1. Antoy pampapagaan nen Jesus diad samay labi antis na ipatey to?

SAMPOT lan labi nen Jesus antis ya ompatey. Amta to ya magano to lan taynan iray disipulo to, tan mapaga no antoy nagawad sikara. Imbaga tod sikara: “Agkayo kabiangay mundo.” (Juan 15:19) Insan impikasi to rad Ama to: “Ag-ira kabiangay mundo, a singa siak ya agkabiangay mundo.” (Juan 17:15, 16) Antoy labay ya ibaga nen Jesus?

2. Anto so “mundo” ya tutukoyen nen Jesus?

² Say salitan “mundo” ed sayan bersikulo et ontutukoy ed totoon agda kabat so Dios tan wala rad pakauley nen Satanas. (Juan 14:30; Efeso 2:2; Santiago 4:4; 1 Juan 5:19) Antoy gawaen tayo pian mansiansia itayon “agkabiangay mundo”? Diad sayan kapitulo, pantongtongan tayoy pigaran paraan: Mansiasiansia tayon matoor ed Panarian na Dios tan neutral itayo, kanian anggapoy dadapagan tayo ed politika. Ipupulisay tayoy espiritu na mundo. Masimpit so panangawes tan panag-ayos tayo, tan duga so panmoria tayo ed kuarta. Isusulong tayo met so kompleton armas ya nanlapud Dios.​—Nengnengen so Kaaruman ya Impormasyon 16.

3. Antoy panmoria nen Jesus ed politika?

³ Sanen wadiad dalin si Jesus, anengneng to ya dakdakel so problema na totoo tan mairap so bilay da. Talagan  sankanonot toy kipapasen da tan labay to ran tulongan. Kasin sikatoy awalaan na posisyon ed politika? Andi. Amta to ya say kaukolan na totoo et say Panarian na Dios, o gobierno na Dios. Si Jesus so magmaliw ya Ari na satan ya Panarian, tan satan so manunan tema ya impulong to. (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21) Ag-akibabali si Jesus ed politika, tan nansiansian neutral. Nen inmarap si Jesus ed Romanon Gobernador a si Poncio Pilato, imbaga to: “Say Panarian ko et agkabiangan na sayan mundo.” (Juan 18:36) Neutral met iray disipulo to. Imbaga na libron On the Road to Civilization ya saray inmunan Kristiano et “agda labay so nawalaan na posisyon ed politika.” Ontan met so liknaan na saray tuan Kristiano natan. Matoor tayon susuportaan so Panarian na Dios tan mansiasiansia tayon neutral ed saray isyu ed politika na sayan mundo.​—Mateo 24:14.

4. Panon ya susuportaan na saray tuan Kristiano so Panarian na Dios?

⁴ Saray embahador et wala rad sananey ya bansa pian irepresenta so gobierno da, kanian ag-ira mibabali ed politika diad bansan kawalaan da. Ontan met so kipapasen na saray alanaan ya walaan na ilalon manuley ed tawen a kaiba nen Kristo. Oniay insulat nen apostol Pablo ed saray alanaan: “Sikami ray embahador a kasandi nen Kristo.” (2 Corinto 5:20) Irerepresenta na saray alanaan so gobierno na Dios. Ag-ira mibabali ed politika tan saray isyu ed gobierno na sayan mundo. (Filipos 3:20) Imbes, tutulongan na saray alanaan so minilyon a totoo ya naamtaan so nipaakar ed gobierno na Dios. Onsusuporta ed sikara so ‘arum a karnero’ ya say ilalo ra et manbilay na andi-anggaan diad balon mundo na Dios. Mansiasiansia met iran neutral. (Juan 10:16; Mateo 25:31-40) Malinew ya anggapo so tuan Kristiano ya  mibabali ed politika na sayan mundo.​—Basaen so Isaias 2:2-4.

5. Antoy sakey a rason no akin ya agtayo mibibiang ed guerra?

⁵ Ipapasen na saray tuan Kristiano iray kapananisiaan da bilang kapamilya, tan nankakasakey ira antokaman so bansa odino kipapasen da ed bilay. (1 Corinto 1:10) Kanian no miguerra itayo, nakalaban tayoy mismon kapamilya tayo, saray kaagian tayo ya ingganggan nen Jesus ya aroen tayo. (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12) Likud ed satan, imbaga nen Jesus ed saray disipulo to ya nepeg dan aroen anggan saray kabusol da.​—Mateo 5:44; 26:52.

6. Antoy pangipapasen na saray lingkor nen Jehova ed saray gobierno?

⁶ Bilang Kristiano et neutral itayo, balet pansasagpotan tayoy magmaliw ya maong a too. Singa bilang, ipapanengneng  tayoy respeto ed gobierno diad panguunor tayod ley tan pambabayar tayoy buis. Balet lanang tayon seseguroen ya iiter tayo ed “Dios iray bengatlan kien na Dios.” (Marcos 12:17; Roma 13:1-7; 1 Corinto 6:19, 20) Kaiba ed saray “bengatlan kien na Dios” so panangaro, panangunor, tan panagdayew tayod sikato. Mas pilien tayoy ompatey nen say agtayo unoren si Jehova.​—Lucas 4:8; 10:27; basaen so Gawa 5:29; Roma 14:8.

7, 8. Anto so “espiritu na mundo,” tan panon ya iimpluensyaan na satan iray totoo?

⁷ Pian makapansiansia tayon agkabiangay mundo nen Satanas, nepeg ya ag-itayo manpakontrol ed “espiritu na mundo.” Sayan espiritu et kanonotan tan kagagawa ya manlalapud si Satanas, tan kokontrolen na satan iramay agmanlilingkor ed si Jehova. Balet ipupulisay na saray Kristiano itan ya espiritu. Imbaga nen Pablo ya “inawat tayo so espiritu a nanlapud Dios, aliwan say espiritu na mundo.”​—1 Corinto 2:12; Efeso 2:2, 3; nengnengen so Kaaruman ya Impormasyon 17.

⁸ Say espiritu na mundo so mangiimpluensya ed saray totoo ya magmaliw a makasarili, mapaatagey, tan rebelyoso. Lapud satan et iisipen da ya agda kaukolan ya unoren so Dios. Labay nen Satanas ya gawaen na totoo so antokaman ya labay da tan agda la isipen no antoy pansumpalan na saray gagawaen da. Labay ton panisiaen iray totoo ya “say pilalek na laman tan say pilalek na mata” so sankaimportantian ed bilay. (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10) Papasyaen na Diablo ya ibalang iray lingkor nen Jehova tan papatitan to itayo pian naalig tayoy panagnonot to.​—Juan 8:44; Gawa 13:10; 1 Juan 3:8.

9. Diad anto ran paraan ya nayarin naimpluensyaan itayo na espiritu na mundo?

 ⁹ Singa say dagem ya susungapen tayo, say espiritu na mundo et walad kaliberliber tayo. No ag-itayo mansagpot ya ipulisay itan ya espiritu, naimpluensyaan itayo na satan. (Basaen so Proverbio 4:23.) Nayarin onggapo itan ed saray bengatlan singa anggapoy uges to. Say sakey ya alimbawa et no abuloyan tayon naimpluensyaan itayo na kanonotan tan kagagawa na saray totoon agmandadayew ed si Jehova. (Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33) Odino nayarin naingganyo itayo ed pornograpiya, apostasya, odino saray isports ya grabe so kompetisyon.​—Nengnengen so Kaaruman ya Impormasyon 18.

10. Antoy gawaen tayo pian nipulisay tayoy espiritu na mundo?

¹⁰ Anto sirin so gawaen tayo pian ag-itayo nakontrol na espiritu na mundo? Kaukolan tayoy mansiansian maapit ed si Jehova tan abuloyan tayoy karunongan to ya mangigiya ed sikatayo. Nepeg ya itultuloy tayon kerewen so masanton espiritu to tan usaren tayoy panaon tayo ed panaglingkor ed sikato. Si Jehova so sankamakapanyarian ed interon uniberso. Segurado itayo ya sarag to tayon tulongan pian nipulisay tayoy espiritu na mundo.​—1 Juan 4:4.

11. Panon ya naimpluensyaan na espiritu na mundo so panangawes na totoo?

¹¹ Nipanengneng tayo met ya ag-itayo kabiangay mundo diad panangawes tan panag-ayos tayo. Say motibo na dakel ya totoo ed mundo diad panangawes da et pian manpapansin, akiten so arum, ipanengneng so panagrebelde ed komunidad, odino ipangta so karakel  na kuarta da. Wala ray totoo ya anggapoy pibabali da ed itsura da. Ayos labat ed sikara no magulo odino marutak iran nengnengen. Agtayo nepeg ya abuloyan so anggan dinan ed sarayan ugali a mangimpluensya ed panangawes tan panag-ayos tayo.

12, 13. Anto ran prinsipyo so ontulong ed sikatayon manpili na isulong tayo?

¹² Lingkor itayo nen Jehova kanian labay tayo ya say panangawes tayo et lanang ya masimpit, malinis, balibalin nengnengen, tan matukoy ed situasyon. Nepeg ya napatnagan ed panangawes tayo so “kasimpitan tan  limpion kanonotan” pian nipanengneng tayon ‘mandadayew tayod Dios.’​—1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21.

¹³ Walay epekto na panangawes tayo diad panmoria na arum ed si Jehova tan ed totoo to. Labay tayon gawaen so “amin a bengatla parad kigloriaan na Dios.” (1 Corinto 10:31) Kaiba ed kasimpitan so panrespeto ed nalilikna tan iisipen na arum. Kanian no manpipili tayoy kawes odino paraan na panag-ayos tayo, tandaan ya saray desisyon tayo et walaan na epekto ed arum.​—1 Corinto 4:9; 2 Corinto 6:3, 4; 7:1.

14. Antoy nepeg ya isipen tayo no manpipili tayoy isulong tayo diad saray Kristianon aktibidad tayo?

¹⁴ Antoy nepeg ya isulong tayo no miaral o manpulong tayo? Kasin labay tayon napansin itayo na arum? Kasin nababaingan so arum ya onnengneng ed sikatayo lapud kawes tayo? Kasin iisipen tayo ya agnepeg ya pibabalian na arum so panangawes tayo? (Filipos 4:5; 1 Pedro 5:6) Natural labat ya labay tayon marakep so itsura tayo, balet say talagan mamarakep ed sikatayo et saray Kristianon kualidad tayo. Sarayan kualidad so iimanoen nen Jehova no nenengnengen to itayo. Napatnagan ed saratan no siopa itayon talaga, “say peteg ya inkatoo ed dalem na puso . . . , a mabmabli ed pakanengneng na Dios.”​—1 Pedro 3:3, 4.

15. Akin et anggapoy eksakton ibabaga nen Jehova ed no antoy nepeg ya panangawes tan panag-ayos tayo?

¹⁵ Ag-angiter si Jehova na listaan na saray totontonen nipaakar ed saray nayari tan agnayarin isulong. Imbes, sikatoy angiter na saray prinsipyo na Biblia ya ontulong ed sikatayon manggawa na dugan desisyon. (Hebreo 5:14) Labay nen Jehova ya saray desisyon tayo, balanglan baleg o melag, et ibase tayo ed panangaro tayo ed sikato tan ed arum. (Basaen so Marcos 12:30, 31.) Diad  interon mundo, nandurumaan so panangawes na saray totoo nen Jehova depende ed kultura tan panlabayan da. Sayan pandurumaan et marakdakep tan makaparepresko.

16. Akin ya say panmoria na mundo ed kuarta et kontra ed imbangat nen Jesus? Anto ray nepeg ya itepet tayod sarili tayo?

¹⁶ Labay nen Satanas ya isipen na totoo ya say mamaliket ed sikara et say kuarta tan saray materyal a bengatla, balet amta na saray lingkor nen Jehova ya aliwan tua itan. Panisiaan tayoy imbaga nen Jesus: “Anggano dakdakel so kayarian na sakey a too, ag-iratan makapangiter ed  sikato na bilay.” (Lucas 12:15) Agniiter na kuarta so tuan liket. Ag-itayo naikdan na satan na tuan kakaaro, tuan deen na nonot, odino bilay ya andi-anggaan. Siempre, kaukolan tayo met iray materyal a bengatla tan labay tayon na-enjoy so bilay. Balet imbangat itayo nen Jesus ya magmaliw itayon maliket no maong so relasyon tayod Dios tan no say panagdayew tayo so sankaimportantian ed bilay tayo. (Mateo 5:3; 6:22, paimanod leksab) Tepetan so sarilim: ‘Kasin naimpluensyaan ak la na panmoria na mundo ed kuarta? Kasin kuarta lan lanang so sankanonot ko tan bungay sangik?’​—Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6.

17. Akin ya mas maliket so bilay mo no ipulisay moy panmoria na mundo ed kuarta?

¹⁷ No akapokus so bilay tayo ed panaglingkor ed si Jehova tan ipulisay tayo so panmoria na sayan mundo ed kuarta, magmaliw ya maliket so bilay tayo. (Mateo 11:29, 30) Magmaliw itayon kontento tan mareen so nonot tan puso tayo. (Mateo 6:31, 32; Roma 15:13) Tan agti la magmaliw ya mapagpaga ed saray materyal a bengatla. (Basaen so 1 Timoteo 6:9, 10.) Nalikna tayo so liket diad pangiiter tayo. (Gawa 20:35) Tan mas dakel so panaon tayo parad saray inaro tayod bilay. Mas masamit ni ingen so ugip tayo.​—Eclesiastes 5:12.

18. Antoy sasalien nen Satanas ya gawaen?

¹⁸ Sasalien nen Satanas ya deralen so relasyon tayod si Jehova, kanian kaukolan tayon gawaen so anggaay nayarian tayo ya protektaan itan. Nepeg tayon labanan iray “armada na mauges ya espiritu.” (Efeso 6:12) Aglabay nen Satanas tan saray demonyo to ya magmaliw itayon maliket odino manbilay na andi-anggaan. (1 Pedro 5:8)  Aatakien itayo na sarayan makapanyarin kabusol, balet diad tulong nen Jehova et sarag tayo ran taloen!

19. Panon ya adeskribe ed Efeso 6:14-18 so “kompleton armas” na sakey a Kristiano?

¹⁹ Nensaman, mansusulong na kompleton armas iray sundalo pian naprotektaan ira no wala rad guerra. Ontan met, kaukolan tayon isulong so “kompleton armas” ya nanlapud si Jehova. (Efeso 6:13) Naprotektaan itayo na satan. Nabasa tayoy nipaakar ed satan ya armas diad Efeso 6:14-18: “Kanian nepeg ya akaparaan kayon milaban, ya akasulong ed awak yo so balkes na katuaan, tan say pagew yo et walaay samben na inkatunong, tan saray sali yo et akasandalyas pian akaparaan kayon mangiyabawag na maong a balita na kareenan. Nilikud nid saraya, ala yoy baleg a samper na pananisia, a diad panamegley na satan et naerep yoy amin a mandarlang a pana na samay mauges. Ontan met, awat yoy hilmit na kililiktar, tan say espada na masanton espiritu, salanti, say salita na Dios, tan diad amin a paraan na panagpikasi tan masimoon a pikekerew et mantultuloy kayon manpikasi ed amin a pankanawnawa diad pakayari na espiritu.”

20. Antoy nepeg tayon gawaen ed “kompleton armas” pian naprotektaan itayo na satan?

²⁰ No nalingwanan na sundalo so sakey a kabiangan na armas to tan agnaprotektaan so sakey a parte na laman to, atan so puntiryaen na kalaban to. No labay tayon naprotektaan itayo na “armas” tayo, nepeg ya agtayo lilingwanan so anggan sakey ya kabiangan na satan. Kaukolan ya isulong tayo itan diad amin ya panaon tan pansiansiaen ya maong so kondisyon to. Tuloytuloy ni so pilalaban tayo anggad naderal so mundo nen Satanas tan naekal ed dalin si Satanas tan saray demonyo to. (Apocalipsis 12:17; 20:1-3) Kanian no wala ray lalabanan  tayon mauges ya pilalek odino kakapuyan, nepeg ya agtayo onsusuko!​—1 Corinto 9:27.

21. Panon itayon manalo ed pilalaban tayo?

²¹ No diad sarili tayo labat, mas mabiskeg so Diablo. Pero diad tulong nen Jehova, mas mabiskeg itayo! Pian mansiansia itayon matoor, kaukolan tayoy manpikasi ed si Jehova, aralen so Salita to, tan milimog ed saray agagi tayo. (Hebreo 10:24, 25) Saratan so ontulong ed sikatayon mansiansian matoor ed Dios tan akaparaan ya mangidepensa ed pananisia tayo.

22, 23. (a) Antoy gawaen tayo pian lanang itayon akaparaan ya mangidepensa ed pananisia tayo? (b) Antoy pantongtongan tayo ed ontumbok ya kapitulo?

²² Nepeg ya lanang tayon akaparaan a mangidepensa ed pananisia tayo. (Juan 15:19) Wala ray situasyon ya duma so panmoria na Saray Tasi nen Jehova ed panmoria na karaklan. Tepetan moy sarilim: ‘Kasin natatalosan kon talaga no akin ya onia so papanisiaan mi? Kasin kombinsido ak ya duga so ibabaga na Biblia tan na matoor tan makabat ya aripen? Kasin agko ibabaing ya sakey ak ed Saray Tasi nen Jehova? (Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33) Sarag ko kasin ipaliwawa ed arum iray papanisiaan ko?’​—Mateo 24:45; Juan 17:17; basaen so 1 Pedro 3:15.

²³ Diad dakel ya situasyon, malinlinew no antoy kaukolan tayon gawaen pian mansiansia tayon agkabiangan na mundo. Balet no maminsan, anggapoy espisipikon direksion no antoy nepeg ya gawaen. Sasalien nen Satanas ya patitan itayo diad nanduruman paraan. Say sakey ya patit ya uusaren to et say panagligliwaan. Panon tayon makabat ya pilien so panagligliwaan tayo? Naebatan itan diad ontumbok ya kapitulo.