1, 2. Anton marakdakep ya regalo so inter nen Jehova ed sikatayo?

AMIN tayo et inikdan nen Jehova na marakdakep a regalo, say regalo ya bilay. (Genesis 1:27) Labay to ya niwala ed sikatayo so sankaabigan ya bilay. Kanian inikdan to itayo na saray prinsipyo ya mangibangat ed sikatayon manggawa na dugan desisyon. Nepeg tayon usaren irayan prinsipyo pian natulongan itayon “mangibiig ed duga tan aliwa.” (Hebreo 5:14) No ontan so gagawaen tayo, aabuloyan tayoy Jehova ya mangipasal ed sikatayo pian malinew so panagnonot tayo. Legan tayon iyaaplika iray prinsipyo na Biblia tan nanenengneng tayon mas maliket so bilay tayo lapud saratan, natalosan tayo ya talagan importante iratan.

² No maminsan et komplikado so bilay. Tan nayarin wala ray situasyon ya anggapoy direktan ganggan ya ibabaga na Biblia. Singa bilang, ompan kaukolan tayoy mandesisyon nipaakar ed panagpatambal ya uusaren so dala. Antoy gawaen tayo pian saray desisyon tayo et mamaliket ed si Jehova? Nabasa tayo ed Biblia iray prinsipyo ya mangibabangat ed sikatayo no antoy panmoria nen Jehova ed bilay tan dala. No natalosan tayo iratan ya prinsipyo, magmaliw tayon marunong ed saray desisyon tayo tan napansiansia tayoy malinis a konsiensia. (Proverbio  2:6-11) Pantongtongan tayo natan so arum ed saratan ya prinsipyo.

3, 4. (a) Panon ya impaamta na Dios so panmoria to ed dala? (b) Antoy irerepresenta na dala?

³ Ibabangat ed sikatayo na Biblia ya say dala et sagrado lapud irerepresenta na satan so bilay. Tan say bilay et papablien nen Jehova. Kayarin pinatey nen Cain so agi to, imbaga nen Jehova ed sikato: “Onaakis ed siak so dala nen agim manlapud dalin.” (Genesis 4:10) Inrepresenta na dala nen Abel so bilay to; kanian nen pinatey nen Cain si Abel, pinultot toy bilay na agi to.

⁴ Kayari na Delap diad panaon nen Noe, imbaga na Dios ed saray totoo ya sarag da so mangan na karne. Balet espisipikon imbaga to: “Say agyo labat nepeg a kanen et say karne a nandala, ta say dala et bilay.” (Genesis 9:4) Sayan ganggan et onaplika ed amin ya ilalak nen Noe, pati ed sikatayo. Malinew sirin ya parad si Jehova et irerepresenta na dala so bilay. Tan nepeg ya ontan met so panmoria tayo ed dala.​—Salmo 36:9.

5, 6. Panon ya napatnagan ed Ganggan ya inter ed si Moises so panmoria nen Jehova ed bilay tan dala?

⁵ Diad Ganggan ya inter nen Jehova ed si Moises, imbaga To: “No walay siopaman . . . a mangan na antokaman a klase na dala, ipulisay ko itan a too a mamangan na dala, tan sikatoy ekalen kod kabaleyan to. Ta say bilay na laman et walad dala.”​—Levitico 17:10, 11.

⁶ Abitla ed samay Ganggan ya inter ed si Moises ya no mamatey ira na ayep pian kanen, kaukolan dan iyibung ed dalin so dala. Diad satan ya gawaen da et ipapawil day bilay na ayep ed Amalsa, si Jehova. (Deuteronomio  12:16; Ezequiel 18:4) Balet ag-iilaloan nen Jehova ya pespesen da ni so karne na ayep pian naekal so amin ya dala. Basta ginawa da lay anggaay nayarian da pian naekal so dala, sarag da lan kanen so karne ya malinis so konsiensia ra. No rerespetoen day dala na ayep, ipapanengneng dan rerespetoen day Manangiter na bilay, si Jehova. Ibabaga met na Ganggan ed saray Israelita ya kaukolan day mangibagat na ayayep pian nasakbongan iray kasalanan da.​—Nengnengen so Kaaruman ya Impormasyon 19 tan 20.

7. Panon ya impanengneng nen David ya rerespetoen toy dala?

⁷ Nanengneng tayoy kablian na dala diad samay ginawa nen David nen milalaban ed saray Filisteo. Naamtaan na saray sundalo to ya sikatoy makakainum lan maong, kanian linma rad delikadon kampo na kalaban tan impeligro day bilay da pian niyalaan day danum. Balet nen inter da itan ed si David, agto itan ininum noagta “inyibung to parad si Jehova.” Imbaga nen David: “Agkon balot iya nagawaan, O Jehova! Inumen ko kasi so dala na saray lalaki a linman angipeligroy bilay da?” Parad si David, samay danum et singa met la dala na saray sundalo to. Atalosan to ya mabmabli ed Dios so bilay tan dala.​—2 Samuel 23:15-17.

8, 9. Antoy nepeg ya panmoria na saray Kristiano ed dala?

⁸ Diad panaon na saray Kristiano nen inmunan siglo, agla kaukolan ya manbagat na ayayep iray totoo na Dios. Balet kaukolan nin siansia ya duga so panmoria da ed dala. Say ‘iyarawi ed dala’ et kaiba ed saray kabiangan na Ganggan ya kaukolan nin unoren na saray Kristiano. Importante iya a singa say ipaliis ed imoralidad tan idolatriya.​—Gawa 15:28, 29.

⁹ Ontan met natan. Bilang Kristiano, amta tayo ya si Jehova so Subol na bilay tan kayarian to so amin a bilay.  Natatalosan tayo met ya say dala et sagrado tan irerepresenta na satan so bilay. Kanian nepeg tayon repasoen iray prinsipyo na Biblia no mandedesisyon itayo nipaakar ed panagpatambal ya nalalanor so pangusar na dala.

10, 11. (a) Antoy panmoria na Saray Tasi nen Jehova ed panagpasaksak na dala balanglan say interon dala odino say apatiran manunan kabiangan na satan? (b) Anto ran personal a desisyon so kaukolan ya gawaen na kada Kristiano?

¹⁰ Natatalosan na Saray Tasi nen Jehova ya say ‘iyarawi ed dala’ et aglabat ontutukoy ed agpangan o ag-iyinum na dala. Kaiba ed satan so agpampasaksak na dala, agpandonasyon na dala, tan agpangisinop na sarilin dala ya isaksak lanlamang no kaukolan ed arapen. Kaiba met ed satan so agpampasaksak ed anggan dinan ed saray apatiran manunan kabiangan na dala​—say red cells, white cells, platelets, tan plasma.

¹¹ Saray apatiran manunan kabiangan na dala et nayarin iproseso pian ibiig iray nanduruman kabiangan na saratan. Say tawag ed saray nibiig ya kabiangan et blood fractions. Kada Kristiano et nepeg ya mandesisyon no kasin awaten to odino andi iray blood fractions. Ontan met ed saray arum nin proseso na panagpatambal ya uusaren so mismon dala na pasyente. Kaukolan ya mandesisyon so kada sakey no antoy gawaen ed mismon dala to legan na operasyon, medical test, odino current therapy.​—Nengnengen so Kaaruman ya Impormasyon 21.

12. (a) Akin ya importante ed si Jehova iray personal a desisyon tayo ya imbase ed konsiensia? (b) Panon tayon manggawa na dugan desisyon nipaakar ed saray paraan na panagpatambal?

¹² Talaga kasin importante ed si Jehova iray personal a desisyon tayo ya imbase ed konsiensia? On. Interesado  si Jehova ed saray nononoten tan motibo tayo. (Basaen so Proverbio 17:3; 24:12.) Lapud satan, no mandedesisyon itayo nipaakar ed saray paraan na panagpatambal, kaukolan tayon ipikasi so panangigiya nen Jehova insan tayo i-research so nipaakar ed satan. Kayari to, usaren tayoy konsiensia tayo ya nipasal ed Biblia no mandesisyon itayo. Agtayo nepeg ya tepetan so arum no antoy gawaen da no sikaray walad situasyon tayo, tan agtayo met abuloyan ya impluensyaan na arum so desisyon tayo. Kada Kristiano et “nepeg ton sakbaten so dilin responsabilidad to.”​—Galacia 6:5; Roma 14:12.

13. Antoy naaralan tayo ed si Jehova diad saray ganggan tan prinsipyo to nipaakar ed dala?

¹³ Amin ya ipapagawa nen Jehova et parad pankaabigan tayo tan pakapatnagan iratan na panangaro to ed sikatayo. (Salmo 19:7-11) Balet uunoren tayoy Jehova aliwa labat ya lapud makagunggona iray ganggan to. Sikatoy uunoren tayo lapud inaro tayo. Say panangaro tayo ed si Jehova so mamakiwas ed sikatayon agmanpasaksak na dala. (Gawa 15:20) Niyarawi tayo met na satan ed sakit. Amta na maslak ya totoo iray kapeligroan na pampasaksak na dala, tan manisia so dakel a doktor ya mas maabig parad saray pasyente da no naoperaan ira ya agmangusar na dala. Malinew ya saray paraan nen Jehova et marunong tan maaro.​—Basaen so Isaias 55:9; Juan 14:21, 23.

14, 15. (a) Anto ran ganggan so inter nen Jehova ed saray totoo to pian nipaliis irad peligro? (b) Panon mon niyaplika iray prinsipyo ya angibasiyan ed saratan ya ganggan?

¹⁴ Saray ganggan na Dios et lanang ya parad pankaabigan na totoo to. Inikdan nen Jehova iray Israelita nensaman  na saray ganggan pian nipaliis ira ed saray graben aksidente. Singa bilang, diad sakey a ganggan, say akan-abung et nepeg ton igawaan na abeban padir so plastadon atep na abung to pian anggapoy napelag. (Deuteronomio 22:8) Say sakey nin ganggan et nipaakar ed saray ayayep. No masibeg so baka na sakey a too, responsabilidad ton bantayan itan pian anggapoy bunoen odino pateyen na satan. (Exodo 21:28, 29) No ag-iratan unoren na sakey ya Israelita, kasalanan to no walay ompatey.

¹⁵ Diad sarayan ganggan et nanengneng tayo ya mabmabli ed si Jehova so bilay. Antoy nepeg ya epekto ed sikatayo na sayan naamtaan tayo? Nepeg tayon ipanengneng ya rerespetoen tayoy bilay diad panmimintina tayoy abung tan luluganan tayo, diad paraan na panagmaneho tayo, tan diad saray pipilien tayon panagligliwaan. Iisipen na arum, lalo la ray kabataan, ya anggapo met so mauges ya nagawad sikara kanian ipapalaran day bilay da tan ibabaliwala da ray posiblin peligro. Balet aliwan ontan so labay nen Jehova ya ikiwas tayo. Labay ton ipasen tayon importante so amin ya bilay​—say bilay tayo, pati say bilay na arum.​—Eclesiastes 11:9, 10.

16. Antoy panmoria nen Jehova ed aborsion o panagpaekal?

¹⁶ Say bilay na kada too et importante ed si Jehova. Anggan say agni niyanak ya ugaw et mabmabli ed sikato. Diad Ganggan ya inter ed si Moises, no aksidente ya asakitan na sakey ya too so biin malukon tan inatey, odino say ugaw ed eges to, parad si Jehova et sikatoy nankasalanan na panagpatey. Kabaliksan na saya ya anggano aksidente labat itan, walay inatey kanian nepeg ya bilay met so kasalat to. (Basaen so Exodo 21:22, 23.) Parad Dios, say agni niyanak ya ugaw et mabilay lan too. Kanian, anto kasi so nalilikna na Dios ed aborsion odino  panagpaekal? Anto kasi nalilikna to no nanenengneng ton kada taon et minilyon ya agni niyanak ya ugugaw so papateyen?

17. Antoy makaligliwa ed sakey ya biin asali toy nampaekal antis ton akabat si Jehova?

¹⁷ Panon to no say sakey a bii et asali toy nampaekal antis ton naamtaan so panmoria nen Jehova ed satan? Makaseguro ya sikatoy perdonaen nen Jehova base ed impansakripisyo nen Jesus. (Lucas 5:32; Efeso 1:7) Agla nepeg ya nakonsiensia ed satan ya lingo to ed apalabas no talagan nagbabawian to la. “Si Jehova et mapangasi tan maabagey . . . No panoy kaarawi na bubutayan na agew manlapud seselekan to, ontan so impangiyarawi to ed sikatayo na saray kasalanan tayo.”​—Salmo 103:8-14.

18. Akin et nepeg tayon gawaen so anggaay nayarian tayo ya ekalen so panagbusol anggan diad nonot labat?

¹⁸ Say panrespeto ed regalo na Dios a bilay et onggagapo ed puso. Kaiba ed satan so liknaan tayo ed arum. “Balang sakey a mamubusol ed agi to et sakey a managpatey,” so insulat nen apostol Juan. (1 Juan 3:15) Ompan agtayo naliklikas ya magmaliw lan panagbusol so simplin agtayo panlabay ed sakey a too. Lapud panagbusol, say sakey et agto la respetoen so arum, manggaway palson akusasyon ed sikara, odino labay to ni ingen ya ompatey la ra komon. Amta nen Jehova so liknaan tayod arum ya totoo. (Levitico 19:16; Deuteronomio 19:18-21; Mateo 5:22) No nalikas tayon diad isip tayo et kabusol tayo lay sakey, nepeg tayon pansagpotan ya ekalen iratan.​—Santiago 1:14, 15; 4:1-3.

19. Antoy nepeg ya epekto ed sikatayo na panmoria nen Jehova ed inkaruksa?

 ¹⁹ Wala ni sakey a paraan ya nipanengneng tayon rerespetoen tayoy bilay. Diad Salmo 11:5, naaralan tayo ya si Jehova et “kabusol to so siopaman a mangaarod inkaruksa.” No say pipilien tayon panagligliwaan et maruksa, nayarin napatnagan ya inaro tayoy inkaruksa. Seguradon agtayo labay ya ikargad nonot tayo iray maruksan salita, ideya, tan litrato! Imbes, labay tayon panoen so nonot tayo na malinis tan mareen iran bengatla.​—Basaen so Filipos 4:8, 9.

20-22. (a) Antoy panmoria nen Jehova ed mundo nen Satanas? (b) Panon ya nipanengneng na totoo na Dios ya sikaray “agkabiangay mundo”?

²⁰ Agrerespetoen na mundo nen Satanas so bilay, kanian ipapasen nen Jehova ya makasalanan ed dala odino managpatey so mundo nen Satanas. Diad apalabas iran nilasus a taon, lapud politika et minilyon lan totoo so inatey, kaiba la ray dakdakel ya lingkor nen Jehova. Diad Biblia, sarayan pakapanyari odino gobierno, et adeskribe ya masisibeg tan maruruksan atap ya ayayep. (Daniel 8:3, 4, 20-22; Apocalipsis 13:1, 2, 7, 8) Diad panaon tayo, baleg ya negosyo so panaglako na armas. Dakel so nanaalmo na saray managlako na makapatey iran armas. Malinew ya “say interon mundo et walad pakayari na samay mauges.”​—1 Juan 5:19.

²¹ Balet saray tuan Kristiano et “agkabiangay mundo.” Saray totoo nen Jehova et neutral ed politika tan ag-ira mibibiang ed guerra. Ag-ira mamapatey tan agmet ira onsusuporta ed anggan anton organisasyon ya mamapatey na totoo. (Juan 15:19; 17:16) No napapasegsegang  iray Kristiano, ag-ira ombabawi panamegley na inkaruksa. Imbangat nen Jesus ya anggan saray kabusol tayo et nepeg tayon aroen.​—Mateo 5:44; Roma 12:17-21.

²² Say relihyon so sakey nin sengegan na ipapatey na minilyon a totoo. Oniay ibabaga na Biblia nipaakar ed Makapanyarin Babilonia, say sankamundoan ya empiryo na palson relihyon: “Aromog ed sikato so dala na saray propeta, saray masanto, tan amin iramay pinatey diad dalin.” Kasin malinew ed sika no akin ya igaganggan nen Jehova ya: “Paway kayo ed sikato, sikayo ran totook”? Saramay mandadayew ed si Jehova et agkabiangan na palson relihyon.​—Apocalipsis 17:6; 18:2, 4, 24.

23. Antoy kabaliksan na ‘ipaway’ ed Makapanyarin Babilonia?

²³ Kaiba ed ‘ipaway’ ed Makapanyarin Babilonia so malinew ya pangipaamta ya ag-itayo la kabiangan na anggan anton palson relihyon. Singa bilang, ompan kaukolan tayon seguroen ya nakal lay ngaran tayo ed listaan na sakey a relihyon. Balet wala ni nepeg tayon gawaen. Kaukolan tayo met ya busolen tan ipulisay iray mauges ya kagagawa na palson relihyon. Aabuloyan tan ipapaseseg na palson relihyon so imoralidad, politika, tan inkaagum. (Basaen so Salmo 97:10; Apocalipsis 18:7, 9, 11-17) Lapud satan et minilyon so inatey ed linmabas iran taon.

24, 25. Akin ya no kabat tayoy Jehova et mareen so nonot tayo tan malinis so konsiensia tayo?

²⁴ Antis tayon akabat si Jehova, balang sakey ed sikatayo et nayarin asuportaan tayo ray mauges ya gagawaen na mundo nen Satanas. Balet anguman itayo la. Inawat tayoy dondon tan indedika tayo ed Dios so bilay tayo. Panliliketan tayo “iray makapainawan panaon a manlapud si Jehova a mismo.” Mareen so nonot tayo tan malinis so konsiensia tayo, ta amta tayon napapaliket tayoy Dios.​—Gawa 3:19; Isaias 1:18.

 ²⁵ Anggano nensaman et kabiangan itayo na organisasyon ya agmanrerespeto ed bilay, sarag itayon perdonaen nen Jehova lapud dondon. Talagan aapresyaen tayoy regalo nen Jehova ya bilay. Nipanengneng tayoy pisasalamat tayo diad panggawa tayoy anggaay nayarian tayon tulongan so arum ya naaralan so nipaakar ed si Jehova, ontaynan ed mundo nen Satanas, tan mikaaro ed Dios.​—2 Corinto 6:1, 2.

26-28. (a) Anton espisyal a kimey so inter nen Jehova ed si Ezequiel? (b) Antoy ipapagawa nen Jehova ed sikatayo natan?

²⁶ Diad Israel nensaman, imbaki nen Jehova si propetan Ezequiel pian pasakbayan iray totoo ya say Jerusalem et asingger lan naderal, tan bangatan ira no antoy nepeg dan gawaen pian makaliktar ira. No agpasakbayan nen Ezequiel iray totoo, singilen nen Jehova ed sikato so bilay da. (Ezequiel 33:7-9) Impanengneng nen Ezequiel ya papablien toy bilay diad impanggawa toy anggaay nayarian to ya ipaamta itan ya importantin mensahe.

²⁷ Ingganggan itayo nen Jehova ya pasakbayan iray totoo ya asingger lan naderal so mundo nen Satanas, tan tulongan iran nakabat si Jehova tan makaliktar ed balon mundo. (Isaias 61:2; Mateo 24:14) Labay tayon gawaen so anggaay nayarian tayon ipaamta itan ya mensahe ed arum. Labay tayo met ya ibaga so imbaga nen Pablo: “Malinis ak ed dala na amin a totoo, ta agko insiblet ya ibagad sikayo so amin a simbawa na Dios.”​—Gawa 20:26, 27.

²⁸ Wala ni ray arum ya aspekto na bilay tayo ya kaukolan tayoy magmaliw a malinis. Nengnengen tayoy pigara diad ontumbok ya kapitulo.