Onlad karga

Onlad saray karga

KAPITULO 11

“Amin a Dalan To et Inkahustisya”

“Amin a Dalan To et Inkahustisya”

1, 2. (a) Anto ran graben ag-inkahustisya so asali nen Jose? (b) Panon ya impetek nen Jehova so ag-inkahustisya?

 WALAY sakey ya guapon balolaki ya inkulong lapud krimen ya agto met ginawa. Sikatoy inakusaan ya nan-rape kuno. Grabe iyan ag-inkahustisya! Balet aliwan saya so unonan ag-inkahustisyan asali to. Ta nen mantaon na 17, sayan kabataan ya si Jose et trinaidor na saray mismon kuya to tan pateyen da lawari. Pero angumay isip da tan inlako da laingen pian magmaliw ya aripen ed arum ya bansa. Diman et tinanggian toy asawa na katawan to ya mi-sex. Kanian pinapaway na samay bii ya si Jose kuno so manpipilit ed sikato ya mi-sex. Lapud satan, akulong laingen si Jose. Makapaermen ta singa anggapoy mangidepensa ed si Jose.

2 Pero say Dios ya “aaroen toy inkatunong tan hustisya” et manbabantay. (Salmo 33:5) Kinmiwas si Jehova! Impetek toy ag-inkahustisya tan inmaneobra to ray nagawa ed si Jose pian nibulos. Aliwan satan labat, ag-abayag et naikdan na atagey ya posisyon tan kagalangan si Jose. (Genesis 40:15; 41:41-43; Salmo 105:17, 18) Apatunayan lanlamang ya inosente si Jose tan inusar to so atagey ya posisyon to pian gawaen so linaway Dios.—Genesis 45:5-8.

Impriso si Jose anggano anggapoy kasalanan to

3. Akin et labay tayon amin so natrato na patas?

3 Seguro, maka-relate kad agawa ed si Jose. Tan ompan asalim met lay akanengneng odino abiktima na ag-inkahustisya. Labay tayon amin so natrato na patas tan duga. Agti la ’tan pankelawan ta inikdan itayo nen Jehova na saray kualidad ya mipara ed saray kualidad to. Tan say hustisya so sakey ed saray manunad saratan. (Genesis 1:27) Pian nakabat tayon maong si Jehova, kaukolan tayon talosan so inkahustisya to. Diad ontan et mas naapresya tayo ray balibalin paraan to tan mas onapit tayo ed sikato.

Anto so Hustisya?

4. Antoy pakatalos na maslak ya totoo ed hustisya?

4 Parad dakel, say hustisya et basta labat patas ya pangipatupad ed batas. Ibabaga na libron Right and Reason—Ethics in Theory and Practice ya “walay koneksion na hustisya ed batas, obligasyon, karapatan, tan responsibilidad, tan balanglan nagunggonaan odino nadusa so sakey, depende ed gagawaen to.” Pero, say hustisya nen Jehova et aglabat basta mangipapatupad ed saray batas lapud obligasyon odino responsibilidad.

5, 6. (a) Antoy labay ya ibaga na saray orihinal ya salitan impatalos ya “hustisya”? (b) No imbagan say Dios et patas, antoy labay ton ibaga?

5 Mas natalosan tayo so kalaknab tan kaaralem na hustisya nen Jehova no ikonsidera tayo iray orihinal ya salitan inusar na Biblia. Diad Hebreon Kasulatan, walay taloran manunan salita ya inusar. Samay salitan mabetbet ya ipapatalos ya “hustisya” et nayari met ya ipatalos ya “no antoy maptek.” (Genesis 18:25) Samay duara nin salita et mabetbet ya ipapatalos ya “inkatunong.” Diad Kristianon Griegon Kasulatan, say salitan impatalos ya “inkatunong” et mankabaliksan na “kualidad ya pagmaliw ya maptek odino patas.” Kanian say inkatunong tan hustisya et mankonektaan.—Amos 5:24

6 No ontan sirin, no ibabaga na Biblia ya say Dios et patas, labay ton ibaga, gagawaen to no antoy duga tan maptek, tan gagawaen to itan ed amin, anggapoy pinili. (Roma 2:11) Kanian agtayo naimadyin ya kabaliktaran na satan so gawaen na Dios. Imbaga na matoor ya si Elihu: “Agbalot manggaway mauges so tuan Dios, agbalot manggaway aliwa so Makapanyarin-amin.” (Job 34:10) On, imposiblin manggaway mauges si Jehova. Akin ey? Lapud duaran importantin rason.

7, 8. (a) Akin et agnitepel nen Jehova so manggaway mauges odino aliwan patas? (b) Akin et maptek o patas so panagtrato nen Jehova ed amin?

7 Unona, sikatoy masanto. Singa naaralan tayo lad Kapitulo 3, si Jehova et malinis tan maptek ed amin ya aspekto. Kanian agto nitepel so manggaway mauges o aliwan patas. Antoy labay ya ibaga na saya? Lapud masanto so Ama tayod tawen, seguradon agton balot maltratoen iray anak to. Kombinsidod satan si Jesus. Diad sampot lan labi na impanbilay to diad dalin bilang too, impikasi to: “Masanton Ama, bantayan mo ra [saray disipulo to] nisengeg ed ngaran mo.” (Juan 17:11) “Masanton Ama”​—diad Biblia, si Jehova labat so tinawag ya ontan. Duga labat itan ta anggapoy toon ama ya makapipara ed inkasanto To. Segurado si Jesus ya protektaan na Ama iray disipulo to ta say Ama et malinlinis tan agbalot mankakasalanan.—Mateo 23:9.

8 Komadua, sipor lan maar-aro si Jehova tan aliwan makasarili. Lapud panangaro to, sikatoy napapakiwas ya magmaliw ya matunong odino patas diad pantratrato tod arum. Pero say ag-inkahustisya, kaiba lay pambusol ed saray dumay lahi, diskriminasyon, tan panagmaltrato et manlalapud agum tan inkamakasarili. Kabaliktaran itan na aro. Oniay ipapaseguro na Biblia tungkol ed panangaro na Dios: “Si Jehova et matunong, aaroen to ray gawan matunong.” (Salmo 11:7) Oniay imbaga nen Jehova tungkol ed sarili to: “Siak, si Jehova, et inarok so inkahustisya.” (Isaias 61:8) Agta makaligliwan naamtaan ya labalabay na Dios tayo so manggaway duga tan patas?—Jeremias 9:24.

Say Panangasi tan Perpekton Hustisya nen Jehova

9-11. (a) Akin et mankonektaan so inkahustisya tan panangasi nen Jehova? (b) Panon ya ipapanengneng nen Jehova so hustisya tan panangasi to diad pantratrato to ed saray makasalanan ya totoo?

9 Say hustisya nen Jehova et perpekto, ya singa saray arum nin balibalin kualidad to. Oniay impangirayew nen Moises ed si Jehova: “Say Bato, ayadyari [odino perpekto] so kimey to, ta amin a dalan to et inkahustisya. Sakey a matoor a Dios ya agbalot manggaway ag-inkahustisya. Sikatoy matunong tan maptek.” (Deuteronomio 32:3, 4) Lanang ya perpekto so inkahustisya nen Jehova, anggapoy nabalaw​—aliwan konsintidor, aliwa met ya is-istrikto.

10 Mankonektaan so hustisya tan panangasi nen Jehova. Ibabaga na Salmo 116:5: “Si Jehova et maabagey tan matunong [“patas,” The New American Bible]; say Dios tayo et mapangasi.” On, si Jehova et parehon patas tan mapangasi. Ag-itan mankontraan ya dua. No ipapanengneng nen Jehova so panangasi to, agto labay ya ibagan ikokompromiso toy inkahustisya to ya singa kailangan ton iyabeba itan. Imbes, saratan ya duaran kualidad to et sarasarag ton pambansagen ya ipanengneng. Niay sakey ya alimbawa.

11 Atawir na amin a totoo so kasalanan tan makanepegan ira ed dusan patey. (Roma 5:12) Balet agpanliliketan nen Jehova so ipatey na sakey a makasalanan. Sikatoy “sakey [a] Dios ya akaparaan a mamerdona, maabagey tan mapangasi.” (Nehemias 9:17) Pero lapud masanto si Jehova, agto konsintien so ag-inkatunong. Kanian panon ton ipapanengneng so panangasi ed saray makasalanan a totoo? Say ebat et naromog ed sakey ed saray mabmablin katuaan ya walad Salita to: Say impangitarya to ed dondon pian niliktar iray totoo. Diad Kapitulo 14, mas naaralan tayo ni so tungkol ed sayan maaron uksoyan. Bansag ya nipanengneng ed sayan uksoyan so aralem ya panangasi tan perpekton hustisya. Panamegley na saya, sarag nen Jehova ya ipanengneng so panangasi to ed saray magbabawin nankasalanan legan ton pansiasiansiaey atagey ya estandarte to ed inkahustisya.—Roma 3:21-26.

Mas Naar-aro Tayoy Jehova Lapud Hustisya To

12, 13. (a) Akin et lalo tayon onapit ed si Jehova lapud hustisya to? (b) Antoy imbaga nen David tungkol ed hustisya nen Jehova, tan akin et makapalikliket iya ed sikatayo?

12 Say hustisya nen Jehova et aliwan makapataktakot ya kualidad, ya onarawi tayo laingen ed sikato. Imbes balibali itan ya kualidad kanian labalabay tayoy onapit ed sikato. Malinlinew ya ibabaga na Biblia ya makasi so hustisya o inkatunong nen Jehova. Pantongtongan tayo so arum ed saray balibalin paraan na pangipapanengneng nen Jehova ed hustisya to.

13 Say perpekton hustisya nen Jehova so mamapakiwas ed sikaton manmatoor ed saray lingkor to. Naapresyan mismo na salmistan si David iyan aspekto na inkahustisya nen Jehova. Lapud saray naeksperiensya ton mismo tan saray naaralan ton paraan na Dios, antoy nibaga to? Say kuan to: “Aaroen nen Jehova so hustisya, tan agto paulyanan iray matoor ed sikato. Nasalimbengan ira lawas.” (Salmo 37:28) Makapalikliket ya naamtaan! Anggad kapigan et agbalot paulyan nen Jehova iray matoor ed sikato. Kanian segurado tayo ya sikatoy mansiansian maapit tan maaro ed sikatayo. Garantiyaan iya na hustisya to!​—Proverbio 2:7, 8.

14. Diad samay Ganggan ya inter nen Jehova ed Israel, panon ya nanengneng so malasakit nen Jehova ed saray maniirap?

14 Lapud inaro nen Jehova so hustisya, walay malasakit to ed saray maniirap. Sankanengneng itan ed samay Ganggan ya inter to ed Israel. Singa bilang, sikatoy angiter na malinew ya instruksion pian naseguro ya naasikaso iray ulila tan balo. (Deuteronomio 24:17-21) Amta nen Jehova no panon kairap so bilay na saratan ya pamilya kanian sikaton mismo so nagmaliw ya Ama, Ukom, tan Managprotekta ra, say ‘mangipapatnag na inkahustisya ed ugaw ya ulilad ama tan say balo.’ a (Deuteronomio 10:18; Salmo 68:5) Pinasakbayan nen Jehova iray Israelita ya no aliway pantrato dad sarayan anggapoy kalaban-laban ya bibii tan ugugaw, seguradon dengelen toy akis da. Imbaga to: “Ondalang so sanok ko.” (Exodo 22:22-24) Tua, aliwan sakey ed saray manunan kualidad nen Jehova so pasnok, pero no gagalaen na sakey ya agrabiadoen so arum, lalo la iramay kaskasian tan anggapoy kalaban-laban, sikatoy onsanok.—Salmo 103:6.

15, 16. Antoy prueba ya anggapoy lalabien nen Jehova?

15 Ipapaseguro met nen Jehova ed sikatayo ya “anggapoy lalabien to tan agmangaawat na pasuksok.” (Deuteronomio 10:17) Duma si Jehova ed saray totoon walay pakayari odino impluensya ya papaboran da ray mayaman o sikat. Anggapoy lalabien nen Jehova. Imanom pay sakey ya prueba ya mangipapanengneng ya patas si Jehova. Iikdan toy tsansa so amin ya mandayew ed sikato tan manbilay ya anggapoy anggaan, aliwa labat ya pigpigaran espisyal ya totoo. Ibabaga na Biblia: “Diad balang nasyon et makapaliket ed sikato so toon ontatakot ed sikato tan manggagaway duga.” (Gawa 10:34, 35) Satan ya balibalin tsansa et parad amin anggan antoy kipapasen dad bilay, kolor da, odino bansan kawalaan da. Talagan importante ed si Jehova so hustisya!

16 Amtaen tayo natan so sakey nin paraan no panon ya ipapanengneng nen Jehova so perpekton hustisya to: Say panagtrato to ed saramay agmanguunor ed saray estandarte to.

Nadusa Iray Manggagaway Mauges

17. Akin ya agtayo dapat isipen ya aliwan patas si Jehova lapu labat ed saray nagagawan ag-inkahustisya?

17 Ompan itepet na arum: ‘No talagan agkokonsintien nen Jehova so kaugsan, akin balet et dakel so maniirap tan ag-inkahustisya ey?’ Agtayo dapat isipen ya aliwan patas si Jehova lapu labat ed saratan ya rason. Maslak ed saray ag-inkahustisya ed sayan mauges a mundo et resulta na kasalanan ya atawir tayod si Adan. Sakey ni, pinili na dakel ya ag-unoren si Jehova. Pero magano la itan ya manguman.—Deuteronomio 32:5.

18, 19. Antoy mangipapanengneng ya agkokonsintien nen Jehova iramay gagagalaen dan ag-unoren iray matunong ya ganggan to?

18 Tua, mapangasi si Jehova ed saray malabay ya onapit ed sikato, pero agto abuloyan ya tuloy-tuloy ya agrespetoen na arum so masanton ngaran to. (Salmo 74:10, 22, 23) Say Dios na hustisya et agnapalikdo tan agto iyagel ed makanepegan ya dusa iray totoon gagagalaen day mankasalanan. Si Jehova et “Dios a mapangasi tan maabagey, matantan a manpasnok tan abalbaleg ed matoor a panangaro tan katuaan, . . . balet agton balot abuloyan ya agnadusa so nankasalanan.” (Exodo 34:6, 7) Diad apalabas, aminpigan apruebaan itan. Lapud gagagalaen na arum ya ag-unoren iray matunong ya ganggan nen Jehova, kailangan to ran dusaen.

19 Singa bilang, isip mo pay agawad saray Israelita nensaman. Anggano nen wala la rad Insipan a Dalin, aminpigapiga dan ag-inunor si Jehova. Anggano “sinakitan” day liknaan to, agto ran tampol impulisay. (Salmo 78:38-41, paimanod leksab) Imbes, mapangasi to ran inikdan na tsansan manguman. Imbaga tod sikara: “Agko panliketan so ipatey na mauges, noagta say labay ko et manguman so mauges ed dalan to tan mantultuloy a manbilay. Magbabawi kayo, magbabawi kayo ed saray mauges a dalan yo, ta akin et ompatey kayo, O sankaabungan na Israel?” (Ezequiel 33:11) Lapud mabli ed si Jehova so bilay, paulit-ulit ton imbaki iray propeta to pian magbabawi iray Israelita tan manguman. Pero dakel so agdinmengel tan agnagbabawi. Kanian lapud sikatoy masanto tan Dios na hustisya, sinmabid punto ya inabuloyan to ya natalo tan nasakop ira na saray kalaban da.—Nehemias 9:26-30.

20. (a) Antoy naaralan tayod si Jehova diad paraan na impantrato tod saray Israelita? (b) Akin et dugaruga so impangusar ed leon bilang simbolo na inkahustisya nen Jehova?

20 Antoy naaralan tayod si Jehova diad paraan na impantrato tod saray Israelita? Naaralan tayo ya nanenengneng nen Jehova so amin ya ag-inkahustisyan gagawaen na totoo tan sikatoy nasasakitan. (Proverbio 15:3) Makapaliket met ya naamtaan ya ipapanengneng nen Jehova so panangasi ed saray magbabawi. Sakey ni, naaralan tayo ya agbasta-basta manudusa si Jehova. Lapud panaanos to, iisipen na dakel ya totoo ya agto lan balot dusaen iray mauges. Pero aliwan tua ’tan, ta anengneng tayod impantrato tod saray Israelita ya walay anggaan na panaanos to. Seguradoen nen Jehova ya niwalay hustisya. Aliwan singa too ya talawan ya mangipetek ed lingo na arum, makpel si Jehova ya manindigan ed no antoy duga. Atan so rason no akin ya inusar na Biblia so leon bilang simbolo na hustisya nen Jehova. b (Ezequiel 1:10; Apocalipsis 4:7) Kanian segurado tayo ya sumpalen ton sumpalen so promisa ton ekalen so amin ya ag-inkahustisya diad dalin. On, say panangukom nen Jehova et mapekder no kailangan pero mapangasi anggad posible.​—2 Pedro 3:9.

Onapit ed Dios na Hustisya

21. No dadalepdepen tayoy pangipapanengneng nen Jehova na hustisya, antoy dapat ya pangipasen tayo ed sikato tan akin?

21 No dadalepdepen tayoy pangipapanengneng nen Jehova na hustisya, agtayo dapat ipasen ya anggapoy liknaan to, odino is-istrikton maong ya say labay to labat et nadusa iray manggagawa na mauges. Imbes, ipasen tayo ya sikatoy maaro balet mapekder ya Ama ya sankanonot toy pankaabigan na ananak to. Bilang patas tan maomaong ya Ama, papanindigan nen Jehova no antoy duga pero mapangasi met ed saray anak tod dalin ya mankaukolan na tulong tan panamerdona.​—Salmo 103:10, 13.

22. Lapud lanang ya patas si Jehova, antoy balibalin arapen tayo, tan akin ya ontan so gawaen to?

22 Misatsalamat tayo ta say hustisya nen Jehova et aliwa labat ya puros panusa ed saray mauges so lalanoren to. Lapud lanang ya patas si Jehova, seguroen to ya walay balibalin pag-asa tayo ed arapen​—say perpekto tan anggapoy anggaan ya bilay diad dalin ya “manayam so inkatunong.” (2 Pedro 3:13) Ontan so gawaen na Dios ta say hustisya to so mamapakiwas ed sikaton mangiligtas imbes ya manusa. On, no aralen tayon maong so inkahustisya nen Jehova, lalo tayon onapit ed sikato! Diad ontumbok iran kapitulo, aralen tayo nin maong no panon ya ipapanengneng nen Jehova iyan balibalin kualidad to.

a Ipapanengneng na saray salitan “ugaw ya ulilad ama” ya aglabat imamalasakit nen Jehova iray lalakin ulilad ama noagta pati saray ulilan bibii. Nabasa ed Biblia so tungkol ed saray anak ya bibii nen Zelofehad, ya inatey ya anggapoy anak ton laki kanian angiter si Jehova na Ganggan pian saray anak ton bibii so magmaliw ya tomatawir. Tan atan so pinagka-basiyan ya tinumbok da pian naprotektaan so karapatan na saray bibiin ulilad ama.—Numeros 27:1-8.

b Makapainteres ya inkompara nen Jehova so sarili to ed sakey a leon nen dinusa to so agmatoor ya Israel.—Jeremias 25:38; Oseas 5:14.