1. Ideskribe so pamilya nen Santiago.

MABISBISKEG ed espiritual so pamilyan binalegan nen Santiago, ya agi nen Jesus. * Saray atateng ton si Jose tan Maria et inar-aro day Jehova tan matoor iran nandayew ed Sikato. Pero aliwan satan labat, say kuya to so insipan ya Mesias! Talagan espisyal a pribilehyo nen Santiago so ombaleg ed satan ya pamilya!

2. Anto ray nayarin pambiliban nen Santiago ed si kuya to?

² Legan ya ombabaleg si Santiago, seguradon dakel so pambiliban tod si kuya to. (Mat. 13:55) Singa bilang, nen 12 años ni labat nen Jesus, kabisado to lan maong so Kasulatan kanian pankelkelawan na saray managbangat ed Jerusalem. (Luc. 2:46, 47) Seguro, akakkaiba met nen Santiago si Jesus diad anapan na pamilya da ya panagkarpentero. No bilang ta akakkaiba to, seguradon anengneng to ray balibalin ugali nen kuya to. Oniay lanang ya ibabaga nen Nathan H. Knorr: “Nakabkabat moy sakey ya too no nakatrabahom tan no kaibam ya mankimey.” * Lapud kaiba nen Santiago ya binmaleg si Jesus, naobserbaan toy kuya to ya “nantultuloy ya inmaligwas ed karunongan tan lalon nanliketan na Dios tan saray totoo.” (Luc. 2:52) Kanian ompan isipen mo ya si Santiago so sakey ed saray unonan nagmaliw ya disipulo nen Jesus. Pero aliwan ontan so agawa.

3. Antoy reaksion nen Santiago nen inggapo nen Jesus so ministeryo to?

 ³ Agnagmaliw ya disipulo si Santiago legan na ministeryo nen Jesus diad dalin. (Juan 7:3-5) Diad tua, ompan sakey si Santiago ed saray kakanayon nen Jesus ya angibagan “aderal lay ulo to.” (Mar. 3:21) Tan anggapoy nabasa ed Biblia ya sikatoy kaiba na ina ton si Maria nen impasak si kuya to diad panamairapan ya poste.—Juan 19:25-27.

4. Antoy pantongtongan tayod sayan artikulo?

⁴ Pero, nagmaliw lanlamang ya disipulo nen Jesus si Santiago tan nanlingkor met bilang sakey ed saray mamatatken ed Kristianon kongregasyon nen inmunan siglo. Pantongtongan tayod sayan artikulo so duaran leksion ya naaralan tayod si Santiago: (1) no akin ya importantin mapaabeba tayo tan (2) no antoy gawaen tayo pian magmaliw tayon maong a managbangat.

5. Antoy ginawa nen Santiago nen nampanengneng ed sikato si Jesus kayari na inkioli to?

⁵ Kapigan nagmaliw ya disipulo nen Jesus si Santiago? “Nampanengneng [si Jesus] ed si Santiago” kayari na inkioli to. (1 Cor. 15:7) Manlapu lad saman, nagmaliw ya patumbok nen Jesus si Santiago kanian anguma-uman so bilay to. Sikatoy kaiba la na saray apostol diad sakey a kuarto ed Jerusalem nen aalagaren day pakaawat da na masanton espiritu. (Gawa 1:13, 14) Ag-abayag, sikatoy nanlingkor met bilang membro na mananguley ya ulop nen inmunan siglo. (Gawa 15:6, 13-22; Gal. 2:9) Tan antis na 62 C.E., sikatoy pinakiwas na Dios ya sulatan iray alanaan ya Kristiano. Satan ya sulat to et pakaaralan tayo nin siansia anggad natan, balanglan say ilalo tayo et manbilay diad tawen o diad dalin. (Sant. 1:1) Base ed imbaga na sakey ya historian nen inmunan siglo ya si Josephus, si Santiago et impapatey na Atagey a Saserdoten si Ananias, ya anak nen Anas. Nansiansian matoor si Santiago anggad impatey to.

6. Antoy pidumaan nen Santiago ed saray lider na relihyon nensaman?

⁶Mapaabeba si Santiago. Akin et nibaga tayo itan? Isip mo pay pidumaan nen Santiago ed saray lider na relihyon nensaman. Nen anengneng nen Santiago so malinlinew ya prueba ya si Jesus so Anak na Dios, anisian tampol. Duma balet iray manunan saserdote ed Jerusalem. Singa bilang, nen binilay nen Jesus si Lazaro, agda itan naitanggi ta dakdakel so akanengneng. Pero imbes ya manisia  iran si Jesus so Mesias ya imbaki nen Jehova, implano da ni ingen ya ipapatey si Jesus tan si Lazaro! (Juan 11:53; 12:9-11) Insan nen si Jesus lan mismo so pinaoli na Dios, nanggawa ray paraan pian ag-itan naamtaan na totoo. (Mat. 28:11-15) Lapud mapaatagey tan ma-pride irayan lider na relihyon, agda naawat ya si Jesus so Mesias.

7. Akin et agtayo dapat ipapakana so pride tayo?

⁷Say leksion: Ag-ipapakana so pride, paibangat ed si Jehova. No inmaawet la ray ulat na literal ya puso, nairapan la itan ya omparok. Mipadpara, no inmawet lay simbolikon puso na sakey ta mapaatagey tan ma-pride, sikatoy nairapan lan onunor ed panangigiya nen Jehova. Ontan so agawa ed saray Fariseo. Lapud mapaatagey ira, inmawe-awet so puso ra, kanian ag-ira anisia ed si Jesus anggano malinlinew so ebidensya ya sikato so Anak na Dios. (Juan 12:37-40) Satan ya ugali ra so rason no akin ya anggapo lay ilalo ran manbilay na andi-anggaan. (Mat. 23:13, 33) Importante sirin ya paigiya tayo ed Salita na Dios tan ed masanton espiritu to pian nauman tayoy ugali, panagnonot, tan kagagawa tayo. (Sant. 3:17) Lapud mapaabeba si Santiago, sikatoy akaparaan ya paibangat ed si Jehova. Atan met so rason no akin ya nagmaliw ya maong a managbangat.

8. Antoy makatulong pian magmaliw tayon maong ya managbangat?

⁸ Aliwan atagey so inaral nen Santiago kanian seguradon abebbebay pakanengneng na saray lider na relihyon ed sikato, ya singa pakanengneng da met ed si apostol Pedro tan Juan. Ipapasen dan “ordinaryo [labat] iran totoo.” (Gawa 4:13) Pero no basaen tayoy libron Santiago ya insulat to, nanengneng tayo ya sikatoy nagmaliw ya maong a managbangat. Singa si Santiago, ompan aliwan atagey so inaral tayo. Pero diad tulong na masanton espiritu nen Jehova tan panangipasal na organisasyon to, magmaliw tayo met ya maong a managbangat. Aralen tayo pay paraan na panagbangat nen Santiago, tan nengnengen tayo no anto ray naaralan tayo ed sikato.

9. Ideskribe so paraan na panagbangat nen Santiago.

⁹Simpli labat iray salitan inusar nen Santiago  tan aliwan komplikado so panagbangat to. Kanian atalosan ya tampol na saray ibabangat to no antoy kaukolan dan gawaen tan no antoy makatulong pian nagawaan da itan. Singa bilang, nen impaimano tod saray Kristiano ya kaukolan dan sungdoan o anosan iray subok tan ag-ira dapat ombabarong ed si Jehova, onia labat kasimpli so imbaga to: “Ipasen tayon maliket iramay nansungdo. Nadngelan yo so impansungdo nen Job tan naamtaan yo so ginawa nen Jehova ed sikato, no panon a si Jehova et maar-aro tan mapangasi.” (Sant. 5:11) On, imbase nen Santiago ed Kasulatan iray bilin to. Inusar toy alimbawa nen Job pian natalosan na saray ibabangat to ya bebendisyonan ya lanang nen Jehova iray matoor ed Sikato. Simpli labat so panagbangat to awa? Lapud satan, say nirayew et si Jehova, aliwan sikato.

10. Antoy sakey ya paraan ya naalig tayoy panagbangat nen Santiago?

¹⁰Say leksion: Nepeg ya simpli labat so panagbangat mo, tan ibasem itan ed Biblia. No manbabangat tayo, agtayo labay ya pabiliben so arum ed karakel na amta tayo. Dapat say natilak ed nonot da et say karunongan nen Jehova tan nalikna dan inar-aro to ra. (Roma 11:33) Nagawaan tayo itan no lanang tayon ibase ed Biblia iray ibabaga tayo. Singa bilang, agtayo ibabaga ed Bible study tayo ya, ‘No siak so walad situasyon mo, oniay gawaen ko.’ Mas maabig no tulongan tayo ran mannonot no siopan karakter ed Biblia so sarag dan aligen, tan isipen da no antoy nalikna nen Jehova ed saray gawaen da ya desisyon. No ontan so niyugali da, si Jehova so lanang ya sankanonot dan paliketen, aliwan sika o arum ya too.

11. Anto ran subok tan problema so dadalanen na saray Kristiano nen sinulatan ira nen Santiago, tan anto ray bilin tod sikara? (Santiago 5:13-15)

¹¹Natatalosan nen Santiago so situasyon na agagi. Nanengneng tayod samay sulat nen Santiago ya amta to ray subok tan problema ya dadalanen na saray kapara ton Kristiano, tan binilin to ra. Singa bilang, wala ray agagi ya agdan tampol iyaaplika iray nanaaralan da. (Sant. 1:22) Say arum et papaboran da ray agagin mayayaman. (Sant. 2:1-3) Wala met iray agagi ya agda nakontrol so dila ra. (Sant. 3:8-10) Anggano wala ray kakapuyan na agagi, ag-inisip nen Santiago ya agla ra manguman. Tua, prangka so impanbilin to, pero impalikna tod sikara ya gagawaen to iman ta inar-aro to ra. Imbaga to met ya no nanairapan iran manguman, manpatulong irad saray mamatatken.—Basaen so Santiago 5:13-15.

12. Antoy nepeg tayon isipen ed saray Bible study tayo?

¹²Say leksion: Talosan so situasyon na arum, tan tandaan ya sarag day manguman. Ompan wala ray Bible study tayo ya nanairapan ya mangiyaplika ed saray nanaaralan da. (Sant. 4:1-4) Kaukolan so panaon pian say sakey et nauman to ray aliwliwan ugali to tan nipanengneng to ray ugali o kualidad ya makapaliket ed si Jehova. Singa si Santiago, agtayo manaalangan ya ibaga ed iyaaralan tayo no antoy kaukolan ton umanen, tan ipalikna tayod sikato ya sarasarag ton gawaen itan. No say sakey ya Bible study et talagan mapaabeba, sikatoy pakiwasen nen Jehova ya manguman tan iyasingger to ed organisasyon to.—Sant. 4:10.

13. Antoy inamin nen Santiago ya singa nabasad Santiago 3:2?

¹³Aliwan atagtagey so pakanengneng nen Santiago ed sarili to. Anggano kuya nen Santiago si Jesus tan wala ray pribilehyo to, agto inisip ya sikatoy espisyal o mas importante nen saray agagi. Tinawag to ray kapara ton Kristiano ya “inad-arok ya agagi.” (Sant. 1:16, 19; 2:5) Agto impalikna ed arum  ya agan balot nalilingo. Diad tua, impila to ingen so sarili to nen imbaga ton: “Amin tayo et naynay a nalilingo.”—Basaen so Santiago 3:2.

14. Akin et importantin aminen tayo ya nalilingo tayo met?

¹⁴Say leksion: Agtayo lilingwanan ya amin tayo et makasalanan. Aliwan atagtagey dapat so pakanengneng tayod sarili tayo. No say ipapaliknam ed Bible study’m et agkan balot nalilingo, ompan isipen to ya imposiblin naunor to ray ganggan na Dios. Pero no aminen tayod sikato ya nanairapan tayo met no maminsan ya unoren iray ganggan na Biblia, tan iyistorya tayod sikato no panon itayon tutulongan nen Jehova, nanengneng na Bible study tayo ya sarasarag to met ya unoren si Jehova.

15. Ideskribe iray ilustrasyon ya inusar nen Santiago. (Santiago 3:2-6, 10-12)

¹⁵Angusar si Santiago na saray ilustrasyon ya ontagos ed puso. Agawaan to itan diad tulong na masanton espiritu nen Jehova, pero seguradon dakel met so naaralan to ed saray ilustrasyon ya inusar na kuya ton si Jesus. Diad sulat nen Santiago, simpli labat iray ilustrasyon ya inusar to tan mainomay ya natalosan iray punto.—Basaen so Santiago 3:2-6, 10-12.

16. Antoy resulta no mangusar tayoy ilustrasyon ya ontagos ed puso?

¹⁶Say leksion: Mangusar na ilustrasyon ya ontagos ed puso. No ontan so gawaen mo, tutulongan mo ray ondedengel ed sika ya man-imadyin, kanian ontatak ed isip da iray katuaan ed Biblia. Marundunong ya angusar si Jesus na saray ilustrasyon tan inalig na agi ton si Santiago so alimbawa to. Aralen tayo pay sakey ed saray ilustrasyon ya inusar nen Santiago tan pantongtongan tayo no akin ya epektibo itan.

17. Akin et epektibo may ilustrasyon ya nabasa ed Santiago 1:22-25?

¹⁷ Basaen so Santiago 1:22-25. Akin et epektibo may ilustrasyon nen Santiago tungkol ed too ya ninmengneng ed espiho? On ta indanet na satan so punton labay ton papawayen—ya pian talagan minabang tayo ed Salita na Dios, agtayo labat itan babasaen, kaukolan tayo met ya iyaplika so binasa tayo. Say pinili nen Santiago ya ilustrasyon et amay pamilyar ed saray sinulatan to. Seguradon mani-espiho met ira kanian atalosan day labay ton ibaga.  Antoy naaralan tayo ed sayan ilustrasyon? No say sakey et nan-espiho tan agto lanlamang inapiger so itsura to, anggapoy kana na impan-espiho to. Mipadpara, anggapo lanlamang so kana na pambabasa tayoy Biblia no agtayo lanlamang iyaplika iray nababasa tayo tan no agtayo labay so manguman.

18. Antoy taloran tandaan tayo no mangusar tayoy ilustrasyon?

¹⁸ No mangusar kay ilustrasyon, naalig moy Santiago no tandaan mo iraya: (1) Seguroen ya say usaren mon ilustrasyon et makatulong pian nidanet moy punto ya labay mon papawayen. (2) Mangusar kay ilustrasyon ya pamilyar ed saray ondedengel ed sika. (3) Malinew mon ibaga no antoy naaralan da ed satan. No nanairapan kan manisip na dugarugan ilustrasyon, sarag moy man-research ed Watch Tower Publications Index diad heading ya “Illustrations.” Dakel ditan so nanengneng mon ilustrasyon ya sarag mon usaren. Tandaan mo ya saray ilustrasyon et singa microphone. No panon ya say microphone et pakasilen toy boses mo, saray ilustrasyon et palinewen toy punto ya labay mon idanet. Pero no makatelek lay boses mo, naingongotan iray ondedengel. Mipadpara, no dakdakel so usaren mon ilustrasyon, naelew la ray ondedengel ed sika. Kanian mangusar ka labat na ilustrasyon no say idadanet mo et manunan punto. Tan siempre, tandaan tayo ya say rason no akin ya labay tayoy magmaliw ya maong a managbangat et aliwan pian pabiliben so arum ya too, noagta pian dakel so natulongan tayon magmaliw ya lingkor nen Jehova.

19. Panon tayon nipanengneng ya inar-aro tayo ray agagi tayo?

¹⁹ Tua, agtayo asali so awalaan na perpekton kuya. Pero diad organisasyon nen Aman Jehova, amayamay so agagi tayo ya matoor ya manlilingkor ed sikato. Ipapanengneng tayo ya inar-aro tayo ra no miulop tayod sikara, no aligen tayoy maabig ya alimbawa ra, tan no saniiba tayon sumpalen so kimey ya panagpulong tan panagbangat. No aligen tayo ray ginawa, ugali, tan panagbangat nen Santiago, napagalangan tayoy Jehova tan natulongan tayo ray mapaabeban totoo ya naaro da met so maar-aron Ama tayo ed tawen.