1, 2. (a) Antoy kaslakan ya reaksion tayo ed saray walaan na autoridad? (b) Anto ran tepet so pantongtongan tayo?

ANTOY reaksion na ugaw no agto labay ya gawaen so ipapagawa na ateng to? Nayarin agnadrowing so lupa to lapud pansibangot to. Narerengel toy ibabaga na ateng to tan amta ton dapat labat ya unoren to ra. Balet talagan agto labay so onunor. No maminsan et ontan tayo met.

² Aliwan lanang ya mainomay so ontulok ed saray walaan na autoridad. Kasin no maminsan et naiirapan ka met ya mangipanengneng na respeto ed sikara? Diad tua, aliwan sika labat so makakalikna na ontan. Manbibilay tayo ed panaon ya ngalngali anggapo lay respeto na totoo ed saray walaan na autoridad. Balet, ibabaga na Biblia ya kaukolan tayo ran respetoen. (Proverbio 24:21) Diad tua, importante itan pian mansiansia tayo ed panangaro na Dios. Balet onia ray nayarin itepet tayo: Akin ya mair-irap so pangipanengneng na respeto ed saray walaan na autoridad? Akin ya igaganggan nen Jehova ya gawaen tayo itan? Antoy makatulong pian nagawaan tayo itan? Tan diad anto ran paraan ya narespeto tayo ray walaan na autoridad?

3, 4. Panon ya ginmapo so kasalanan tan ag-inkaperpekto, tan akin ya lapud satan et nairapan tayon respetoen iray walaan na autoridad?

³ Pantongtongan tayo so duaran rason no akin ya mairap  so mangipanengneng na respeto ed saray walaan na autoridad. Unona, ag-itayo perpekto; komadua, agmet perpekto iray walaan na autoridad. Ginmapo so kasalanan tan ag-inkaperpekto diad hardin na Eden nen nanrebelde ed autoridad na Dios si Adan tan Eva. Kanian say kasalanan et ginmapo lapud impanrebelde na too. Manlapud saman, amin tayo et walaan la na tendensian manrebelde.—Genesis 2:15-17; 3:1-7; Salmo 51:5; Roma 5:12.

⁴ Lapud makasalanan itayo, main-inomay tayoy magmaliw ya mapaatagey tan malastog, kanian naiirapan itayon manpaabeba. Ompan no maminsan et mapaatagey tan anawet nin siansia so ulo tayo anggano abayag tayo lan manlilingkor ed Dios. Alimbawa, si Kora et abayag ya nanmatoor ed si Jehova anggano dakel so irap ya dinalan to. Balet, nan-ambisyon ya nawalaan na mas baleg ya autoridad tan anggapoy baing ton indaulo so panrebelde ed si Moises, say sankauyamoan ya too ed saman a panaon. (Numeros 12:3; 16:1-3) Isipen pa met si Arin Uzias, ya lapud inkamapaatagey to et linmoob ed templo nen Jehova tan ginawa toy kimey ya para labat ed saray saserdote. (2 Awaran 26:16-21) Adusa si Kora tan Uzias lapud impanrebelde da. Makaaral tayo ed nansumpalan da. Kaukolan tayon labanan so inkamapaatagey, ta no andi et nairapan tayon respetoen iray walaan na autoridad.

5. Panon ya inabuso na totoo so autoridad da?

⁵ Sakey ni, saray kagagawa met lanlamang na saray walaan na autoridad so rason no akin ya ngalngali anggapo lay manrerespeto ed sikara. Dakel ed sikara so abusado odino diktador. Diad tua, napruebaan ed history ya dakel so lider ya angabuso ed pakayari da. (Basaen so Eclesiastes 8:9.) Alimbawa, si Saul et maong tan mapaabeban too nen pinili nen Jehova ya man-ari, balet nagmaliw ya mapaatagey tan maibeg kanian labay ton pateyen si David. (1 Samuel 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Si David so sinmublay ya ari tan sakey ed saray sankamaongan ya ari ed Israel. Balet inabuso to met  so pakayari to nen inala toy asawa nen Urias ya Heteo insan to imbaki iyan sundalo ed arap na labanan pian seguradon ompatey. (2 Samuel 11:1-17) On, talagan nairapan iray totoo ya usaren so autoridad da ed dugan paraan lapud ag-inkaperpekto, lalo la no agda rerespetoen si Jehova. Oniay insulat na sakey ya politiko ed Britain kayari ton insalaysay no panon ya pinairap na pigaran papa na Katoliko iray totoo: “No walay pakayarim, main-inomay moy manggaway mauges, tan no mas baleg so pakayarim, mas mauges so nagawaan mo.” Anggaman ontan, akin ya nepeg tayon respetoen iray walaan na autoridad?

6, 7. (a) Antoy gagawaen tayo lapud panangaro tayod si Jehova, tan akin? (b) Antoy labay ya ibaga na pampasakop, tan panon tayon nipanengneng itan?

⁶ Say manunan rason no akin ya rerespetoen tayo ray walaan na autoridad et lapud panangaro—panangaro tayo ed si Jehova, ed kapara tayon too, tan ed sarili tayo. Lapud si Jehova so manunan aaroen tayo, labay tayon napaliket so puso to. (Basaen so Proverbio 27:11; Marcos 12:29, 30.) Amta tayon say soberanya to odino say kanepegan ton manuley ed uniberso et kinuestion nen Satanas nanlapu la nen nanrebelde so too diad Eden. Dakel so pinmanig odino dinmapag ed si Satanas tan agda labay so manpasakop ed si Jehova. Sikatayo balet et si Jehova so pinili tayon pampasakopan. No babasaen tayoy Apocalipsis 4:11, talagan napapakiwas so puso tayon idayew si Jehova. Natatalosan tayo ya si Jehova labat so manepeg ya Manuley ed uniberso! Susuportaan tayoy soberanya to, tan gagawaen tayoy panlabayan to diad inagew-agew.

⁷ Pian nipanengneng tayoy respeto ed si Jehova, agtayo labat basta ontutulok. Gawaen tayo itan lapud sikatoy inad-aro tayo. Balet wala ray situasyon ya talagan naiirapan tayon ontulok  a singa samay ugaw ya abitla ed gapo na sayan kapitulo, kanian kaukolan tayon aralen so manpasakop. Amta tayon si Jesus et ginawa toy panlabayan nen Ama to anggano aliwan mainomay iratan. Imbaga to ed Ama to: “Aliwan say linawak so nagawa, noag say linawam.”—Lucas 22:42.

8. (a) Antoy kaiba ed pampasakop ed autoridad nen Jehova, tan antoy nalilikna nen Jehova ed satan? (b) Antoy makatulong pian dengelen tan awaten tayoy simbawa tan disiplina? (Nengnengen so kahon ya “ Dengel Kad Simbawa tan Awat Moy Disiplina.”)

⁸ Siempre, agdirektan mitotongtong si Jehova ed sikatayo. Uusaren toy Salita to tan saray totoon tinuro to. No ontan sirin, nipanengneng tayon manpapasakop tayo ed autoridad nen Jehova no rerespetoen tayo ray totoon inikdan toy autoridad. No manrebelde tayo ed sikara, nasakitan si Jehova. Singa bilang, ompan agtayo awaten so simbawa tan panangipetek da ya nibase ed Kasulatan. Nen nanreklamo iray Israelita tan nanrebelde ra ed si Moises, parad si Jehova et sikaton mismo so nanrebeldian da.—Numeros 14:26, 27.

9. Akin ya nibaga tayon no inaro tayo ray kapara tayon totoo et respetoen tan unoren tayo ray walaan na autoridad? Mangiter na alimbawa.

⁹ Rerespetoen tayo met iray walaan na autoridad lapud inaro tayo ray kapara tayon totoo. Akin ya nibaga tayo itan? Isip mo pan sakey kan sundalo ed armada. Pian manalo kayo tan agkayo ompatey, kada sundalo et nepeg ton suportaan, unoren, tan respetoen so komander. No agka ontulok, nadamay iray kaibam ya sundalo. Diad Biblia et pigan lasus ya adeskribe so Dios bilang “si Jehova na saray armada.” (1 Samuel 1:3) Sikato so Komander na saray dakerakel ya makapanyarin anghel. No maminsan et ikokompara met nen Jehova iray lingkor to diad dalin ed sakey ya armada. (Salmo 68:11; Ezequiel 37:1-10) No agtayo ontulok ed saray totoon inikdan nen Jehova na autoridad, ompan nalanor iray kaiba tayon espiritual a sundalo. On, no manrebelde tayod saray elder, nadamay met iray arum ya agagi ed kongregasyon. (1 Corinto 12:14, 25, 26) Agta apektado so interon pamilya  no manrebelde ed ateng so sakey ya anak? Kanian no inaro tayo ray kapara tayon totoo, respetoen tan unoren tayo ray walaan na autoridad.

10, 11. Anto ni mamakiwas ed sikatayon ontulok ed saray walaan na autoridad? Ipaliwawa.

¹⁰ Rerespetoen tayo met iray walaan na autoridad lapud parad pankaabigan tayo itan. Sano igaganggan itayo nen Jehova ya respetoen tayo ra, ibabaga to met so maabig ya resulta na satan. Singa bilang, bibilinen to ray ananak ya unoren day atateng da pian ondukey tan maliket so bilay da. (Deuteronomio 5:16; Efeso 6:2, 3) Imbaga nen Jehova ya respetoen tayo ray elder ed kongregasyon ta no andi et naapektoan so espiritualidad tayo. (Hebreo 13:7, 17) Tan igaganggan to tayo met ya ontulok ed gobierno ta parad proteksion tayo lanlamang itan.—Roma 13:4.

¹¹ On, mas mainomay ya respetoen iray walaan na autoridad no amta tayo so rason no akin ya igaganggan itan  nen Jehova. Pantongtongan tayo sirin no panon tayon nipanengneng so respeto ed saray walaan na autoridad diad taloran manunan aspekto na bilay tayo.

12. Antoy inter nen Jehova ya responsabilidad na asawan laki, tan panon so nepeg a panggawa tod satan?

¹² Si Jehova a mismo so angiletneg ed pamilya. Lapud sikato so Dios na inkauksoy, inikdan to na responsabilidad so kada membro na pamilya pian mansiansian maong so ulopan da. (1 Corinto 14:33) Inter tod asawan laki so autoridad bilang ulo na pamilya. Nipapanengneng na asawan laki so respeto ed Ulo to, si Kristo Jesus, no aaligen toy paraan na panangidaulo nen Jesus diad kongregasyon. (Efeso 5:23) Kanian kaukolan ya agmapaulyan so asawan laki ed responsabilidad to. Nepeg ton seryosoen itan. Nepeg ya aliwan diktador odino maruksa, noagta maaro, makatunongan, tan maomaong. Tandaan ton walay limitasyon na autoridad to—ta mas abeba itan ed autoridad nen Jehova.

13. Panon a gawaen na asawan bii so responsabilidad tod pamilya diad paraan ya makapaliket ed si Jehova?

¹³ Say betang na asawan bii et katulongan odino kaiba na asawa to. Walay autoridad to met ed pamilya, ta nabasa ed Biblia ya “agmo ibabaliwala so bilin nen inam.” (Proverbio 1:8) Siempre, say autoridad to  et mas abeba ed autoridad nen asawa to. Ipapanengneng na Kristianon asawan bii ya rerespetoen toy autoridad na asawan laki no susuportaan toy asawa to ed saray responsabilidad to bilang ulo na pamilya. Agto balbalawen so asawa to, agto didiktaan, tan agto uunaan ya mandesisyon. Imbes, sikatoy masuporta tan mitutulongan. No bilang ta agto labay so desisyon na asawa to, marespeto ton ibagay opinyon to tan manpasakop nin siansia. Anggaman ontan, nayarin mas mairap so kipapasen to no aliwan Tasi so asawa to. Balet no sikatoy mapasakop, nayarin napakiwas so asawa to ya kabaten si Jehova.—Basaen so 1 Pedro 3:1.

14. Panon ya napaliket na ananak iray atateng da tan si Jehova?

¹⁴ No unoren na ananak so tatay tan nanay da, napaliket day puso nen Jehova. Nigalang tan napaliket da met iray atateng da. (Proverbio 10:1) Diad saray pamilya ya saksakey so ateng, nepeg ya maunor iray ananak ta mas kaukolan na ateng da so suporta tan kooperasyon. No amin ya membro na pamilya et gawaen day responsabilidad ya inter na Dios  ed sikara, walay kareenan tan maliket ira. Napagalangan day Lapuan na amin a pamilya, si Jehova a Dios.—Efeso 3:14, 15.

15. (a) Panon tayon nipanengneng ed kongregasyon ya rerespetoen tayoy autoridad nen Jehova? (b) Anto ran prinsipyo so ontulong ed sikatayon ontulok ed saray mangidadaulo? (Nengnengen so kahon ya “ Magmaliw Kayon Matulok ed Saramay Mangidadaulo.”)

¹⁵ Tinuro nen Jehova so Anak to bilang Manuley ed Kristianon kongregasyon. (Colosas 1:13) Insan tinuro met nen Jesus so “matoor tan makabat ya aripen” a mangitarya na espiritual a naakan na saray lingkor na Dios diad dalin. (Mateo 24:45-47) Say Mananguley ya Ulop na Saray Tasi nen Jehova so manlilingkor bilang “matoor tan makabat ya aripen.” Singa diad saray kongregasyon nen inmunan siglo, makakaawat natan na instruksion tan simbawa iray elder manlapud Mananguley ya Ulop, balanglan panamegley na saray sulat odino saray representative da, singa saray ombiabiahen manangasikaso. No rerespetoen tayoy autoridad na saray elder, uunoren tayoy Jehova.—Basaen so 1 Tesalonica 5:12; Hebreo 13:17.

16. Akin ya nibaga tayon saray elder et tinuro na masanton espiritu?

¹⁶ Aliwan perpekto iray elder tan ministeryal a lingkor. Nalilingo met ira. Anggaman ontan, saray elder et “regalo a lalaki” ya inter na Dios pian mansiansian mabiskeg ed espiritual iray kongregasyon. (Efeso 4:8) Saray elder et tinuro na masanton espiritu. (Gawa 20:28) Akin ya ontan so nibaga tayo? On ta antis iran nagmaliw ya elder et nagagawaan da la iray kualipikasyon a walad Salita na Dios ya impuyan na espiritu. (1 Timoteo 3:1-7, 12; Tito 1:5-9) Niarum ni, no uusisaen na saray elder so kualipikasyon na sakey ya brother, kekerewen day panangigiya na masanton espiritu nen Jehova.

17. Akin ya no maminsan et kaukolan a manpandong iray sister no gawaen day arum ya kimey diad kongregasyon?

¹⁷ Diad kongregasyon, ompan wala ray panaon ya anggapoy presente ya elder o ministeryal a lingkor a manggawa  ed saray responsabilidad da, singa say pangikondukta na pantitipon parad lawak na kimeyan. No nagawa itan, nayarin onsandi iray arum ya bautismadon brother. No anggapoy kualipikadon brother, nayarin onsandi iray kualipikadon sister. Balet no gawaen na sister so responsabilidad ya parad bautismadon brother, nepeg ya manpandong. * (1 Corinto 11:3-10) Agkabaliksan na satan ya mas abeba iray bibii. Imbes, tsansa da itan ya ipanengneng so respeto ed uksoyan nen Jehova ed inkaulo balanglan diad pamilya o kongregasyon.

18, 19. (a) Panon mon ipaliwawa iray prinsipyo ya walad Roma 13:1-7? (b) Panon tayon nipanengneng so respeto ed saray walaan na autoridad ed gobierno?

¹⁸ Gagawaen na saray tuan Kristiano so anggaay nayarian dan unoren iray prinsipyon walad Roma 13:1-7. (Basaen.) Natatalosan tayon “saray atagey ya autoridad” et ontutukoy ed saray gobierno. Anggad aabuloyan nen Jehova ya manuley irayan gobierno na totoo, anggan panon et walay importantin nagagawaan da pian napansiansiay deen tan niiter so pankaukolan na totoo. Nipanengneng tayoy respeto ed sikara no uunoren tayo ray ganggan na bansa ya kawalaan tayo. Seseguroen tayon bayaran iray buis, tua iray isusulat tayon impormasyon ed saray dokumento ya kekerewen na gobierno, tan uunoren tayo ray ganggan nipaakar ed pamilya, negosyo, kaykayarian tayo, odino diad sikatayo bilang indibidual. Balet agtayo unoren so gobierno na totoo no iganggan da tayon ag-unoren so Dios. Imbes, aligen tayoy inyebat na saray apostol nensaman: “Nepeg min unoren so Dios bilang manuley imbes a saray totoo.”—Gawa 5:28, 29; nengnengen so kahon ya “ Siopa so Nepeg Kon Unoren?”

 ¹⁹ Nipanengneng tayo met so respeto ed saray walaan na autoridad diad gobierno no maabig so pantrato tayod sikara. No maminsan, nayarin nakatongtong tayon mismo iray opisyal na gobierno. Si apostol Pablo et asali toy inmarap ed saray opisyal a singa si Arin Herodes Agripa tan Gobernador Festo. Dakel so mauges a ginawa na saratan a lalaki, balet marespeto nin siansiay Pablo ed impitongtong tod sikara. (Gawa 26:2, 25) Aligen tayoy Pablo balanglan say katongtong tayo et Presidente odino pulis. Diad eskuelaan, nepeg ya respetoen na saray kabataan ya Kristiano iray maestra, opisyal, tan empleyado na eskuelaan. Siempre, aliwan saramay ag-onkokontra labat ed pananisia tayo so respetoen tayo, noagta pati saray kontra ed Saray Tasi nen Jehova. On, nepeg ya nanengneng na saray aliwan Tasi ya marespeto tayo.—Basaen so Roma 12:17, 18; 1 Pedro 3:15.

20, 21. Anto ray pigaran bendisyon no respetoen tayo ray walaan na autoridad?

²⁰ Ag-itayo komon napipilitan ya mangipanengneng na respeto. Insulat nen apostol Pedro: “Igalang yoy amin a klase na totoo.” (1 Pedro 2:17) No nalikas na saray totoo ya talagan rerespetoen tayo ra, seguradon mandinayew ira. Tandaan, matalag la natan so marespeto. No marespeto tayo, uunoren tayo iyan ganggan nen Jesus: “Pasindag yo . . . so liwawa yo ed saray totoo, pian nanengneng da so maabig iran gawa yo tan igloria ra so Ama yon walad tawen.”—Mateo 5:16.

²¹ Diad sayan mundo a walad kabilungetan, nasasagyat iray mapaabeban totoo ya onasingger ed espiritual a liwawa. Kanian no ipapanengneng tayoy respeto diad loob na pamilya, kongregasyon, tan diad saray walaan na autoridad ed gobierno, nayarin nasagyat tayoy arum ya manakar met ed liwawa. Talagan makapaliket itan! Pero no bilang ta aliwan ontan so resulta, nia so segurado: Napapaliket tayoy Aman Jehova tan mansiansia itayo ed panangaro to. Anggapo lay mas baleg a bendisyon nen say satan!