ISTORYAY BILAY
“Lanang Kon Kaiba si Jehova”
DAKEL so nayarin mamaermen ed sikatayo, singa say pakaandi na inad-aro ed bilay, iyakar ed lugar ya anggapoy kabat mo, tan no bukbukor mo. Dinalan ko iratan ya amin. Pero no pawilen ko iratan ya agawad bilay ko, nibagak ya lanang kon kaiba si Jehova. Istoryaen kod sikayo no akin ya ontay nibagak.
BALIBALIN ALIMBAWA IRAY ATATENG KO
Debotadon Katoliko si tatay tan nanay ko. Pero nen naamtaan dad Biblia ya say ngaran na Dios et Jehova, nagmaliw iran maseseg ya Tasi nen Jehova. Marunong ya karpentero si Tatay tan mahilig iran man-ukit na imahen nen Jesus. Pero nen nan-Tasi ra, inusar da man ya abilidad da pian gawaen ya Kingdom Hall may first floor na abung mi. Atan so sankaunaan ya Kingdom Hall ed San Juan del Monte diad Manila, say capital city na Pilipinas.
Inyanak ak nen 1952. Imbangat ed siak nen tatay tan nanay ko so nipaakar ed si Jehova, ya singa ginawa dad apatiran kuyak tan taloran atsik. Nen onkakalakal ak la, pinaseseg ak nen tatay ko ya manbasa na sakey ya kapitulo na Biblia kada agew. Tan dakel ya publikasyon tayo so inusar da pian lalok ya nakabat si Jehova. Wala ray pankanawnawa ya nakakaiba mi iray ombiabiahen manangasikaso tan saray brother ya imbaki na branch ta manpupundo rad abung mi. Malikeliket kami tan napapaseseg kami bilang pamilya ta dakel so balibalin eksperiensya da ya iistoryaen dad sikami. Akatulong itan ya maong pian iyuna mid bilay mi so panagpulong a kimey.
Dakdakel so naaralan kod si nanay tan tatay ko. Matottoor ira ed si Jehova. Kayari na impatey nen Nanay lapud sakit, nampayunir kami nen Tatay nen 1971. Pero makapaermen ta nen 1973, nen 20 so taon ko, nampainawa met lay Tatay. Onman manayay liknaan na naandiay atateng. Ansakisakit tan pakaliknak et bukbukor ko. Pero lapud amtak so ibabaga na Biblia ya walay “segurado tan malet” ya ilalo tayo, atan so tinmulong ed siak pian mansiansian positibo tan agnadaeg na graben ermen, tan pian mansiansia ak ya maapit ed si Jehova. (Heb. 6:19) Ag-abayag kayari na impatey nen Tatay, akaawat ak na asainmin ya manlingkor bilang espisyal payunir diad arawrawin isla na Coron, diad probinsya na Palawan.
ASARAG KOY MAIR-IRAP YA TERITORYA ANGGANO BUKBUKOR KO
Baente-uno so taon ko nen akasabi ak ed Coron. Binmaleg ak ed syudad kanian agko inilaloan ya onman manayay bilay ed probinsya. Ngalngali anggapoy suplay na danum tan kuryente, tan matalag
met so luluganan. Wala ray pigaran agagi diman pero siak labat so payunir. Tan no maminsan, bukbukor koy manpulong. Diad unonan bulan ko, nailiw ko lan maong so pamilyak tan kakaarok, kanian wala ray labi ya akanengneng ak labat ed saray bitewen tan onaakis ak. Labay ko lay ontunda ed asainmin ko tan onsempet ed sikami.Legan na saratan ya panaon, ibabagak ed si Jehova so amin ya iisipen ko tan naliliknak. Mannononot ak na saray makapaseseg ya abasak ed Biblia tan diad saray publikasyon tayo. Say lanang kon nanonotan et amay walad Salmo 19:14. Atalosan ko ya pian magmaliw ya ‘Batok tan Mananondon ko’ si Jehova, dapat say sankanonot ko et amay makapaliket ed sikato, singa saray gagawaen to tan saray balibalin ugali to. Baleg met ya akatulong ed siak may artikulod Watchtower ya “You Are Never Alone.” a Aminpigapigak ’tan ya binasa. Kanian anggano bukbukor ko, amtak ya wadtan ya lanang si Jehova, tan sasamboten ko ’tan ya pankanawnawa pian manpikasi ed sikato, manaral na Salita to, tan mandalepdep.
Ag-abayag, aturo ak bilang elder diad Coron. Lapud bukbukor kon elder diman, siak so sinimban mangikokondukta na Teokratikon Eskuelaan Parad Ministeryo, Pantitipon Parad Panagserbi, Panag-aral na Kongregasyon ed Libro, tan Panag-aral na Panag-bantayan. Sinimba met ya siak so akanbetang na paliwawa ed publiko. Lapud dakdakel so gagawaen ko, agko la naarap so manermen!
Na-enjoy koy ministeryok ed Coron. Wala ray inyaralan ko ya inmaligwas tan nampabautismo ra. Pero aliwa met ya lanang ya mainomay so situasyon. Singa bilang, pian makasabi ak ed teritorya, kaukolan ko ni manakar na kapalduan agew, tan agko amta no iner so tuloyan ko kasabik diman. Wala ray teritorya na kongregasyon mi ya angkekelag ya isla. Pian makasabid saratan ya isla, kaukolan koy onlugan ed motorboat anggano madaluyon. Tan agko amtay onlangoy! Diad sarayan mair-irap ya situasyon, agak pinaulyanan nen Jehova. Atalosan ko lanlamang ya imparaan ak manaya nen Jehova parad mas baleg ya asainmin ya imatalek tod siak.
DIAD PAPUA NEW GUINEA
Nen 1978, niyasain ak ed Papua New Guinea, sakey ya bansa ya walad bandad tagey na Australia. Mapalandey iyan bansa tan singa Spain so kabaleg to. Mankelaw ak ta anggano taloran milyon labat so populasyon diman, masulok balet ya 800 so lenguahe. Maong labat ta say maslak ya sasalitaen na totoo et Melanesian Pidgin, ya kabkabat ed tawag ya Tok Pisin.
Niyasain ak ya agano ed sakey ya English congregation ed Port Moresby, say capital city na Papua New Guinea. Insan ak inmalis ed kongregasyon ya mansasalitay Tok Pisin. Inmatendi ak ed sakey ya klase pian aralen itan ya lenguahe. Amin ya nanaaralan kod klase et uusaren kod panagpulong. Baleg ya akatulong itan pian maples kon naaralan iyan lenguahe. Ag-abayag, akapampaliwawa ak la ed lenguahen Tok Pisin. Agak makapanisia ta anggapo ni sakey taon manlapud insabik ed Papua New Guinea, niyasain ak la bilang circuit overseer ed saray kongregasyon ya mansasalitay Tok Pisin diad maawaawang iran probinsya.
Nanaarawian iray kongregasyon kanian kaukolan koy mangorganisa na pigapigaran circuit assembly, tan mabetbet ak met ya ombiabiahe.
Diad gapo, pakaliknak lamet et bukbukor ko ta agko kabisado iyan bansa, pati say lenguahe tan kultura da. Lapud kapalandeyan tan anggapoy nadalanan na saray luluganan, kaukolan koy onlugan ed eroplano pian nabisitak so kada kongregasyon. Kanian sinimba ak lawari ya mani-eroplano. No maminsan, bukbukor koy akalugan ed sakey ya datdaan tan melmelag ya eroplano. No makapanerbiyos so onlugan ed motorboat, makapanerbiyos met so onlugan ed ontan ya eroplano!Pigpigara labat diman so walaay telepono kanian mangipapawit ak lay sulat ed saray kongregasyon. Maslak et makauna ak nin makasabi nen samay sulat ko. Kanian kaukolan ko ni mantepet ed saray tagad man no wala ray kabat dan Tasi tan no iner so abung da. Pero no naromog ko la ray agagi, sankaliknak so ampetapetang ya panangaro da kanian sulit so impananap kod sikara. Aminpigak ya alikna so tulong nen Jehova. Lapud satan et lalo ak ya inmapit ed sikato.
Nen binisitak iray agagi ed isla na Bougainville, diad unonan impiaral ko diman et walay sanasawan inmasingger ed siak tan manim-imis ira. Kuan da, “Natandaan yo kami ni?” Sikara manaya may sanasawan apulongan ko nen kakkasabik ed Port Moresby. Siak so angigapo na panangiyaral na Biblia ed sikara insan ko ra inyendorso ed sakey ya brother ya tagad man. Natan et bautismado la ran dua! Sakey labat iya ed dakdakel ya bendisyon ya naawat ko diad samay taloy taon ya impanlingkor kod Papua New Guinea.
SAY IMPANLINGKOR MI BILANG PAMILYA
Nen wala ak nid Coron, akabat koy sakey ya maganggana tan masakripisyon sister, si Adel. Regular payunir si Adel anggano bukor toy mamapabaleg ed duaran melag nin ananak to ya si Samuel tan Shirley, tan sikato met so mangaasikaso ed maedad lan nanay to. Nen Mayo 1981, pinmawil ak ed Pilipinas pian pakasalan si Adel. Kayari na kasal mi, intuloy mi pampapayunir mi tan saniba min inasikaso so pamilya mi.
Anggano pamilyado ak la, aturo ak lamet ya espisyal payunir nen 1983 tan niyasain ak ed Isla na Linapacan diad probinsya na Palawan. Kaibak so interon pamilya mi ya linmad satan ya arawrawin isla, ya anggapon balot so Tasi. Kalabas na manga sakey taon, nampainawa lay nanay nen Adel. Mair-irap man pero asarag mi ta nansiansia kamin busy ed ministeryo. Dakel so inyaralan mi Biblia diad Linapacan tan inmaligwas ira ya anggad labay da lay miaral. Lapud satan et kaukolan mi melag ya Kingdom Hall, kanian sikami lan mismoy angipaalagey. Kalabas na taloy taon manlapud insabi mid Linapacan, malikeliket kami ta 110 so inmatendid Memoryal, tan dakel ed sikara so nampabautismo.
Nen 1986, inyasain da ak ed isla na Culion. Ditan da aawiten iramay totoon akating pian natambal ira. Kalabas na pigaran taon, aturo met la si Adel bilang espisyal payunir. Diad gapo, natatakot kamin pulongan iray totoo ta sankanengneng ya anguma-uman tan amigmig so laman da lapud kating. Pero pinaseguroan kami na saray agagi diman ya atambal la ra man ya totoo kanian melmelag lan maong so tsansa ya naalisan kami. Say arum ed sikara et onaatendi lad aral ya gagawaen ed abung na sakey ya sister. Nen manbayag la, agkami met la natatakot ed sikara. Diad tua, pribilehyo min ibagad sikara Luc. 5:12, 13.
so balibalin ilalo ya nabasad Biblia, lalo la ta say pakalikna na sarayan totoo et anggapo lay pibabali na Dios tan saray totoo ed sikara. Balibalid liknaan kada no walay napulongan min datin akating ya malikeliket no naamtaan to ya diad arapen et magmaliw lan perpekto so laman to.—Pian makapan-adjust iray ananak mi, angimbita kami na duaran kabataan ya sister ya tagad Coron pian walay nakakkaiba da. Na-enjoy nen Samuel, Shirley, tan sarayan duaran sister so ministeryo da. Wala ray ugugaw ya iyaaralan da. Sikami balet nen Adel so mangiyaaral ed atateng na saraman ya ugugaw. Sinmabi ingen ed punto ya 11 ya pamilya so iyaaralan mi na Biblia! Insan dinmakel lan dinmakel so iyaaralan mi tan inmaligwas ira kanian akabuo kami na kongregasyon!
Siak labat so elder ed Culion diad saman. Kanian kinerew na branch office ya siak so mangikondukta na sinimban aral kaibay waloran agagi diman. Tan siak met so mangikokonduktay aral kaibay siameran agagi ya manaayam ed baryo na Marily. Manga taloy oras itan ya biahien panamegley na baloto. Kayari aral, sikamin pamilya et manakar na pigaran oras ed kapalandeyan pian mangiyaral na Biblia diad baryo na Halsey.
Sinmabi panaon, dakel lan totoo so angawat na katuaan diad Marily tan Halsey kanian angipaalagey kami na Kingdom Hall ed saratan ya baryo. Matuttulong iray agagi ed Linapacan, pati saray interesado. Angiter ira na saray materyales tan sikara met so maslak ya nankimey pian nipaalagey iraman ya Kingdom Hall. Amay Kingdom Hall ed Marily et nakarga toy 200 ya too tan nayarin i-adjust pian onawang, kanian ditan la gagawaen iray assembly.
MAKAPAERMEN IRAY AGAWA PERO PINMAWIL LANLAMANG SO LIKET KO
Nen 1993, lapud baleg la ray ananak mi, niyasain kami nen Adel ya manlingkor ed sirkito dia lanlamang ed Pilipinas. Insan nen 2000, inimbitaan ak na branch ya onatendi ed Ministerial Training School ta labay da ak ya ipasal bilang instruktor ed satan ya eskuelaan. Diad unaan, pakaliknak et agko sarag tan agak makanepegan. Pero maong labat ta wadtan si Adel ya lanang ya mamapaseseg ed siak. Lanang ton ipapanonot ed siak ya tulongan ak nen Jehova pian nagawaan ko yan balon asainmin ko. (Fil. 4:13) Walay talek nen Adel ya mangibagad satan ta sikaton mismo et tinulongan nen Jehova pian nagawaan toy asainmin to anggano wala la ray nalilikna to.
Nen 2006, a-diagnose si Adel ya walay Parkinson’s disease to. Abigbigla kami! Nen imbagak ed si Adel ya ontunda kami lad asainmin mi pian naasikasok, say kuan to, “Iyanapan mo ak na doktor ya natulongan to ak ed sakit ko. Manisia ak ya tulongan to ta nen Jehova pian tuloytuloy ta’n nagawaan yay asainmin ta.” Diad tinmumbok ya anem taon, tuloytuloy ya akapanlingkor si Adel tan agan balot nanreklamo. Nen agla makaakar, manpupulong nin siansia anggano aka-wheelchair la. Tan nen nanairapan lan mansalita, mankokomento nin siansia ed saray aral anggano sakey odino duaran salita labat. Dakdakel ya agagi so manti-text tan mangiiter na card ed si Adel ta naaapresya day panaanos to. Balet nen 2013, nampainawa lay Adel. Masulok ya 30 taon ya akaibak iyan matottoor tan maar-aron asawak. Kanian nen anggapo la, agaylay ermen ko tan pakaliknak et bukbukor ko lamet.
Nen mabilay ni Adel, imbaga tod siak ya agto labay ya makatunda ak ed asainmin ko, kanian intuloy ko labat. Lapud nampokus ak ed panlilingkor ko, baleg ya akatulong itan pian agko la masyadon naliknay ermen. Manlapud 2014 anggad 2017, niyasain ak ya ombisita ed saray kongregasyon ya mansasalitay Tagalog diad saray bansa ya dati et limitado so kimey tayo. Insan ko met binisita iray kongregasyon ya mansasalitay Tagalog diad Taiwan, United States tan Canada. Tan nen 2019, nambangat ak ed School for Kingdom Evangelizers diad India tan Thailand diad lenguahen English. Nanliketan kon maong irayan asainmin ko. Anengneng ko ya no diman ko iyuuna ed bilay ko si Jehova, diman ak mas lalon malikeliket.
APRUEBAAN KON AG-ARAWI SI JEHOVA
Diad kada asainmin ko, naaarok iray agagi ya nakakabat ko, kanian naeermenan ak no taynan ko la ra. Diad saratan ya situasyon, naaralan ko ya ipiya lan amin ed si Jehova tan sikato lay akauley. Aminpigak lan alikna so suporta to. Kanian anggano iner so pangibakian tod siak, mabulos ko ’tan ya awaten. Natan et manlilingkor ak bilang espisyal payunir ed Pilipinas. Malikeliket ak ed kulaan kon kongregasyon natan. Maar-aro tan masuporta ray agagi, pamilya so turing dad siak. Pap-proud ak met ed si Samuel tan Shirley ta aaligen day katooran nen nanay da.—3 Juan 4.
On tua ya nanduruman subok so dinalan ko, kaiba lad ’tan may anengneng koy impanirap tan impatey na inad-arok ya asawa lapud graben sakit. Aminpiga ak met ya nan-adjust kada no manguman so situasyon ko. Pero diad saratan ya amin, apruebaan ko ya ‘ag-arawi si Jehova ed balang sakey ed sikatayo.’ (Gawa 17:27) ‘Aliwan antikey’ so lima to. (Isa. 59:1) Sarasarag ton tulongan tan pabiskegen iray lingkor to anggano wala ni rad nisulinek ya pasen. Misatsalamat ak ta agto ak tinaynan nen Jehova, say Batok. On, lanang kon kaiba si Jehova.
a Nengnengen so The Watchtower ya Setyembre 1, 1972, p. 521-527.