“NEN UGAW AK NI, PURO INSULTO TAN EYAGAN SO NARERENGEL KO ED PAMILYA MI,” so kuan nen Patricia. “Agko amtay mamerdona. Anggano nen baleg ak la, pigay agew ya eem-eman koy sakit na linawak, kanian agak makaugip.” On, no misasanok tan mabarong ka, aliwa kan maliket tan makapuy so epekto tod laman mo. Duga sirin so ipapanengneng na saray impanaral ya saray totoon mairap day mamerdona et nayarin . . .

• Naderal so relasyon da ed arum lapud sanok tan sakit na linawa, kanian manbukbukor tan maermen ira

• Mainomay iran nasakitan, naaburido, tan na-depress ya maong

• Sankanonot dan lanang so lingo na arum kanian agda na-enjoy so bilay da

• Nakokonsiensia ira ta amta ran agda gagawaen so duga

• Nai-stress iran maong tan mainomay iran nawalaan na sakit, singa say high blood pressure, sakit ed puso, tan graben panotot, singa say arthritis tan sakit na ulo *

ANTO SO PANAMERDONA? Say panamerdona et say pamalampas ed lingo na arum tan pangekal na sanok, sakit na linawa, tan ag-ibawi. Balet agto labay ya ibagan kokonsintien tayoy lingo, ibabaliwala tayo itan, odino kunwari et anggapoy agawa. Imbes, say pamerdona et ninonot ya maong tan personal ya desisyon, a pakapatnagan ya importante ed sikatayo so kareenan tan pakawalaan o pamasiansia ed maong ya relasyon ed arum.

Say pamerdona et pakapatnagan met na pakatalos. Say toon mameperdona et natatalosan to ya amin tayo et nalilingo odino mankakasalanan ed salita tan gawa. (Roma 3:23) Kanian dugaruga iyan ibabaga na Biblia: “Itultuloy yon itepel so sakey tan sakey tan mabulos a perdonaen so sakey tan sakey anggano walay rason na sakey ya ireklamo imay sakey.”​—Colosas 3:13.

Nibaga tayo sirin ya say pamerdona et importantin aspekto na panangaro, say “perpekton bedber na pankakasakey.” (Colosas 3:14) Base ed website na Mayo Clinic, say pamerdona et manresulta ed . . .

•   Mas maong ya relasyon ed arum, kaiba lay liknaan ya empatya, pakatalos, tan panangabagey ed akasakit ed sikatayo

• Mas maong ya kondisyon na isip tan nalilikna tayo ya mareen so relasyon tayod Dios

• Mas daiset ya kapagaan, stress, tan sakit na linawa

• Mas daiset ya sintomas na depresyon

PERDONAM SO SARILIM. Say pamerdona ed sarili et nayarin “sankairapan ya gawaen,” pero atan so “sankaimportantian pian maong so kondisyon na laman mo”​—diad mental tan pisikal—​so kuan na magasin ya Disability & Rehabilitation. Antoy makatulong pian naperdonam so sarilim?

• Agmo iilaloan ya duga so amin ya gawaen mo, noagta awat mo ya amin tayo​—kaiba ka—​et makakagaway lingo.—Eclesiastes 7:20

• Nepeg ya makaaral kad saray lingom pian agmo la iratan naulit

• Anosan moy sarilim; wala ray makapuy ya ugali tan apasalan ya agbastabasta naekal.​—Efeso 4:23, 24

• Miulop kad saray kakaaro ya makapaseseg, positibo, tan maomaong pero ibaga dad sika so tua.​—Proverbio 13:20

• No asakitan moy arum, aminen itan tan tampol ya onkerew na perdona. No mikareenan ka, nawalaan kay deen na nonot.​—Mateo 5:23, 24

Nen nanaral na Biblia si Patricia, ya abitlad gapo, naaralan toy mamerdona. “Akalukpos ak ed sanok ya manasamal ed bilay ko,” so insulat to. “Agak la nanairapan, tan agko met la papairapen so arum. Nanengneng tayod saray prinsipyo na Biblia ya inaro itayo na Dios tan say labay to et say sankaabigan parad sikatayo.”

Oniay imbaga na laki ya si Ron: “Agko nakontrol so iisipen tan gagawaen na arum. Pero nakontrol koy sarilik. No labay kon ondeen so nonot ko, kaukolan kon ekalen so sakit na linawa. Say kareenan tan sakit na linawa et agmo napambansag ya nalikna, singa bukig tan sagur. Natan et malinis lay konsiensiak.”