1. Antoy sakey ya rason akin et nibaga tayon regalo nen Jehova so pakawalaan na kapareha ed bilay?

 “MALIKET a Dios” si Jehova, tan labay to ya maliket tayo met. (1 Tim. 1:11) Dakdakel so inter ton regalo pian na-enjoy tayoy bilay. (Sant. 1:17) Say sakey ed saratan et say pakawalaan na kapareha ed bilay. Diad agew na kasal, isipan na nobyo tan nobya ya aroen, respetoen, tan pablien day sakey tan sakey. No tuloytuloy dan gawaen itan, seguradon malikeliket ira.—Pro. 5:18.

2. Antoy nagagawa ed maslak ya sanasawa natan?

² Pero dakel ya sanasawa natan so aliwan maliket ta nilingwanan da may sipan da nen kasal da. Base ed report na World Health Organization, dakel so asawan lalaki ya mamaltratoen day asawa ra, ansakit so panagsalita ra, tan gagagalaen dan sakitan so liknaan na misis da. Saratan ya lalaki et maomaong labat ed asawa ra no wala ray makakanengneng, pero no siksikaran dua labat, ompaway so tuan kolor da. Dakdakel met so asawan laki ya manbabantay na pornograpiya, kanian pakalikna laingen na asawa ra et singa walay kulang ed sikara tan ag-ira inaro na mister da.

3. Akin et wala ray asawan lalaki ya aliwliway panagtrato ra ed asawa ra?

³ Akin et wala ray asawan lalaki ya aliwliway panagtrato ra ed asawa ra? Ompan binmaleg ira ya say ama ra et maruksa kanian say amta ra et normal labat no sakitan day asawa ra. Say arum balet et naimpluensyaan na kultura ed lugar ya panaayaman da. Ibabaga ra ya no “tuan laki” ka, dapat ari-ari ka ed abung yo pian antakot kay asawam. Wala met iray lalaki ya ag-ira nipasal ya kontrolen so liknaan da kanian mipepetang so ulo ra. Tan wala met iray mahilig ya manbantay na pornograpiya kanian iisipen da ya say usar na sex tan saray bibii et pian labat napenek so seksual ya pilalek da. Tan base ed research, lalon dinmakel iray lalakin mamaltratoen day asawa ra lapud COVID-19 pandemic.  Anggano wala iratan ya makakaapekto ed saray asawan lalaki, aliwa iratan ya rason pian maltratoen da lay asawa ra.

4. Antoy dapat ya panalwaran na saray Kristianon asawan lalaki, tan akin?

⁴ Kaukolan ya manalwar iray Kristianon asawan lalaki pian agda naalig so panagnonot tan abebbeban pakanengneng na sayan mundo ed saray bibii. a Akin ey? On ta no antoy iisipen na sakey ya too, baleg so posibilidad ya aman met so gawaen to. Oniay impasakbay nen apostol Pablo ed saray alanaan ya Kristiano ed Roma: “Agkayo la manpapaimpluensya ed sayan sistema na mundo.” (Roma 12:1, 2) Nen sinulatan nen Pablo iray agagi ed kongregasyon na Roma, mapatnag ya abayag la ran Kristiano. Pero nanengneng ed sayan sulat to ya wala ni ran siansiay naimpluensyaan na ugali tan panagnonot na sayan mundo. Kanian pinaseseg to ra ya umanen day panagnonot tan kagagawa ra. Satan ya bilin nen Pablo et onaplika met ed saray Kristianon asawan lalaki natan. Makapaermen ta wala ray agagin naimpluensyaan na sayan mundo, tan say arum et aabusoen da ni ingen so asawa ra. b Antoy labay nen Jehova ya pantrato na saray asawan lalaki ed saray kaasawaan da? Say ebat ed satan et nabasa tayod pinagkateman teksto na sayan artikulo.

5. Base ed 1 Pedro 3:​7, panon so dapat ya pantrato na asawan laki ed asawa to?

⁵ Basaen so 1 Pedro 3:7. Ingganggan nen Jehova iray asawan lalaki ya pagalangan day asawa ra. Nipanengneng na asawan laki ya papagalangan toy asawa to no maomaong tan maar-aro ed sikato. Diad sayan artikulo, pantongtongan tayo iray pigaran paraan no panon ya napagalangan na saray asawan lalaki iray kaasawaan da. Balet pantongtongan tayo nin unona iray kagagawa ya agmamapagalang ed saray asawan bibii.

IWASAN MO IRAY KAGAGAWA YA AGMAMAGALANG ED ASAWAM

6. Antoy pakanengneng nen Jehova ed saray asawan lalaki ya sasakitan day misis da? (Colosas 3:19 tan paimanod leksab)

⁶ Agmo sasakitan so asawam. Kabkabusol nen Jehova so maruksan too. (Sal. 11:5) Diad tua, espisipikon ibabaga na Biblia ya kabusol to ray asawan lalaki ya sasakitan day asawa ra. (Mal. 2:16; basaen so Colosas 3:19 tan paimanod leksab.) Base ed pinagkateman teksto tayo ya 1 Pedro 3:​7, no aliwliway panagtrato na asawan laki ed misis to, apektadoy relasyon to ed Dios. Aga dengelen nen Jehova iray pikakasi to.

7. Base ed Efeso 4:​31, 32, anton klase na panagsalita so nepeg ya paliisan na saray asawan lalaki? (Nengnengen met so “Kabaliksan na Salita.”)

⁷ Agmo pansasalitaan na ansakit so asawam. Wala ray asawan lalaki ya ansakit so panagsalita ra tan ingal-ingalan day asawa ra. Pero ibabaga na Biblia ya kabusol nen Jehova so “pasnok, sanok, paneyag, tan makapasakit a salita.” c (Basaen so Efeso 4:31, 32.) Importante ed si Jehova so paraan na pitotongtong na asawan laki ed misis to. Anggano anggapoy arum ya makakarengel ed sikara, narerengel itan nen Jehova. No ansakit so panagsalita na asawan laki ed misis to, napepeligroy relasyon dan sanasawa. Tan aliwan satan labat, napepeligro met lay relasyon to ed si Jehova.—Sant. 1:26.

8. Antoy nalilikna nen Jehova ed pornograpiya, tan akin et ontay nalilikna to?

⁸ Agka onnenengneng ed pornograpiya.  Kabkabusol nen Jehova so pornograpiya. Kanian no say sakey ya asawan laki et onnenengneng ed pornograpiya, dederalen toy relasyon to ed si Jehova tan anggapoy respeto to ed asawa to. d Iilaloan nen Jehova ya manmatoor so asawan laki ed misis to. Say matoor ya asawan laki et agbalot mirelasyon ed arum ya bii tan agto anggan imadyinen so sarili to ya manggagaway imoral. Imbaga nen Jesus ya no say sakey ya laki et onlinggis ed sakey ya bii tan pampantasyaan to, ‘akikalugoran la ed satan ya bii dia ed puso to.’ e—Mat. 5:​28, 29.

9. Akin et aglabay nen Jehova ya pasooten na asawan laki so misis to ya manggawa na seksual ya kagagawa ya agnaako na konsiensia to?

⁹ Agmo papasootey asawam ya manggawa na seksual ya kagagawa ya agnaakoy konsiensia to. Ontan so gagawaen na arum ya asawan lalaki. Imbes ya nalikna na misis da so panangaro, marutak laingen so pakanengneng da ed sarili da tan singa la ra naaabuso. Makasarili iray ontan ya lalaki ta agda ikokonsideray nalilikna na misis da. Kabusol nen Jehova itan ya ugali. Iilaloan to ya aroen tan pablien na asawan laki so misis to tan respetoen toy konsiensia to. (Efe. 5:​28, 29) Panon to no say sakey ya Kristianon asawan laki et makasarili, sasakitan toy asawa to, ansakit so panagsalita to, odino onnenengneng ed pornograpiya? Antoy makatulong ed sikato pian nauman toy panagnonot tan kagagawa to?

NO PANON MON NITUNDA IRAY KAGAGAWA YA AGMAMAPAGALANG ED ASAWAM

10. Akin et pakaaralan na saray asawan lalaki so alimbawa nen Jesus?

¹⁰ No wala ray gagawaen na asawan laki ya lapud satan et nasasakitan to lay asawa to, antoy makatulong pian nitunda to iratan? Kaukolan ton gawaen so anggaay nayarian to ya aligey Jesus. Tua ya agan balot angasaway Jesus, pero makaaral iray asawan lalaki diad paraan na impantrato to ed saray disipulo to. (Efe. 5:25) Pantongtongan tayo sirin no antoy naaralan na saray asawan lalaki ed impantrato nen Jesus ed saray apostol to tan ed paraan na pitotongtong tod sikara.

11. Panon so impantrato nen Jesus ed saray apostol to?

¹¹ Maomaong tan marespeto so impantrato nen Jesus ed saray apostol to. Agto ran balot sinakitan odino pinansalitaay ansakit, tan agto met impalikna ya mas atagey nen say sikara. Anggano si Jesus so Katawan tan Managbangat da, agton balot inusar so pakayari to pian taktakoten ira tan napilitan iran ontulok ed sikato. Diad katuaan to, sikato ni ingen so nanserbi ed sikara. (Juan 13:​12-17) Oniay imbaga to ed saray disipulo to: “Manaral kayod siak, ta mauyamo tan mapaabeba ak, pian nainawaan kayo.” (Mat. 11:​28-30) On, mauyamo si Jesus. Iisipen na arum ya makapuy so toon mauyamo, pero aliwan tua ’tan. Mabiskeg ingen ta kaya ton kontrolen so liknaan to. Kanian anggano tensionado lay situasyon, kalmado nin siansia.

12. Panoy paraan na pitotongtong nen Jesus ed arum?

¹² Seseguroen nen Jesus ya makaligliwa tan makapaseseg iray ibabaga to. Aliwan ansakit so panagsalita to. (Luc. 8:​47, 48) Diad tua, nen iinsultoen tan papasulagen na saray mamubusol ed sikato, aga binmawi. (1 Ped. 2:​21-23) No maminsan ingen, agla onesel si Jesus anggano aliwliway ibabaga rad sikato. (Mat. 27:​12-14) Talagan makaaral iray Kristianon asawan lalaki ed alimbawa to!

13. Antoy labay ya ibaga na samay nabasad Biblia ya say asawan laki et “iyamong toy asawa to”? (Mateo 19:​4-6 tan paimanod leksab) (Nengnengen met so litrato.)

¹³ Binilin nen Jesus iray asawan lalaki ya manmatoor ira ed asawa ra. Inulit to may imbaga  nen Ama to ya say asawan laki et nepeg ton “iyamong [so] asawa to.” (Basaen so Mateo 19:​4-6 tan paimanod leksab.) Say literal ya kabaliksan to may Griegon salita ya impatalos ya “iyamong” et “ompeket a malet.” Labay ton ibaga, mabisbiskeg dapat so aroan na sanasawa, ya singa ra akapeket ya malmalet ed sakey tan sakey. No onkapuy tan naderal itan ya aroan, seguradon pareho iran nasakitan. Anto sirin so gawaen na asawan laki pian mansiansian malet so panangaro to ed asawa to? Aga dapat onnenengneng ed amin ya klase na pornograpiya. ‘Ipaliis ton tampol so mata to ed saray andi-kakanaan.’ (Sal. 119:37) Singa si Job, say matoor ya asawan laki et akisipanan la ed mata to, kanian agton balot ‘linggisen’ o pilaleken so arum ya bii.—Job 31:1.

14. No wala ray aliwliwan kagagawa na asawan laki, anto ray nepeg ton gawaen pian naapiger toy relasyon to ed si Jehova tan diad asawa to?

¹⁴ No sasakitan na asawan laki so asawa to odino ansakit ya mansalita, wala ray kaukolan ton gawaen pian naapiger toy relasyon tod si Jehova tan ed asawa to. Anto iratan? Unona, kaukolan ton aminen ed sarili to ya aliway gagawaen to. Anggapoy niyamot ed si Jehova, sankanengneng to iratan ya amin. (Sal. 44:21; Ecl. 12:14; Heb. 4:13) Komadua, kaukolan toy manguman tan itunda to lay aliwliwan gagawaen to. (Pro. 28:13) Komatlo, nepeg ya onkerew na perdona ed asawa to tan ed si Jehova. (Gawa 3:19) Ipikasi to met ya tulongan komon nen Jehova ya manguman tan nakontrol toy panagnonot, panagsalita, tan kagagawa to. (Sal. 51:​10-12; 2 Cor. 10:5; Fil. 2:13) Komapat, kaukolan toy onkiwas base ed pikakasi to. Gawaen toy anggaay nayarian ton busolen so amin ya klase na inkaruksa tan makapasakit ya panagsalita. (Sal. 97:10) Komalima, importante ya manpatulong ya tampol ed saray elder ed kongregasyon. (Sant. 5:​14-16) Komanem, dapat iplano to la no anto ray nepeg ton gawaen pian agto la naulit iramay aliwliwan kagagawa to. Atan ya anem so nepeg met ya gawaen na sakey ya asawan laki ya onnenengneng ed pornograpiya. Seguradon bendisyonan nen Jehova so sagpot ton manguman. (Sal. 37:5) No nitunda la na asawan laki iray ontan ya kagagawa, kasin sapat la itan? Andi. Kaukolan to met ya aralen no panon ton napagalangan so asawa to. Atan so onsublay ya pantongtongan tayo.

 NO PANON MON NAPAGALANGAN SO ASAWAM

15. Panon ya nipalikna na asawan laki ya inar-aro toy asawa to?

¹⁵ Ipaliknam ed si asawam ya sikatoy inar-arom. Apatunayan la na dakel ya brother ya no kada agew et walan-walay gawaen da pian nipalikna day panangaro ed misis da, mas maliket so ulopan dan sanasawa. (1 Juan 3:18) Nipaliknam ed si misis mo ya sikatoy inar-arom anggan diad simpli labat ya paraan. Singa bilang, bembenan moy lima to odino lakap mo ya malmalet. Sarag mo met ya i-chat tan ibagam ed sikato ya “Nami-miss ta ka la” odino “Kumustay agew mo ey?” Balibali met no sagpaminsan et ikdan moy love letter odino card. No gawaen iraya na asawan laki, napapagalangan toy asawa to tan lalon onelet so aroan dan sanasawa.

16. Akin et nepeg ya ibalikas na asawan laki so apresasyon to ed asawa to?

¹⁶ Ibalikas moy apresasyon mo ed si asawam. Napagalangan na asawan laki so misis to no imanoen to ray maong ya nagagawaan to tan komendaan to. Singa bilang, komon ta agto lilingwanan ya pisalamatan so amin ya gagawaen na misis to parad sikato. (Col. 3:15) Seguradon malikeliket so asawan bii no narengel toy apresasyon tan komendasyon na asawa to. Nalikna to ya sikatoy papagalangan, inar-aro, tan papablien na mister to.—Pro. 31:28.

17. Panon ya nipanengneng na asawan laki so respeto ed asawa to?

¹⁷ Ipanengneng mo ya rerespetoen moy asawam. No inar-aro na asawan laki so misis to, asikasoen ton maong tan tandaan to ya say asawa to et espisyal ya regalo ya nanlapud si Jehova. (Pro. 18:22; 31:10) Nepeg to sirin ya ipanengneng so respeto anggan diad seksual ya relasyon da. Agto pasooten so misis to ya manggawa na seksual iran kagagawa ya agto labay ta singa la naaabuso odino ag-itan naako na konsiensia to. f Kaukolan met ya seguroen na asawan laki ya sikaton mismo et agmanggawa na seksual iran kagagawa ya pakakonsiensiaan to.—Gawa 24:16.

18. Antoy nepeg ya tuloytuloy ya gawaen na saray asawan lalaki? (Nengnengen met so kahon ya “ Apatiran Paraan Pian Nipanengneng Moy Respeto ed si Misis Mo.”)

¹⁸ Sikayo ran asawan lalaki, tandaan yo ya naliliketan si Jehova no nanenengneng to ya gagawaen yoy anggaay nayarian yo ya pagalangan so asawa yo. Itultuloy yo sirin ya paliisan iray kagagawa ya mamasakit tan agmamagalang ed misis yo. Agew-agew yon ipalikna ed sikato ya inar-aro, rerespetoen, tan papablien yo. On, no pagalangan moy asawam tan pabiskegen moy relasyon yo, naprotektaan moy sankaimportantian ya relasyon ed ami-amin—say pikakaarom ed si Jehova.—Sal. 25:14.