Kakainum na Alak—Iyaplika Iray Prinsipyo na Biblia
MISATSALAMAT tayo ed dakel ya regalo nen Jehova. Kaiba ed satan ya regalo so kalayaan tayon mandesisyon. Ibabaga met na Biblia ya say alak et regalo na Dios. Nabasa ditan ya “say tinapay et mamaelek, tan say alak et mamaliket ed bilay.” (Ecl. 10:19; Sal. 104:15) Pero wala ray totoo ya agda nakontrol so kakainum day alak. Tan no alak lay pantongtongan, nanduruma so opinyon na totoo, depende ed lugar tan kultura da. Sikatayo ran Kristiano balet ey? Iner tayo ibabase so desisyon tayo?
Antokaman so kultura o lugar ya binalegan tayo, ibabase tayo so desisyon tayo ed saray prinsipyo na Biblia. Ditan tayo nanengneng so panlabayan nen Jehova, tan parad pankaabigan tayo iratan ya prinsipyo.
Seguro, dakel so nanenengneng mo ya mainum na alak. Say arum et oniinum ta labay day narelaks, say arum balet et pian nalingwanan day problema da. Diad arum ya lugar, say pakanengneng da ed saray mainum et ‘lakin-laki’ o ‘sosyal’ ni ingen.
Maong labat ta sikatayo ran Kristiano et bibilinen nen Aman Jehova. Singa bilang, imbaga to la no anto ray makapuy ya pansumpalan na panagbuanges. Seguro, abasam la may walad Proverbio 23:29-35. Indeskribe ditan so sakey ya abuek tan no antoy nansumpalan to. a Si Daniel ya sakey ya elder ed Europe et datin buanges. Oniay nanonotan to antis ya nagmaliw ya Tasi: “Lapud mainum ak, puros palpak iray desisyon ko. Aliwliwa laingey agawad bilay ko. Anggad natan et pagbabawian ko iraman ya ginawak.”
Anggano walay kalayaan tayon mandesisyon, antoy makatulong pian dugay desisyon tayo ed kakainum na alak tan agtayo naalig iray totoo ya agda nakontrol so kakainum da? Manpaigiya tayo ed saray prinsipyo na Biblia.
Nengnengen tayo sirin no antoy ibabaga na Biblia tungkol ed alak, tan no anto ray makapuy ya motibo ed kakainum na alak.
NO ANTOY IBABAGA NA BIBLIA TUNGKOL ED ALAK
Ag-ibabawal na Biblia so katamtaman ya iyinum na alak. Diad tua, nabasa ditan ya makapaliket so oninum na alak. Kuan to: “Mangan ka a malikeliket tan inum moy alak mo a walaay magayagan puso.” (Ecl. 9:7) Anggan si Jesus tan arum nin matoor ya lingkor na Dios et oniinum met na alak no maminsan.—Mat. 26:27-29; Luc. 7:34; 1 Tim. 5:23.
Pero duma lan tongtongan so alablabas ya kakainum na alak. Oniay malinew ya ibabaga na Biblia: “Paliisan yoy manbuek.” (Efe. 5:18) Nabasa ingen ditan ya “saray buanges . . . et agda natawir so Panarian na Dios.” (1 Cor. 6:10) On, kabusol na Dios so panagbuanges. Saray bilin to sirin so dengelen tayo, aliwan say ididikta na arum ya too.
Ompan ibaga na arum ya agmet ira nabubuek anggano dakel so inumen da. Pero delikado no ontan so panagnonot tayo. Malinlinew so ibabaga na Biblia ya no say sakey et “mainum na alak,” main-inomay toy manggawa na aliwa kanian napeligro so relasyon tod si Aman Jehova. (Tito 2:3; Pro. 20:1) Imbaga ingen nen Jesus ya no say sakey et ‘alabas so kakainum’ to, ompan atan ni ingey rason no akin ya agmakaloob ed balon mundo. (Luc. 21:34-36) Anto sirin so makatulong ed sakey ya Kristiano pian agmagmaliw ya mainum na alak?
USISAM SO MOTIBOM
Delikado no say sakey ya Kristiano et ibabase to labat so desisyon to ed kulturan binalegan to. No panangan tan kakainum so pantongtongan, dapat sankanonot tayo no antoy makapaliket ed si Aman Jehova. Oniay bilin na Biblia: “Balanglan mamangan odino oniinum kayo odino antokaman so gagawaen yo, gawa yo so amin a bengatla parad kigloriaan na Dios.” (1 Cor. 10:31) Pian nausisam so sarilim, isip mo irayan tepet tan prinsipyo ed Biblia:
Kasin oniinum ak na alak ta agko labay so nakantiawan? Oniay ibabaga na Exodo 23:2: “Agmo aaligen so karaklan.” Warning iya nen Aman Jehova ed saray Israelita. Onaplika met iyan bilin ed saray Kristiano natan. No aligen tayoy kakainum na arum, ompan agtayo la manaya nauunor so estandarte nen Jehova, ya anggad onkapuy lay espiritualidad tayo.—Roma 12:2.
Kasin oniinum ak pian naipanengneng kon matibay ak? Diad arum ya kultura, normal labat so alablabas ya kakainum na alak. (1 Ped. 4:3) Pero oniay bilin na 1 Corinto 16:13: “Mansiansia kayon aliing, bembenan yon malet so pananisia yo, manpakpel kayo, manpabiskeg kayo.” Kasin makatulong so alak pian ombiskeg ka? Andi, kabaliktaran ingen so epekto to. Diad tua, pakapuyen na alak so inkaalertom tan apektoen toy panagnonot mo. Kanian no say sakey et mainum na alak, agto labay ya ibagan sikatoy mabiskeg o matibay. Patunay ingen itan ya sikatoy makapuy. Akin ey? Ibabaga na Isaias 28:7 ya say ontan ya too et agto la amtay aarapen to, awetwet la, tan pikewet lay panagdesisyon to.
Say tuan biskeg et manlalapud si Aman Jehova, tan atan so kailangan pian mansiansia tayon aliing tan nabembenan tayon malet so pananisia tayo. (Sal. 18:32) Nagawaan itan na sakey ya Kristiano no lanang ya alerto tan maalwar pian naprotektaan toy espiritualidad to. Ontan so ginawa nen Jesus nen wadiad dalin. Nala toy respeto na arum lapud sikatoy makpel tan desidido ya gawaen so duga.
Kasin oniinum ak pian nalingwanan koy problemak? Oniay insulat na salmista: “Sanen nadadaeg ak na saray kapagaan, niligliwa tan pinakalma mo ak.” (Sal. 94:19) Singa sayan salmista, manpatulong kad si Jehova no naproproblema ka. Aliwan alak so solusyon ed problemam. Mas maabig no manpikasi kan lanang ed si Jehova pian agka masyadon aburido. Marakep met no onkerew kay advice ed maespiritual ya agi. Diad tua, no oninum kay alak, agmo la laingen nagawaan so duga (Os. 4:11) Oniay inamin nen Brother Daniel ya abitla nen niman: “Oniinum ak pian nabawasay panaaburidok, pero mas nanaaruman laingey problemak. Sinmabid punto ya agak la labay na saray kakaarok tan anggapo lay respetok ed sarilik.” Antoy akatulong ed si Daniel? Kuan to: “A-realize ko ya say kailangan ko et si Jehova, aliwan alak. Diad tulong nen Jehova, alampasan ko ray problemak.” On, nailaloan tayo so tulong nen Aman Jehova anggano say pakalikna tayo et singa anggapo lay solusyon ed problema tayo.—Fil. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7.
Nausisam so sarilim no itepet mo iraya: ‘Kasin walay kapamilyak o kaarok ya binagaan to ak tungkol ed kakainum ko?’ No on, sinyales itan ya ompan wala lay problemam ed kakainum pero agmo labat nalilikas. ‘Kasin mas dakel so iinumen ko natan nen say dati?’ No on, kaukolan mon kontrolen so kakainum mo, ta no andi, ompan magmaliw kan buanges. ‘Kasin agko nitepel so aga oninum na alak ed loob na pigaran agew?’ No on, labay ton ibaga, ompan naadik ka lad alak kanian anap-anapen la na laman mo. Ompan kaukolan mo lay manpadoktor pian naitundam so bisyom.
Wala ray Kristiano ya agdan talaga labay so oninum na alak pian naiwasan day problema. Say arum balet et agdan talaga labay so oninum na alak ta agda labay so taway to. No wala ray ontan ya kakaarom, respetom so desisyon da.
Say arum balet et lilimitaan day karakel na iinumen dan alak. Say arum et maminsan labat ya oniinum ed loob na sakey simba o seseguradoen da ya katamtaman labat so inumen da. Wala ray arum balet ya pipilien da labat no antoy inumen da. Singa bilang, oniinum ira na wine o beer, pero agda labay so hard anggano walay laok ton juice o tinimplaan na arum ya flavor. No antam so limitasyon mo, agka napilit na arum.
No say sakey et maespiritual, agto masyadon isipen so ibaga na arum tan panindigan toy desisyon to.Kailangan tayo met ya ikonsidera so konsiensia na arum. Ibabaga na Roma 14:21: “Say sankaabigan et agka mamangan na karne odino oniinum na alak odino manggagaway antokaman a pakagapolan na agim.” Panon mon niyaplika iyan bilin na Biblia? Ipanengneng moy konsiderasyon tan panangaro ed saray agagi. No antam ya walay nagapol ed iyinum mo, mas maong lay agka oninum. Akin ey? On ta inar-arom ira tan agmo ra labay ya nagapol. No ontan so gawaen mo, ipapanengneng mo ya ‘aanapen moy pankaabigan na arum ya too, aliwan say dilin pankaabigan mo.’—1 Cor. 10:24.
Isip mo met ya wala ray batas na gobierno ed kakainum na alak. Kaukolan tayo iratan ya unoren. Singa bilang, ibabawal na arum ya gobierno ya oninum iray menor-de-edad. Diad maslak ya lugar, bawal so oninum no man-drive ka o man-operate ka na machine o equipment.—Roma 13:1-5.
Amayamay so regalo ya inter nen Jehova ed sikatayo, kaiba la ed satan so kalayaan tayon mandesisyon no antoy kanen tan inumen tayo. Komon ta nanengneng ed saray desisyon tayo ya papablien tayo itan ya regalo, tan usaren tayo itan diad paraan ya makapaliket ed si Aman Jehova.
a Imbaga na sakey ya health organization diad Amerika ya no sobsobra so ininum na sakey, posiblin makapatey, manbikkel, naekalan, makagaway sexual abuse, sakitan toy karelasyon to, o mi-sex ed anggan siopa.