1. Akin et kaukolan tayon amin so ligliwa?

KAUKOLAN tayon amin so ligliwa. Nayarin kabiangan la na bilay tayo so kapagaan, pakadismayaan, tan kairapan. Ompan naeermenan tayo lapud itatatken, sakit, odino impatey na inad-aro tayod bilay. Say arum ed sikatayo et napapasegsegang. Ondarakel met iray mauges ya totoo. Talagan kombinsido tayo ya sayan “mapeligro tan mair-irap a panaon” et prueba ya manbibilay tayo la ed “kaunoran iran agew” tan kada agew ya onlalabas et onaasingger tayo ed balon mundo. (2 Tim. 3:1) Balet nayarin abaybayag tayo lan aalagaren so pakasumpal na saray sipan nen Jehova, tan singa lalon ondarakel so pakakairapan tayo. Kanian iner so pakaromogan tayo na ligliwa?

2, 3. (a) Antoy amta tayo nipaakar ed si Habacuc? (b) Akin et aralen tayo so libro na Habacuc?

² Pian naamtaan tayoy ebat, aralen tayo so libro na Habacuc. Anggano ag-angiter so Kasulatan na espisipiko iran detalye nipaakar ed bilay tan ginawa nen Habacuc, say libron inngaran ed sikato et pakaromogan tayo na ligliwa. Say ngaran to et posiblin mankabaliksan na “Masimoon a Lakap.” Nayarin ontutukoy itan ed maaron lakap nen Jehova odino ed malet ya ipepeket na saray totoo to ed  sikato. Akitongtong si Habacuc ed Dios, tan wala ray direktan intepet to. Diad tua, singa sikatoy nantepet parad sikatayo, ta impaisulat nen Jehova ed si Habacuc so impantongtong da.—Hab. 2:2.

³ Sayan impantongtong na naaaburidon maong ya too na Dios tan nen Jehova so alenleneg ya pakabasaan ed Kasulatan nipaakar ed propeta. Sayan libro et kabiangan na “amin ya insulat nensaman” tan nipreserba ed Salita na Dios, say Biblia, “pian diad panagsungdo tayo tan diad ligliwa a manlalapud Kasulatan et nawalaan itayo na ilalo.” (Roma 15:4) Panon tayon nagunggonaan ed libro na Habacuc? Ontulong iya ed sikatayo pian naamtaan tayo no antoy kabaliksan na panmatalek ed si Jehova. Sakey ni, ipapaseguro ed sikatayo na propesiya nen Habacuc ya posible so pakawalaan na kalmadon puso tan napansiansia itan anggano wala ray dadalanen tayon kairapan tan problema. Detalyado tayon aralen sirin so libro na Habacuc.

4. Akin et agonigon ya maong si Habacuc?

⁴ Basaen so Habacuc 1:2, 3. Nambilay si Habacuc ed mair-irap ya panaon. Sikatoy naermenan ya maong lapud saray mauges tan bayolentin totoo ya akapaliber ed sikato. Kasin manampot ni so kaugsan da? Akin et mabaybayag ya onkiwas si Jehova? Puro ag-inkahustisya tan panamairap so nanenengneng nen Habacuc ya gagawaen na saray mismon kabaleyan to. Anggapoy nagawaan to. Kanian diad saman ya mair-irap ya panaon, sikatoy nampikasi ed si Jehova ya onkiwas la komon. Nayarin inisip nen Habacuc ya anggapo lay pibabali nen Jehova. Singa mabayag nin onkiwas so Dios. Kasin ontan met so naliliknam?

5. Anton importantin leksion so naaralan tayo ed libro na Habacuc? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

⁵ Kasin naandi lay panagmatalek nen Habacuc ed si Jehova? Kasin nakal so pananisia to ed saray sipan na Dios? Andi! Lapud si Jehova so angimatalekan to na saray problema tan kapagaan to tan aliwan diad totoo, prueba itan ya sikatoy agnaandian na ilalo. Sikatoy napapagaan lapud agto natalosan no akin ya agni onkiwas so Dios, odino no akin ya inyabuloy nen Jehova ya sikatoy niiyan ed mairap ya situasyon. Lapud pinuyanan nen Jehova si Habacuc ya isulat to iratan ya kapagaan to, imbangat Tod sikatayo so sakey ya importantin leksion: Nepeg ya agtayo natatakot ya ibagad Sikato iray kapagaan odino panduaruwa tayo. Labay to ni ingen ya ibaga tayod sikato so amin ya nalilikna tayo diad pikakasi. (Sal. 50:15; 62:8) Papasesegen itayo met na Proverbio 3:5 ya “manmatalek [tayo] ed si Jehova diad interon puso” tan “[agtayo] mandedepende ed dilin pakatalos [tayo].” Seguradon amta tan impapuso iratan nen Habacuc.

6. Akin et importante so pikakasi?

⁶ Si Habacuc so inmuna lan nanggaway paraan pian sikatoy onapit ed si Jehova, say panmamatalkan ton Kaaro tan Ama. Aglabat basta nampaga si Habacuc ed situasyon to, ya nanmatalek lad dilin pakatalos to. Imbes, impikasi toy nalilikna tan kapagaan to, tan balibalin alimbawa itan ed sikatayo. Sakey ni, si Jehova et Dumerengel na pikakasi, kanian iimbitaan to tayon manmatalek ed sikato diad pangipikasi ed saray kapagaan tayo. (Sal. 65:2) No ontan so gawaen tayo, nalikna tayoy ebat nen Jehova—say maaron lakap to panamegley na maaron panangigiya to. (Sal. 73:23, 24) Tulongan to itayon natalosan so kanonotan to antokaman iran subok so aarapen tayo. Say impapuson pikakasi tayo so sakey ed saray sankaabigan ya paraan pian nipanengneng tayon manmamatalek tayod Dios.

7. Antoy reaksion nen Jehova ed saray kapagaan nen Habacuc?

⁷ Basaen so Habacuc 1:5-7. Kayarin inmatalek  nen Habacuc ed si Jehova iray kapagaan to, nayarin inisip to no anto kasi reaksion nen Jehova. Lapud mapangasi tan makatalos ya Ama si Jehova, agto nampasnokan si Habacuc ed saray imbalikas to. Natatalosan na Dios ya nibaga to labat iraman lapud sikatoy nanairapan tan naeermenan lan maong. Kanian imbaga nen Jehova ed si Habacuc no antoy magano to lan gawaen ed saray agmatoor ya Judio. Posiblin si Habacuc so inmunan angipaamtaan nen Jehova ya asingsingger to lan panampoten iman ya mauges a panaon.

8. Akin et ag-inilaloan nen Habacuc so ebat nen Jehova?

⁸ Impanengneng nen Jehova ed si Habacuc ya Sikatoy akaparaan ya onkiwas. Asingsingger lan nadusa iman ya maruksa tan mauges ya henerasyon. Diad samay imbaga nen Jehova ya “diad saray agew yo,” impanengneng ton say pangukom to et seguradon nagawa legay pambibilay na propeta odino na saray kakontemporaryo to. Ag-inilaloan nen Habacuc so ebat nen Jehova. Kasin satan so ebat ed pampapaga to? Seguradon say kabaliksan na imbaga nen Jehova et mas onloor so paniirap ed interon Juda. * Saray Caldeo (saray taga Babilonia) et anggapoy panangasi ra tan masesebeg ira, mas maruksa ra nen saray mismon kabaleyan nen Habacuc, ya makaamta ed saray estandarte nen Jehova. Akin et usaren nen Jehova itan ya maruksa tan paganon nasyon pian deralen so totoo to? Antoy reaksion mo no sikay makarengel ed satan ya ebat na Dios?

9. Anto ray nayarin intepet nen Habacuc ed sarili to?

⁹ Basaen so Habacuc 1:12-14, 17. Atalosan nen Habacuc ya usaren nen Jehova so Babilonia pian ukomen tan dusaen iray mauges, balet siansian sikatoy naguguloan. Anggaman ontan, mapaabeba ton imbagad si Jehova ya Sikato nin siansia so “Bato” to. (Deu. 32:4; Isa. 26:4) Maanos tan tuloytuloy ya nanmatalek si Habacuc ed panangaro tan kamaongan na Dios. Say determinasyon to so angiter ed sikato na kompiyansa ya mikasi lamet ed si Jehova. Akin et abuloyan na Dios ya onloor so situasyon ed Juda? Akin et sikatoy agla onkiwas ya tampol? Akin et papaulyanan ni na Makapanyarin-amin ya onloor so paniirap? Akin et sikatoy ‘ag-oneesel’ no ondarakel so kaugsan? Sikato so “Masanton Dios”; tan ‘malinlinis iray mata to pian onnengneng ed mauges.’

10. Akin ya no maminsan et nalikna tayoy singa alikna nen Habacuc?

¹⁰ No maminsan, ompan nalikna tayo met so alikna nen Habacuc. Ondedengel tayod si Jehova. Manmamatalek tayon maong ed saray nababasa tan nanaaralan tayod Salita to, tan mangiiter itan na ilalo ed sikatayo. Narerengel tayo iray sipan to panamegley na saray bilin ya itatarya na organisasyon to. Balet ompan siansian itepet tayo, ‘Kapigan kasi manampot so paniirap tayo?’ Antoy naaralan tayo ed sinmublay ya ginawa nen Habacuc?

11. Antoy determinadon gawaen nen Habacuc kayari ton dinengel si Jehova?

¹¹ Basaen so Habacuc 2:1. Lapud impitongtong nen Habacuc ed si Jehova, kinmalma so liknaan to. Kanian sikatoy determinadon mantultuloy ya manmatalek tan manalagar ed ikiwas nen Jehova. Aliwan diad saman a mismo to labat alikna iman, lapud impanengneng to lamet itan ya determinasyon to sanen imbaga to ya ‘mareen ton alagaren so agew na gonigon.’ (Hab. 3:16) Wala ray matoor a lingkor na Dios ya angipanengneng na ontan met ya anos tan panagmatalek, tan satan so mamaseseg ed sikatayo ya  ag-onsukon manalagar ed ikiwas nen Jehova.—Miq. 7:7; Sant. 5:7, 8.

12. Anto ray naaralan tayo ed si Habacuc?

¹² Anto ray naaralan tayo ed determinasyon nen Habacuc? Unona, nepeg ya agtayo ontutundan manpikasi ed si Jehova, antokaman so onsabin subok ed sikatayo. Komadua, kaukolan tayon dengelen so ibabaga nen Jehova ed sikatayo panamegley na Salita to tan say organisasyon to. Komatlo, nepeg ya maanos tayon manalagar ed si Jehova, tan sigpot a manmatalek ya ekalen to iray paniirap tayo diad panaon ya inggeter to. No naynay tayon ibalikas ed si Jehova so amin ya nalilikna tayo, ondengel tan manalagar ed sikato, ya singa ginawa nen Habacuc, nawalaan itayo met na kalmadon puso ya ontulong ed sikatayon makapansungdo. Lapud ilalo tayo et magmaliw tayon mas maanos, tan satan so ontulong ed sikatayon magmaliw ya maliket anggano dakel iray kairapan ya nayarin arapen tayo. Lapud ilalo et matalek tayon onkiwas so Ama tayo ya walad tawen.—Roma 12:12.

13. Anton maaron panamaseguro so nabasa tayod Habacuc 2:3?

¹³ Basaen so Habacuc 2:3. Seguradon aliketan si Jehova ed desisyon nen Habacuc ya manalagar. Amta na Makapanyarin-amin so mairap ya kipapasen nen Habacuc. Kanian niligliwa na Dios so propeta, ya maaro ton pinaseguroan ya naebatan iray tepet to. Agmanbayag et naekal lan amin so pampapagaan to. Singa oniay imbaga na Dios ed si Habacuc: “Anosan mo labat, manmatalek kad siak. Ebatan koy pikakasim anggano singa naatrasado itan.” Impanonot nen Jehova ed sikato ya walay inggeter Ton panaon ya panumpal Tod saray sipan To. Binilin toy Habacuc ya alagaren toy pakasumpal na saray gagala To. Seguradon agnadismaya so propeta.

14. Antoy determinado tayon gawaen diad mairap iran panaon?

¹⁴ Say maanos ya panaalagar tayod si Jehova tan idedengel tayon maong ed saray ibabaga to so mangiter na kompiyansa ed sikatayo, tan ontulong ed sikatayon nawalaan na kalmadon puso anggano onaarap tayod subok tan kairapan. Impaseguro nen Jesus ya makapanmatalek tayod si Jehova, say Sankamaongan ya Manangigeter na Panaon, tan agtayo manpopokus ed “panaon odino tiempo” ya agni impaamta na Dios ed sikatayo. (Gawa 1:7) Kanian komon ta agtayo onsusuko, noagta manalagar tayo ya walaan na kapaabebaan, pananisia, tan anos, ya maabig tayon usaren so panaon tayo diad panlingkor ed si Jehova diad anggaay nayarian tayo.—Mar. 13:35-37; Gal. 6:9.

15, 16. (a) Anto ran makapabiskeg ya sipan so naromog tayod libro na Habacuc? (b) Antoy ibabangat ed sikatayo na saratan ya sipan?

¹⁵ Oniay insipan nen Jehova ed matunong ya manmamatalek ed sikato: “Say matunong et manbilay lapud inkamatoor to,” tan “say dalin et napano na pikakabat ed gloria nen Jehova.” (Hab. 2:4, 14) On, saramay maanos ya manmamatalek ed Dios et nabendisyonan na andi-anggaan a bilay diad arapen.

¹⁶ No unaan ya basaen so sipan ya walad Habacuc 2:4, singa simplin salita labat iratan. Balet amta nen apostol Pablo ya importantin maong itan ya panamaseguro nen Jehova, kanian amitlo ton inaon itan ya bersikulo! (Roma 1:17; Gal. 3:11; Heb. 10:38) Antokaman ya kairapan so nayarin nadalan na sakey a matunong, no walay pananisia tan panagmatalek to, et nanengneng toy pakasumpal na saray gagala na Dios. Labay nen Jehova ya manpokus tayod ilalo tayod arapen.

17. Anto ran panamaseguro so naaralan tayod libro na Habacuc?

¹⁷ Walay mapuersan leksion ya naaralan tayon amin ed libro na Habacuc legan tayon manbibilay ed sayan kaunoran iran agew. Isisipan  nen Jehova so bilay ed siopaman a matunong ya mangipapanengneng na pananisia tan panagmatalek ed Sikato. Itultuloy tayo sirin ya pabiskegen so pananisia tan panagmatalek tayod Dios, antokaman ya kairapan tan kapagaan so aarapen tayo. Panamegley nen Habacuc, ipapasegurod sikatayo nen Jehova ya tulongan tan iliktar To itayo. Say kekerewen to labat ed sikatayo et say panmatalek ed sikato tan maanos ya panalagar ed inggeter ton panaon sano, diad uley na Panarian na Dios, say interon dalin et napano la na maliket tan mauyamon totoo ya mandadayew ed sikato.—Mat. 5:5; Heb. 10:36-39.

18. Antoy epekto na imbaga nen Jehova ed si Habacuc?

¹⁸ Basaen so Habacuc 3:16-19. Baleg so epekto na imbaga nen Jehova ed si Habacuc. Dinalepdep to iray makapadinayew ya ginawa nen Jehova nensaman parad saray totoo to. Mas binmiskeg so panagmatalek to. Amta ton magano lan onkiwas si Jehova! Seguradon aligliwa so propeta lapud satan, anggano amta to ya kaukolan to nin temporaryon anosan so paniirap to. Say panduaruwa nen Habacuc et asalatan na liket tan mabiskeg ya panagmatalek ed pakayari nen Jehova ya mangiliktar. Imbalikas to so nayarin sakey ed saray agnalinglingwanan iran salita na panagmatalek ya imbaga na sakey ya too. Iisipen na arum ya iskolar ya say bersikulo 18 et literal ya mankabaliksan na “Onlukso ak ed liket kod Katawan; ontelek ak lapud liket kod Dios.” Talagan makapabiskeg itan ya panamaseguro ed sikatayon amin! Ag-itayo labat inikdan nen Jehova na mararakep ya sipan, noagta impaseguro to met ed sikatayo ya maples ton susumpalen so gagala to.

19. Panon itayo met ya naligliwa a singa si Habacuc?

¹⁹ Say importantin mensahe nen Habacuc et say panmatalek ed si Jehova. (Hab. 2:4) Nawalaan tayo na ontan ya panagmatalek tan napansiansia tayo itan no pabiskegen tayoy relasyon tayod si Jehova diad (1) maseet a pampikasi, ya ibaga tayod si Jehova so amin ya kapagaan tayo; (2) idengel a maong ed Salita nen Jehova tan ed amin ya panangigiya ya nanaawat tayo panamegley na organisasyon to; tan (3) matoor tan maanos ya panalagar ed si Jehova. Ontan so ginawa nen Habacuc. Anggaman diad gapo et maermen so nabasa tayod libro to, sinampotan to itan ya walaan na kompiyansa tan diad maliket iran salita. Komon ta tumboken tayo so balibalin alimbawa to pian nalikna tayo met so maaron lakap nen Jehova, a singa lakap na sakey ya ama! Wala ni kasi arum ya pakaromogan tayo na ligliwa ed sayan magulon mundo?