1, 2. Antoy ginawa na Diablo ya walaan na graben epekto ed amin ya totoo?

SAY telepono, bombilya, kotse, tan refrigerator et arum labat ed saray naimbento ya akatulong ed bilay na too. Say arum balet ya inimbento et mapeligro ed bilay na too​—paltog, land mine, sigarilyo, atomic bomb, tan arum ni. Balet, walay mas akauna nin inimbento nen say saratan, tan walaan na graben epekto ed amin ya totoo. Anto itan? Say tila! Say pangibaga na aliwan tua pian napalikdo so arum. Tan siopa so angibaga na sankaunaan ya tila? Imbaga nen Jesus ya say “Diablo” so “ama na tila.” (Basaen so Juan 8:44) Kapigan to imbaga so sankaunaan ya tila?

² Agawa itan nilibon taon lay apalabas diad hardin na Eden. Say inmunan sanasawa, si Adan tan Eva, et maliket ya manbibilay diad Paraiso ya intarya na Amalsa ed sikara. Insan linmoob ed eksena so Diablo. Amta ton ingganggan na Dios ed sanasawa ya ag-ira nepeg ya mangan na bunga na “kiew na pikakabat ed maong tan mauges,” tan ompatey ira no ag-ira ontulok. Anggaman ontan, panamegley na uleg et imbaga nen Satanas ed si Eva: “Seguradon agkayo ompatey [say sankaunaan ya tila]. Ta amta na Dios a diad mismon agew a pangan yo ed satan et nalukasan iray mata yo tan magmaliw kayon singa Dios, ya amta yoy maong tan mauges.”​—Gen. 2:15-17; 3:1-5.

3. Akin et nibaga tayon makaderal so impantila nen Satanas, tan antoy resulta lapud satan ya tila?

 ³ Makaderal so impantila nen Satanas lapud amta to ya no napanisia toy Eva tan mangan na bunga, sikatoy ompatey. Ag-inunor nen Eva tan Adan so ganggan nen Jehova kanian diad saginonor et inatey ira. (Gen. 3:6; 5:5) Tan say mas grabe ni, lapud kasalanan, “say patey et kinmayat ed amin a totoo.” Diad tua, “say patey et nan-ari . . . , anggan diad saramay say kasalanan da et aliwan singa ed insumlang nen Adan.” (Roma 5:12, 14) Kanian imbes ya panliketan natan na totoo so perpekto tan andi-anggaan ya bilay ya singa orihinal a gagala na Dios, maliket la ra no nasabi day “70 taon, odino 80 taon no say sakey et makmaksil.” Tan mabetbet ya say bilay et “napno . . . na gonigon tan ermen.” (Sal. 90:10) Talagan makapaermen​—amin iratan et resulta na impantila nen Satanas!

4. (a) Anto ran tepet so ebatan tayo? (b) Base ed Salmo 15:1, 2, siopa ra labat so nayarin magmaliw ya kaaro nen Jehova?

⁴ Impaliwawa nen Jesus no akin ya ginawa iman na Diablo, imbaga to: “Sikatoy . . . agnansiansia ed katuaan, ta anggapod sikato so katuaan.” Siansian anggapod si Satanas so katuaan, ta sikatoy tuloytuloy ya “mangibabalang ed interon mundo” panamegley na saray tila to. (Apo. 12:9) Agtayo labay ya nibalang itayo na Diablo. Kanian amtaen tayoy ebat ed sarayan taloran tepet: Panon ya ibabalang nen Satanas iray totoo? Akin et mantitila iray totoo? Pian agnaderal so relasyon tayod si Jehova, ya singa agawad si Adan tan Eva, panon tayon nipanengneng ya naynay tayon “mansasalita na katuaan”?​—Basaen so Salmo 15:1, 2.

5. Panon ya ibabalang nen Satanas iray totoo natan?

⁵ Amta nen apostol Pablo ya posiblin “ag-itayo naanamot nen Satanas, ta amta tayo iray intension to.” (2 Cor. 2:11; paimanod leksab) Amta tayon say interon mundo​—kaiba lay palson relihyon, kurakot iran politiko, tan masaol ya negosyo​—et kontrolado na Diablo. (1 Juan 5:19) Agtayo la sirin pankelawan ya sarag nen Satanas tan saray demonyo to ya impluensyaan iray totoon walaan na pakayari ya ‘mansalita na katilaan.’ (1 Tim. 4:1, 2) Singa bilang, wala ray negosyante ya mangipro-promote na makaderal iran produkto tan mantitila ira pian napanisia tan napankuartaan da ray totoo.

6, 7. (a) Akin et mas ambelat so eebatan na saray matitilan lider na relihyon? (b) Anto ran katilaan so ibabangat na saray lider na relihyon?

⁶ Mas ambelat so eebatan na matitilan lider na relihyon lapud ipepeligro day bilay na totoo ya manisia ed katilaan ya ibabangat da. No panisiaan na sakey ya too so palson bangat insan to gawaen iray bengatlan kabusol na Dios, napepeligro so ilalo ton manbilay ya andi-anggaan. (Os. 4:9) Diad panaon nen Jesus, amta ton papalikdoen na saray lider na relihyon iray totoo. Kanian arap-arapan ton imbagad sikara: “Pakaskasi kayo la, sikayo ran eskriba tan Fariseo a mansimpisimpitan! ta babaliwen yoy dayat tan dalin pian kombertien yo so sakey a too, balet sano sikatoy magmaliw lan ontan, sikatoy gagawaen yon mas makanepegan ed Gehenna [andi-anggaan a kadederal] nen say sikayo.” (Mat. 23:15; paimanod leksab) Ambelat iray salitan inusar nen Jesus nen kinondena to iratan ya palson lider na relihyon. Talagan ‘nanlapu irad ama ran Diablo, a managpatey.’​—Juan 8:44.

⁷ Amayamay so lider na relihyon natan, balanglan tatawagen ya pastor, pari, rabbi, swami, odino arum nin titulo. Singa saray kapara da nen inmunan-siglo, sikaray “manesebel ed katuaan” ya manlalapud Salita na Dios tan say  “katuaan na Dios et insalat da ed katilaan.” (Roma 1:18, 25) Ibabangat da iray katilaan ya singa say “no aligtas ka la, ligtas ka la,” ag-ipatey na kamarerwa, reinkarnasyon, tan say makulangkulang ya ideya ya aawaten na Dios iray homoseksual ya kagagawa tan say pankasal na parehon laki o parehon bii.

8. Anton katilaan so talaranan tayon iyabawag na saray politiko diad arapen, balet antoy nepeg ya reaksion tayo?

⁸ Mantitila iray politiko pian ibalang iray totoo. Sakey ed sankabalegan iran tila ya narengel tayo ni labat et no iyabawag dan wala lay “kareenan tan kaligenan!” Balet “tampol ya onsabid sikara so biglan kadederal.” Agtayo nepeg a panisiaan iratan ya lider na politika. Katilaan labat itan, ta diad tua et napepeligro la iyan sistema na mundo! Tan “kabkabat [tayo] a say agew nen Jehova et onsabin singa matakew ed labi.”​—1 Tes. 5:1-4.

9, 10. (a) Akin ya mantitila iray totoo, tan antoy resulta? (b) Antoy agtayo nepeg ya lilingwanan nipaakar ed si Jehova?

⁹ No walay balon naimbento tan sinmikat, dakel so pawalaen dad satan. Ontan so agawa ed tila. Nagmaliw lan normal ed totoo so pangikayat na tila, tan aliwan saray maimpluensyan totoo labat so mamapalikdo ed arum. Singa nabasa ed artikulon “Why We Lie” nen Y. Bhattacharjee, “say panagtila et ipapasen ya linmamot lan kagagawa na too.” Maslak et mantitila iray totoo pian protektaay sarili da, odino pian ondakep so reputasyon da. Mantitila ira pian sakbongan iray lingo tan kasalanan da odino pian nakuartaan tan onasenso ira. Singa ibabaga na artikulo, wala ray totoo ya “mainomay day mantila, baleg man o melag, diad agda kabat, diad katrabaho da, kakaaro ra, tan ed inaro dad bilay.”

¹⁰ Antoy resulta na sarayan panagtila? Naaandi so tiwala tan nadederal so maong ya relasyon. Singa bilang, isipen pa no panon kasakit no naamtaan na matoor ya asawan laki ya say asawa to et walay karelasyon ton arum, insan mantila pian iyamot so imoral ya gagawaen to. Nonoten pa no mamaltratoen na asawan laki so asawa to tan ananak to no wala rad abung, balet ta mankunkunwari ya sikatoy maong ya ulo na pamilya no walay makakanengneng. Tua, naloko day arum, balet agdan balot naloko si Jehova ta “amin a bengatla et mapatpatnag tan sankanengneng” to.​—Heb. 4:13.

11. Anton leksion so naaralan tayo ed mauges ya ginawa nen Ananias tan Safira? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

¹¹ Bilang alimbawa, ibabaga na Biblia no panon ya ‘pinasebeg nen Satanas’ so sanasawan Kristiano nen inmunan siglo pian mantila ed Dios. Implano nen Ananias tan Safira ya palikdoen iray apostol. Inlako ray pigaran kaykayarian da balet agda inter ed saray apostol so amin ya nanlakoan da. Labay dan papawayen ya balbaleg so indonasyon da pian nanengneng na kongregasyon ya maomaong tan maiter ira. Balet amta nen Jehova ya mantitila ra, kanian dinusa to ra.​—Gawa 5:1-10.

12. Antoy nagawa ed saray agmagbabawin matitila, tan akin?

¹² Panon ya ipapasen nen Jehova iray matila? Si Satanas, tan amin ya agmagbabawin matila ya mangaalig ed sikato, et naderal diad “dayat na apoy.” (Apo. 20:10; 21:8; Sal. 5:6) Akin? Lapud ipapasen nen Jehova irayan matila ya singa met ed “saramay makapadimla so kagagawa ra ed pakanengneng na Dios.”​—Apo. 22:15, paimanod leksab.

13. Antoy amta tayo nipaakar ed si Jehova, tan antoy epekto na satan ed sikatayo?

¹³ Amta tayon si Jehova et “aliwan singa sakey a too a makapantila.” Diad tua, “imposiblin mantila so Dios.” (Num. 23:19; Heb.  6:18) “Kabusol nen Jehova . . . [so] matilan dila.” (Pro. 6:16, 17) Pian napaliket so Dios, importante ya lanang tayon ibaga no antoy tua. Kanian “[agtayo] mantitilaan.”​—Col. 3:9.

14. (a) Antoy pidumaan tayo ed saray membro na palson relihyon? (b) Ipaliwawa so prinsipyo ya walad Lucas 6:45.

¹⁴ Antoy sakey ya pidumaan na saray tuan Kristiano ed saray membro na palson relihyon? ‘Mansasalita tayoy tua.’ (Basaen so Zacarias 8:16, 17.) Impaliwawa nen Pablo: “Irerekomenda mi sarili mi bilang ministro na Dios, . . . diad matuan panagsalita.” (2 Cor. 6:4, 7) Oniay imbaga nen Jesus nipaakar ed too: “No antoy walad puso, satan so ibabalikas na sangi to.” (Luc. 6:45) Say kabaliksan na saya, no talagan matua so sakey ya too, lanang ya tua so ompaway ed sangi to. Naynay ton ibagay tua ed saray katrabaho, kakaaro, inar-aro to, tan anggan diad saray agto kabat. Amtaen tayo iray pigaran alimbawa no panon tayoy magmaliw ya matua ed amin a bengatla.

15. (a) Akin ya makapuy no doble so panagbilay na sakey? (b) Antoy makatulong ed saray kabataan pian nalabanan so mauges ya kaulop? (Nengnengen so paimanod leksab.)

¹⁵ Kasin sakey kan kabataan tan labay mon awaten ka na arum met ya kabataan? Seguradon agmo labay ya aligen so arum ya doble so panagbilay da. Ipapanengneng dan makalakal ira no kaiba day pamilya da tan saray agagi, balet duma la so ugali da no kaiba da ray kabataan ya aliwan Tasi tan diad social media. Nayarin aliwliwa so panagsalita da, aliwan masimpit so panangawes da, ondedengel irad kuestionablen musika, alabas so kakainum day alak odino mandru-druga, pasekreto iran midi-date, tan arum ni ran aliwliwan kagagawa. Titilaan day atateng da, kaagian da, tan si Jehova. (Sal. 26:4, 5) Amta nen Jehova no sikatoy ‘papagalangan tayo labat panamegley na bibil, balet arawrawi ed sikato so kapusoan tayo.’ (Mar. 7:6) Maabig sirin no unoren tayo iyan simbawa: “Komon ta ag-ibegan na pusom iray makasalanan, noagta takotan moy Jehova diad amin a panaon.”​—Pro. 23:17. *

16. Panon kan magmaliw ya matua no man-apply ka parad sakey ya espisyal a pribilehyo na panaglingkor?

¹⁶ Ompan labay moy manlingkor bilang  regular payunir odino onloob ed arum nin klase na special full-time a panaglingkor, singa diad Bethel. No man-apply ka, importante ya talagan tua iray ebat mo ed amin ya tepet nipaakar ed kondisyon na laman mo, pipilien mon panagligliwaan, tan say moralidad mo. (Heb. 13:18) Panon to no dati et walay bengatlan agawaan mo ya marutak ed pakanengneng nen Jehova odino kuestionablin kondukta ya agmo ni impatua ed saray elder? Kerew moy tulong da pian makapanlingkor ka ya walaan na malinis a konsiensia.​—Roma 9:1; Gal. 6:1.

17. Antoy kaukolan tayon gawaen no tepetan itayo na saray autoridad nipaakar ed saray agagi tayo?

¹⁷ Balet antoy nepeg mon gawaen no imbawal so kimey tayo ed lugar yo tan inaresto ka na saray autoridad tan tinepetan da ka nipaakar ed saray agagi? Kasin ibagam ed sikara so amin ya antam? Antoy ginawa nen Jesus nen sikatoy tinepetan na gobernador na Roma? Amta nen Jesus so prinsipyo na Biblia ya walay “panaon na ag-iyesel tan panaon na pansalita,” kanian walay panaon ya sikatoy agbalot nansalita! (Ecl. 3:1, 7; Mat. 27:11-14) Diad ontan ya situasyon, kaukolan tayoy magmaliw ya mataktika tan maalwar, pian agtayo nipeligro iray agagi tayo.​—Pro. 10:19; 11:12.

18. Antoy nepeg tayon gawaen no tepetan itayo na saray elder nipaakar ed agagi tayo?

¹⁸ Panon to no walay agi ed kongregasyon ya akagawa na seryoson kasalanan tan walay antam ed satan? Responsabilidad na saray elder ya pansiansiaen a malinis ed moral so kongregasyon, kanian nayarin tepetan da ka no antoy antam nipaakar ed agawa. Antoy gawaen mo, lalo la no maapit a kaarom odino kapamilyam so nalalanor? “Samay napanmatalkan a testigo et ibaga to so katuaan.” (Pro. 12:17; 21:28) Kanian responsabilidad mon ibaga ed saray elder no anton talagay tua, ya anggapon balot so iyaamot mo. Kanepegan dan naamtaan so tua, diad ontan et natulongan da ed sankaabigan ya paraan so akagaway kasalanan pian nipawil toy relasyon tod si Jehova.​—Sant. 5:14, 15.

19. Antoy aralen tayo ed ontumbok ya artikulo?

¹⁹ Oniay impikasi na salmistan David ed si Jehova: “Panliliketan moy katuaan a walad puso.” (Sal. 51:6) Amta nen David ya say importante et no antoy walad puso tayo. Diad interon bilay na saray tuan Kristiano, kaukolan ya naynay iran ‘mansalita na tua ed balang sakey.’ Say sakey nin paraan ya nipanengneng tayon duma itayo ran lingkor na Dios et no ibabangat tayoy katuaan ed arum diad ministeryo tayo. Atan so aralen tayo ed ontumbok ya artikulo.