1. Antoy indanet nen Jesus diad samay unor lan labi to diad dalin bilang too?

DIAD samay unor lan labi nen Jesus diad dalin bilang too, sankanonot toy pankaabigan na saray papatumbok to. Impikasi to ni ingen ed Ama to: “Kerewen kod sika ya agmo ra eekalen ed mundo, noagta bantayan mo ra lapud samay mauges. Ag-ira kabiangay mundo, a singa siak ya agkabiangay mundo.” (Juan 17:15, 16) Diad sayan impapuson kerew nen Jesus, nanengneng tayo ya inad-aro to ray papatumbok to tan importantin maong imay imbaga to ed sikara ed saman ya labi: “Agkayo kabiangay mundo.” (Juan 15:19) Talagan importante ed si Jesus ya mansiansian biig ed mundo iray papatumbok to!

2. Anto so “mundo” ya tinukoy nen Jesus?

² Say “mundo” ya binitla nen Jesus et ontutukoy ed amin ya totoo a nisian ed Dios, walad pakauley nen Satanas, tan aaligen day makasarili tan mapaatagey ya ugali to. (Juan 14:30; Efeso 2:2; 1 Juan 5:19) On, “say pikakaaro ed [satan a] mundo et kabaliksan toy pambusol ed Dios.” (Santiago 4:4) Balet, panon itayon mansiansian biig ed mundo ta wadia itayo? Nagawaan tayo iya no: (1) mansiansia tayon matoor ed Panarian na Dios ya uuleyan nen Kristo tan neutral ed politika, (2) labanan tayoy espiritu na mundo, (3) magmaliw tayon masimpit ed panangawes tan panag-ayos tayo, (4) pansiansiaen tayon simpli so panagbilay tayo, tan (5) isulong tayoy espiritual ya armas tayo.

3. (a) Akin ya ag-akibabali si Jesus ed politika nen panaon to? (b) Akin a nibagan saray alanaan ya papatumbok nen Jesus et manlilingkor bilang embahador? (Nengnengen so paimano ed leksab.)

³ Imbes ya mibabali si Jesus ed politika nen panaon to, sikatoy nampokus ed pangipulong ed Panarian na Dios—say gobierno ed tawen a sikato so apilin Ari. (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21) Kanian oniay imbaga nen Jesus sanen kaarap toy Poncio Pilato ya gobernador na Roma: “Say Panarian ko et agkabiangan na sayan mundo.” (Juan 18:36) Aaligen na saray matoor ya papatumbok nen Jesus so alimbawa to. Matoor irad si Kristo tan ed Panarian to tan ipupulong da so Panarian diad interon mundo. (Mateo 24:14) “Sikami ray embahador a kasandi nen Kristo,” so insulat nen apostol Pablo. “Bilang kasandi nen Kristo et mikakasi kami: ‘Mikareenan kayo ed Dios.’” *—2 Corinto 5:20.

4. Panon ya ipapanengneng na amin a tuan Kristiano so katooran da ed Panarian na Dios? (Nengnengen so kahon ya “ Neutral Iray Inmuunan Kristiano.”)

⁴ Saray embahador et irerepresenta day bansan nanlapuan da, kanian ag-ira mibabali ed saray isyu ed bansan akadestinoan da; mansiasiansia ran neutral. Balet, susuportaan da so gobierno na bansan irerepresenta ra. Ontan met iray alanaan ya papatumbok nen Kristo, ta ‘say peteg ya ayaman da et diad tawen.’ (Filipos 3:20) Lapud makuli dan ipupulong so Panarian, minilyon ya ‘arum a karnero’ nen Kristo so atulongan dan ‘mikareenan ed Dios.’ (Juan 10:16; Mateo 25:31-40) Say ‘arum a karnero’ et manlilingkor bilang mensahero nen Kristo tan susuportaan da iray alanaan ya agagi to. Bilang nankakasakey a pulok ya onsusuporta ed Mesianikon  Panarian, sayan duaran grupo et mansiasiansian neutral ed politika.—Basaen so Isaias 2:2-4.

5. Antoy pidumaan na saray Kristiano ed saray Israelita nensaman, tan anto ray agpibabalian na saray Kristiano lapud satan ya pandumaan?

⁵ Aliwa labat a say katooran ed Kristo so rason no akin ya  neutral iray tuan Kristiano. Saray Israelita nensaman et inikdan na Dios na sakey a bansan panayaman da. Balet sikatayo ran Kristiano et aliwan saksakey a bansa so kawalaan tayo. (Mateo 28:19; 1 Pedro 2:9) Kanian no walay suportaan tayon partido na politika, aliwa lan malinis so konsiensia tayon mangipulong ed Panarian na Dios tan naderal so pankakasakey tayo bilang Kristiano. (1 Corinto 1:10) Sakey ni, no miguerra itayo, nakalaban tayo ray kaagian tayo, anta ingganggan na Dios balet ya aroen tayo ra. (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12) Kanian ambelat sirin so rason no akin ya imbaga nen Jesus ed saray disipulo to ya ag-ira nepeg a mibiang ed guerra. Imbaga to ni ingen ed sikara ya aroen da ray mamubusol ed sikara.—Mateo 5:44; 26:52; nengnengen so kahon ya “ Kasin Mansiasiansia Ak ya Neutral?”

6. Lapud indedika tayo lad Dios so bilay tayo, anto labat so iter tayo ed Cesar?

⁶ Bilang tuan Kristiano, indedika tayoy bilay tayo ed Dios, aliwan diad too, organisasyon na too, odino bansa. Ibabaga na 1 Corinto 6:19, 20: “Aliwan sikayoy akankayarian ed sarili yo, ta sinaliw kayo na Dios.” Kanian anggano iiter na saray Kristiano ed “Cesar” o gobierno so kanepegan na satan ya galang, buis, tan relatibon panagpasakop, iiter da “ed Dios iray bengatlan kien na Dios.” (Marcos 12:17; Roma 13:1-7) Kaiba ed satan so interon puso ya panagdayew, panangaro, tan katutulok da ed sikato. No nakaukolan, akaparaan dan isakripisyo so bilay da parad Dios.—Lucas 4:8; 10:27; basaen so Gawa 5:29; Roma 14:8.

7, 8. Anto so “espiritu na mundo,” tan panon itan ya “ipapatnag natan na saramay agmatulok”?

⁷ Say sananey nin paraan pian mansiansian biig ed mundo iray Kristiano et nepeg dan labanan so mauges ya espiritu na sayan mundo. Insulat nen Pablo: “Inawat tayo  so espiritu a nanlapud Dios, aliwan say espiritu na mundo.” (1 Corinto 2:12) Imbaga tod saray taga Efeso: “Ontan so kabibilay yo nensaman unong ed . . . sayan mundo, unong ed manuley a walaay pakayarin mangontrol ed dagem, say espiritun ipapatnag natan na saramay agmatulok.”—Efeso 2:2, 3.

⁸ Say “dagem” odino espiritu na mundo et say agnanengneng ya puersa a mangiimpluensya ed totoo ya ag-unoren so Dios pian natalo ira na “pilalek na laman tan say pilalek na mata.” (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10) Agnaliklikas ya tutuksoen na sayan espiritu so makasalanan a laman, tan agto ka tundaan. Singa itan dagem ya walad anggan iner. Ontan met, satan ya espiritu et “ipapatnag natan na saramay agmatulok” lapud pagmamaliwen to ran makasarili, mapaatagey, maagum, maambisyon, rebelde, tan gagawaen da no antoy labay da. * Diad simplin salita, say espiritu na mundo so rason no akin ya naaalig na totoo so ugali na Diablo.—Juan 8:44; Gawa 13:10; 1 Juan 3:8, 10.

9. Panon ya makaloob ed nonot tan pusom so espiritu na sayan mundo?

⁹ Posible kasin makaloob so espiritu na mundo ed nonot tan pusom? On, no agka manalwar. (Basaen so Proverbio 4:23.) Nagawa itan ya agnaliklikas. Singa bilang, ompan saray nakakaibam et singa maong met iran totoo balet agda inaro si Jehova. (Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33) Posiblin naimpluensyaan ka met na mauges ya espiritu panamegley na kuestionable iran babasaen, pornograpiya, Internet site na saray apostata, mabanday iran panagligliwaan, tan saray sports ya mangilalagyat na kompetisyon—on, siopaman odino antokaman ya mangipapatnag ed kanonotan nen Satanas odino na sayan mundo to.

10. Panon tayon nalabanan so espiritu na mundo?

 ¹⁰ Panon tayon nalabanan so mauges ya espiritu na mundo pian mansiansia itayo ed panangaro na Dios? Nagawaan tayo itan no pablien tayo ray espiritual a probisyon ya itatarya nen Jehova tan no naynay tayon kerewen so tulong na masanton espiritu. Mas makapanyari si Jehova nen say Diablo tan sayan mundo ya kokontrolen to. (1 Juan 4:4)  Talagan importante sirin ya mansiansia itayon maapit ed si Jehova panamegley na pikakasi!

11. Panon ya nanengneng ed panangawes so espiritu na mundo?

¹¹ Nanengneng ed panangawes, panag-ayos, tan kalinisan ed laman na sakey a too no anton espiritu so mangiimpluensya ed sikato. Diad dakel a bansa, talagan abebbeba lay estandarte ed panangawes, kanian imbaga na sakey a komentarista ed TV ya agmanbayag et agla nibiig no siopa ray prostitute. Anggan saray bibiin anggapo ni 13 so taon da et ontan lay panangawes da, tan imbaga na sakey a dyaryo ya ngalngali da la ipanengneng ya amin. Uso met so akulastay ya panangawes, ya pakapatnagan a say sakey et rebelyoso, andiay dignidad, tan anggapoy respeto tod sarili to.

12, 13. Anto ran prinsipyo so nepeg tayon unoren nipaakar ed panangawes tan panag-ayos?

¹² Bilang lingkor nen Jehova, duga met labat ya labay tayon marakep so itsura tayo—say panangawes tayo et masimpit, malinis, balibalin nengnengen, tan matukoy ed situasyon. Nepeg ya say itsura tayo et naynay a mangipatnag na “kasimpitan tan limpion kanonotan” tan atekepan na “maong iran gawa.” Ontan so nepeg a gawaen na amin ya ‘mangibabagan mandadayew ed Dios,’ laki man o bii. Siempre, gawaen tayo itan aliwan pian naala tayoy atension na arum, noagta pian “mansiansia [tayo] ed panangaro na Dios.” (1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21) On, labay tayon say sankarakepan ya isulong tayo et say “peteg ya inkatoo ed dalem na puso . . . , a mabmabli ed pakanengneng na Dios.”—1 Pedro 3:3, 4.

¹³ Tandaan ya say panangawes tan panag-ayos tayo et walay epekto to ed impresyon na arum diad pandadayew tayo ed si Jehova. Say Griegon salita ya impatalos a “kasimpitan” diad 1 Timoteo 2:9, 10 et mankabaliksan ya nepeg  tayon respetoen tan ikonsidera so liknaan tan opinyon na arum. No ontan sirin, anggano walay karapatan tayon mandesisyon no antoy isulong tan pan-ayos tayo, mas importante ya ikonsidera tayoy konsiensia na arum. Say sankaimportantian ed amin, labay tayon pagalangan si Jehova tan saray totoo to tan irerekomenda tayoy sarili tayo bilang ministro na Dios, ya gagawaen tayo so “amin a bengatla parad kigloriaan [to].”—1 Corinto 4:9; 10:31; 2 Corinto 6:3, 4; 7:1.

14. Antoy itepet tayod sarili tayo nipaakar ed itsura tan kalinisan ed laman?

¹⁴ Mas kaukolan tayon imanoen so panangawes, panag-ayos, tan kalinisan tayo no manpupulong odino mimiaral itayo. Tepetan moy sarilim: ‘Kasin babalawen ak na arum lapud itsurak tan lapud agak mapalinis ed laman ko? Kasin ibabaing ak na arum? No nipaakar ed panangawes tan panag-ayos, kasin mas importante ed siak so karapatan ko nen say pagmaliw kon kualipikado parad saray pribilehyo ed kongregasyon?’—Salmo 68:6; Filipos 4:5; 1 Pedro 5:6.

15. Akin ya anggapoy nabasa tayo ed Biblia ya listaan na ganggan nipaakar ed panangawes, panag-ayos, tan kalinisan?

¹⁵ Anggapoy nabasa tayo ed Biblia ya listaan na ganggan nipaakar ed panangawes, panag-ayos, tan kalinisan. Bulos itayon mandesisyon tan labay nen Jehova ya usaren tayoy  abilidad tayon mannonot. Labay ton magmaliw itayon matatken ed espiritual ya amta tayoy mandesisyon base ed saray prinsipyo na Biblia, tan ‘usaren tayoy pakayari tayon manebek a nipasal a mangibiig ed duga tan aliwa.’ (Hebreo 5:14) Manuna ed amin, labay na Dios ya pakiwasen itayo na panangaro—panangaro ed sikato tan ed kaparan too. (Basaen so Marcos 12:30, 31.) No unoren tayo ray prinsipyo na Biblia, dakel nin siansia so napampilian tayon klase na panangawes tan panag-ayos. Diad tua, nanduruma tan balibali iray kawes na saray lingkor nen Jehova diad saray maliket ya pantitipon da.

16. Akin ya midumaan so espiritu na mundo ed bangat nen Jesus, tan antoy itepet tayod sarili tayo?

¹⁶ Say espiritu na mundo et mapalikdo tan lolokoen to ray minilyon a totoo ya say kuarta tan kaykayarian so mangiter  na liket. Balet, oniay imbaga nen Jesus: “Anggano dakdakel so kayarian na sakey a too, ag-iratan makapangiter ed sikato na bilay.” (Lucas 12:15) Ag-imbangat nen Jesus ya sebel so manliket, odino sibletan tayoy sarili tayo. Anggaman ontan, imbangat to ya say tuan liket et nalikna na saramay totoon “manonot ed espiritual a pankaukolan da” tan saramay simpli so panagbilay da, ya akasentro so mata ra ed espiritual iran bengatla. (Mateo 5:3; 6:22, paimano ed leksab) Tepetan moy sarilim: ‘Talaga kasin panisiaan koy ibabangat nen Jesus, odino say panisiaan ko et say “ama na tila”? (Juan 8:44) Antoy napatnagan ed saray ibabagak, planok, prayuridad ko, tan kabibilay ko?’—Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6. 

17. Anto ray bendisyon na saramay simpli so bilay da?

¹⁷ Imbaga nen Jesus: “Say karunongan et napaneknekan a matunong ed panamegley na saray nagagawaan na satan.” (Mateo 11:19) Imanoen pa iray bendisyon na saramay simpli so bilay da. Talagan malikeliket ira ed panlilingkor da parad Panarian. (Mateo 11:29, 30) Ag-ira mapagpaga tan anggapoy sakit na linawa ra. (Basaen so 1 Timoteo 6:9, 10.) Saray manunan pankaukolan da labat so nononoten da, kanian mas dakel so panaon da parad pamilya tan agagi. Masamsamit ni ingen so ugip da. (Eclesiastes 5:12) Nalilikna ra so liket sano gagawaen day anggaay nayarian dan makapangiter ed arum. (Gawa 20:35) Tan ‘mabiskeg so ilalo ra,’ mareen so nonot da, tan kontento ira. (Roma 15:13; Mateo 6:31, 32) Talagan agnabayaran irayan bendisyon!

18. Panon ya deneskribe na Biblia so kalaban tayo, saray paraan to, tan say ‘pipupuligesgesan’ tayo ed sikato?

¹⁸ Saramay mansiasiansia ed panangaro na Dios et naproprotektaan ed saray pakana nen Satanas. Labay nen Satanas ya ag-itayo maliket tan nabalang tayo so ilalon makapambilay ya andi-anggaan. (1 Pedro 5:8) Imbaga nen Pablo: “Mipupuligesgesan itayo, aliwan diad totoo, noagta diad saray  gobierno, saray autoridad, saray manuley na sayan ambilunget a mundo, saray armada na mauges ya espiritu ed tawen.” (Efeso 6:12) Ipapanengneng na salitan “mipupuligesgesan” ya say kalaban tayo et aliwan arawi so kawalaan to, noagta kaarap tayon mismo. Sakey ni, ipapaimano na saray salitan “gobierno,” “autoridad,” tan ‘manuley na sayan mundo’ ya saray kalaban tayon mauges ya espiritu et talagan organisado tan planado so iyaataki da.

19. Deskribien so espiritual ya armas na saray Kristiano.

¹⁹ Anggano wala ray kakapuyan tan limitasyon tayo, sarag tayoy manalo ed sayan laban. Panon? No “isulong [tayo] so kompleton armas ya inter na Dios.” (Efeso 6:13) Adeskribe itan ya armas diad Efeso 6:14-18: “Nepeg ya akaparaan kayon milaban, ya akasulong ed awak yo so balkes na katuaan, tan say pagew yo et walaay samben na inkatunong, tan saray sali yo et akasandalyas pian akaparaan kayon mangiyabawag na maong a balita na kareenan. Nilikud nid saraya, ala yoy baleg a samper na pananisia, a diad panamegley na satan et naerep yoy amin a mandarlang a pana na samay mauges. Ontan met, awat yoy hilmit [odino ilalo] na kililiktar, tan say espada na masanton espiritu, salanti, say salita na Dios, tan diad amin a paraan na panagpikasi tan masimoon a pikekerew et mantultuloy kayon manpikasi ed amin a pankanawnawa diad pakayari na espiritu.”

20. Antoy pidumaan na situasyon tayo ed saray sundalo?

²⁰ Say espiritual ya armas tayo et nanlapud Dios, kanian seguradon protektaan itayo na satan, basta akasulong itan ya lanang. Aliwan singa saray literal ya sundalo ya wala ray panaon ya ag-ira migueguerra, sikatayo ran Kristiano et tuloytuloy tan impasyan milalaban anggad agni dineral na Dios so mundo nen Satanas tan agni nibantak ed kaaralman so amin a mauges ya espiritu. (Apocalipsis 12:17; 20:1-3) Kanian agka onsusuko no walay lalabanan mon kakapuyan odino mauges a pilalek, ta amin tayo et kaukolan tayon ‘disiplinaen’ so sarili tayo pian makapanmatoor tayo ed  si Jehova. (1 Corinto 9:27, paimano ed leksab) Diad tua, nepeg ya mas napagaan tayo no agtayo la milalaban!

21. Panon tayon manalo ed espiritual a pilalaban tayo?

²¹ Balet tandaan ya agtayo manalo ed sarilin biskeg tayo. Kanian impanonot nen Pablo ya kaukolan tayoy manpikasi ed si Jehova “ed amin a pankanawnawa diad pakayari na espiritu.” Tan nepeg tayon dengelen si Jehova diad panaral tayoy Salita to tan pilimog tayo ed saray kapara tayon “sundalo” diad amin a pankanawnawa, lapud agtayo bukbukor ed sayan laban! (Filemon 2; Hebreo 10:24, 25) No gawaen tayo irayan amin, manalo tayo tan nidepensa tayoy pananisia tayo no wala ray onsabin subok.

22, 23. (a) Akin a nepeg ya naynay tayon akaparaan a mangidepensa ed pananisia tayo? (b) Antoy aralen tayo ed onsublay a kapitulo?

²² Imbaga nen Jesus ya lapud ‘agtayo kabiangay mundo, busolen itayo na mundo.’ (Juan 15:19) Kanian nepeg ya naynay tayon akaparaan a mangidepensa ed pananisia tayo diad marespeto tan mauyamon paraan. (Basaen so 1 Pedro 3:15.) Tepetan moy sarilim: ‘Kasin natatalosan ko no akin ya no maminsan et dumay desisyon na saray Tasi nen Jehova ed desisyon na karaklan? No ontan so situasyon, talaga kasin matalek ak ya duga so ibabaga na Biblia tan say matoor ya aripen? (Mateo 24:45; Juan 17:17) Tan no nipaakar ed panggawa na duga ed pakanengneng nen Jehova, kasin akaparaan ak a magmaliw a duma tan maliket kon gawaen itan?’—Salmo 34:2; Mateo 10:32, 33.

²³ Balet mas mabetbet ya nasusubok so determinasyon tayon mansiansian biig ed mundo diad agnaliklikas iran paraan. Alimbawa, singa abitla nen niman, tutuksoen na Diablo iray lingkor nen Jehova panamegley na mauges iran panagligliwaan. Panon itayon makapanpili na maabig a panagligliwaan ya narelaks itayo tan mansiansian malinis so konsiensia tayo? Atan so aralen tayo diad onsublay ya kapitulo.