ISTORYAY BILAY
‘Ginawa nen Jehova ya Maptek Iray Basbas Ko’
WALAY sakey ya kabataan ya brother ya tinepetan to ak, “Antoy paborito yon teksto?” Inebatan kon tampol, kuan ko, “Proverbio 3, bersikulo 5 tan 6. Say nabasa ditan et: ‘Manmatalek ka ed si Jehova diad interon pusom, tan agka mandedepende ed dilin pakatalos mo. Diad amin a dalan mo et sikatoy nonoten mo, tan gawaen ton maptek iray basbas mo.’” Talagan ginawa nen Jehova ya maptek iray basbas ko. Amta yo no akin et ontay nibagak?
TINULONGAN AK NA ATATENG KO YA NAROMOG SO DUGAN DALAN
Nen 1920’s, antis ya nankasal iray atateng ko, naamtaan da lay katuaan. Inyanak ak nen 1939. Taga kami ed England. Nen ugaw ak ni, mimila ak ed saray atateng ko diad saray aral tan nampa-enroll ak ed Teokratikon Eskuelaan Parad Ministeryo. Agko nalingwanan may inmunan partek. Tinmuon ak ed kahon pian agak nasaniban na podyum. Anem taon ak ni labat ed saman kanian mannerbiyos ak ta puro adulto so nanenengneng kod audience.
Pian naaralan koy manpulong, angi-type si tatay ko na simplin presentasyon ya awi-awit kod ministeryo. Nanonotan ko, waloy taon ko nen asalik ya bukbukor ko labat so tinmoktok ed abung. Malikeliket ak nen binasa na unabung may card ya awit ko, insan naopresian koy libron “Let God Be True”! Batik ak ya tampol ed si tatay ko tan inistoryak so agawa. Malikeliket ak kada no manpulong tan miaral ak, tan akatulong iratan pian gawaen kon goal so manpayunir.
Nen inyalaan ak nen tatay ko na subscription na Panag-bantayan, mas lalon naar-arok so katuaan. Tatalaranan koy isabi na kada isyu na magasin, tan babasaen kon tampol. Lalon binmiskeg so talek kod si Jehova kanian indedikak so bilay kod sikato.
Nen 1950, inmatendi so pamilya mi ed asemblea ya Theocracy’s Increase diad New York. Diad agew na Huebes, Agosto 3, say tema et “Missionary Day.” Diad saman ya agew, si Brother Carey Barber, ya nagmaliw ya membro na Mananguley ya Ulop, so nampaliwawa parad bautismo. Diad sampot na paliwawa to, tinepetan to kami ran kandidato
parad bautismo na duaran tepet. Inmalagey ak tan say ebat ko et “On!” Diad saman et 11 años ak ni labat, balet natatalosan ko la ya importante iman ya desisyon ko. Antakot ak ed danum, ta agko amtay onlangoy. Inibaan ak na pangamaen ko diad baptismal pool, tan imbaga da ya anggapoy nepeg kon pampagaan. Tua met ta aganggano da ak ya impalseb. Walay brother ya nambemben ed siak, insan say sakey et sikatoy angipalseb, tan walay angagwat ed siak. Manlapu nen nampabautismo ak, tuloytuloy ya ginawa nen Jehova ya maptek iray basbas ko.NANMATALEK AK ED SI JEHOVA
Ka-graduate kod haiskul, labay ko lay manpayunir. Balet akombinse ak na saray mamaestrok ya mankolehyo ak ni, kanian nanaral ak ed unibersidad. Balet naisip ko lanlamang ya agak makapansiansia ed katuaan no ituloy koy panko-kolehyok. Kanian nandesisyon ak ya itundak la. Nampikasi ak ed si Jehova, insan sinulatan ko ray maestrok pian nipaliwawak no akin ya sumpalen ko labat iman ya taon. Nanmatalek ak ed si Jehova tan nampayunir ak ya tampol.
Ginmapo ak ya nampayunir nen Hulyo 1957 diad baley na Wellingborough. Nantepet ak ed Bethel diad London no walay nirekomenda dan eksperiensyadon payunir ya brother ya naibaan kod teritorya to. Inrekomenda day Brother Bert Vaisey. Makulikuli ran manpulong tan disiplinado ira kanian dakel so naaralan kod sikara. Walora kami labat ed kongregasyon—siak, si Brother Vaisey, tan anemiran maedad lan sister. Mas binmiskeg so talek kod si Jehova ta duara kami labat ya mangiparaan na saray parte ed aral. Tan lapud pigpigara kamin mankokomento, mas dakel so pankanawnawak ya nibalikas koy pananisiak.
Apriso ak ya agano ta agko labay so mansundalo. Kayari na satan, akabat koy Barbara, sakey ya espisyal payunir. Nankasal kami nen 1959, tan akaparaan kamin manlingkor anggan iner so pangibakian dad sikami. Say unonan asainmin mi et diad Lancashire, England. Insan nen Enero 1961, naimbitaan ak ya manaral ed sakey bulan a kurso na Kingdom Ministry School diad Bethel ed London. Abigla ak ta antis ya nasumpal so klase et impaamta rad siak ya iyasain da ak ya magmaliw a manangasikaso na sirkito. Duay simba ak ya impasal na eksperiensyadon manangasikaso na sirkito diad syudad na Birmingham, tan kaibak lay Barbara ed saman. Insan kami la linma ed asainmin mi diad Lancashire tan Cheshire.
AGKAMI ALINGOLINGO ED IMPANMATALEK MID SI JEHOVA
Legan kamin akabakasyon nen Agosto 1962, akaawat kami na sulat manlapud Bethel. Walay kaiba ton application form parad Gilead School! Nampikasi kami nen Barbara, inebatan mi may form, insan mi impawit a tampol ed Bethel. Kalabas na limay
bulan, binmiahe kami paarap ed Brooklyn, New York pian atendian so koma-38 ya klase na Gilead. Insan mi inggapo so samploran bulan ya kurso na panagaral na Biblia.Aliwa labat ya Biblia so inaral mi diad Gilead. Dakel met so naaralan mid organisasyon tayo tan saray agagi tayo ed interon mundo. Say edad ko ni labat ed saman et 24, tan 23 ni labat nen Barbara. Kanian dakel so naaralan mid saray kaklase mi. Iyaasain da kami met ed nanduruman trabaho diad Bethel. Tan baleg ya pribilehyo ya akatrabahok si Brother Fred Rusk, sakey ed saray instruktor mi. Agko nalingwanan imay imbaga dad siak ya no manbilin ak, kaukolan ya lanang kon ibase ed Biblia. Diad klase mi, wala ray manpapaliwawan eksperiensyadon brother ya singa si Brother Nathan Knorr, Frederick Franz, tan Karl Klein. Tan akaaral kamin maong ed inkamapaabeba nen Brother Alexander Macmillan. Nen nampaliwawa irad klase mi, inistorya da no panon ya tinulongan nen Jehova iray lingkor to diad samay panaon na subok manlapud 1914 anggad 1919.
NANDURUMAN ASAINMIN
Nen magano lan nasumpal so panaaral mi, imbaga nen Brother Knorr ya diad Africa so asainmin mi, diad bansan Burundi. Batik kamin tampol ed library na Bethel pian nengnengen ed Yearbook no pigaray publisher diad Burundi. Mankelaw kami ta anggapod listaan so Burundi. Agi! Anggapo ni manayay Tasi ed laen mi tan agkami pamilyar ed Africa! Aburido kamin maong pero nampikasi kami, kanian dinmeen so nonot mi.
Kasabi mid Burundi, duman amin—say klima, kultura, tan lenguahe! Kaukolan mi manaral na French. Nairapan kamin mananap na panayaman mi. Pero kayari duay agew manlapud insabi mi, pinasyar kami nen Harry Arnott, ya sakey ed saray kaklase mid Gilead. Nila to kamin agano antis ya ompawil ed Zambia. Inibaan to kamin mananap na apartment. Akalmo kami tan atan so nagmaliw ya unonan missionary home. Pero ag-abayag, kinontra kami na saray opisyal na gobierno, ta anggapoy amta ran balot ed saray Tasi. Nen nai-enjoy mi lay asainmin mi,
binagaan kami na gobierno ya agkami la nayarin mansiansia ed Burundi ta anggapoy work permit mi. Kanian apilitan kamin onalis ed Uganda.Aburido kami ta linma kamid Uganda ya anggapoy visa mi. Pero nanmatalek kamid si Jehova. Walay brother ya Canadian ya manlilingkor ed Uganda. Inibaan to kamin mitongtong ed immigration officer tan impaliwawa tod sikaray situasyon mi. Inikdan da kami pigaran bulan ya ilakad so papeles mi pian makapanayam kamid Uganda. Prueba iman ya tutulongan to kami nen Jehova.
Say situasyon ed Uganda et duma ed Burundi. Wala la ray Tasi ed Uganda, pero 28 labat ira. Dakel so makasalitay English, pero naisip mi ya mas marakep no aralen mi lenguahe ra pian mas natulongan mi ray interesado. Ginmapo kamin nampulong ed syudad na Kampala. Say salita da ditan et Luganda, kanian atan so inaral mi. Abayag antis min akabisado, pero abawbawi so pigaran taon ya impanaral mi ta nagmaliw kamin epektibo ed panagpulong. Mas atalosan mi no anto ray kaukolan ya paaligwasen na saray iyaaralan mi. Alikna na saray iyaaralan mi ya iyaansakit mi ra, kanian ibabaga dad sikami iray problema ra tan no antoy nalilikna ra ed saray nanaaralan da.
SARAY LUGAR YA NAKAR MI
Malikeliket kami kada no natutulongan mi ray totoo ya naamtaan day katuaan. Tan lalon mas alikna mi liket nen inyasain da ak bilang ombiabiahen manangasikaso ed interon bansa. Imbaki kami na Kenya branch ed nanduruman lugar pian naamtaan no iner mas kaukolan iray espisyal payunir. Aminpiga min asali ya pinatuloy kami na saray totoo, anggano first time dan nakabat iray Tasi. Inawat da kami tan pinakan da kami ni ingen.
Mas arawi ray sinmublay ya nakar ko. Manlapu ed Kampala, linmugan ak ed tren paarap ed pier na Kenya diad Mombasa. Duay agew iman ya biahe. Insan linmugan ak ed barko paarap ed isla na Seychelles, diad Indian Ocean. Manlapud 1965 anggad 1972, kaibak lay Barbara no onla ak ed Seychelles. Amay duaran publisher ditan et nagmaliw ya grupo, anggad inmaligwas tan nagmaliw ya kongregasyon. Asalik met ya binisita ray agagi ed Eritrea, Ethiopia, tan Sudan.
Anguma-uman so situasyon ed Uganda nen militar la so mangokontrol ed gobierno. Mair-irap iman ya panaon! Apaneknekan mi balet ya maong so resulta no unoren tayoy bilin na Biblia ya “iter yod Cesar iray bengatlan kien na Cesar.” (Mar. 12:17) Aminsan, ingganggan na gobierno ya manparehistro so amin ya residenten dayo diad sankaasinggeran ya istasyon na pulis. Inmunor kamin tampol. Kayari pigaran agew, nen wala ak ed Kampala kaibak so sakey nin misionero, inasinggeran kami na saray pulis. Ataktakot kami! Espiya kami kuno! Inawit da kami ed presinto. Imbaga mi ya namparehistro kami la, balet agda kami panisiaan. Insan da kami inawit ed istasyon na pulis ya namparehistroan mi. Akaengas kami nen abirbir to kami may desk officer ta wadman nen namparehistro kami. Kanian imbaga tod samay pulis ya manbabantay ed sikami ya ibulos to kami la!
Aminpiga min asali ya pinatunda da kamid checkpoint, tan no maminsan et abuek iray sundalon manbabantay. No onman so nagawa, manpikasi kamin tampol tan makainawa kami no palabasen da kami la. Makapaermen ta nen 1973, pinaekal so amin ya dayon misionero ed Uganda lapud pananebel.
Diad Côte d’Ivoire, West Africa so balon asainmin mi. Kaukolan mi la lamet so man-adjust ed balon kultura. French la lamet so salita mi, tan kaukolan mi so mibagay ed arum ya misionero ya nanlapud nanduruman bansa. Balet anengneng mi lamet so bendisyon nen Aman Jehova, ta dakel ya mapaabeban totoo so angawat na maong a balita. Lapud nanmatalek kamid sikato, ginawa ton maptek iray basbas mi.
Pero abigla kami nen a-diagnose ya walay cancer nen Barbara. Aminpiga kamin pinmawil ed England pian diman manpatambal. Nen 1983, talagan agmi la sarag so manlingkor ed Africa. Maer-ermen kamin dua!
SARAY PANANGUMAN ED BILAY KO
Say sinmublay ya asainmin mi et diad Bethel ed London. Linmoor so cancer nen Barbara anggad inatey. Agak pinaulyanan na pamilyan Bethel. Walay sanasawan Bethelite ya tinmulong ed siak pian maka- pan-adjust ak tan agnaandi so talek kod si Jehova. Anggad akabat koy Ann. Commuter Bethelite si Ann tan datin espisyal payunir. Inar-aro toy Jehova tan maespiritual ya bii. Nankasal kami nen 1989, tan manlapu lad saman et saniba kamin nanlingkor ed Bethel diad London.
Manlapud 1995 anggad 2018, apribilehyoan ak ya manlingkor bilang world headquarters representative (say datin tawag et zone overseer). Ngalngali 60 bansa so abisitak. Diad kada nilak ya bansa, anengneng ko ya antokaman so situasyon na saray lingkor nen Jehova, asikasoen to ran asikasoen.
Nen 2017, imbaki da ak ya ombisita ed Africa. Malikeliket ak ta akaibak si Ann ed Burundi, tan pambiliban mi inyaligwas na kimey ditan! Samay karsada ya datin pampupulongan ko nen 1964 so kawalaan na balibalin Bethel tan wala lay masulok ya 15,500 ya publisher ditan.
Malikeliket ak nen anengneng koy listaan na saray bansan bisitaen ko nen 2018, ta wadman so bansan Côte d’Ivoire! Kasabi mid syudad na Abidjan, makakaakis ak ta dakdakel so anonotan ko. Nen wala kamid Bethel, naimanok ya say apelyido na Bethelite ya kaabay na kuarto mi et Sossou. Anonotan ko ya sikato may city overseer nen manlilingkor ak diad Abidjan. Pero andi manaya, amay anak to la!
Tinoor nen Jehova so sipan to. Diad dakel ya subok ya dinalan ko, naaralan ko ya no manmatalek tayod si Jehova, gawaen ton maptek iray basbas tayo. Itultuloy tayo labat so manakar ed sayan dalan ya onliliwawa lan onliliwawa ya anggad makasabi tayod balon mundo.—Pro. 4:18.