1-2. Panon tayon niyaplika so Proverbio 4:25? Mangiter na alimbawa.

IMADYIN mo pa iyan situasyon na nanduruman agagi. Walay akulaw lan sister ya anonotan to iray balibalin agawa ed bilay to nen medyo ugaw ni. Natan et mairap lay situasyon to, balet gagawaen toy anggaay nayarian ton manlingkor ed si Jehova. (1 Cor. 15:58) Kada agew et iimadyinen ton wala lad balon mundo tan kaiba toy kakaaro tan kapamilya to. Wala met so sakey a sister ya anonotan to so agi ya akasakit ed liknaan to, pero agto la pinunuyan so nalilikna to tan pinerdona to la. (Col. 3:13) Wala met so sakey a brother ya no maminsan et onsebang ed nonot to iray lingo to nensaman, balet say akapokusan to la et say panmatoor to ed si Jehova.​—Sal. 51:10.

² Antoy pamparehoan na sarayan taloran agagi? Wala ray panaon ya onsebang ed nonot da iray agawad bilay da nensaman, balet aliwan atan lan lanang so sankanonot da. Imbes, ‘onnenengneng iran diretso’ ed arapen.​—Basaen so Proverbio 4:25.

3. Akin et importante ya ‘onnengneng tayo a diretso’ ed arapen?

³ Akin et importante ya ‘onnengneng tayo a diretso’ ed arapen? No say sakey a too et lingaw a lingaw ed benegan to, agto napetek so akar to. Ontan met ed panaglingkor tayod si Jehova. No sankanonot tayon lanang so apalabas, agtayo nadiretso so maseseg ya panlilingkor tayo.​—Luc. 9:62.

4. Antoy pantongtongan tayo ed sayan artikulo?

⁴ Diad sayan artikulo, pantongtongan tayoy talora ya agtayo nepeg ya gawaen pian agtayo sankanonot so apalabas: (1) panisip ya mas maong so bilay nensaman, (2) panem-em na sakit na  linawa, tan (3) sobran pakakakonsiensia. Amtaen tayo no anto ran prinsipyo na Biblia so makatulong pian agtayo sankanonot iray “bengatlan walad benegan,” noagta manpokus tayo ed saray “bengatlan walad unaan.”​—Fil. 3:13.

5. Base ed Eclesiastes 7:10, antoy agtayo nepeg ya gawaen?

⁵ Basaen so Eclesiastes 7:10. Ag-ibabaga na sayan bersikulo ya makapuy no itepet tayon, “Akin et maabig iray agew nensaman?” Diad tua, regalo nen Jehova so abilidad tayo ya nanonotan iray balibalin agawad bilay tayo. Balet imanoen ya say nabasa ed sayan teksto et, “Agmo ibabaga, ‘Akin et mas maabig iray agew nensaman nen say natan?’” Kanian say aliwa et no ikompara tayoy bilay tayo natan ed bilay tayo nensaman, insan tayo isipen ya puro aliwliway nagagawad bilay tayo natan. Diad sananey ya patalos na Biblia et oniay nabasa ed sayan bersikulo: ‘Agmon balot itetepet, “Akin et mas maong ni kipapasen na bilay nensaman nen say natan?” Aliwa yan tepet na makabat a too.’

6. Akin et aliwan makabat so sakey a too no lanang ton sankanonot ya mas maong so bilay to nensaman? Mangiter na alimbawa.

⁶ Akin et aliwan makabat so sakey a too no lanang ton sankanonot ya mas maong so bilay to nensaman? On ta no say sankanonot tayo labat et saray balibalin agawad bilay tayo nensaman, ompan nalingwanan tayo ya wala met iray dinadalan tayon irap. Ontan so agawa ed saray Israelita. Nen anggapo la rad Ehipto, alingwanan dan tampol so irap na bilay da diman. Say bungay sangi ra et say masarap ya naakan ed Ehipto. Imbaga da: “Sankanonot mi ray sira ed Ehipto a kakanen min anggapoy bayar, pati saray pipino, pakwan, sibuyas, tan bawang!” (Num. 11:5) Balet talaga kasin “anggapoy bayar” na saratan ya kinan da? Andi pa. Diad tua et balbaleg so bayar to lapud inaripen tan pinairap ira na saray Ehipsio. (Exo. 1:13, 14; 3:6-9) Balet alingwanan da iratan tan labay da ni ingen so ompawil ed Ehipto. Imbes  ya manpokus ira ed amayamay ya bendisyon nen Jehova ed sikara, say sankanonot da et say maong ya bilay da kuno nensaman. Lapud satan et asakitan ya maong si Jehova.​—Num. 11:10.

7. Antoy akatulong ed sakey a sister pian agto nonoten ya mas maong so bilay to nensaman?

⁷ Antoy gawaen tayo pian agtayo nonoten ya mas maong so bilay tayo nensaman? Makaaral tayo ed alimbawa na sakey a sister ya ginmapon nanlingkor ed Brooklyn Bethel nen 1945. Kalabas na pigaran taon, sikatoy akiasawa ed kapara ton Bethelite, tan abayag iran nanlingkor ya saniba. Balet nen 1976, nansakit so asawa to. Nen nalilikas la nen masiken to ya asingger lan ompatey, impanonot nen masiken to so maliket ya impaniba ra. Balet oniay bilin tod si misis to: “Agmo la nononoten so apalabas​—anggaman mansiansia ray pakanodnonotan. Tulongan ka na panaon a makalingwan. Agka oniingongot tan agmo nononoten a pakaskasi ka la. Manliket ka ta walaan ka na sarayan . . . bendisyon.” Balibali so bilin to awa?

8. Antoy maabig a resulta lapud agnampokus imay sister ed bilay to nensaman?

⁸ Inunor na sayan sister so bilin na asawa to. Sikatoy nansiansian matoor ed si Jehova anggad impatey to diad edad ya 92. Pigaran taon antis na impatey to, oniay imbaga to: “No nodnonoten ko so masulok a 63 a taon na sigpot-panaon a serbisyok ed si Jehova, nibagak a talagan makapnek so bilay ko.” Akin et ontan so nibaga to? Kuan to: “Say [talagan mamapaliket ed siak] et say makapakelaw ya impanaagi tayo tan say ilalo tayon manbilay a kaiba iray agagi tayo ed paraison dalin, a panlilingkoran so Engranden Manamalsa tayo, say alenleneg a tuan Dios, si Jehova, dia ed andi-anggaan.” * Talagan balibalin aligen so alimbawa to yan sister ta ninmengneng a diretso ed arapen!

9. Kapigan ya mas mairap so agmanem-em na sakit na linawa, ya singa bilin ed Levitico 19:18?

⁹ Basaen so Levitico 19:18. No maminsan, mas mairap ya tambalen so sakit na linawa no kaagian, kaaro, odino kapamilya tayo so akasakit ed sikatayo. Ontan so agawa ed sakey a sister ya pinalsaan na sakey ya agi a tinakewan to kuno na kuarta. Kinmerew lanlamang na perdona imay agi ya mamapalsa. Samay pinalsaan to balet ya sister et asakisakitan tan agto nalingwanan imay agawa. Asalim met la itan? Anggano aliwan ontan so eksakton agawa ed sikatayo, ompan asali tayo met la so binmarong tan singa agtayo naperdona imay akasakit ed liknaan tayo.

10. Antoy makatulong pian ag-itayo manem-em na sakit na linawa?

¹⁰ Antoy makatulong pian agtayo manem-em na sakit na linawa? Say sakey et no tandaan tayo ya nanenengneng nen Jehova so amin ya nagagawa. Amta to so amin ya dadalanen tayo, pati say aliwliwan impantrato na arum ed sikatayo. (Heb. 4:13) Nasasakitan met si Aman Jehova no nasasakitan itayo. (Isa. 63:9) Tan insipan to ya ekalen to so amin ya aliwdiwan epekto na ag-inkahustisya.​—Apo. 21:3, 4.

11. Akin et parad pankaabigan tayo lanlamang no agtayo manem-em na sakit na linawa?

¹¹ Tandaan met ya parad pankaabigan tayo lanlamang no perdonaen tayo imay akasakit ed liknaan tayo. Ontan so ginawa to may sister ya abitla niman ya pinalsaan na sakey ya agi. Nilingwanan to lanlamang so agawa tan pinerdona to imay agi. Atalosan toy ibabaga na Biblia ya perdonaen itayo labat nen Jehova no perdonaen tayo so arum. (Mat. 6:14) Siempre amta to ya aliwa so ginawa to may agi, balet pinerdona to la tan agla nanem-em na sakit na linawa. Kanian natan et mas maliket tan mas akapokus la ed panlilingkor tod si Jehova.

12. Base ed 1 Juan 3:19, 20, antoy normal ya nalikna tayo no maminsan?

¹² Basaen so 1 Juan 3:19, 20. Normal labat ya no maminsan et nakonsiensia itayo. Singa bilang, say arum et nakokonsiensia lapud saray ginawa ra antis dan naamtaan so katuaan. Wala ra met so nakokonsiensia lapud akagawa ray kasalanan nen bautismado la ra. (Roma 3:23) Siempre, labay tayon gawaen no antoy duga. Balet ibabaga na Biblia ya ‘amin tayo et nalilingo.’ (Sant. 3:2; Roma 7:21-23) Aliwdiway liknaan no nakokonsiensia tayo, balet diad tua et walay pankaabigan to met itan. Akin ey? On ta no nakokonsiensia itayo, diman tayo natalosan ya walay kaukolan tayon umanen ed sarili tayo tan mas desidido tayo ya agla uliten so lingo tayo.​—Heb. 12:12, 13.

13. Akin et importante ya agtayo padadaeg ed sobran pakakakonsiensia?

¹³ Balet makapuy so epekto na sobran pakakakonsiensia​—aya may nalikna na sakey no tuloytuloy ni ya nakokonsiensia anggano nagbabawi la tan mapatnag met ya pinerdona la nen Jehova. (Sal. 31:10; 38:3, 4) Akin et nibaga tayon makapuy so epekto to? Imanoen so imbaga na sakey a sister ya agaylay pakakakonsiensia to lapud saray kasalanan ya agawaan to nensaman. Imbaga to: “Inisip ko ya ayos labat anggano agko pasyaen so manlingkor ed si Jehova ta agak met lanlamang makaliktar.” Wala ray agagi tayo ya ontan so nalilikna ra. Importante ya agtayo manpapadaeg ed satan ya liknaan. Ta diad tua, manliket si Satanas no agtayo naperdonay sarili tayo tan ontunda tayo lan manlingkor, anta pinerdona itayo la nen Jehova!​—Ikompara so 2 Corinto 2:5-7, 11.

14. Akin et makaseguro tayo ya inaro itayo nen Jehova tan sikatoy mabulos ya mamerdona?

¹⁴ Balet ompan isipen tayo, ‘Panon kon naseguro ya inaro ak nin siansia nen Jehova tan  sikatoy akaparaan ya mamerdona no akagawa ak na lingo?’ Diad tua, no itetepet tayo itan, singa tayo met la eebatan. Akin ey? Oniay imbaga na The Watchtower ya im-publish nen 1954: “[Ompan] paulit-ulit itayon makakagawa na lingo lapud kakapuyan ya anggad natan et lalabanan tayo nin siansia. . . . Agka komon nanaekalan na ilalo. Agmo iisipen ya agka lan balot naperdona. Ontan so labay nen Satanas ya isipen mo. Diad tua, atay naliliknam ya ermen tan pakakakonsiensia et paneknek ya aliwa kan mauges a too tan naperdona ka nen Jehova. Agka onsasawa ya mapaabeban onasingger ed Dios, tan kerew moy panamerdona to pian nalinisan so konsiensiam tan mikasi ka ya tulongan to ka. Asingger ka ed sikato ya singa ugaw ya onasingger ed tatay to no naaaburido. Tuloytuloy mon kerewen so tulong nen Jehova tan segurado ya tulongan to ka lapud agnaparaan so kaabigan to.” *

15-16. Antoy alikna na arum ya agagi tayo nen atalosan da ya inaro ira nen Jehova tan sikatoy akaparaan ya mamerdona?

¹⁵ Linmemew so liknaan na dakel a lingkor nen Jehova nen atalosan da ya inaro to ra tan sikatoy mabulos ya mamerdona. Singa bilang, pigaran taon lay apalabas, apaseseg so sakey a brother nen abasa to so artikulo ed serye ya “Uumanen na Biblia so Bilay.” Abasa toy eksperiensya na sakey a sister ya agto naawat ya sikatoy inaro nen Jehova lapud saray aliwliwan agawa ed bilay to nensaman. Anggano abayag lan abautismoan, ontan nin siansiay nalilikna to. Balet nen ninonot ton maong so kablian na dondon, atalosan to ya sikatoy inar-aro nen Jehova. *

¹⁶ Antoy epekto na satan ya artikulo ed samay brother? Imbaga to: “Nen ugaw ak ni, naaralan koy onnengneng ed bastos iran litrato tan naadik ak ed satan. Tan diad agano ni et ginawak lamet itan. Nampatulong ak ed saray elder, tan anggan panon et nalalabanan ko la yan kakapuyan ko. Impaseguro dad siak ya say Dios et maar-aro tan mapangasi. Balet no maminsan, naliliknak ya anggapoy kanak tan singa agak lan balot naaro nen Jehova. Akatulong ed siak imay eksperiensya [to may sister]. Atalosan ko ya no iisipen kon agak naperdona  na Dios, singak ibabaga ya kulang so dondon bagat na Anak to. Kinatlik iman ya artikulo tan insinop ko pian nabasak tan nadalepdep ko kada no naliliknak ya anggapoy kanak.”

17. Antoy akatulong ed si apostol Pablo pian agnakonsiensian maong anggano wala ray agawaan ton kasalanan?

¹⁷ Nanonotan tayoy apostol Pablo ed ontan iran eksperiensya. Antis ya nagmaliw a Kristiano si Pablo, dakel so agawaan to ya ambelat a kasalanan. Siempre no maminsan et onsebang iratan ed nonot to, balet aliwan saratan so nampokusan to. (1 Tim. 1:12-15) Inisip to ya say dondon bagat et personal a regalo na Dios ed sikato. (Gal. 2:20) Kanian imbes ya nakonsiensian maong, nampokus lay Pablo ed panlilingkor tod si Jehova.

18. Anto ray naaralan tayo ed sayan artikulo?

¹⁸ Antoy naaralan tayo ed sayan artikulo? (1) Tua ya regalo nen Jehova so abilidad tayon nanonotan iray balibalin agawad bilay tayo; balet anggan panon karakep so bilay tayo nensaman, ag-itan makakiking ed karakep na bilay tayo diad balon mundo. (2) Anggano nasakitan itayo na arum, perdonaen tayo ra pian makapampokus tayo ed panlilingkor tayo ed si Jehova. (3) No sobra so pakakakonsiensia tayo, ompan naekal so liket tayo ed panaglingkor. Kanian singa si Pablo, kombinsien tayoy sarili tayo ya pinerdona itayo la nen Jehova.

19. Panon tayon amta ya diad balon mundo et agtayo la nanonotan iray makapaermen ya agawad bilay tayo?

¹⁹ Walay ilalo tayo ya manbilay na andi-anggaan. Tan diad balon mundo, agtayo la nanonotan iray makapaermen ya agawa ed bilay tayo, ta oniay ibabaga na Biblia: “Agla nanonotan iray apalabas a bengatla.” (Isa. 65:17) Kanian anggano say arum ed sikatayo et tinmatken lan manlilingkor ed si Jehova, tandaan tayo ya diad balon mundo, amin tayo et onugaw. (Job 33:25) Agtayo la sirin nononoten ya lanang iray agawad apalabas. Imbes, onnengneng tayo ed balon mundo tan seguroen tayo ya wadman tayo!