Onlad karga

Onlad saray karga

AARALEN YA ARTIKULO 19

Say “Ari na Amianen” Diad Panaon na Anggaan

Say “Ari na Amianen” Diad Panaon na Anggaan

“Diad panaon na anggaan et mantulakan ira, sikato [say ari na amianen] tan say ari na abalaten.”​—DAN. 11:40.

KANSION 150 Anapen so Dios Pian Niliktar

DIAD SAYAN ARTIKULO *

1. Antoy naamtaan tayo ed saray propesiya ed Biblia?

ANTOY magano lan nagawa ed saray lingkor nen Jehova? Sarag tayon amtaen so ebat lapud nabasa ed Biblia iray propesiya nipaakar ed saray importantin nagawa ed arapen ya apektado so amin a lingkor na Dios. Wala ingey propesiya ya pakaamtaan tayo no antoy gawaen na saray sankamakapanyarian ya gobierno ed mundo. Akarekord itan ed Daniel kapitulo 11. Nabasa ditan so duaran arari ya manlalaban​—say ari na amianen tan say ari na abalaten. Agawa la so dakel ya parte na satan a propesiya, kanian segurado tayo ya nagawa met so arum nin parte na satan.

2. Singa ipapanengneng na Genesis 3:15 tan Apocalipsis 11:7 tan 12:17, anto ray tandaan tayo no aaralen tayoy propesiya nen Daniel?

2 Pian natalosan tayo so propesiya ed Daniel kapitulo 11, wala ray nepeg tayon tandaan. Unona, say tutukoyen labat na sayan propesiya et saray gobierno na saray bansa ya kawalaan na dakel ya lingkor na Dios, odino saray gobierno ya mamapairap ed sikara. Anggano daiset labat iray lingkor na Dios no ikompara ed populasyon na interon mundo, sikara so puntirya na sarayan gobierno. Akin ey? Lapud labay nen Satanas tan na sayan mundo ya upoten iray manlilingkor ed si Jehova tan Jesus. (Basaen so Genesis 3:15 tan Apocalipsis 11:7; 12:17.) Komadua, tandaan tayo ya sayan propesiya nen Daniel et walay koneksion to ed arum nin propesiya ed Biblia. Kanian natalosan tayo labat so propesiya nen Daniel no aralen tayo iratan.

3. Antoy aralen tayo ed sayan artikulo tan ed ontumbok?

Aralen tayo natan so Daniel 11:25-39. Amtaen tayo no siopa so ari na amianen tan ari na abalaten manlapu nen 1870 anggad 1991, tan no akin ya kaukolan tayon umanen so pakatalos tayo ed sakey a parte na sayan propesiya. Diad ontumbok ya artikulo, aralen tayoy Daniel 11:40–12:1, tan linewen tayoy kasumpalan na satan manlapud 1991 anggad guerra na Armagedon. Legan mon aaralen iyan duaran artikulo, makatulong no nengnengen mo so tsart ya “Mankalaban ya Ari Diad Panaon na Anggaan.” Amtaen tayo ni balet no panon tayon nabirbir no siopa so ari na amianen tan ari na abalaten.

PANON TAYON NABIRBIR NO SIOPA SO ARI NA AMIANEN TAN ARI NA ABALATEN?

4. Anton taloran bengatla so makatulong pian nabirbir tayo no siopa so ari na amianen tan ari na abalaten?

4 Diad panaon nen propetan Daniel, say “ari na amianen” tan “ari na abalaten” et saray gobierno ya manuuley ed saray bansa ya walad amianen tan abalaten na bansan Israel. Panon tayon amta? Imanoen imay imbaga na anghel ed si Daniel: “Linma ak dia pian ipaliwawak ed sika so nagawa ed saray kanasyonan mo [saray totoo na Dios] diad kaunoran iran agew.” (Dan. 10:14) Antis na Pentecostes 33 C.E., say bansan Israel so totoo na Dios. Balet diad saman ya agew, impaamta nen Jehova ya saray matoor ya papatumbok nen Jesus la so bibirbiren ton totoo to. Kanian dakel ed saray detalye ed Daniel 11 et ontutukoy ed saray papatumbok nen Jesus, aliwan diad bansan Israel. (Gawa 2:1-4; Roma 9:6-8; Gal. 6:15, 16) Diad inlabas na panaon, nanduruman gobierno so nagmaliw ya ari na amianen tan ari na abalaten. Balet walay pamparehoan dan amin. Unona, sarayan gobierno et nanuley ed saray bansan kawalaan na dakel ya lingkor na Dios odino pinairap da ra. Komadua, say impantrato da ed saray totoo na Dios et paneknek ya kabusol day Jehova. Tan komatlo, sayan duaran arari et manlalaslasan parad pakayari.

5. Kasin walay ari na amianen tan ari na abalaten manlapud 100 C.E. anggad 1870? Ipaliwawa.

5 Nen manga 100 C.E., say kongregasyon na saray tuan Kristiano et alooban na dakel ya peke ya Kristiano. Palson doktrina so imbangat da pian agnaamtaan na totoo no anton talagay ibabangat na Biblia. Manlapu lad saman anggad taon 1870, anggapoy organisadon grupo na saray lingkor na Dios diad dalin. Dinmakel so singa sisanyas ya peke iran Kristiano kanian agla nabirbir no siopa ray tuan Kristiano. (Mat. 13:36-43) Akin et importante ya amta tayo itan? No anggapoy organisadon grupo na saray lingkor na Dios manlapud 100 C.E. anggad 1870, anggapo met sirin so ari na amianen tan ari na abalaten ta anggapoy pairapen da. * Balet amta tayo ya kayari na 1870 et linmesa lamet so ari na amianen tan ari na abalaten. Antoy ebidensya tayo?

6. Kapigan naorganisa lamet iray lingkor na Dios? Ipaliwawa.

6 Manlapu la nen 1870, ginmapon naorganisa lamet iray lingkor na Dios. Diad satan a taon et inaral nen Charles Taze Russell tan saray kakaiba to no anton talagay ibabangat na Biblia. Sikara so nagmaliw ya mensahero ya akapropesiyan ‘manlinis na dalan’ antis ya onggapon manuley so Mesianikon Panarian. (Mal. 3:1) Kanian wala lamet so organisadon grupo na saray lingkor nen Jehova! Kasin diad satan a panaon et wala ray gobierno ya amairap ed saray lingkor na Dios? Amtaen tayo.

SIOPA SO ARI NA ABALATEN?

7. Siopa so ari na abalaten manlapud 1870 anggad World War I?

7 Nen 1870, say bansan sankaawangan so sakop to tan sankabiskegan so puersa militar to et say Britanya. Diad propesiya nen Daniel, say Britanya et insimbolo na melag a saklor ya nen tinmubo et abagot so taloran saklor​—say France, Spain, tan Netherlands. (Dan. 7:7, 8) Kanian say Britanya so ari na abalaten manlapud 1870 anggad World War I. Legan met na satan ya panaon, say Amerika so sankayamanan ya bansa ed interon mundo tan akialyansa ed Britanya.

8. Siopa so ari na abalaten legan na kaunoran iran agew?

8 Legan na World War I, naniba so mabiskeg ya puersa militar na Britanya tan Amerika, tan sayan alyansa so nagmaliw ya sankamakapanyarian ya gobierno ed interon mundo. Impropesiya nen Daniel ya magmaliw a “balbaleg tan mabisbiskeg [so] armada” na sayan ari. (Dan. 11:25) Legan na kaunoran iran agew, say alyansa na Britanya tan Amerika so ari na abalaten. * Siopa balet so ari na amianen?

SIOPA SO ARI NA AMIANEN?

9. Kapigan so inlesa lamet na ari na amianen, tan panon ya asumpal so Daniel 11:25a?

9 Nen 1871, sakey taon kayarin inggapo nen Russell tan saray kaiba to so impanaral da ed Biblia, linmesa lamet so ari na amianen. Diad satan a taon, impankasakey nen Otto von Bismarck so pigaran lugar tan abuo so bansan Germany. Si Wilhelm I so unonan ari na Germany, tan si Bismarck so pinili to ya chancellor odino lider na gobierno to. * Diad inlabas na saray dekada, asakop na Germany so pigaran bansa ed Pacific Ocean tan Africa, tan sinali ton palumbasan so pakapanyari na Britanya. (Basaen so Daniel 11:25.) Say kabiskeg na puersa militar na Germany et ngalngali kapareho la na Britanya. Inusar na Germany iyan mabiskeg ya armada to diad impi-guerra to nen World War I.

10. Panon ya asumpal so Daniel 11:25b, 26?

10 Impropesiya nen Daniel no antoy nagawa ed Germany tan ed militar to. Base ed propesiya, say ari na amianen et ‘agmansiansia.’ Akin kasi? “Ta manplano ray kaugsan ed sikato. Tan sikatoy igeba na saramay mamangan na mananam a kakanen to.” (Dan. 11:25b, 26a) Diad panaon nen Daniel, saray ataragey ya opisyal ya ‘manlilingkor ed ari’ so mamangan na “mananam a kakanen” na ari. (Dan. 1:5) Kanian siopa ray tutukoyen na sayan propesiya? Ontutukoy itan ed saray ataragey ya opisyal na Germany kaiba la ray heneral tan opisyal na militar ya nanggaway paraan pian ekalen so ari ed posisyon to tan pian naporma so balon gobierno ed Germany. * Ibabaga met na propesiya so resulta na pi-guerra na ari na amianen ed ari na abalaten. Oniay nabasa ya nagawa ed ari na amianen: “Niyanor so armada to, tan dakel so napatey.” (Dan. 11:26b) Agawa itan ya propesiya nen World War I ta atalo so armada na Germany tan amayamay so inatey. Agaylay karakel na inatey ed satan ya guerra no ikompara ed amin ya guerra antis na satan.

11. Antoy ginawa na ari na amianen tan ari na abalaten?

11 Indeskribe na Daniel 11:27, 28 no anto ray nagawa antis na World War I. Nabasa ditan ya say ari na amianen tan ari na abalaten et “onyurong ira ed sakey a lamisaan tan mantitilaan ira.” Nabasa met ditan ya say ari na amianen et makatipon na “dakerakel a kaykayarian.” Ontan so eksakton agawa. Imbaga na Germany tan Britanya ya labay day kareenan, balet apaneknekan ya nantilaan labat ira ta nanlaban ira lanlamang nen 1914. Tan pigaran dekada antis na 1914, yinmaman so Germany, tan nagmaliw itan ya komaduan sankayamanan ya bansa ed interon mundo. Asumpal met imay propesiya ed Daniel 11:29 tan unonan parte na bersikulo 30 lapud aki-guerra so Germany ed ari na abalaten balet ta atalo.

PINAIRAP NA DUARAN ARARI IRAY LINGKOR NA DIOS

12. Antoy ginawa na ari na amianen tan ari na abalaten nen World War I?

12 Manlapu nen 1914, linmoor so panlalaban na duaran arari tan lalo dan pinairap iray lingkor na Dios. Singa bilang, nen World War I, pinairap na Germany tan Britanya iray lingkor na Dios ya agda labay so mansundalo. Tan impriso na gobierno na Amerika iramay angidaulo ed panagpulong a kimey. Sayan agawa so kasumpalan na propesiya ya walad Apocalipsis 11:7-10.

13. Antoy ginawa na ari na amianen manlapu nen 1933 tan lalo la nen World War II?

13 Manlapu nen 1933 tan lalo la nen World  War II, pinairap ya maong na ari na amianen iray lingkor na Dios. Nen kontrolado la na Nazi so Germany, imbawal nen Hitler so panagpulong a kimey. Manga 1,500 ya lingkor nen Jehova so pinatey na ari na amianen tan nilibo so inyakar tod saray panamairapan a kampo. Impropesiya iratan nen Daniel. Imbaga to ya say ari na amianen et ‘pabandayen toy santuaryo’ tan ‘ekalen toy inagew-agew a bagat.’ Agawa itan nen imbawal na ari na amianen so panagpulong, kanian agla nidayew na saray lingkor na Dios so ngaran nen Jehova diad publiko. (Dan. 11:30b, 31a) Improklama ni ingen nen Hitler ya pateyen to so amin ya Tasi diad Germany.

SAY SINMUBLAY YA ARI NA AMIANEN

14. Siopa so sinmublay ya ari na amianen kayari na World War II? Ipaliwawa.

14 Kayari na World War II, asakop na Soviet Union so dakel a lugar ya datin sakop na Germany. Singa say Nazi, pinairap met na Soviet Union tan saray kaalyado to iray lingkor na Dios lapud mas importante ed sikara so panagdayew da ed si Jehova. Lapud satan, say Soviet Union tan saray kaalyado to so sinmublay ya ari na amianen.

15. Antoy ginawa na ari na amianen kayari na World War II?

15 Kayari na World War II, pinairap a tampol na ari na amianen iray lingkor na Dios. Asumpal so propesiya ed Apocalipsis 12:15-17 ta imbawal na sayan ari so panagpulong a kimey tan nilibon lingkor nen Jehova so inyakar tod Siberia. Diad tua, manlapu la nen ginmapo so kaunoran iran agew, say ari na amianen et angibuga na “singa ilog” ya panamairap pian napatunda so kimey na saray totoo na Dios, balet ta anggapoy agawaan to. *

16. Panon ya asumpal so Daniel 11:37-39 ed saray ginawa na Soviet Union?

16 Basaen so Daniel 11:37-39. Panon ya imbaliwala na ari na amianen so “Dios na atateng to”? Nanggaway paraan so Soviet Union pian naekal so amin a relihyon ed saray sakop to. Diad tua, manlapu la nen 1918 et ingganggan na gobiernoy Soviet Union ya agla ibangat ed eskuelaan so nipaakar ed relihyon. Panon balet ya inggloria na ari na amianen so “dios na saray panag-amotan”? Talagan ginastosan na Soviet Union so manpabrika na nilibon nuklear ya armas pian ombiskeg so puersa militar to. Diad inlabas na panaon, dinmakerakel so armas na ari na amianen tan ari na abalaten ya sarag ton pateyen so binilyon ya totoo!

NANTULONGAN SO DUARAN MANKALABAN

17. Anto so ‘makapadimlan bengatla a pansengegan na kadederal’?

17 Wala balet so ginawa na ari na amianen pian suportaan so ari na abalaten. Anto itan? Impuesto ra so ‘makapadimlan bengatla a pansengegan na kadederal.’ (Dan. 11:31) Sayan “makapadimlan bengatla” et say United Nations.

18. Akin et ‘makapadimla’ so United Nations?

18 Say United Nations et ‘makapadimla’ ta ibabaga ton niiter toy kareenan ed mundo, anta say Panarian na Dios labat so makapangiter na tuan kareenan. Say United Nations et ‘pansengegan na kadederal’ ta sikato so maneral ed amin ya palson relihyon.​—Nengnengen so tsart ya “Mankalaban ya Ari Diad Panaon na Anggaan.”

AKIN YA IMPORTANTE IRAYAN IMPORMASYON?

19-20. (a) Akin ya importante iray inaral tayo natan? (b) Antoy aralen tayo diad ontumbok ya artikulo?

19 Importante irayan impormasyon ta ebidensya iraya ya manlapu la nen 1870 anggad 1991 et agawa la so arum ya parte na propesiya nen Daniel nipaakar ed ari na amianen tan ari na abalaten. Kanian segurado tayo ya nagawa met so nakekeraan nin parte na sayan propesiya.

20 Nen 1991, binmagsak lay Soviet Union. Siopa la sirin so ari na amianen? Atan so aralen tayo diad ontumbok ya artikulo.

KANSION 128 Mansungdo Anggad Anggaan

^ par. 5 Nanenengneng tayo la ray ebidensya ya nagagawa la so propesiya nen Daniel nipaakar ed “ari na amianen” tan “ari na abalaten.” Akin et segurado tayod satan? Tan akin ya kaukolan tayon aralen iray detalye na sayan propesiya?

^ par. 5 No ontan sirin, si Emperador Aurelian na Roma (270-275 C.E.) et aliwan “ari na amianen” tan si Reyna Zenobia (267-272 C.E.) et aliwan “ari na abalaten.” Pananguman iya ed samay datin pakatalos ya walad kapitulo 13 tan 14 na publikasyon ya Imanoen so Propesiya nen Daniel!

^ par. 9 Nen 1890, inekal nen Arin Wilhelm II si Bismarck ed posisyon to.

^ par. 10 Dakel so ginawa ra pian ombagsak ya tampol so Germany. Singa bilang, agda la sinuportaan so ari, impaamta rad arum iray sekreton impormasyon nipaakar ed guerra, tan pinuersa da so ari ya onekal ed posisyon to.

^ par. 15 Base ed Daniel 11:34, makainaway daiset iray Kristiano ya manaayam ed lugar a sakop na ari na amianen lapud ontundan magano so panamairap. Singa bilang, agawa itan nen binmagsak so Soviet Union nen 1991.