1, 2. (a) Antoy kinerew nen Jesus diad samay unor lan pikakasi to kaiba iray apostol to? (b) Akin ya sankanonot nen Jesus so nipaakar ed pankakasakey?

NEN unor lan pangdem nen Jesus kaiba iray apostol to, sankanonot toy nipaakar ed pankakasakey da. Nen nampikasi ya kaiba ira, kinerew to ya amin da et magmaliw komon ya saksakey, a singa sikato tan say Ama to et saksakey. (Basaen so Juan 17:20, 21.) Say pankakasakey da et mabiskeg a prueba, odino malinlinew ya ebidensya, ya imbaki nen Jehova si Jesus diad dalin pian gawaen so linawa To. Say aro so pakabidbiran na saray tuan disipulo nen Jesus tan makatulong itan ed pankakasakey da.—Juan 13:34, 35.

² Manepeg labat ya indanet nen Jesus so pankakasakey. Naimano ton singa anggapoy pankakasakey na saray apostol, a singa diad samay unor lan pangdem to a kaiba ira. Singa agawa la dati, nansasangsangan da “no siopa so manunaan ed sikara.” (Luc. 22:24-27; Mar. 9:33, 34) Diad sakey met a pankanawnawa, kinerew nen Santiago tan Juan ed si Jesus ya ikdan to ra na atagey a posisyon ed Panarian to.—Mar. 10:35-40.

3. Anto ray nayarin sengegan na agpankakasakey na saray disipulo nen Kristo, tan anto ran tepet so ebatan tayo?

 ³ Balet, aliwa labat ya say pampirawat ed atagey a posisyon so nayarin sengegan na agpankakasakey na saray disipulo nen Kristo. Saray totoo ed kaliberliber da et naapag-apag lapud pambubusolan tan panangidumaduma. Sarayan liknaan et kaukolan ya ekalen na saray disipulo nen Jesus. Diad sayan artikulo, ebatan tayo irayan tepet: Panon ya impanengneng nen Jesus ya anggapoy panangidumaduma to? Panon ton tinulongan iray papatumbok to pian patas so pantrato da ed arum tan pian talagan mankakasakey ira? Tan panon itayon natulongan na imbangat to pian mansiansia itayon nankakasakey?

4. Mangiter na alimbawa na panangidumaduma ya naeksperiensya nen Jesus.

⁴ Naeksperiensya nen Jesus a mismo so panangidumaduma. Nen imbaga nen Felipe ed si Natanael ya aromog to lay Mesias, inmebat si Natanael: “Wala tay maong a too a manlapud Nazaret?” (Juan 1:46) Nayarin amta nen Natanael imay propesiya ed Miqueas 5:2 tan inisip ton melmelag a baley so Nazaret pian niyanak ditan so Mesias. Ontan met, nileglemew na saray prominentin totoo ed Judea si Jesus lapud sikatoy taga Galilea. (Juan 7:52) Ipapasen na dakel a taga Judea ya abebbeba iray taga Galilea. Say arum balet ya Judio et ininsulto day Jesus, ya tinawag dan Samaritano. (Juan 8:48) Saray Samaritano et dumay lahi tan relihyon da ed saray Judio. Parehon abebbebay pakanengneng na saray taga Judea tan Galilea ed saray Samaritano tan papaliisan da ra.—Juan 4:9.

5. Anton panangidumaduma so naeksperiensya na saray papatumbok nen Jesus?

⁵ Ontan met, saray Judion lider et minudmora da iray papatumbok nen Jesus. Impasen ira na saray Fariseo ya “nisamban totoo” odino naayew. (Juan 7:47-49) On, makapabaing tan ordinaryo so pakanengneng dad siopaman ya ag-akapanaral ed saray rabinikon eskuelaan odino agmanguunor ed saray tradisyon da. (Gawa 4:13) Say sengegan na panangidumaduma ya naeksperiensya nen Jesus tan saray disipulo to et lapud pandudumaan na relihyon, kipapasen na panagbilay, tan lahi. Naimpluensyaan met na panangidumaduma iray disipulo. Pian mankakasakey ira, kaukolan dan umanen so paraan na panagnonot da.

6. Mangiter na alimbawa no panon ya nayarin naapektoan itayo na panangidumaduma.

⁶ Maslak ed sikatayo natan et apaliberan na totoon manangidumaduma. Nayarin magmaliw itayon biktima na panangidumaduma, odino ompan sikatayon mismo so manangidumaduma. “Mas lalon binusol ko ray amputi nen inimanok so ag-inkahustisya ya ginawa da nensaman tan gagawaen da natan ed saray totoon Aboriginal,” so inkuan na sister ya payunir la natan ed Australia. “Linmoor iyan pambusol ko nen siak lan mismo so biktima na panangidumaduma.” Imbaga na brother a taga Canada ya dati et sikatoy manangidumaduma lapud lenguahe. Inamin to: “Parad siak et mas maong iray totoon mansasalitay French. Kanian kabusol ko ray totoon mansasalitay English.”

7. Panon ya impanengneng nen Jesus ya anggapoy panangidumaduma to?

⁷ Natan et nayarin mairap ya naekal ed puso tayo so panangidumaduma, a singa nensaman diad panaon nen Jesus. Panon ya impanengneng nen Jesus ya anggapoy panangidumaduma to? Unona, kabusol to so ugalin manangidumaduma, tan agbalot nagmaliw ya ontan. Pinulongan to ray mayaman tan mairap-bilay, saray Fariseo tan Samaritano, tan anggan saray managsingil na buis tan makasalanan. Komadua, panamegley na imbangat tan alimbawa to, impanengneng tod saray disipulo to ya ag-ira nepeg a magmaliw ya mainap odino agmakonsidera ed arum.

8. Anton importantin prinsipyo so akabasian na pankakasakey na saray Kristiano? Ipaliwawa.

⁸ Imbangat nen Jesus ed saray papatumbok to so sakey ya importantin prinsipyo ya akabasian na pankakasakey tayo. “Amin yo et sanaagi,” so inkuan to. (Basaen so Mateo 23:8, 9) Siempre, nibagan “sanaagi” tayo lapud amin tayo et ilalak nen Adan. (Gawa 17:26) Balet aliwan satan labat. Imbaga nen Jesus ya saray disipulo to et sanaagi lapud bibidbiren day Jehova bilang Ama ra ed tawen. (Mat. 12:50) Sakey ni, nagmaliw iran kabiangan na baleg ya espiritual a pamilya, ya nankakasakey ed aro tan pananisia. Kanian diad sulat na saray apostol et lanang dan tutukoyen iray kapara dan disipulo bilang ‘agagin lalaki tan bibii.’—Roma 1:13; 1 Ped. 2:17; 1 Juan 3:13. *

9, 10. (a) Akin ya anggapoy rason a magmaliw ya mapaatagey iray Judio lapud lahi ra? (b) Panon ya imbangat nen Jesus so sakey a leksion pian napaliisan so panangidumaduma lapud lahi? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

⁹ Kayarin impalinew nen Jesus ya kaukolan tayon ipasen so sakey tan sakey bilang sanaagi, indanet to ya kaukolan so inkamapaabeba. (Basaen so Mateo 23:11, 12.) Singa naimano tayo, say impangiyatagey na saray apostol ed sarili ra et nanresulta ed inkaapag-apag. Tan nayarin say sakey met a rason ya nagmaliw iran mapaatagey et lapud lahi ra. Kasin walay rason na saray Judio ya magmaliw a mapaatagey lapud ilalak ira nen Abraham? Ontan so abayag lan papanisiaan na dakel ya Judio. Balet imbaga ed sikara nen Juan Bautista: “Nayarian na Dios so mamawala na ananak parad si Abraham manlapud sarayan bato.”—Luc. 3:8.

¹⁰ Kinondena nen Jesus so panangipaatagey ed sarili lapud lahi. Impaimano to iya sanen sikatoy tinepetan na sakey ya eskriba: “Siopa tay kaparak a too a nepeg kon aroen?” Bilang ebat, angusar si Jesus na ilustrasyon nipaakar ed sakey a Samaritano ya maaron angasikaso ed sakey ya Judion sinabat ed dalan na saray matakew tan pinepekpek da. Saray ondadalan ya Judio et nilabsanan da iyan pakaskasin too, balet sikatoy akasian na sakey a Samaritano. Kayarin inistorya itan nen Jesus, imbaga tod samay eskriba ya kaukolan ton aligen imay Samaritano. (Luc. 10:25-37) Impaimano nen Jesus ya sarag na sakey a Samaritano ya ibangat ed saray Judio so kabaliksan na tuan panangaro ed kaparan too.

11. Akin et nepeg ya anggapoy panangidumaduma na saray disipulo nen Kristo ed saray dayo, tan panon iran tinulongan nen Jesus pian natalosan da itan?

¹¹ Pian nasumpal na saray disipulo nen Jesus so kimey da, kaukolan dan ekalen so ugali ran mapaatagey tan manangidumaduma. Antis ya linmad tawen si Jesus, ingganggan to ran mantasi ed “interon Judea tan Samaria, tan diad sankaarawian a pasen na dalin.” (Gawa 1:8) Pian nagawaan da itan ya baleg a kimey, impasal to ra ya imanoen da iray maong ya kualidad na saray dayo. Kinomendaan to so sakey a opisyal na armada lapud mabiskeg a pananisia to. (Mat. 8:5-10) Diad mismon baley nen Jesus ya Nazaret, imbaga to no panon ya inabobonan nen Jehova iray dayo, singa samay biin balo ed Zarepat a taga Fenicia tan say akating ya si Naaman a taga Sirya. (Luc. 4:25-27) Tan aglabat pinulongan nen Jesus so sakey a Samaritana noagta duay agew ya nansiansia ed sakey a baley na saray Samaritano lapud interesado iray totoo ed mensahe to.—Juan 4:21-24, 40.

12, 13. (a) Antoy reaksion na saray apostol nen babangatan nen Jesus so sakey a Samaritana? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.) (b) Antoy mangipanengneng ya ag-atalosan di Santiago tan Juan so leksion ya imbangat nen Jesus?

¹² Balet aliwan mainomay parad saray apostol  ya ekalen so ugali dan manangidumaduma. Seguradon mankelaw ira nen anengneng day Jesus ya maliket ton babangatan so sakey a Samaritana. (Juan 4:9, 27) Aglabay na saray Judion lider na relihyon so mitongtong ed sakey a bii diad publiko, lalo la ed sakey a Samaritana ya aliwliway reputasyon to. Nen kinombinse na saray apostol si Jesus ya mangan, napatnagan ed ebat to ya mas importante so pitotongtong to nipaakar ed espiritual nen say pakakaeras to. Say pampupulong to—anggan ed sakey a Samaritana—et linawa na Ama to, tan singa itan kanen parad sikato.—Juan 4:31-34.

¹³ Ag-atalosan nen Santiago tan Juan itan ya leksion. Nen manbiabiahe ed Samaria iray disipulo kaiba si Jesus, nananap iray natuloyan dad labi ed sakey a baryo ditan. Nen ag-ira labay ya patuloyen na saray Samaritano, nampasnok si Santiago tan Juan tan kinerew dad si Jesus ya papelagen toy apoy manlapud tawen pian napoolan so interon baryo. Sikaray mapekder ya binano nen Jesus. (Luc. 9:51-56) Ontan met kasi so reaksion nen Santiago tan Juan no satan ya ag-impamatuloy ed sikara et agawa diad mismon lugar da ya Galilea? Nayarin lapud panangidumaduma kanian sinmyodot iran maong. Nayarin nababaingan si apostol Juan ed bengatbengat ya insanok to anta nanliketan to lanlamang so maong ya resulta na impanpulong da diad saray Samaritano.—Gawa 8:14, 25.

14. Panon ya niresolbe so problema ya nayarin nipaakar ed lenguahe?

¹⁴ Ag-abayag kayari Pentecostes 33 C.E., walay linmesan problema nipaakar ed diskriminasyon. Nen ibubunog so naakan ed saray mankaukolan ya balon bibii, apaulyanan iray balo ya mansasalitay Griego. (Gawa 6:1) Nayarin say rason ed satan a panangidumaduma et lapud lenguahe. Tampol ya inayos itan na saray apostol tan anuro ira na kualipikadon lalaki ya mangasikaso ed pangibunog na naakan. Amin irayan maespiritual a lalaki et walaan na Griegon ngaran. Lapud saya et mainomay iran inawat na saray asakitan ya balon bibii.

15. Panon ya adaeg nen Pedro so panangidumaduma to ed saray totoo? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

¹⁵ Nen 36 C.E., say kimey ya panagbangat et linmaknab anggad arum ya bansa. Saray Judio labat so apasalan nen apostol Pedro ya piulopan. Balet kayarin impalinew na Dios ya nepeg a paliisan na saray Kristiano so panangidumaduma, pinulongan nen Pedro si Cornelio, sakey a Romanon sundalo. (Basaen so Gawa 10:28, 34, 35.) Kayari na satan, labalabay la nen Pedro so midungo tan miulop ed saray mananisian Gentil. Balet kalabas na pigaran taon, agla labay nen Pedro so midungo ed saray aliwan Judio ya Kristiano diad syudad na Antioquia. (Gal. 2:11-14) Kanian, sikatoy impetek nen Pablo, tan mapatnag ya inawat to itan. Diad unonan pankanawnawa ya sinulatan nen Pedro iray Judio tan Gentil ya Kristiano diad Asia Minor, maliket ton tinukoy so panaaroan na amin ya agagi.—1 Ped. 1:1; 2:17.

16. Panon ya akabkabat iray Kristiano nensaman?

¹⁶ Mapatnag ya akaaral iray apostol ed alimbawa nen Jesus ya aroen so “amin a klase na totoo.” (Juan 12:32; 1 Tim. 4:10) Anggaman kinaukolan ni panaon, inuman da so paraan na panagnonot da. Saray Kristiano nensaman et akabkabat lapud aro dad sakey tan sakey. Si Tertullian, sakey a managsulat nen komaduan siglo, et inaon toy imbaga na saray aliwan Kristiano: “Inaro day sakey tan sakey . . . Akaparaan ni ra ingen ya ompatey parad sakey tan sakey.” Lapud isusulong na saray Kristiano nensaman so “balon personalidad,” naaralan dan ipasen ya parepareho so amin ya totoo diad pakanengneng na Dios.—Col. 3:10, 11.

17. Panon tayon naekal ed puso tayo so panangidumaduma? Mangiter na alimbawa.

¹⁷ Nayarin kaukolan tayo met natan so panaon pian naekal ed puso tayo so panangidumaduma. Oniay imbaga na sakey a sister ed France ya walaan na ontan ya problema: “Imbangat ak nen Jehova no panon so mangaro, no panon so mangiter, no panon ya aroen so amin ya klase na totoo. Balet aaralen ko nin siansia no panon kon naekal so panangidumadumak  ed arum, tan aliwan naynay ya mainomay. Kanian lanang kon ipipikasi itan.” Ontan met so problema na sakey ya sister ya taga Spain: “No maminsan, makakalikna ak na pambusol ed sakey ya dumay lahi to, tan nalalabanan ko met itan. Balet, amtak ya kaukolan kon tuloytuloy ya labanan itan. Misalsalamat ak ed si Jehova, tan malikeliket ak ta kaiba ak ed nankakasakey ya pamilya.” Sarag tayon amin ya matuan usisaen so sarili tayo. Wala met kasi so nalilikna tayon panangidumaduma, singa saratan ya duaran sister?

18, 19. (a) Anto ray rason tayo ya awaten so siopaman? (b) Anto ray praktikal a paraan pian nagawaan tayo itan?

¹⁸ Tandaan ya amin tayo nensaman et agtayo kabat so Dios, odino singa itayo dayo. (Efe. 2:12) Balet inyasingger itayo nen Jehova ed sikato “panamegley na saray bedber na aro.” (Os. 11:4; Juan 6:44) Tan inawat itayo nen Kristo. Inlukas toy dalan pian magmaliw tayon kabiangan na pamilya na Dios. (Basaen so Roma 15:7.) No si Jesus et maaro to tayon inawat anggano agtayo perpekto, aliwan makatunongan sirin no agtayo awaten so siopaman!

¹⁹ Say inkaapag-apag, panangidumaduma, tan pambubusolan et seguradon onloor ni legan ya manasingger so anggaan na sayan sistema na mundo. (Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:13) Balet sikatayo ran lingkor nen Jehova et kekerewen tayoy karunongan a manlalapud tagey, ya atan et agmanlalabi tan mamapawalay kareenan. (Sant. 3:17, 18) Maliket tayo no mikakaaro tayod saray totoo ya manlalapud arum a bansa, no aawaten tayo iramay dumay kultura da, tan no aaralen tayo ni ingen so lenguahe ra. No gagawaen tayo itan, onagus so kareenan ya singa ilog, tan say inkatunong et singa saray daluyon na dayat.—Isa. 48:17, 18.

20. Antoy resulta no napasimbalo na aro so nonot tan puso tayo?

²⁰ “Alukasan so puerta na tuan kakabatan ed siak,” so kuan na sister a taga Australia ya abitla niman. Anengneng to ya baleg so epekto ed sikato na panaaral toy Biblia. Inkuan to: “Apasimbalo so pusok tan nonot ko. Kanian adaeg ko so amin ya klase na panangidumaduma tan panagbusol.” Tan imbaga na brother ya taga Canada ya atalosan to la natan ya “say agpakapikabat ed arum so naynay ya rason na panangidumaduma tan ag-akadepende so ugali na totoo ed lugar ya binalegan da.” Sikatoy angasawa na sister ya mansasalitay English! Saratan ya pananguman ed ugali et prueba ya sarag tan talagan nadaeg na Kristianon panangaro so panangidumaduma. Lapud satan et walaan itayo na perpekton bedber na pankakasakey.—Col. 3:14.