“Alukasan” so Sakey a Karaanan ya Lukot
Say apoolan ya lukot ed Ein Gedi et agnabasa sanen adiskobre itan nen 1970. Lapud 3-D ya panag-scan, naamtaan ya say karga na satan et kabiangan na libro na Levitico, tan nabasa ditan so ngaran na Dios
NEN 1970, adiskobre na saray arkeologo so sakey ya apoolan ya lukot diad Ein Gedi, Israel, ya asingger ed bandad bukig na Dead Sea. Nalmo da itan legan dan kokotkoten so sakey ya sinagoga, ya apoolan nen dineral so kawalaan ton baryo, a nayarin agawa diad baetan na 500 C.E. anggad 550 C.E. Agnabasa so walad dalem na lukot tan naderal itan no ibuskag. Maong labat ta wala lay 3-D ya panag-scan kanian singa “alukasan” so lukot. Tan diad tulong na balon digital imaging software, sarag lan basaen so karga na satan.
Antoy akasulat ditan? Nabasa ditan iray pigaran bersikulo na Biblia ya walad gapo na libro na Levitico. Nabasa met ditan so personal ya ngaran na Dios ed Hebreo, say Tetragrammaton. Sayan lukot et nayarin insulat diad baetan na 50 C.E. anggad 400 C.E., kanian satan so komaduan sankadaanan ya adiskobrin lukot na Hebreon Kasulatan. Insulat nen Gil Zohar ed dyaryo ya The Jerusalem Post ya nen agni naamtaan so karga na lukot ya nalmo ed Ein Gedi, manga 1,000 ya taon so baetan na sankadaanan ya manuskrito na Biblia (saray Dead Sea Scroll ya insulat nen manga 100 B.C.E.) tan say komaduan sankadaanan ya manuskrito (say Aleppo Codex ya insulat nen manga 930 C.E.). Ibabaga na saray eksperto ya nen naamtaan so karga na lukot ed Ein Gedi, apaneknekan ya saray nabasa ed Torah * et ag-anguman diad inlabas na nilibon taon, tan ag-asalatan so mensahe na satan anggano wala ray lingo na saray nankopya.
^ par. 4 Torah so tawag na saray Judio ed unonan limaran libro na Biblia (Genesis, Exodo, Levitico, Numeros, tan Deuteronomio).
Ompan Nagustoan Mo Met
SAY PANAG-BANTAYAN
Nipreserba Anggano Midederal so Angisulatan
Saray nansulat tan nankopya na Biblia et angusar na pergamino tan papiro. Panon ya nipreserba iratan ya datdaan ya sulsulat anggad natan?
