1. Akin et mairap so situasyon nen Jehoas, Uzias, tan Josias?

 IMADYIN mo pa ya sika so apilin man-ari ed saray lingkor na Dios anta uga-ugaw o tinedyer ka ni labat. Kasin nakayam anggano anggapo ni eksperiensyam? Ibabaga na Biblia ya wala ray naging ari ed Juda anta uga-ugaw ni ra. Singa bilang, nan-ari si Jehoas nen 7 so taon to, si Uzias nen 16 so taon to, tan si Josias nen 8 so taon to. Mairap so situasyon da, pero wala ray tinmulong ed sikara pian nagawaan da no antoy duga.

2. Akin et marakep no aralen tayoy alimbawa nen Jehoas, Uzias, tan Josias?

² Aliwa tayon ari o reyna, pero dakel so naaralan tayo ed sayan taloran karakter ed Biblia. Wala ray dugan desisyon da, pero wala met iray ginawa ran aliwa. Nanengneng tayod alimbawa ra no akin ya importante ya pilien tayon maong iray kakaaro tayo, lanang tayon manpaabeba, tan tuloytuloy tayon pabiskegen so relasyon tayod si Jehova.

3. Panon ya akatulong so atagey ya saserdoten si Jehoiada pian duga iray desisyon nen Arin Jehoas?

³ Alig mo iray dugan desisyon nen Jehoas. Duga iray naging desisyon nen Arin Jehoas nen sikatoy ugaw ni. Asakbay ya naulila ed ama si Jehoas kanian say nampabaleg ed sikato et si Jehoiada, say Atagey ya Saserdote. Inturing to ya singa to la anak. Inunor nen Jehoas iray bilin nen Jehoiada. Lapud maabig ya alimbawa to, nandesisyon si Jehoas ya manlingkor ed si Jehova tan indaulo toy dugan panagdayew. Impaapiger to ingen so templo nen Jehova.—2 Awa. 24:​1, 2, 4, 13, 14.

4. Anto ray maong ya resulta no aroen tan unoren tayo ray ganggan nen Jehova? (Proverbio 2:​1, 10-12)

⁴ Kasin manlapud impanugaw mo et walay nambangat ed sika  ya aroen moy Jehova tan unoren mo ray ganggan to? No on, singa ka akaawat na mabmablin kayamanan. (Basaen so Proverbio 2:​1, 10-12.) Walay nanduruman paraan pian naibangat na atateng iray anak da. Imanoen tayoy alimbawa na tatay nen Katya. Pian naipasal toy Katya ya mandesisyon na duga, kada no iyakar tod eskuelaan, pantongtongan dan sanama so inagew-agew ya teksto. Oniay imbaga nen Katya: “Aramay ibabaga nen Papak, aman so akatulong pian nakayak iray nanduruman problema ed school.” Panon to balet no say pakaliknam et singa ka natitikel ed saray bilin na atateng mo ya base ed Biblia? Antoy makatulong pian agka nairapan ya unoren iratan? Nanonotan nen Anastasia ya iyi-explain ed sikato na atateng to so rason no akin ya wala ray patakaran ed abung ya kaukolan ton unoren. Oniay imbaga nen Anastasia: “Atalosan ko ya no walay ibawal ed siak na atateng ko, agto labay ya ibagan is-istrikto ira. Gagawaen da iman ta inar-aro da ak tan agda ak labay ya napahamak.”

5. Kasin saray gagawaen mo et walay epekto tod saray atateng mo tan ed si Jehova? Ipaliwawa. (Proverbio 22:6; 23:​15, 24, 25)

⁵ Antoy nalikna na atateng mo no dengelen mo ray bilin da ya nanlapud Biblia? Siempre maliket ira. Tan say mas importante, napaliket mo met si Jehova tan magmaliw kayon malet ya sankaaro. (Basaen so Proverbio 22:6; 23:​15, 24, 25.) Alig mo sirin iray dugan desisyon nen Jehoas nen ugaw ni.

6. Nen inatey lay Jehoiada, siopa la ray dinengel nen Jehoas, tan antoy resulta? (2 Awaran 24:​17, 18)

⁶ Agmo aaligen iray makapuy ya desisyon nen Jehoas. Nen inatey lay Jehoiada, wala ray kakaaro nen Jehoas ya nan-impluensya ed sikato ya manggaway aliwa. (Basaen so 2 Awaran 24:​17, 18.) Say dinengel to la et saray prinsipe ed Juda ya agda inaroy Jehova. Iniwasan to ra komon ta mauges iran kaulop. (Pro. 1:10) Say amta to seguro, tua iran kakaaro. Diad tua, sikatoy sinimbawa na kapinsan ton si Zacarias. Pero imbes ya ondengel, impapatey to laingen! (2 Awa. 24:​20, 21; Mat. 23:35) Abalang so kalakal to! Anta balibali so impanugaw to, no kapigan tinmatken, diman laingen nagmaliw ya apostata tan managpatey. Asabi panaon, saray mismon lingkor to so amatey ed sikato. (2 Awa. 24:​22-25) Aliwan ontan komon so nansumpalan to no tuloytuloy ya dinmengel ed si Jehova tan ed saray matoor ya lingkor na Dios. Antoy naaralan mod saya ey?

7. Siopa ra dapat so kakaarom? (Nengnengen met so litrato.)

⁷ Pian agnagawa ed sika imay agawad si Jehoas, say pilim ya kakaaro et saramay maong so impluensya ra—amay inaro day Jehova  tan labay dan paliketen so Dios. Aliwan saray kaedad mo labat so pikaaroan mo. Di ba nen ugaw ni Jehoas, inturing ton kaaro si Jehoiada anggano masiken la? Isip mo pa no siopa ray kakaarom, insan mo tepetay sarilim: ‘Kasin tutulongan da ak pian ombiskeg so pananisiak ed si Jehova? Kasin papasesegen da ak ya unoren iray ganggan na Dios? Kasin labalabay dan panistoryaan so tungkol ed si Jehova tan saray katuaan ed Biblia? Kasin nanengneng ed saray kagagawa ra ya rerespetoen day estandarte na Dios? Kasin bibilinen da ak no aliwa lay aarapen ko, odino say ibabaga da labat et amay labay kon narengel?’ (Pro. 27:​5, 6, 17) Tandaan, no saray kakaarom et agda inaroy Jehova, diad tua et agmo ra kailangan. Pero no saray kakaarom et inaro day Jehova, agka oniikban ed sikara ta seguradon maong so pansumpalan mo.—Pro. 13:20.

8. Akin et dapat kan man-ingat diad panguusar mo na social media?

⁸ Mausa-usar so social media pian nakontak tayo ray kapamilya tan kakaaro tayo, pero uusaren met itan na dakel ya totoo pian manlastog. Post la ran post na saray litrato tan video pian ipangta iray balon gamit da tan no anto ray gagawaen dad bilay da. Kanian no walay account mo ed social media, tepetan moy sarilim: ‘Kasin uusaren ko itan pian napaseseg koy arum, odino labay ko labat so manpasikat pian nakabkabat ak na totoo? Kasin lapud social media et nanaalig ko lay panagnonot, panagsalita, tan kagagawa na saramay agmandadayew ed si Jehova?’ Balibali advice nen Brother Nathan Knorr ya nanlingkor bilang membro na Mananguley ya Ulop. Kuan to: “No say labay mon paliketen et saray totoo, nadismaya ka labat ta agmo napaliket so amin. Pero no si Jehova so labay mon paliketen, seguradon napaliket mo so amin ya mangaaro ed sikato.”

9. Anto ray agawaan nen Uzias diad tulong nen Jehova? (2 Awaran 26:​1-5)

⁹ Alig mo iray dugan desisyon nen Uzias. Nen kabataan ni si Arin Uzias, sikatoy mapaabeba. Ibabaga na Biblia ya naaralan ton “takotan so tuan Dios.” Diad 68 ya taon na impanbilay to, dakel ya bendisyon so inter nen Jehova ed sikato. (Basaen so 2 Awaran 26:​1-5.) Diad tulong nen Jehova, tinalo nen Uzias so dakel ya bansa ya kalaban na Juda. Angipaalagey met na saray tori tan pinabiskeg toy puersa militar to pian protektado so Jerusalem. (2 Awa. 26:​6-15) Seguradon malikeliket si Uzias ed amin ya bendisyon tan tulong nen Jehova ed sikato.—Ecl. 3:​12, 13.

10. Antoy nansumpalan nen Uzias?

¹⁰ Agmo aaligen iray makapuy ya desisyon nen Uzias. Apasal si Arin Uzias ya no antoy imbaga to, ’katoy unoren na saray sakop to. Seguro lapud satan, inisip to ya nagawaan toy amin ya labay to. Aminsan, linmoob si Uzias ed templo tan sinali toy mamool na insenso diad altar anta saray saserdote labat so nayarin manggawa ed satan. (2 Awa. 26:​16-18) Binano ya tampol nen Azarias, say Atagey ya Saserdote. Pero imbes ya ondengel si Uzias, sinmanok laingen! Legan ya onsasanok, “sikatoy dinapoan nen Jehova na kating.” (2 Awa. 26:​19-21) Makapaermen so nansumpalan nen Uzias. Sayang, no nampaabeba labat komon, ag-iman agawad sikato!

11. Anto ray pakanengnengan ya mapaabeba tayo? (Nengnengen met so litrato.)

¹¹ Nen mabiskeg la so pamamahala nen Uzias, alingwanan to ya agawaan to itan lapud tulong nen Jehova. Antoy naaralan tayod satan ey? Lanang tayo komon ya isipen ya amin ya bendisyon tan pribilehyo tayo et manlalapud si Jehova. Kanian imbes ya manlastog tayo tan ombaleg so ulo tayo lapud mararakep ya nagagawaan  tayo, ipaarap tayoy dayew ed si Jehova. b (1 Cor. 4:7) Tandaan tayo met ya aliwa tayon perpekto, kanian kailangan tayoy ondengel ed panonot tan simbawa na arum. Oniay imbaga na sakey ya brother ya manga 60 so taon to: “No walay mangipaimano ed siak ed agawaan kon lingo, agko sisintien. Awaten koy simbawa pian napaaligwas koy sarilik tan makapantultuloy ak ed panaglingkor.” On, no walay takot tayo ed si Jehova tan lanang tayon manpaabeba, maong so pansumpalan tayo.—Pro. 22:4.

12. Nen kabataan ni si Josias, panon ton “inanap” si Jehova? (2 Awaran 34:​1-3)

¹² Alig mo iray dugan desisyon nen Josias. Tinedyer ni labat si Josias nen ‘ginapoan ton anapen si Jehova’—labay to ya mas nakabat to ni si Jehova tan gawaen no antoy duga. Pero aliwa itan ya mainomay ta diad saman ya panaon et dakdakel ya Judio so mandadayew ed saray dios-diosan. Nampakpel si Josias pian nasuportaan toy dugan panagdayew. Nen manga 20 so taon to, ginapoan ton ekalen so palson panagdayew diad Juda.—Basaen so 2 Awaran 34:​1-3.

13. No indedikam lay sarilim ed si Jehova, antoy epekto to ’tan ed bilay mo?

¹³ Anggano ugaw ka ni, sarag mon gawaen imay ginawa nen Josias. Maabig no kabaten mon maong si Jehova tan amtaen mo iray balibalin ugali tan kualidad to. No gawaen mo itan, napakilos ka ya idedika so sarilim ed sikato. Antoy epekto to ’tan ed bilay mo? Oniay imbaga nen Luke ya abautismoan nen 14 so taon to: “Manlapu nen indedikak so sarilik ed si Jehova, amtak ya kailangan kon iyuna ed bilay ko so panaglingkor, tan sikato so dapat kon paliketen.” (Mar. 12:30) Maong so pansumpalan mo no ontan met so goal mo!

14. Panon ya aaligen na arum ya kabataan si Arin Josias?

¹⁴ Anto ray subok ed saray kabataan ya lingkor nen Jehova? Wala ray kabataan ya Tasi ya napi-pressure ya man-vape (o mangusar na electronic cigarette). Atan kuno so sakey ya subok ya inarap nen Johan ya abautismoan nen 12 so taon to. Pipiliten kuno na saray kaklase to ya salien toy man-vape. Pian nalabanan toy pressure, lanang to kunon iisipen ya say vaping  et makapuy ed laman. Tan no gawaen to itan, naderal so relasyon tod si Jehova. Anto ni gagawaen na saray kabataan ya Tasi pian nakaya da so arum nin subok diad eskuelaan? Oniay imbaga nen Rachel ya abautismoan nen 14 so taon to: “Sasalien kon ikonekta iray nanaaralan kod school ed espiritual iran bagay. Singa bilang, no say tatalakayen mi et history, no maminsan et wala ray nanonotan kon salaysay o propesiya ed Biblia ya konektado ed satan. No walay kaistoryaan kod school, maniisip ak na teksto ya nai-share ko ed sikato.” Anggano duma iray subok ya aarapen mo ed saray subok ya inarap nen Josias, maabig no alig moy katooran to tan saray maong ya desisyon to. No kabataan ka ni labat et antam la no panon ya arapen iray subok, ready ka la ed saray mas mairap ya subok diad itatken mo.

15. Antoy akatulong ed si Josias pian matoor ya makapanlingkor ed si Jehova? (2 Awaran 34:​14, 18-21)

¹⁵ Nen 26 lay taon nen Arin Josias, ginapoan ton impaapiger so templo. Legan ya aapigeren so templo, aromog so “libro na Ganggan nen Jehova ya inter diad panamegley nen Moises.” Nen arengel na ari so karga na sayan libro, kinmilos ya tampol pian naipatupad to iray akasulat ditan. (Basaen so 2 Awaran 34:​14, 18-21.) Sika ey, kasin goal mo ya inagew-agew ya basaen so Biblia? No gagawaen mo la itan, kumusta ey, kasin nai-enjoy mo? Kasin ililistam iray bersikulo ya agusgustoan mo tan antam ya makatulong ed sika? Si Luke ya abitla nen niman et wala kunoy notebook to ya ditan to isusulat iray agusgustoan ton punto ed Bible reading to. Marakep no ontan met so gawaen mo pian mas natandaan mo iray teksto ed Biblia tan agmo nalingwanan iray punto ya naaralan mod saratan. No lanang mon babasaen so Biblia, mas naar-arom so Salita na Dios tan mas desidido kan manlingkor ed sikato. Tan singa si Arin Josias, napakilos kan unoren iray ganggan nen Jehova.

16. Akin et akagawa na seryoson lingo si Josias, tan antoy naaralan tayod lingo to?

¹⁶ Agmo aaligen so makapuy ya desisyon nen Josias. Nen manga 39 so taon nen Josias, walay  aliwan desisyon to ya sengegan na impatey to. Imbes ya manpaigiya ed si Jehova, nantiwala ed sarili to. (2 Awa. 35:​20-25) Antoy naaralan tayo? Anggano matatken tayo la o abaybayag tayo lad katuaan, importante ya manpaigiya tayon lanang ed si Jehova no mandedesisyon tayo. Antis tayon mandesisyon, manpikasi tayo tan kerewen tayoy tulong to. I-research tayo iray prinsipyo ed Biblia ya makatulong ed pandesisyon tayo tan dengelen tayoy advice na saray maespiritual ya agagi. No gawaen tayo iratan, naiwasan tayoy makagawa na makapuy iran desisyon tan magmaliw tayon mas maliket.—Sant. 1:25.

17. Anto ran leksion so naaralan tayo ed saramay taloran arari ed Juda?

¹⁷ Dakdakel so sarag mon gawaen legan ya kabataan ka ni. Nanengneng tayod alimbawa nen Jehoas, Uzias, tan Josias ya anggan sikayo ran kabataan et sarag yon paliketen si Jehova no duga iray desisyon yo. Anengneng tayo met ya anggano maong so ginawa na sakey ya too nen kabataan ni, aliwan automatic ya maong lay pansumpalan to anggad itatken to. Pero no aligen tayo iray dugan desisyon na sarayan arari tan agtayo aaligen iray lingon ginawa ra, seguradon maong so pansumpalan tayo.

18. Siopa ray alimbawa ed Biblia ya maong so nansumpalan na bilay da, tan panon mo ran naalig? (Nengnengen met so litrato.)

¹⁸ Dakel nin salaysay so nabasa ed Biblia tungkol ed saray kabataan ya ginawa ray panlabayan nen Jehova kanian naar-aro to ra tan maong so nansumpalan na bilay da. Say sakey et si David. Anggano ugaw ni, kaaro to lay Dios tan nen baleg la et nagmaliw ya matoor ya ari ed Israel. Tua, wala met iray agawaan ton lingo, pero nampokus si Jehova ed katooran to. (1 Ara. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) No i-personal study’m so bilay nen David, seguradon napaseseg kan manmatoor met ed si Jehova. Sarag mo met ya i-personal study so alimbawa nen Marcos tan Timoteo. Ugugaw ni ra nen ginmapo iran nanlingkor ed si Jehova, tan apaliket da so Dios anggad intatken da. Si Jehova so manuna ed bilay da kanian maong so nansumpalan da.

19. Antoy labay mon pansumpalan na bilay mo?

¹⁹ Saray desisyon mo natan et apektoen toy bilay mo diad arapen. No mantiwala kad si Jehova, aliwan diad sarilim, tulongan tan igiya to ka pian duga iray desisyon mo. (Pro. 20:24) Labay to ya maliket ka tan maong so pansumpalan mo. Tandaan mo ya iya-appreciate nen Aman Jehova so amin ya gagawaen mo parad sikato. No usaren moy bilay mo parad sikato, anggapon balot so pagbabawian mo. On, say panlingkor ed si Aman Jehova so sankaliketan ya bilay!