikatayo—​so lawas sankabalgan a gawa na aro.

10. Saray totoo so walaan na anton pankaukolan, tan anto so agawa ed kabaliksan na salitan “aro”?

¹⁰ Anto so kabaliksan na salitan “aro”? Adeskribe so aro bilang say sankabalgan a kakaukolan na too. Manlapud kianak ya anggad ipatey, panggugunaetan na totoon gamoran so aro, ombulaslas lapud satan, napunaw ni ingen tan ompatey no anggapo itan. Anggaman kuan, say aro et makapakelaw a mairap ya ukeran. Siempre, malaknab so panutukoy na totoo nipaakar ed aro. Mantutultuloy so idarakel na saray libro, kanta, tan anlong nipaakar ed satan. Saray resulta so aglawas mamapalinew ed kabaliksan na aro. Diad tua, say salita so alablabas lan tuloy a nausar a say tuan kabaliksan na satan so ompatnag a lalon mairap a talosan.

11, 12. (a) Iner so pakaaralan tayo na malaklaknab nipaakar ed aro, tan akin a ditan? (b) Antoran nengneng na aro so espesipiko ed kadaanan a Griegon lenguahe, tan anton salita para ed “aro” so nausar a mabetbet ed Kristianon Griegon Kasulatan? (Nengnengen met so paimano’d-leksab.) (c) Anto so a·gaʹpe?

¹¹ Anggaman kuan, malinew ya ibabangat na Biblia so nipaakar ed aro. Inkuan na Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words: “Naamtaan labat so aro diad saray kiwas ya ilagyat na satan.” Say rekord na Biblia ed saray kiwas nen Jehova so mangibabangat ed sikatayon malaklaknab nipaakar ed aro to​—say mabunlok a panangaro to ed saray pinalsa to. Alimbawa, anto so  nagkalalon makapangiparungtal nipaakar ed sayan kalidad nen say dilin sankatageyan a gawa na aro nen Jehova ya adeskribe ed akadkauna? Diad saray onggendan a kapitulo, imanoen tayo so dakel niran arum ya ehemplo na onkikiwas ya aro nen Jehova. Niarum ni, nagamoran tayo so aralem a pakatalos manlapud orihinal iran salita a para ed “aro” a nausar ed Biblia. Diad inmunan Griegon salita, wala so apatiran salita para ed “aro.” * Diad saraya, say sakey a sankabetbetan a nauusar ed Kristianon Griegon Kasulatan et a·gaʹpe. Sakey a diksionaryo na Biblia so anawag ed saya a “say sankabiskegan a salitan naisip a para ed aro.” Akin?

¹² Say a·gaʹpe so manutukoy ed aro ya iwawanwan na prinsipyo. Sirin aliwan basta emosyonal a kiwas ed sananey a too. Satan so malalaknab, lalon pannonotan tan panisipan a maong ed basiyan na satan. Manuna ed amin, say a·gaʹpe so sigpot ya aliwan masiblet. Alimbawa, nengnengen lamet so Juan 3:16. Anto so “mundo” ya inaro na Dios a tuloy ya inter to so bogbogtong ya Anak to? Satan et say mundo na nadondon a katooan. Isasakop na satan so dakel a totoon mangegemtan ed makasalanan a kurang ed bilay. Kasin inaro nen Jehova so balang sakey bilang personal a kaaro, a singa ed impangaro to ed si matoor ya Abraham? (Santiago 2:23) Andi, balet maaron inanatnat nen Jehova so kaabigan to ed amin, anggan diad baleg ya impansakripisyo to. Kaliktan to ya amin et magbabawi tan manpasimbalo ed saray dalan da. (2 Pedro 3:9) Dakel so manggagawa na ontan. Saraya so malikeliket ton aawaten bilang kakaaro to.

13, 14. Antoy mangipapanengneng a say a·gaʹpe so mabetbet a mangilalaktip ed maligsan panangaro?

¹³ Balet, arum so walaan na lingon ideya nipaakar ed a·gaʹpe. Iisipen da a satan et kabaliksan toy agmaligsa, walad nonot labat a klase na aro. Diad katuaan et say a·gaʹpe so mabetbet a  mangilalaktip ed maligsan personal a panangaro. Alimbawa, sanen insulat nen Juan, “Inaro na Ama so Anak,” inusar to so porma na salitan a·gaʹpe. Kasin satan ya aro so andian na maligsan panangaro? Imanoen ya imbaga nen Jesus, “Say Ama aroen to so Anak,” inusar to so sakey a porma na salitan phi·leʹo. (Juan 3:35; 5:20) Say panangaro nen Jehova so mabetbet a mangilalaktip ed matamoy ya aro. Anggaman ontan, say panangaro to so agbalot impluensyaan na sentimento lambengat. Naynay a satan so iwawanwan na makabat tan maptek iran prinsipyo to.

¹⁴ Singa anengneng tayo la, amin na saray kalidad nen Jehova so puro, ayadyari, tan makapasagyat. Balet say aro so makapasagyat a tuloy ed amin. Anggapo so ontanlan kabiskeg a mamapaapit ed sikatayo ed si Jehova. Makapaliket, say aro so matalonan kalidad to met. Panon so pakaamta tayo ed satan?

15. Anto so balikas na Biblia nipaakar ed atributo nen Jehova ya aro, tan diad anton dalan a sayan balikas so nikadkaduma? (Nengnengen met so paimano’d-leksab.)

¹⁵ Wala so bengatlan ibabaga na Biblia nipaakar ed aro ya agton balot ibabaga nipaakar ed arum iran manunan atributo nen Jehova. Ag-ibabaga na Kasulatan a say Dios so pakayari odino say Dios so hustisya odino say Dios so kakabatan. Saratan a kalidad so walad sikato, sikato labat so panlalapuan na saratan, tan agbalot nikompara itan ed amin dan talo. Balet, nipaakar ed komapat ya atributo, bengatlan lalon malaknab so nibaga: ‘Say Dios so aro.’ * (1 Juan 4:8) Anto so kabaliksan na satan?

16-18. (a) Akin ya ibabaga na Biblia a ‘say Dios so aro’? (b) Diad amin a pinalsa ed dalin, akin a say too so matukotukoy a simbolo na atributo nen Jehova ya aro?

¹⁶ Aliwan simplin komparasyon a ‘say Dios so aro,’ a singano ibagan, “say Dios kapara na aro.” Agtayo nayarian a baliktaren so balikas  tan ikuan a “say aro so Dios.” Si Jehova so nagkalalo nen say agnatebek a kalidad. Sikato so sakey a personan walaan na nanduruman liknaan tan walwalna nilikud ed aro. Ingen, say aro so linmamot a maong ed si Jehova. Sirin inkuan na sakey a reperensya nipaakar ed sayan bersikulo: “Say pakabidbiran ed Dios odino kipapasen et aro.” Diad inkalapagan, nayarin satan so isipen tayo ed onia: Say pakayari nen Jehova so manggawa ed sikaton makayarin onkiwas. Say inkahustisya tan kakabatan To so mangiwanwan ed paraan na ikiwas to. Balet say aro nen Jehova so manenyeg ed sikaton onkiwas. Tan naynay ya itetekep to so aro to diad panangusar to ed arum a kalidad to.

¹⁷ Mabetbet a nibagan si Jehova so mismon personipikasyon na aro. Sirin, no labay tayon aralen so nipaakar ed aprinsipyoan ya aro, nepeg tayon aralen so nipaakar ed si Jehova. Siempre, sayan marakerakep a kalidad so nayarin nanengneng tayo met ed saray totoo. Balet akin a diad totoo? Diad samay panaon na panamalsa, sarayan salita so mapatnag ya imbaga nen Jehova ed Anak to: “Manggawa ita na too unong ed indengan ta, unong ed kaulibay ta.” (Genesis 1:26, NW) Diad amin a pinalsa ed sayan dalin, saray lalaki tan bibii labat la so makayarin makapilin mangaro tan diad ontan et aaligen da so mangatatawen ya Ama ra. Nonoten ya inusar nen Jehova so nanduruman pinalsa a mangisimbolo ed saray manunan atributo to. Ingen, pinili nen Jehova so sankatalonggaringan a pinalsa to ed dalin, say too, bilang simbolo na matalonan kalidad To, say aro.​—Ezequiel 1:10.

¹⁸ Sano sikatayo so mangaro ya andi-siblet tan diad aprinsipyoan a paraan, idadalangirang tayo so matalonan kalidad nen Jehova. Singa itan ed insulat nen apostol Juan: “Aroen tayo ta sikato so angaro ed sikatayo ya inmuna.” (1 Juan 4:19) Balet diad antoran dalan a sikatayo so inmunan inaro nen Jehova?

19. Akin a nayarin nibaga a manunan kinmiwas so aro diad kimey na impanpalsa nen Jehova?

¹⁹ Aliwan balo so aro. Sakey ni, anto so amakiwas ed si Jehova pian igapo so pamalsa? Aliwan lapud ta sikato so begtebegtew tan nakaukolan to so kaiba. Si Jehova so kompleto tan nagnap,  anggapoy kulang ed sikato pian panoan na sananey. Balet say aro to, sakey ya aktibon kalidad, so anenyeg ed sikaton manginabang na saray gayaga to ed bilay diad saray matudion pinalsa a makayarin mangapresya ed ontan a regalo. “Say sengeg na pinalsa na Dios” et say bogbogtong ya Anak to. (Apocalipsis 3:14) Insan sayan Pangulon Komikimey so inusar nen Jehova diad pamalsa ed arum niran bengatla, a ginmapo ed saray anghel. (Job 38:4, 7; Colosas 1:16) Abendisyonan na kawayangan, katudioan, tan liknaan, sarayan makapanyarin espiritu so awalaan na pankanawnawan mamawala na maaron siglaotan ed inkasikaran dili​—diad balang sinansakey, tan manuna ed amin, diad si Jehova a Dios. (2 Corinto 3:17) Sirin, sikara so angaro lapud sikara so inmunan naaro.

20, 21. Naeksperiensya nen Adan tan Eva so anton ebidensya a sikara so inaro nen Jehova, ingen panon so inkiwas da?

²⁰ Kanian ontan met ed katooan. Manlapud gapo, si Adan tan Eva so alimbos ed aro. Inerman a lingawan da ed Paraison ayaman da ed Eden, nanengneng da so paneknek na panangaro na Ama ra ed sikara. Imanoen so ibabaga na Biblia: “Si Jehova a Dios so angitanem na sakey a tanamanan ed Eden ed dapit bukig, et diman to impasen so too a ginawa to.” (Genesis 2:8) Akapasyar ka ta la ed tuan marakdakep a hardin odino parke? Anto so nanliketan mon maong? Say liwawan onsinag ed saray bulong diad nisulinek a pasen? Saray mararakep a kolor na amaleper a karosasan? Saray alay abig ya ungol na manbabwak a karayan, kansion na saray manok, tan uni na saray insekto? Komusta so nipaakar ed samyong na kakiewan, bungabunga, tan saray inkamabuna? Diad anggan anton kipapasen, anggapoy parke natan a nayarin ikompara ed samay wala ed Eden. Akin?

²¹ Saman a hardin so intanem nen Jehova a mismo! Talagan sankarakepan. Balang kiew so makapaliket ed inkasanting odino ed inkasamit na bunga to. Say hardin so asalog a maong, maawang, tan mabilabilay ed saray makapasagyat iran nengneng na ayayep. Si Adan tan Eva so walaan na amin a bengatlan mamaliket tan mamenek ed bilay da, a pati makapnek a kimey tan naspot a panuulopan. Si Jehova so inmunan angaro ed sikara, tan walaan ira na sigpot a rason diad ikiwas da met na ontan. Ingen, agda itan  agawaan. Imbes a maaron tuloken da so mangatatawen ya Ama ra, sinisiblet a nanrebelde ra ed sikato.​—Genesis, kapitulo 2.

22. Panon a say inkiwas nen Jehova diad samay rebelyon ed Eden so mamaneknek a matoor so aro to?

²² Agaylan saman so makapasinagem ed si Jehova! Balet kasin sayan impanrebelde so amaawet ed maaron puso to? Andi! “Say maaron-kaabigan [odino, “matoor ya aro,” paimano’d-leksab] to so maando lawas.” (Salmo 136:1, NW) Sirin, tampol a ginagala ton itarya so maaron uksoyan diad panondon ed saray manepeg ya ilalak nen Adan tan Eva. Singa anengneng tayo la, saratan a tarya so angilaktip ed dondon bagat na inad-aro ton Anak, a baleg so impansakripisyo na Ama.​—1 Juan 4:10.

23. Anto so sakey a rason a si Jehova so “maliket a Dios,” tan anton makanan tepet so nasalaysay ed ontumbok a kapitulo?

²³ On, manlapud gapo si Jehova so kinmiwas lan inmuna diad pangipanengneng na aro ed katooan. Diad agnabilang a paraan, “sikato so angaro ed sikatayo ya inmuna.” Say aro so mangiyaalibansa na pantutunosan tan gayaga, kanian agpankelawan a si Jehova so adeskribe bilang “say maliket a Dios.” (1 Timoteo 1:11, NW) Anggaman ontan, onlelesa so sakey ya importantin tepet. Kasin sikatayo so peteg ya inaro nen Jehova bilang indibidual? Say ontumbok a kapitulo so mangisalaysay ed satan a pamaakaran.