1, 2. (a) Antoy iilaloan na saray balon kasal? (b) Anto ran tepet so pantongtongan tayo ed sayan kapitulo?

IMADYIN mo pay nobyo tan nobya ya agaylay liket da diad agew na kasal da. Eksayted la ra ed bilay da bilang sanasawa tan dakel so papangarapen tan labay dan gawaen. Iilaloan da ya mansiansian legay bilay tan maliket so ulopan da.

² Dakel so sanasawa ya diad gapo et balibali ulopan da balet agda itan apansiansia. Pian maliket tan mansiansia ya legay bilay so panamaley na sanasawa, kaukolan day panangigiya na Dios. Kanian pantongtongan tayoy ebat na Biblia ed sarayan tepet: Anto ray gunggona na pangasawa o piasawa? No miasawa ka, panon mon napilin maong so piasawaan mo? Panon kan magmaliw a maong ya asawa? Tan antoy makatulong pian mansiansia ya legay bilay so panamaley na sanasawa?​—Basaen so Proverbio 3:5, 6.

3. Parad sika, kasin kaukolan ya miasawa so sakey pian magmaliw ya maliket? Ipaliwawa.

³ Panisiaan na arum ya agbalot magmaliw ya maliket so sakey ya too no agmiasawa. Balet aliwan tua itan. Imbaga nen Jesus ya wala ray naikdan na pakasarag o regalo  ya mansiansian anggapoy asawa. (Mateo 19:11, 12) Tan imbaga nen apostol Pablo ya wala ray gunggona no say sakey et anggapoy asawa to. (1 Corinto 7:32-38) Kanian sika so mandesisyon no kasin miasawa ka. Agmo aabuloyan ya lapud kakaarom, kapamilyam, odino kultura et napilitan kan miasawa.

4. Anto ray arum ed saray gunggona na maong a panamaley?

⁴ Ibabaga na Biblia ya say piasawa et regalo na Dios tan wala ray gunggona na satan. Oniay imbaga nen Jehova nipaakar ed unonan too ya si Adan: “Aliwan maabig ed laki a sikatoy mansiansian manbukbukor. Manggawa ak na sakey a katulongan to, bilang kaiba to.” (Genesis 2:18) Pinalsa nen Jehova si Eva pian magmaliw ya asawa nen Adan, tan sikara so nagmaliw ya unonan pamilya. No nawalaan na anak so sanasawa, say panamaley da et nepeg ya magmaliw a maligen ya pasen a balegan na anak da. Balet say gagala na pangasawa et aliwa labat ya pian nawalaan na ananak.​—Salmo 127:3; Efeso 6:1-4.

5, 6. Panon a magmaliw a singa “taloran tili a lubir” so panamaley?

⁵ Insulat nen Arin Solomon: “Mas maong ni duara nen say sakey ta walaan ira na maabig a tumang ed pansasagpot da. Ta no natumba so sakey ed sikara, sikatoy ipaalagey na kaiba to. Balet anto kasi nagawa no atumba may sakey tan anggapoy mangipaalagey ed sikato? . . . Tan say taloran tili a lubir et mairap a napultot.”​—Eclesiastes 4:9-12.

⁶ Say maong a panamaley et nayarin magmaliw ya sankaapitan ya ulopan na duaran too ya tutulongan, liligliwaen, tan iyaagel day sakey tan sakey. Importante so panangaro pian onelet so panamaley na sanasawa, balet magmaliw ya mas malet itan no say sanasawa et  parehon mandadayew ed si Jehova. No ontan, say panamaley da et singa “taloran tili a lubir.” Say ontan ya lubir et mas malet nen say lubir ya duaran tili labat. Magmaliw ya malet so panamaley na sanasawa no kaiba da si Jehova.

7, 8. Anton bilin nipaakar ed panangasawa so inter nen Pablo?

⁷ Kayari na kasal, nayari lan peneken na sanasawa so natural ya seksual a pilalek na balang sakey. (Proverbio 5:18) Balet no say rason na sakey ed piasawa to et pian peneken labat iratan ya pilalek, ompan aliwa so napili ton piasawaan. Atan so rason no akin ya ibabaga na Biblia ya say sakey et nepeg ya miasawa no linmampas lad “taon na kalangweran to,” saray taon ya mabiskeg tan mairap nin kontrolen iray seksual ya pilalek. (1 Corinto 7:36) Mas maabig no manalagar ni anggad sarag to lan kontrolen iratan ya liknaan. Diad satan et mas malinew lay panagnonot to tan mas marunong lad panagdesisyon to.​—1 Corinto 7:9; Santiago 1:15.

⁸ No iisipen mo lay miasawa, maabig no realistiko ka tan antam ya walan walay problema ed amin a panamaley. Imbaga nen Pablo ya saramay miasawa et “nawalaay irap ed laman.” (1 Corinto 7:28) Anggan say sankaabigan lan panamaley et ondalan met ed saray mairap ya subok. Kanian no mandesisyon kan miasawa, nepeg mon pilien ya maong so piasawaan mo.

9, 10. Antoy nagawa no miasawa ka ed agmanlilingkor ed si Jehova?

⁹ Niay importantin prinsipyo na Biblia ya nepeg mon tandaan no manpipili kay piasawaan mo: “Agyo aabuloyan a sikayo tan saray agmananisia et maniba ed sakey a pako ta agkayo pareho.” (2 Corinto 6:14, paimanod  leksab) Sayan ilustrasyon et nibase ed panagdalus nensaman. No say duaran ayep et mandumaan so kabaleg tan kabiskeg da, ag-ira nayarin panibaen ed saksakey a pako insan pankimeyen ed uma. Aliwa itan ya praktikal ed sikaran dua ta pareho iran nairapan. Ontan met, say panasawa na sakey ya mandadayew tan sakey ya agmandadayew ed si Jehova et kaslakan ya manreresulta ed dakel a problema. Kanian makabat so bilin na Biblia ya miasawa “dia labat ed Katawan.”​—1 Corinto 7:39.

¹⁰ No maminsan, irarason na arum a Kristiano ya mas maong nin miasawa rad agmandadayew ed si Jehova nen say manbukbukor ira. Balet no ibaliwala tayo so bilin na Biblia, mabetbet ya say resulta et sakit na liknaan tan ermen. Bilang lingkor nen Jehova, say sankaimportantian ed bilay tayo et say panlingkor ed sikato. Antoy naliknam no agmo nakaiba so asawam ed satan ya sankaimportantian a kabiangan na bilay mo? Dakel so nandesisyon ya mansiansian anggapoy asawa nen say miasawa ra ed agmanlilingkor tan agmangaaro ed si Jehova.​—Basaen so Salmo 32:8.

11. Panon mon napilin maong so piasawaan mo?

¹¹ Aglabay ya ibaga na satan ya anggan siopa lan manlilingkor ed si Jehova et magmaliw a maong ya asawa. No plaplanoen moy miasawa, mananap kay talagan nagusgustoan mo tan mainomay mon pibagayan. Manalagar ka anggad makaanap kay kaagian ya pareho kayo na labay a gawaen ed bilay tan iyuuna toy panaglingkor ed Dios. Ipanaon mon basaen tan dalepdepen iray makatulong ya bilin nipaakar ed panangasawa ya naromog ed saray publikasyon ya itatarya na matoor ya aripen.​—Basaen so Salmo 119:105.

12. Antoy naaralan tayo ed saray alimbawa ed Biblia ya atateng so nampili na piasawaan na anak da?

 ¹² Diad arum a kultura, atateng so manpili na piasawaan na anak da. Panisiaan da ya saray atateng so makaamta no siopay sankaabigan ya piasawaan na anak da. Ontan ya tradisyon so kaslakan ya tutumboken diad panaon na Biblia. Kanian no ontan ya tradisyon so tutumboken na pamilya yo, makatulong so Biblia ed saray atateng no anto ran kualidad so nepeg ya nengnengen da. Singa bilang, nen nampili si Abraham na magmaliw ya asawa na anak ton si Isaac, aliwan say kayamanan tan kipapasen ed bilay so importante ed sikato; noagta samay biin inaro toy Jehova.​—Genesis 24:3, 67;  nengnengen so Kaaruman ya Impormasyon 25.

13-15. (a) Antoy gawaen na laki pian magmaliw a maong ya asawa? (b) Antoy gawaen na bii pian magmaliw a maong ya asawa?

¹³ No iisipen moy mangasawa o miasawa, nepeg mon seguroen ya akaparaan ka. Nayarin iisipen mo ya akaparaan ka la, balet naamtaan dia no antoy basiyan ya say sakey et talagan akaparaan la. Ompan nabigla ka ed saray naamtaan mo.

¹⁴ Ipapanengneng na Biblia ya mandumaan so responsabilidad ed pamilya na asawan laki tan bii. Kanian mandumaan so basiyan na pagmaliw ya akaparaan, depende no laki odino bii ka. No iisipen na sakey a laki so mangasawa, nepeg ton tepetan so sarili to no kasin akaparaan lan magmaliw ya ulo na pamilya. Iilaloan nen Jehova ya say asawan laki so mangitarya ed materyal tan emosyonal ya pankaukolan na asawa tan ananak to. Tan say sankaimportantian ed amin, nepeg ya idaulo na asawan laki so pamilya to ed panagdayew da ed Dios. Diad Biblia, nabasa tayo ya say lakin agto itatarya so pankaukolan na pamilya to et “alabas ni nen say toon anggapoy pananisia to.” (1 Timoteo 5:8) Kanian no sakey kan laki tan iisipen moy mangasawa, nonot mon maong no panon mon iyaplika iyan prinsipyo na Biblia: “Iplanom so kimey mod paway, tan iparaan moy amin a bengatla diad uma; insan ipaalagey moy abung mo.” Diad arum a panangibaga, antis kan mangasawa, nepeg mon seguroen no kasin nagawaan moy iilaloan nen Jehova ed sika bilang asawan laki.​—Proverbio 24:27.

¹⁵ No iisipen na sakey a bii so miasawa, nepeg ton tepetan so sarili to no kasin akaparaan lad saray responsabilidad  na sakey ya asawan bii, tan bilang sakey ya ina no nawalaan iray anak. Binitla na Biblia so arum ed saray dakdakel ya nepeg a gawaen na maong ya asawan bii pian naasikaso toy asawa tan ananak to. (Proverbio 31:10-31) Diad panaon tayo, say iisipen labat na maslak ya totoo et say nagawaan na asawa da parad sikara. Balet labay nen Jehova ya isipen tayo no antoy nagawaan tayo parad asawa tayo.

16, 17. No iisipen moy miasawa, antoy nepeg mon dalepdepen?

¹⁶ Antis kan miasawa, dalepdep moy ibabaga nen Jehova parad saray asawan laki tan asawan bii. Anggano say laki so ulo na pamilya, agto labay ya ibagan sarag to lan sakitan iray kapamilya to, balanglan diad pisikal odino diad emosyon. Say maong ya ulo na pamilya et aaligen toy alimbawa nen Jesus ya lanang ya maar-aro tan maomaong ed saray walad sakop to. (Efeso 5:23) Dia balet ed asawan bii, nepeg ton nonoten no antoy labay ya ibaga na pansuporta ed desisyon na asawa to tan pikoopera ed sikato. (Roma 7:2) Nepeg ton tepetan so sarili to no nayarian toy maliket ya manpasakop ed sakey ya lakin aliwan perpekto. No parad sikato et agto nayarian, ompan mandesisyon ya mas maabig no agni miasawa.

¹⁷ Nepeg ya iyuna na asawan laki o asawan bii so panliketan na asawa to nen say sarili to. (Basaen so Filipos 2:4.) Oniay insulat nen Pablo: “Kada asawan laki ed sikayo et nepeg ton aroen so asawa to a singa ed dilin laman to; ontan met, say asawan bii et nepeg a walaan na aralem a respeto ed asawa to.” (Efeso 5:21-33) Parehon importante ed asawan laki odino asawan bii ya nalikna ton sikatoy aaroen tan rerespetoen. Balet pian maabig so ulopan na sanasawa, kakkaukolan ya nalikna na laki ya sikatoy rerespetoen na asawa to, tan kakkaukolan ya nalikna na bii ya sikatoy inar-aro na asawa to.

18. Akin et kaukolan ya manalwar so laki tan bii legan ya saninaro ni ira?

 ¹⁸ Say piinaroan et makapaliket a panaon, ya diad satan et mas nakabat na saninaro so sakey tan sakey. Panaon met itan pian magmaliw iran realistiko tan matua pian makapandesisyon ira no talaga kasin labay day maniba legay bilay. Legan ya saninaro ni ra, aralen na laki tan bii ya ibalikas iray iisipen da tan no anton talagay walad puso ra. Legan ya oneelet so relasyon da, natural labat ya magmaliw iran maapit ed sakey tan sakey. Balet kaukolan dan kontrolen no panon dan ipanengneng  iratan ya liknaan pian ag-ira makagawa na imoralidad antis iran mankasal. Say tuan panangaro so ontulong ed sikaran nakontrol so sarili da tan mangipaliis ed sikaran manggawa na bengatlan maneral ed relasyon dan dua tan relasyon da ed si Jehova.​—1 Tesalonica 4:6.

19, 20. Antoy pangipapasen na saray Kristiano ed panangasawa?

¹⁹ Kaslakan ya say sampot na istorya ed saray libro tan pelikula et maliket ya kasal. Balet diad tuan bilay, say kasal et gapoan ni labat. Inggagala nen Jehova ya legay bilay so panangasawa.​—Genesis 2:24.

²⁰ Diad panaon tayo, ipapasen na dakel ya temporaryo labat so panangasawa. Mainomay labat so miasawa tan mainomay met so midiborsyo. Iisipen na arum ya no wala la ray problema, sarag dan taynan so asawa da tan pultoten da lay panamaley da. Balet agmo lilingwanan imay ilustrasyon na Biblia nipaakar ed samay malmalet ya taloran tili a lubir. Say ontan ya lubir et agnapultot anggano puersaen ya maong. No lanang tayon manpatulong ed si Jehova, mansiansian legay bilay so panamaley tayo. Imbaga nen Jesus: “Say impankasakey na Dios et agnepeg a pansianen na too.”​—Mateo 19:6.

21. Antoy makatulong ed sanasawa pian naar-aro day sakey tan sakey?

²¹ Amin tayo et wala ray balibalin kualidad tayo tan wala met iray kakapuyan tayo. Magmainomay tayon naimano iray kakapuyan na arum, lalo la ray kakapuyan na asawa tayo. No ontan so lanang tayon gawaen, agtayo magmaliw ya maliket. Balet no say imanoen tayo et saray maong ya kualidad na asawa tayo, maliket so panamaley tayo. Makatunongan kasin isipen itan anta aliwan  perpekto so asawa tayo? On! Amta nen Jehova ya aliwa tayon perpekto, balet say iimanoen to et saray maong ya kualidad tayo. Imadyin mo pa no puro lingo so iimanoen to! Imbaga na salmista: “No saray lingo so babantayan mo, O Jah, siopa kasi so makaalagey, O Jehova?” (Salmo 130:3) Naalig na sanasawa si Jehova no say imanoen da et saray maong ya kualidad na asawa da tan no manperdonaan iran tampol.​—Basaen so Colosas 3:13.

22, 23. Antoy maabig ya alimbawa nen Abraham tan Sara parad saray sanasawa?

 ²² Diad ilalabas na saray taon, nayarin mas onelet so panamaley na sanasawa. Andukey tan maliket so panamaley nen Abraham tan Sara. Sanen ingganggan nen Jehova ed si Abraham ya taynan toy abung da ed syudad na Ur, nayarin masulok lan 60 años nen Sara. Isipen pa no panon kairap parad sikato ya taynan so komportablen ayaman da insan manayam la rad tolda. Balet si Sara et maong ya kaaro tan katulongan na asawa to, tan talagan rerespetoen to so asawa to. Kanian sinuportaan to iray desisyon nen Abraham tan tinmulong pian maong so pansumpalan na saratan.​—Genesis 18:12; 1 Pedro 3:6.

²³ Siempre, say maong ya panamaley et agto labay ya ibagan manpakna la ra ed amin a bengatla. Aminsan, nen agmiabobon si Abraham ed si Sara, imbaga ed sikato nen Jehova: “Dengel ka ed sikato.” Dinengel nen Abraham si Sara tan maabig iray resulta. (Genesis 21:9-13) No wala ray panaon ya agkayo manpaknaan na asawam, agka nadidismaya. Say importante et siansia nin maaro tan marespeto so panagtrato yod sakey tan sakey anggano agkayo manpaknaan.

24. Panon ya mamagalang ed si Jehova so panamaley tayo?

²⁴ Diad Kristianon kongregasyon, nilibo iray malikeliket ya sanasawa. No labay moy miasawa, tandaan ya say pampilim na piasawaan mo so sakey ed saray sankaimportantian ya desisyon ya gawaen mod bilay. Walay epekto na satan ed interon bilay mo, kanian manpaigiya ka ed si Jehova. No ontan so gawaen mo, duga so napilim ya piasawaan mo, makapanparaan kan maong parad panangasawa, tan makapangiletneg kay malet tan maaron ulopan ya mamagalang ed si Jehova.