1. Antoy gawaen na saray brother pian nagawaan da imay bilin ya walad 1 Arari 2:​1-3?

 ONIAY bilin nen Arin David ed si Solomon: “Manpabiskeg ka tan paneknekan mon laki ka.” (1 Ara. 2:​1-3) Atan ya bilin et kailangan met ya unoren na amin ya brother natan ya labay day ontatken ed espiritual. Nagawaan da itan no unoren day ganggan na Dios tan no iyaplika da iray prinsipyo na Biblia. (Luc. 2:52) Akin et importante ya manpatatken ed espiritual iray kabataan ya brother?

2-3. Akin et importantin manpatatken ed espiritual iray kabataan ya brother?

² Diad loob na pamilya tan kongregasyon, amayamay so kimey tan asainmin ya gagampanan na saray lalaki. No sakey kan kabataan ya brother, seguradon naisip mo met la ray nanduruman responsabilidad ya nayarin gampanan mo diad arapen. Singa bilang, ompan goal moy manpayunir, magmaliw ya ministeryal a lingkor, tan manserbi bilang elder ed kongregasyon. Diad ilabas na saray taon, ompan planom met so mangasawa tan manpamilya. (Efe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Nagawaan mo iratan ya goal tan nagampanan mo ray nanduruman responsabilidad no matatken ka ed espiritual. b

³ Anto ray makatulong pian ontatken ka ed espiritual? Anto ray ugali tan skill ya kailangan mon i-develop? Anto ray gawaen mo natan pian makapanparaan ka la ed saray responsabilidad mo diad arapen?

4. No itatken ed espiritual so pantongtongan, iner ka makaromog na maong iran alimbawa? (Nengnengen met so litrato.)

⁴ Alig mo iray maong ya alimbawa. Diad Biblia, amayamay so maong ya alimbawa ya balibalin aligen na saray kabataan ya brother. Sarayan matoor ya lalaki nensaman et inar-aro day Jehova tan akaparaan iran mansakripisyo pian naasikaso da iray kapara dan lingkor na Dios. Pero aliwan sikara labat so pakaaralan mo. Seguradon dakel met so maespiritual ya lalaki ya kapamilyam o kakongregasyon mo ya maong so alimbawa ra. (Heb. 13:7) Tan siempre, say sankaabigan ya sarag mon aligen et say perpekton alimbawa nen Jesu-Kristo. (1 Ped. 2:21) Aral mo iray balibalin ugali na sarayan lalaki, tan isip mo no panon mon naalig so alimbawa ra.—Heb. 12:​1, 2.

5. Panon mon nausar so abilidad mon mannonot, tan akin et importante itan? (Salmo 119:9)

⁵ Usar mo tan “alwaran mo so . . . abilidad a mannonot.” (Pro. 3:21) Say laki ya uusaren toy abilidad ton mannonot et aliwan padalus-dalos ya mandesisyon. Manisip ni antis ya onkilos. Pero diad tua, mairap itan ya gawaen na saray kabataan. Akin ey? On ta maslak ya kabataan et mandedesisyon base labat ed ididikta na emosyon da tan ed no antoy amta ran duga. (Pro. 7:7; 29:11) Maksil met so impluensya na saray palabas ed TV, pelikula, Internet, tan social media ed saray kabataan. Anto sirin so gawaen mo pian naseguradom ya uusaren tan aalwaran moy abilidad mon mannonot? Aral mo iray prinsipyo na Biblia tan no akin ya parad pankamaongan mo iratan. Insan iyaplikam iratan ya prinsipyo pian saray desisyon mo et makapaliket ed si Aman Jehova. (Basaen so Salmo 119:9.) No apasal ka ya ontan so paraan na panagnonot mo, maples kan ontatken ed espiritual. (Pro. 2:​11, 12; Heb. 5:14) Imanom so duaran situasyon ya importantin usaren moy abilidad mon mannonot: (1) say paraan na panagtratom ed saray sister tan (2) say panangawes tan panag-ayos mo.

6. Panon ya naipanengneng na kabataan ya brother so respeto ed saray sister?

⁶ Ontulong so abilidad ya mannonot pian naipanengneng moy respeto ed saray bibii. Singa bilang, normal met labat ya onggusto so  sakey ya brother ed sakey ya sister. Pero duga kasi no ipalikas na sakey ya brother ya walay panggusto tod sakey ya sister anta anggapo met so intension ton karawen o pakasalan? Andi. Naipanengneng na brother ya uusaren toy abilidad ton mannonot no agmanggawa na antokaman ya bagay ya onasa laingen so sakey ya sister. (1 Tim. 5:​1, 2) No bilang ta wala lay kakarawen o inaro to, ag-ira mandi-date ya sikaran dua labat ta agto labay ya naderal so reputasyon tan espiritualidad na sister.—1 Cor. 6:18.

7. No panangawes tan panag-ayos so pantongtongan, panon ya naipanengneng na kabataan ya brother ya uusaren toy abilidad ton mannonot?

⁷ Nanengneng met ed panangawes tan panag-ayos na sakey ya kabataan ya brother no kasin limpio so panagnonot to. Maslak ed saray uson kawes natan et in-design tan imo-model na totoon agda uunoren so ganggan nen Jehova, tan imoral ni ingen so kabibilay da. Kanian masikip o fitted ya maong iray kawes da. Sakey ni, anta kawes na laki, say design o style to balet et singa parad bii! Nibagan ontatatken lad espiritual so sakey ya brother no say panangawes to et ibabase to ed saray prinsipyo na Biblia. Imbes ya miuso, aaligen toy panangawes na saray maespiritual ya agagi. Tepetan mo sirin so sarilim: ‘Kasin nanengneng ed saray isusulong ko ya limpioy panag-isip ko tan ikokonsiderak so isipen na arum? Kasin nanengneng ed panangawes ko ya talagan lingkor ak na Dios?’ (1 Cor. 10:​31-33; Tito 2:6) No ontan so panagnonot na kabataan ya brother, seguradon naala toy respeto na saray agagi tan naala to met so pabor nen Aman Jehova.

8. Antoy gawaen na kabataan ya brother pian magmaliw ya responsable?

⁸ Magmaliw ya responsable. Nibagan responsable so sakey ya kabataan ya brother no napampiyaan o naasaan, tan makuli ton susumpalen so amin ya responsabilidad to. (Luc. 16:10) Maabig ya alimbawa si Jesus. Makulikuli si Jesus tan sineryoso to iray asainmin ya inter nen Aman Jehova ed sikato. Sinumpal ton amin iratan anggano aliwan mainomay. Inar-aro to ray totoo, lalo la ray disipulo to, tan mabulos ton insakripisyo so bilay to parad sikara. (Juan 13:1) Singa si Jesus, makulim ya gawaen so antokaman ya asainmin ya inter ed sika. No agka segurado no panon mon gawaen so sakey ya asainmin, manpatulong kad saray maespiritual ya brother. Tan iter moy ‘the best’ mo. (Roma 12:11) Mamasya ka ta ‘parad si Jehova itan, aliwan parad totoo.’ (Col. 3:23) Siempre, agka perpekto. Kanian no bilang ta nalingo ka, dapat manpaabeba ka tan marakep no aminen mo ya alingo ka.—Pro. 11:2.

9. Akin et importantin man-effort so sakey ya kabataan ya brother ya manaral na skill?

⁹ Ontatken kad espiritual no manaral kay nanduruman skill. Makatulong iratan pian nagampanan mo iray responsabilidad mo ed kongregasyon, tan makalmo kay trabaho ya pansuportam ed sarilim tan walay naiderew mod  pamilyam. Makatulong met itan pian maong kan mitoo. Anto ray skill ya sarag mon aralen?

10-11. No marunong ya manbasa tan mansulat so sakey ya kabataan ya brother, antoy epektod sikato tan ed kongregasyon? (Salmo 1:​1-3) (Nengnengen met so litrato.)

¹⁰ Aral mon maong so manbasa tan mansulat. Ibabaga na Biblia ya maliket tan maaligwas so toon inagew-agew ya manbabasa na Biblia tan dadalepdepen to iray nababasa to. (Basaen so Salmo 1:​1-3.) No say sakey et inagew-agew ton gawaen itan, naamtaan toy paraan na panagnonot nen Jehova, nakabisado to ray prinsipyo ed Biblia, tan ibase to ditan iray desisyon to. (Pro. 1:​3, 4) Saray ontan ya brother et kakkaukolan ed kongregasyon. Akin ey?

¹¹ Diad kongregasyon, saray maespiritual ya brother so manbabangat, tan maslak et sikara so mangiiter na advice ya base ed Biblia. (Tito 1:9) No mabasa ka tan apasal kan mansulat, sarasarag moy manparaan na makapaseseg iran paliwawa tan komento. Dakel met so naisulat mon mararakep ya punto no manpi-personal study ka tan no ondedengel kad saray paliwawa diad aral, asemblea tan kombension. Makatulong iratan ya punto pian napabiskeg moy espiritualidad mo tan napaseseg moy arum.

12. Antoy makatulong pian maong kan ondengel tan mitongtong?

¹² Aral moy ondengel tan mitongtong. Importantin aralen itan na sakey ya brother. Akin ey? Kailangan itan pian naamtaan toy iisipen na agagi tan natalosan toy liknaan da. (Pro. 20:5) Legan kan mitotongtong, maabig no obserbaan moy tono na boses, ekspresyon na lupa, tan kilos na katongtong mo. Agmo itan nagawaan no agka miulop tan miistoryaan ed arum. No say apasalan mo labat et email, text, o chat, ompan nababaingan kan mitongtong no personal la. Kanian maabig no manggawa kay paraan pian nakaulop tan nakaistoryaan mo ray agagi.—2 Juan 12.

13. Anto ni kailangan ya aralen na sakey ya kabataan ya brother? (1 Timoteo 5:8) (Nengnengen met so litrato.)

¹³ Aral mon suportaan so sarilim. Importante ya say sakey ya brother et nasuportaan toy sarili to tan say pamilya to. (Basaen so 1 Timoteo 5:8.) Diad arum ya bansa, say mismon tatay o kanayon na saray kabataan ya brother so manbabangat ed sikara na skill. Diad arum ya lugar balet, high school ni ra labat et makakaaral la ray skill o vocational course. Importante ya walay antam ya skill pian makalmo kay trabaho. (Gawa 18:​2, 3; 20:34; Efe. 4:28) Ipasal moy mankuli ed trabaho. No antoy ginapoan mo, sumpal mo. No pulido kan mankimey, mainomay moy makalmo na trabaho tan labalabay da ka. Sarayan apantongtongan tayon ugali tan skill et importante pian naiparaan mo met so sarilim ed  saray responsabilidad diad arapen. Anto iratan ya responsabilidad?

14. Antoy gawaen na kabataan ya brother pian naiparaan toy sarili to ya manlingkor ya full-time?

¹⁴ Manlingkor ya full-time. Dakel ya maespiritual ya brother so ginmapon nanlingkor ya full-time nen kabataan ni ra. No manpayunir ka, naaralan moy mibagay ed nanduruman totoo. Makatulong met itan pian naaralan moy man-budget tan mankontento. (Fil. 4:​11-13) No goal moy manlingkor ya full-time, igapom diad pan-apply mo bilang auxiliary payunir. Kalabas na pigaran bulan, ompan akaparaan ka lan man-regular payunir. No payunir ka, baleg so posibilidad ya naimbitaan kan manlingkor bilang construction servant o Bethelite.

15-16. Antoy gawaen na kabataan ya brother pian onkualipika bilang ministeryal a lingkor o elder?

¹⁵ Manlingkor bilang ministeryal a lingkor o elder. Marakep no amin ya brother et i-goal day manlingkor ed kongregasyon bilang elder. No ontan so goal na sakey ya brother, ibabaga na Biblia ya “maabig a kimey so pipirawaten to.” (1 Tim. 3:1) Pero antis ya magmaliw ya elder so sakey ya brother, dapat magmaliw nin ministeryal a lingkor. Balbaleg so nitutulong na saray ministeryal a lingkor ed saray elder. Saray elder tan ministeryal a lingkor et makulikuli ed ministeryo tan mapaabeban manseserbi ed saray agagi. Nayari lan magmaliw ya ministeryal a lingkor iray kualipikadon brother anggano say edad da ni labat et manga 17 anggad 19. Tan say sakey ya ministeryal a lingkor et nayari lan turoen ya elder anggano 20 ni labat so taon to, basta nanengneng ya talagan kualipikado la.

¹⁶ Say kualipikasyon na saray ministeryal a lingkor tan saray elder et akabase ed Biblia tan ed panangaro da ed si Jehova, ed pamilya ra, tan ed kongregasyon. (1 Tim. 3:​1-13; Tito 1:​6-9; 1 Ped. 5:​2, 3) Antoy gawaen mo pian magmaliw kan kualipikado? Talosan mon maong iray kualipikasyon. Dapat malinew ed sika no anto ran kualidad so kailangan ya ipanengneng na saray aturon lalaki. Insan ipikasim ed si Jehova ya tulongan to ka pian magmaliw kan kualipikado. c

17. Antoy gawaen na kabataan ya brother pian naiparaan to lay sarili to ed saray responsabilidad bilang asawan laki tan ulo na pamilya? (Nengnengen met so litrato.)

¹⁷ No labay mo lay mangasawa tan magmaliw ya ulo na pamilya. Singa imbaga nen Jesus, ompan mandesisyon so arum ya brother ya mansiansian single. (Mat. 19:12) Pero no planom  so mangasawa, ilaloan mo ya naaruman so responsabilidad mo ta magmaliw ka lan asawan laki tan ulo na pamilya. (1 Cor. 11:3) Labay nen Jehova ya ar-aroen na asawan laki so asawa to, tan iter toy pisikal, emosyonal, tan espiritual ya pankaukolan na misis to. (Efe. 5:​28, 29) Saray apantongtongan tayon ugali tan skill et makatulong pian magmaliw kan maong ya asawa, singa say pangusar ed abilidad ya mannonot, panrespeto ed bibii, tan pagiging responsable. No natan ni labat et wala lad sika irayan ugali tan skill, mas akaparaan ka la ed saray responsabilidad mo bilang asawa tan ulo na pamilya.

18. Panon ya naiparaan na kabataan ya brother so sarili to pian magmaliw ya maong ya ama?

¹⁸ Walay posibilidad ya magmaliw kan tatay. No mangasawa ka, ompan onsabi panaon ya magmaliw kan tatay. Antoy naaralan mo ed si Aman Jehova bilang tatay? Dakel. (Efe. 6:4) Singa bilang, imbalikas nen Jehova ya inar-aro toy Jesus tan dakel so akarengel nen imbaga to itan. (Mat. 3:17) No magmaliw ka lan tatay, ibagam ya lanang ed saray ananak mo ya inar-arom ira. Komendaan mo ra ed saray balibalin nagagawaan da. No say sakey ya ama et aaligen toy alimbawa nen Jehova, baleg so posibilidad ya saray ananak to et ontatken ed espiritual. Nai-ready’m so sarilim ed sayan responsabilidad no natan ni labat et maasikaso ka lad saray kapamilyam tan kakongregasyon mo. Ipaliknam tan ibagam ed sikara ya inar-arom ira tan importante ra ed sika. (Juan 15:9) Makatulong itan pian naipasal mo lay sarilim ya magmaliw ya maong ya asawa tan maar-aron ama. Pero siempre, no wala lad sika irayan kualidad anggano single ka ni, seguradon ar-aroen ka nen Jehova, saray kapamilyam, tan saray kakongregasyon mo.

19-20. Antoy gawaen na saray kabataan ya brother pian ontatken ira ed espiritual? (Nengnengen so litrato ed apis.)

¹⁹ Sikayo ran kabataan ya brother, tandaan yo ya aliwan automatic so itatken ed espiritual. Alig yo iray lalakin maong so alimbawa ra. Usar yoy abilidad yon mannonot. Magmaliw kayon responsable. Aral yo iray skill ya mausar ed bilay, tan iparaan yo lay sarili yo parad saray responsabilidad ya gampanan yo diad arapen.

²⁰ Agmo komon iisipen ya mairap irayan gawaen. Tandaan mo ya labalabay kan tulongan nen Jehova pian nagawaan mo iratan. (Isa. 41:​10, 13) Agmo met lilingwanan ya wadtan iray kakongregasyon mo ya onsuporta ed sika. Diad ilabas na saray taon, no nalikas mon matatken ka lad espiritual, seguradon malikeliket ka ta antam ya sulit so amin ya effort mo. Sikayo ran kabataan ya brother, tandaan yo ya inar-aro mi kayo! Komon ta bendisyonan nen Jehova so amin ya gagawaen yo natan pian ontatken kayo ed espiritual.—Pro. 22:4.