Antoy abangonan yon relihyon?

Si tatay ko et inyanak ed India, tan si nanay ko et Indian met pero inyanak ed Uganda. Abangonan da lay relihyon ya Hindu. Komadua ak ed taloran ananak da. Nanayam kamid Nairobi, Kenya. Amayamay so kakaabay min Hindu.

Akin et nainteresan kayon araley science?

Labalabay koy ayayep, tan mabetbet ak ya manha-hiking tan man-camping kaiba iray kakaarok pian nanengneng mi ray ayayep ed takel. Dati say labay ko et magmaliw ak ya veterinary surgeon. Balet nen nan-graduate ak ed technical college ed Nairobi, linma ak ed England pian manaral na pathology [panaral ed nanduruman sakit] diad University of London. Insan nanaral ak lamet pian magmaliw ak ya espisyalista ed utek na too.

Kasin say impanaral yo et walay epekto tod relihyon yo?

On. Legan ya ondadakel so amtak ed science, mas nakokombinse ak ya aliwan tua so mythology tan saray bangat na Hindu, singa say pandayew ed ayayep tan imahen.

Akin et anisia kayod ebolusyon?

Nen kabataan ak ni, dakel so mangibabaga ya say impan-evolve na too et ginmapo ed Africa, tan lanang min tatalakayen itan diad eskuelaan. Insan imbangat na saray teacher tan professor mi ya amin ya respetadon scientist et manisia kunod ebolusyon.

 Akin balet et inaral yo lamet so tungkol ed nanlapuan na bilay?

Nen pigaran taon ak lan manaaral na biology tan anatomy, walay kaeskuelak ya inistorya tod siak iray nanaaralan tod Biblia kaiba iray Tasi nen Jehova. A-curious ak. Kanian nen walay assembly na saray Tasi diad college hall na eskuelaan mid Nairobi, inmatendi ak. Ag-abayag, walay duaran misionero ya Tasi ya angipaliwawa ed siak na saray ibabangat na Biblia. Manisia ra ya walay Makapanyarin nandesinyo ya sikato so makapangebat ed saray importantin tepet tayo. Naisip ko ya duma itan ed mythology, tan singa duga met.

Nen nanaral kayoy medicine, kasin kinmapuy so pananisia yo ya walay amalsa?

Andi! Legan ak ya manaaral na anatomy, anengneng ko ya talagan balibali tan komplikado so desinyo na amin ya mabilay. Kanian agak la manisia ya basta labat iratan niwala panamegley na nibanbanan proseso.

Mangiter ki pay alimbawa.

Manlapu la nen 1971 et aaralen ko lay utek na too, tan anggad natan et pankelkelawan ko ni yan organ. Ditan so sentro na kanonotan tan memorya tayo, tan atan so mangokontrol ed igagana na saray parte na laman tayo. Say utek met so pangipapawitan na saray senses na nanduruman impormasyon manlapud loob tan paway na laman tayo, insan ibaga na utek so labay ya ibaga na satan ya impormasyon.

Say utek tayo et onggagana lapud saray komplikadon kemikal tan dakel ya koneksion na neurons, say manunan selula ed utek. Bilyon-bilyon ya neurons so walad utek na too, tan walay komunikasyon na saratan panamegley na andurukey a fiber a tatawagen ya axons. Say sakey a neuron et nayarin manggawa na nilibon koneksion ed arum ya neuron panamegley na saray nansasangaan ya fiber a tatawagen ya dendrites. Kanian agnabilang so koneksion ed utek tayo! Say makapakelaw, aliwan agotgot iray neurons tan dendrites, noagta dugaruga tan maayos so lira da. Singa itan “wiring” ya makapabilib so pankokonektaan da.

Akin et ontan so nibaga yo?

Legan ya ombabaleg so lukon ed eges na ina anggad niyanak, maayos so idakel na saray koneksion na satan ya “wiring.” Saray neurons et manggaway balo iran fiber ya onkonekta ed arum ya neurons ya nayarin pigaran sentimetro so kaarawi da​—pero diad tua et arawrawi la itan ta melmelanting ya maong iray selula. Sakey ni, say konektaan na balon fiber et aliwan buo ya selula noagta diad sakey labat a parte na selula.

Basta walay balon fiber ya ontubo ed neuron, wala ray kemikal ya mangi-signal no iner so laen to tan nayarin say i-signal da et “tunda,” “tuloy,” odino “liko,” anggad makasabi so fiber ed target ton konektaan. No anggapo iratan ya malinew ya signal, nabalang iray balon fiber. Talagan maayos ya maong itan ya proseso ya akabase ed saray instruksion a walad DNA tayo.

Diad tua, dagdaiset ni so natatalosan tayo no panon ya nadi-develop tan onggagana so utek tayo, tan no panon ya nabubuo iray memorya, emosyon, tan ideya tayo. Parad siak, amay mismon igagana na utek​—puera ni maayos tan balibalin paka-develop na satan​—et patunay ya walay nandesinyo ed satan ya mas matalino nen say sikatayo.

Akin et nagmaliw kayon Tasi nen Jehova?

Impanengneng ed siak na saray Tasi iray ebidensya ya say Biblia et Salita na Dios. Alimbawa, aliwan science textbook so Biblia, pero lanang ya susto so wadtan tungkol ed science. Nabasa met ditan iray propesiya ya talagan agawa. Tan maong so epekto na Biblia ed saramay manguunor ed saray bilin ya nabasa ditan. Apatunayan ko itan ya mismo. Manlapu la nen nagmaliw ak ya Tasi nen 1973, saray bilin la na Biblia so uunoren ko. Kanian maliket ak tan walay direksion na bilay ko.