1. Panon ya indeskribe na Biblia so tuan panangaro?

 “SAY apoy [na aro] et manliob, say apoy nen Jah. Say aro et agnaerep na madaluyon iran danum, tan ag-itan niyanor na saray ilog.” b (Kansion nen Sol. 8:6, 7) Marakdakep itan ya deskripsion ed tuan panangaro! Singa ibabaga na Biblia ya anggano onlabas ni so dakel ya taon, posible ya mansiansian malet so aroan na sanasawa.

2. Antoy gawaen na sanasawa pian ag-ombetel so aroan da?

² Say aroan na sanasawa et akadepende lanlamang ed sikaran dua. Singa itan apoy, mansiansia itan ya marlang no tuloytuloy ya sungloran. Pero no napaulyanan, kalkalnan onkuyep ya anggad naerep la. Ontan met ed aroan na sanasawa. Mansiansian mabiskeg so aroan da no manggawa iray paraan pian ag-itan onkapuy. No ag-ira man-effort, ompan ombetel so aroan da, lalo la no walay problema dad kuarta, walay mansakit ed sikara, o nanairapan ira ed pamapabaleg dad ananak da. No wala lay asawam, antoy gawaen mo pian mansiansian marlang so “apoy nen Jah” ed relasyon yon sanasawa? Pantongtongan tayod sayan artikulo so taloran paraan pian maliket so ulopan na sanasawa tan mansiansian malet so aroan da. c

3. Akin ya say espiritualidad na sanasawa et baleg so epekto tod aroan da? (Eclesiastes 4:12) (Nengnengen met so litrato.)

³ Importante ya pabiskegen na sanasawa so relasyon da ed si Jehova pian napansiansia ran marlang so “apoy nen Jah.”  No mabiskeg so relasyon da ed si Jehova, mabiskeg met so aroan da. Akin ey? On ta no inaro day Aman Jehova, unoren da iray bilin to, kanian naiwasan tan nasarag da iray problema ya nayarin manpabetel ed aroan da. (Basaen so Eclesiastes 4:12.) Tan no maespiritual so sanasawa, gawaen day anggaay nayarian dan aligen si Jehova tan saray ugali to​—singa say kaabigan, inkaanos, tan say mabulos ya pameperdona to. (Efe. 4:32–5:1) No ontan so ugali da, mas naaro day sakey tan sakey. Oniay imbaga nen Sister Lena ya masulok lan 25 taon ya kasal: “Main-inomay ya aroen tan respetoen so maespiritual ya too.”

4. Akin et si Jose tan Maria so pinili nen Jehova ya magmaliw ya atateng na Mesias?

⁴ Pantongtongan tayoy alimbawa ed Biblia, si Jose tan Maria. Diad karakel ya apo nen David, akin et sikara so apili nen Jehova ya magmaliw ya ateng na Mesias? On ta pareho iran maespiritual tan inar-aro day Jehova. Amta nen Jehova ya sikato nin siansia so iyuna dad bilay da anggano sanasawa la ra. Antoy naaralan na saray sanasawa natan ed si Jose tan ed si Maria?

5. Antoy naaralan na saray asawan lalaki ed si Jose?

⁵ Maunor si Jose ed saray ganggan nen Jehova, tan atan so rason no akin ya agawaan toy responsabilidad to bilang maong ya asawan laki. Diad Biblia, amitlon beses ya inikdan na Dios si Jose na instruksion no antoy gawaen tod pamilya to. Diad satan ya taloran inkagawa, inmunor ya tampol si Jose anggano aliwan mainomay. (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Lapud inmunor si Jose, aprotektaan, naasikaso, tan niiter to ray pankaukolan nen Maria. Seguradon pandinayewan nen Maria so inkamaunor na asawa to, kanian lalo ton naar-aro tan arespeto. No sakey kan asawan laki, panon mon naalig si Jose? Manpaigiya kad si Jehova tan unor mo ray bilin to ya walad Biblia diad pangaasikasom ed pamilyam. d No unoren mo iray bilin nen Jehova anggano kaukolan moy mansakripisyo, nalikna na misis mo ya inar-arom. Oniay imbaga na sister ya taga Vanuatu ya masulok lan 20 taon ya kasal: “No nanenengneng koy asawak ya manpapaigiya ed si Jehova tan uunoren to ray bilin ya walad Biblia, lalok ya narerespeto. Mareen so nonot ko tan walay tiwalak ed saray desisyon to.”

6. Antoy naaralan na saray asawan bibii ed si Maria?

⁶ Mabiskeg so pananisia nen Maria ed si Jehova, tan ag-akadepende so espiritualidad to ed si Jose. Kabisado ton maong so Kasulatan. (Nengnengen so Aligen so Pananisia Ra, kapitulo 17, parapo 15.) Madalepdep met ya bii. (Luc. 2:19, 51) Lapud maespiritual si Maria, agampanan to so papel to bilang maong ya asawan bii. Dakel ya sister  natan so mangaalig ed alimbawa nen Maria. Singa bilang, oniay imbaga nen Sister Emiko: “Nen single ak ni, walan talagay tutumboken kon eskedyul parad panagpikasi tan personal study. Pero nen akiasawa ak la, alikas ko ya akadepende lay espiritualidad kod si asawak, ta siempre sikaton lanang so mangidadaulod pikakasi tan family worship mi. A-realize ko ya kaukolan kon pabiskegen ya mismo so espiritualidad ko. Kanian seseguradoen ko la natan ya walay sarilin eskedyul ko ya parad sikamin dua labat nen Jehova​—manpipikasi ak ya bukor, manbabasa ak na Biblia, tan mandadalepdep ak.” (Gal. 6:5) No say asawan bii et itultuloy ton pabiskegen so relasyon tod si Jehova, lalon naar-aro na asawa to tan pap-proud ed sikato.​—Pro. 31:30.

7. Antoy naaralan na sanasawa ed si Jose tan Maria tungkol ed panagdayew ed si Jehova bilang pamilya?

⁷ Nantulongan met si Jose tan Maria pian mansiansian mabiskeg so espiritualidad da. Nen wala lay ananak da, sinegurado da ya kompleto iran pamilya diad panagdayew dad si Jehova. (Luc. 2:22-24, 41; 4:16) Ompan nairapan met ira ta dakel so ananak da, pero asarag da. Balibalin aligen na saray sanasawa natan so alimbawa nen Jose tan Maria. No walay ananak yo, ompan no maminsan et nairapan kayon miaral o man-family worship. Tan ompan ngalngali anggapo lay panaon yon sanasawa ya manpikasi o manaral ya saniba. Pero tandaan, no saniba kayon mandayew ed si Jehova, lalo kayon onapit ed sikato tan mas onasingger so liknaan yo ed sakey tan sakey. Komon ta lanang yon iyuna ed bilay yo so panagdayew ed si Jehova.

8. No walay problema ed relasyon na sanasawa, antoy maabig ya gawaen pian makapan-family worship ni ran siansia?

⁸ Panon to no walay problema ed relasyon yon sanasawa? Ompan natukso kayon agla man-family worship. Pero aleg komon, agyo idadamay so panagdayew yod si Jehova. Ituloy yo nin siansia anggano antikey labat. Pili yo may topic ya parehon labay yo. No oniay gawaen yo anggano walay problema, napapetang yoy aroan yo tan ag-onkapuy so espiritualidad yo.

9. Akin et nepeg ya seguradoen na sanasawa ya walay panaon dad sakey tan sakey?

⁹ No seguradoen na sanasawa ya walay panaon da ya saniba ira, ag-onarawi so liknaan da ed sakey tan sakey tan mansiansian ampetang so aroan da. (Gen. 2:24) Imanoen so a-realize nen Ruslan tan Lilia ya masulok lan 15 taon ya kasal. Oniay imbaga nen Lilia: “Nen balon kasal kami, say amta mi, dakel lay panaon min makapaniba. Pero andi manaya. Nauupot so oras mid trabaho, kimey ed abung, tan lalo kamin naging busy nen wala la ray ugugaw. Naisip mi ya no agmi sadyaen ya walay panaon mi ya sikamin dua labat, seguradon ombetel so aroan mi.”

10. Panon ya naiyaplika na saray sanasawa imay prinsipyo ya walad Efeso 5:15, 16?

¹⁰ Anto ray praktikal ya nagawaan na sanasawa pian nasegurado da ya walay panaon dan saniba? Marakep no talagan iplano yo so eskedyul yo parad sakey tan sakey. (Basaen so Efeso 5:15, 16.) Oniay imbaga nen Brother Uzondu ya taga Nigeria: “No ipa-planok iray activity o arum nin kimey ko, walan-walay eskedyul ya parad sikamin dua labat nen asawak. Tan seseguradoen ko ya atan so prayuridad ko no nasabi la itan.” (Fil. 1:10) Onia met so imbaga nen Sister Anastasia, ya asawa na manangasikaso na sirkito ed Moldova:  “No busy si asawak ed saray responsabilidad to, sasamboten ko met ya sumpalen iray kimey ko tan arum ni ya nepeg kon gawaen. Pian no kasempet to, wala lad sikato so atension ko.” Panon to balet no talagan busy kayo tan nanairapan kayon man-eskedyul na panaon ya sikayo labat?

11. Anto ray saniba ya gagawaen nen Aquila tan Priscila?

¹¹ Walay sanasawa nen inmunan siglo, si Aquila tan Priscila. Inar-aro ira na agagi, tan makaaral met iray sanasawa natan ed alimbawa ra. (Roma 16:3, 4) Daiset met labat so amta tayon detalye tungkol ed sikara. Pero nanengneng tayod saray salaysay ed Biblia ya lanang iran saniba ya mantratrabaho, manpupulong, tan ontutulong ed arum. (Gawa 18:2, 3, 24-26) Diad tua, saniba ya lanang so ngaran da kada no nabitla ira ed Biblia.

12. Antoy sarag ya gawaen na sanasawa pian mas dakel so panaon dan saniba? (Nengnengen met so litrato.)

¹² Panon ya naalig na saray sanasawa so alimbawa nen Aquila tan Priscila? Kasin wala ray naisip yon kimey o arum nin responsabilidad ya sarag yon gawaen ya saniba, imbes ya mankanya-kanya kayo? Pawilen tayo pay Aquila tan Priscila. Saniba ran nampulong. Kasin wala met so regular ya eskedyul yo ya man-partner kayod ministeryo? Saniba met ya nantrabaho si Aquila tan Priscila. No bilang ta mandumaan kayoy trabaho, sarag yo kasin gawaen ya saniba iray kimey ed abung? (Ecl. 4:9) No mantulongan kayo ed sakey ya kimey, teamwork kayo tan makapan-istoryaan kayo ni. Atan kuno so sekreto nen Brother Robert tan Sister Linda ya masulok lan 50 taon ya kasal. Oniay imbaga nen Robert: “Diad tua, matalag ya walay panaon min manrelaks odino ompasyar. Pero no mansisinop ak, nitan met lay asawak ya manpunas na plato. Odino no manpapalin ak na dika, nagunoyan wadtan met la pian tulongan to ak. Naliliketan ak no onman la. No saniba kamin mankikimey, lalon onaapit so liknaan mid sakey tan sakey, tan oneelet so aroan mi.”

13. Antoy gawaen na sanasawa pian talagan onapit so liknaan da ed sakey tan sakey?

¹³ Tandaan balet ya aliwan lapud saniba so sanasawa et automatic la ya onapit so liknaan da ed sakey tan sakey. Oniay imbaga na sakey ya asawan bii ya taga Brazil: “Dakdakel so nayarin mangupot na panaon tayo. Kanian anggano saniba kami nen asawak ed saksakey ya abung, ompan sananey balet so kawalaan na atension mi. A-realize ko ya no saniba kami, dapat seguradoen ko met ya walad sikato so atension ko.” Imanoen met so imbaga nen Bruno ya gagawaen dan sanasawa: “No saniba kami nen misis, ipipireg mi ni cellphone mi pian talagan nasulit mi so oras mid sakey tan sakey.”

14. No agla nai-enjoy na sanasawa so panaon ya saniba ira, antoy gawaen da?

 ¹⁴ Panon to balet no agyo nai-enjoy nen asawam so panaon ya sankaiba kayo? Ompan mandumaan kayoy labay, tan naiirita kayo laingen ed sakey tan sakey. No ontay situasyon yo, antoy gawaen yo? Isip yo pa may ilustrasyon ed gapo tungkol ed apoy. Di ba, no kakkagapom nin sungloran so apoy, agmet ni masyadon marlang? Pero no sandaraiset mon aruman so itungom, mas ondalang itan. Ontan met ed sanasawa. Anto kasi no iplano yoy makapaniba kada agew anggan magano labat? Manpili kayoy activity ya na-enjoy yon dua, amay agyo pankolkolan. (Sant. 3:18) On, anggano magano labat so pam-bonding yo, baleg so nitulong to pian ompawil lamet so aroan yon dua.

15. Akin et importante so respeto pian mansiansian ampetang so aroan na sanasawa?

¹⁵ Importante so respeto ed relasyon na sanasawa. Singa itan oxygen ed dagem ya kailangan pian tuloytuloy so idalang na apoy. No anggapoy oxygen, naerep itan ya tampol. Ontan met ed ulopan na sanasawa. No naekal lay respeto, ombetel met lay aroan da. Pero no ipanengneng day respeto diad panagtrato dad sakey tan sakey, mansiansian ampetang so aroan da. Ompan iisipen mo ya ipapanengneng mo met lay respeto. Pero say tepet, kasin nalilikna nen asawam ya talagan rerespetoen mo? Oniay imbaga nen Penny ya masulok lan 25 taon ya kasal ed mister ton si Aret: “Lapud walay respeto mi ed sakey tan sakey, balibali ulopan mi. Importante ed sikami so opinyon na balang sakey, kanian agkami nababaingan ya ibaga so nalilikna mi.” Anto sirin so gawaen mo pian nalikna nen asawam ya talagan rerespetoen mo? Makaaral tayo ed si Abraham tan Sara.

16. Antoy naaralan na saray asawan lalaki ed si Abraham? (1 Pedro 3:7) (Nengnengen met so litrato.)

¹⁶ Marespeto so impantrato nen Abraham ed si Sara. Ikokonsidera toy opinyon tan no antoy nalilikna nen Sara. Wala ’tay aminsan ya mansyodot ya maong si Sara tan impangget toy pasnok to ed si Abraham, tan tinetel to ni ingen! Kasin amasnok met si Abraham tan nantamian toy Sara? Andi. Amta to pa ya mapasakop tan masuportan asawa si Sara. Kanian pinaulyan to labat ya ibalikas toy nalilikna to tan nanggaway paraan pian agla ombaleg so problema. (Gen. 16:5, 6) Antoy naaralan tayo? Tua ya sikayo ran asawan lalaki so inikdan na autoridad ya mandesisyon parad pamilya yo. (1 Cor. 11:3) Pero ipapanengneng yo ya rerespetoen yoy misis yo no laen yo ni opinyon to antis kayon mandesisyon, lalo la no walay epekto na satan ed sikato. (1 Cor. 13:4, 5) No nai-stress si asawam, tan kaukolan ton ibaga no antoy walad  isip to, kasin dedengelen mon maong tan agmo ibabaliwala so nalilikna to? (Basaen so 1 Pedro 3:7.) Si Brother Dmitry tan Sister Angela et ngalngali 30 taon lan kasal. Oniay imbaga nen Angela tungkol ed asawa to: “No onsyosyodot ak odino labay ko labat ya ipaway so naliliknak, dedengelen to ak nen Dmitry. Sankaanosan ya asawa. No bilang ta emosyonal ak, kakkalmado labat.”

17. Antoy naaralan na saray asawan bibii ed si Sara? (1 Pedro 3:5, 6)

¹⁷ Marespeton bii si Sara. Sinuportaan to iray desisyon nen Abraham. (Gen. 12:5) Aminsan, wala ray biglan sinmabin bisita. Pinatuloy ira nen Abraham tan labay to ran pakanen. Linmad si Sara tan pinan-apura to ya manggawa na dakel ya tinapay. (Gen. 18:6) Anganko walay gagawaen nen Sara ed saman, pero intunda to tan ginawa ton tampol so ipapagawa nen Abraham. No sakey kan asawan bii, panon mon naalig so alimbawa nen Sara? Suportaan mo iray desisyon nen asawam. No nalikna to ya susuportaan mo, mas naar-aro to ka. (Basaen so 1 Pedro 3:5, 6.) Si Dmitry ya abitlad parapo 16 et oniay imbaga to tungkol ed si asawa to: “Makakaliket ak no susuportaan nen Angela iray desisyon ko, anggano duma komoy labay to. Tan anggano aliwan marakep so resulta na desisyon ko, agto ak susumbatan.” On, no naliliknam ya rerespetoen ka na sakey ya too, main-inomay mon naaro!

18. Antoy resulta no saray sanasawa et pansiansiaen dan marlang so “apoy nen Jah”?

¹⁸ Labay nen Satanas ya sebseban so aroan na saray sanasawan lingkor nen Jehova. Amta to ya no ombetel so aroan da, nadamay met lay relasyon da ed si Jehova. Pero tandaan, say tuan panangaro et agan balot nasebseban! Komon ta say aroan yon sanasawa et singa samay panangaro ya adeskribe ed Kansion nen Solomon. Kanian gawa yoy anggaay nayarian yon iyuna si Jehova ed bilay yo. Segurado yo ya walay regular ya eskedyul yon saniba, tan respeto yoy liknaan tan pankaukolan na sakey tan sakey. No gawaen yo iratan ya amin, say relasyon yon sanasawa et mamagalang ed si Jehova, say lapuan na tuan panangaro. Tan legay bilay ya say aroan yo et singa manliob tan marmarlang ya apoy!