1. Antoy naaralan na saray Kristiano ed kiew ya niyog? (Nengnengen met so litrato.)

 AKANENGNENG ka lay niyog ya sayaw-sayaw labat ed direksion na dagem? Anggano makmaksil so basig na dagem, ag-itan bastabasta natumba. Ontan met ed sikatayo ran Kristiano. Aga bastabasta onkapuy so espiritualidad tayo no flexible o makatunongan tayo. Akin ey? On, ta no makatunongan tayo, akaparaan tayon man-adjust no wala ray nagawan pananguman ed bilay tayo. Ontan met, marunong tayon mibagay, tan respetoen tayoy opinyon na arum.

2. Anto ran ugali so makatulong pian akaparaan tayon man-adjust no wala ray pananguman, tan antoy pantongtongan tayo ed sayan artikulo?

² Si Jehova et makatunongan, mapaabeba, tan walay malasakit tod sikatayo. Labay tayon aligen iratan ya ugali to. Pantongtongan tayod sayan artikulo no panon ya akatulong iratan ya ugali ed saray agagi tayo nen anguman so situasyon da. Insan tayo met aralen no panon iratan ya makatulong no wala ray aarapen tayon pananguman ed bilay tayo. Pero amtaen tayo nin unona iray salaysay ed Biblia ya impanengneng nen Jehova tan Jesus ya makatunongan ira, tan no panon tayo ran naalig.

3. Antoy patunay ya makatunongan si Jehova?

³ Si Jehova et tinawag ya “say Bato” ta mapekder tan mabisbiskeg. (Deu. 32:4) Pero sikatoy makatunongan tan flexible met. Anggano manguman so situasyon, akaparaan ya man-adjust pian nasegurado to ya nagawan amin so im-promise to. Pinalsa itayo nen Jehova ya sarag tayon aligen iray ugali to, kanian wala met so abilidad tayon man-adjust no wala ray nagawan pananguman. Impasulat to ed Biblia so dakel ya prinsipyo ya makatulong ed pandesisyon tayo no walay subok o pananguman ya dadalanen tayo. Say mismon alimbawa nen Jehova tan  saray inter ton prinsipyo et patunay ya sikatoy makatunongan anggano atawag ya “say Bato.”

4. Base ed Levitico 5:7, 11, akin et nibaga tayon makatunongan si Jehova?

⁴ Perpekto si Aman Jehova pero ipapanengneng toy konsiderasyon. Aliwan is-istrikto, tan agto iganggan iray lingkor to ya gawaen so sakey ya bagay ya agda kaya. Singa bilang, diad samay ganggan to ed saray Israelita tungkol ed pangiyapay na bagat, aliwan saksakey ya klase so sarag dan iter. Amta to ya wala ray mayaman tan wala met iray mairap. Kanian inikdan to ray nanduruman napampilian da, depende ed no antoy nayarian dan iter.—Basaen so Levitico 5:7, 11.

5. Mangiter na alimbawa ed Biblia ya impanengneng nen Jehova so inkamapaabeba tan malasakit.

⁵ Makatunongan si Jehova lapud mapaabeba tan walay malasakit to. Makapabilib so inkamapaabeba to nen asingger to lan deralen iray mauges ya totoo diad Sodoma. Angibaki si Jehova na saray anghel ya manligtas ed si Lot tan ed pamilya to. Say instruksion nen Jehova et diad kapalandeyan so batikan da. Pero natatakot kunoy Lot ya onla diman, kanian akikasi ya dia lad baley na Zoar so batikan da. Diad tua balet, kaiba itan ed saray deralen nen Jehova. Kasin nampasnokan nen Jehova si Lot ta mitatawalan ni? Andi. Pinagbigyan toy kerew nen Lot, tan agto dineral so Zoar. (Gen. 19:18-22) Kalabas na nilasus ya taon, impanengneng met nen Jehova so malasakit ed saray taga Ninive. Imbaki toy Jonas pian ipasabi so mensahe ya deralen To ra tan say syudad da lapud mauges ira. Pero nen nagbabawi iray taga Ninive, akasian ira nen Jehova tan agto la intuloy so panderal tod sikara.—Jon. 3:1, 10; 4:10, 11.

6. Mangiter na alimbawa ya impanengneng nen Jesus ya sikatoy makatunongan.

⁶ Makatunongan met si Jesus ya singa si Ama to. Sikatoy imbaki nen Jehova diad dalin “parad saray abalang a karnero ed sankaabungan na Israel.” Pero nen sikatoy kinerewan na tulong na saray aliwan Israelita, tinulongan to ra. Aminsan, walay biin taga Fenicia ya akikasi ed sikato ya paabigen to komon so anak ton aselepan na demonyo. Akasian nen Jesus kanian anggano aliwan Israelita iyan bii, pinaabig toy anak to. (Mat. 15:21-28) Wala ni sakey ya alimbawa. Legan na ministeryo nen Jesus, walay onian imbaga to: “Siopaman a mangiburi ed siak . . . , sikatoy iburik met.” (Mat. 10:33) Pero antoy ginawa nen Jesus nen sikatoy amitlon imburi nen Pedro? Kasin imburi to met iyan apostol to? Andi. Amta nen Jesus ya matoor si Pedro tan pagbabawian toy ginawa to. Kanian kayari na inkioli nen Jesus, sikatoy nampanengneng ed si Pedro. Seguradon imbaga tod si Pedro ya pinerdona to la tan inar-aro to nin siansia.—Luc. 24:33, 34.

7. Base ed Filipos 4:5, anto dapat so reputasyon tayo bilang Kristiano?

⁷ No si Jehova tan si Jesus et makatunongan, sikatayo balet ey? Iilaloan nen Jehova ya makatunongan tayo met komon, ya singa  ibabaga na Filipos 4:5. (Basaen.) Diad sakey ya version na Biblia, oniay nabasa ed satan ya bersikulo: “Nanengneng komon ed ugali yo ya makatunongan kayo.” Kanian tepetan moy sarilim: ‘Kasin say pakanengneng na arum ed siak et makatunongan ak, mapalugar, tan open-minded ak? Odino kada no nabitlay ngaran ko, say naisip dan tampol et “Ay, is-istrikto man ya too, antiktikey so pasensia to!” Kasin dedengelen koy opinyon na arum tan pagbibigyan koy labay da no anggapo met so nalalabag ya prinsipyod Biblia? Odino ipilit ko no antoy amtak ya duga?’ No itepet mo iratan ed saray kapamilyam tan kakaarom, anto kasi ibaga ra? Nanengneng ed ebat da no talagan aaligen moy Jehova tan Jesus. Pantongtongan tayo natan so duaran situasyon ya importantin makatunongan tayo—no manguman so situasyon tayod bilay tan no dumay opinyon na arum ed opinyon tayo.

8. Antoy makatulong pian magmaliw tayon makatunongan no wala ray pananguman? (Nengnengen met so paimanod leksab.)

⁸ Importante ya makatunongan o flexible tayo no manguman so situasyon tayod bilay. Kaslakan no wala ray pananguman, nairapan tayo, lalo la no biglaan. Singa bilang, ompan bigla tayo labat ya na-diagnose ya walay graben sakit tayo. Odino biglan magulo so politika ed bansan panaayaman tayo odino ombagsak so ekonomiya. (Ecl. 9:11; 1 Cor. 7:31) Subok met ed sakey ya Kristiano no manguman so asainmin to ed organisasyon o no ibaki dad arum ya lugar. Antokaman so subok o pananguman, ag-itayo nairapan ya man-adjust no: (1) tanggapen tayoy realidad, (2) onnengneng tayod arapen, aliwan diad apalabas, (3) iwasan tayoy manisip na negatibo, tan (4) ontulong tayod arum. b Pantongtongan tayoy eksperiensya na pigaran agagi no panon dan inyaplika iratan tan no panon iran agunggonaan.

9. Antoy ginawa na sanasawan missionary nen nambabansag ya sinmabi iray subok ed bilay da?

⁹ Tanggapen so realidad. Si Emanuele tan Francesca et niyasain ya missionary ed arum ya bansa. Nen kakkasalta da ni labat ed balon kongregasyon da tan aaralen day lenguahe diman, biglan nagka-COVID 19 pandemic, kanian ag-ira nayarin milimog ed arum, pati diad saray agagi. Insan biglan inatey so nanay nen Francesca. Desperado si Francesca ya nakaibay pamilya to pero ag-ira makasempet ta pandemic lanti. Antoy ginawa ran sanasawa pian nasarag da irayan subok? Unona, impikasi rad si Jehova ya ikdan to ray karunongan pian nasarag da so kada agew tan ag-ira manaburidon maong. Imbaga ra ya saray espiritual ya probisyon na organisasyon tayo so ebat nen Jehova ed pikakasi ra. Singa bilang, apaseseg ira ed alimbawa na brother ya na-interbyu ed sakey ya video tayo, ya say kuan to et: “No awaten ti lan tampol so balon kipapasen tayo, tampol met ya ompawil so liket tayo, [tan wala] ray balon pankanawnawa pian panlingkoran si Jehova tan say arum.” c Komadua, inaral dan maong so man-telephone witnessing tan akalmo ray Bible study! Tan komatlo, agda tinanggian so tulong na agagi tan misatsalamat ira ed suporta na kongregasyon. Singa bilang, walay maar-aron sister ya diad loob na sakey taon et inagew-agew to ran pinawitan na makapaseseg ya mensahe tan teksto ed Biblia. On, no tanggapen tayo ya talagan anguman so situasyon, agtayo masyadon nadismaya tan makapanggawa  tayon tampol na paraan pian agnabalang so liket tayo.

10. Antoy ginawa na sakey ya sister nen walay agawan pananguman ed bilay to?

¹⁰ Onnengneng ed arapen, tan iwasan so manisip na negatibo. Si Christina et sister ya Romanian ya manaayam lad Japan. Maer-ermen ya maong nen a-dissolve so English congregation ya kulaan to. Pero nen wala lad Japanese congregation, nampokus la ed ministeryo imbes ya sankanonot to ni so apalabas. Kinontak toy sakey ya bii ya datin katrabaho to pian manpabangat na Japanese. Pinmayag iyan bii ya ibangat si Christina, tan diad saray Japanese lesson da et inusar day Biblia tan say brosyur ya Panliketan so Bilay ya Anggapoy Anggaan! Antoy resulta? Nan-improve so panag-Japanese nen Christina tan nagmaliw ni ingen ya interesado ed Biblia imay bii! On, no onnengneng tayod arapen tan iwasan tayoy manisip na negatibo, saray pananguman et manresulta laingen ed bendisyon.

11. Antoy ginawa na sanasawan agi nen binmagsak so ekonomiya ed bansa ra?

¹¹ Ontulong ed arum. Walay sanasawan agi ya aproblema ed pinansyal nen binmagsak so ekonomiya ed kulaan dan bansa ya bawal so kimey tayo. Antoy ginawa ra? Pinasimpli day bilay da. Tan imbes ya manpokus irad problema, nampokus irad ministeryo pian mas dakel so natulongan da. (Gawa 20:35) Oniay imbaga na asawan laki: “Lapud busy kami ed panagpulong, ngalngali anggapo lay panaon min manisip na negatibo tan mas dakel so panaon mi parad si Jehova.” On, anggano manguman so situasyon tayo, agtayo lilingwanan so ontulong ed arum, lalo lad ministeryo.

12. Antoy naaralan tayod si apostol Pablo tungkol ed pagiging flexible ed ministeryo?

¹² Importante ya flexible tayo met ed ministeryo. Saray nakakatongtong tayon totoo et nandurumay relihyon, ugali, tan panagbilay da. Maong ya alimbawa si apostol Pablo ta marunong ya mibagay. Sikato so pinili nen Jesus ya “apostol ed saray nasyon” kanian nanduruman lahi tan klase na totoo so pinulongan to. (Roma 11:13) Walay ray apulongan ton Judio, Griego, ordinaryon totoo, matatalino, opisyal na gobierno, tan anggan arari ni ingen. Akibagay si Pablo ed “amin a klase na totoo” pian ontagos ed puso ra so mensahe na Panarian. (1 Cor. 9:19-23) Inkonsidera toy kultura, panagbilay, tan papanisiaan da. Singa si Pablo, magmaliw tayo met ya epektibo ed ministeryo no amta tayon ibagay so presentasyon tayo ed saray napupulongan tayo.

13. Base ed 1 Corinto 8:9, antoy naiwasan no respetoen tayoy opinyon na arum?

¹³ Wala ray situasyon ya nandurumay opinyon tayo ran Kristiano. Pero no makatunongan tayo, respetoen tayoy opinyon tan panlabayan na arum. Singa bilang, wala ray sister ya labalabay day man-makeup, say arum balet et agda labay. Wala ray agagi ya ayos labat ed sikaray oninum na alak basta dugaruga labat, say arum balet et agda anggan labay ya timtiman itan. Tan anggano labay tayon amin ya mansiansian maksil so laman tayo, nanduruma balet ya paraan na panagpatambal so pipilien tayo. No ipilit tayoy opinyon tayo ed arum ya agagi, ompan nagapol ira tan naderal so pankakasakey ed kongregasyon. Agtayo labay ya nagawa itan! (Basaen so 1 Corinto 8:9; 10:23, 24) Pantongtongan tayo iray prinsipyo ed Biblia ya makatulong no mandedesisyon tayo tungkol ed panangawes tan panag-ayos, ontan met ed panagpili na panagpatambal. No iyaplika tayo iratan, mansiansia tayon balanse tan agnaderal so deen ed kongregasyon.

14. Anto ran prinsipyo ed Biblia so iyaplika tayo no mandedesisyon tayo tungkol ed panangawes tan panag-ayos?

 ¹⁴ Panangawes tan panag-ayos. Imbes ya ikdan itayo nen Jehova na detalyadon ganggan no anto ray nayari tan agnayarin isulong, inikdan to tayo ray prinsipyo ya makatulong ed sikatayon mandesisyon. Singa bilang, ibabaga na Biblia ya dapat nanengneng ed panangawes tayo ya ministro itayo na Dios. Importantin nanengneng met ed panangawes tayo ya masimpit itayo tan ‘limpioy kanonotan’ tayo. (1 Tim. 2:9, 10; 1 Ped. 3:3) Kanian agtayo labay ya mangala na atension so panangawes tayo. Makatulong met ed saray elder iray prinsipyo na Biblia pian ag-ira manggawa na sarili dan batas tungkol ed panangawes tan katli na buek. Singa bilang diad sakey ya kongregasyon, wala ray kabataan ya brother ya say katli da et amay uso ya hairstyle. Antikey ya tua, pero magulon nengnengen. Antoy gawaen na saray elder pian natulongan da irayan brother diad paraan ya ag-ira manggagawa na sarili dan batas? Oniay in-advice na circuit overseer da ya ibaga dad saray kabataan: “No walay parte yo et agmasyadon natatalosan na agagi so ibabaga yo ta nadi-distract irad itsura yo, labay ton ibaga, walay aliwa ed panangawes tan panag-ayos yo.” Sit-simpli iyan advice, pero baleg so nitulong to pian agmanggawa na sarili dan batas iray elder. d

15. Anto ran ganggan tan prinsipyo ed Biblia so makatulong no mandedesisyon tayo tungkol ed pangasikaso ed laman tan panagpatambal? (Roma 14:5)

¹⁵ Pangasikaso ed laman tan panagpatambal. Sikatayon mismo so mandesisyon parad sarili tayo no tungkol ed pangasikaso ed laman tayo tan panagpatambal. (Gal. 6:5) Siempre, agtayo pilien iray panagpatambal ya  mangusar na dala tan walay laok ton espiritismo ta ibabawal iratan na Biblia. (Gawa 15:20; Gal. 5:19, 20) Likud ed saratan, wala lay kalayaan na kada Kristiano ya manpili no antoy labay to. Maslak ya agagi et onkokonsulta ed doktor tan manpapa-ospital ira no walay sakit da. Say arum balet et mas labay day arum ya paraan na panagtambal, singa say pangusar na herbal medicine odino oonla ra ed chiropractor. Anggano asubok tayo la so sakey ya klase na panagpatambal tan epektibo itan ed sikatayo, agtayo itan ipipilit ed arum ya agagi. Respetoen tayoy kalayaan dan mandesisyon. Importante ya tandaan tayo iyan apatiran punto: (1) Panarian na Dios labat so makaekal ed amin ya sakit. (Isa. 33:24) (2) Responsabilidad na kada Kristiano ya amtaen no antoy sankaabigan parad laman to, tan nepeg ya “kombinsido a dugay papanisiaan to.” (Basaen so Roma 14:5.) (3) Agtayo huhusgaan so arum tan agtayo manggagawa na pakagapolan da. (Roma 14:13) (4) Inar-aro tayo ray agagi kanian mas importante ed sikatayo so pankakasakey na kongregasyon nen say opinyon tayo. (Roma 14:15, 19, 20) No tandaan tayo irayan punto, naiwasan so agpantatalosan tan pankokolkol, tan mareen so kongregasyon.

16. Panon ya naipanengneng na sakey ya elder ya sikatoy makatunongan ed saray kapara ton elder? (Nengnengen met iray litrato.)

¹⁶ Importante ya makatunongan iray elder pian maong iran alimbawa ed saray agagi. (1 Tim. 3:2, 3) Singa bilang, agdapat isipen na sakey ya elder ya say suggestion to so lanang ya naunor ta sikato so sankatatkenan ed amin ya elder. Bibidbiren to ya sarag nen Jehova ya pakiwasen so anggan siopan elder ya mangiter na suggestion pian makagawa iray dugan desisyon. Tan no anggapo met so nalalabag ya prinsipyo ed Biblia, komon ta mabulos ya suportaan na sakey ya elder so desisyon na ulop na mamatatken anggano duma itan ed labay to.

17. Anto ray bendisyon no makatunongan tayo?

¹⁷ Amayamay so bendisyon no makatunongan tayo. Labalabay itayo na saray agagi tan balibali so ulopan ed kongregasyon. Imbes ya panlapuan na problema so nanduruman ugali tan kultura tayo, panliketan tayo ingen iratan ta nankakasakey tayon mandadayew ed si Jehova anggano nanduruma tayo. Tan say sankaimportantian, maliket tayo ta amta tayon aaligen tayoy Aman Jehova, say makatunongan ya Dios.