1, 2. (a) Antoy impasoot nen Elifaz tan Bildad ya pangipapasen na Dios ed panlilingkor tayo? (b) Panon ya impaamta nen Jehova so nalilikna to?

“WALA tay kana na too ed Dios? Wala tay pinabangan To ed siopaman a makabat? Wala tay pibabali na Makapanyarin-amin no matunong ka, odino wala tay antokaman a nagunggona to no manaakar ka a walaay integridad?” (Job 22:1-3) Kasin asalim lan inisip so ebat ed saratan ya tepet? Nen intepet iratan nen Elifaz a Temanita ed si Job, seguradon panisiaan nen Elifaz ya say ebat et anggapo. Diad tua, impasoot ni ingen na kaiba ton si Bildad a Suhita ya imposiblin magmaliw ya matunong ed arap na Dios iray totoo.​—Basaen so Job 25:4.

² Inkatunongan na sarayan kunkunwarin managligliwa ya say pansasagpot tayon matoor ya manlingkor ed si Jehova et anggapoy kana to, ya say pakanengneng na Dios ed sikatayo et singa labat gamugamo, bigis, odino alumbayar. (Job 4:19; 25:6) Diad plimero, ompan ibaga tayon mapaabeba si Elifaz tan Bildad. (Job 22:29) Ta tua met ya no ombantag tayo manlapud toktok na atagey a palandey o diad bintana na eroplano, singa anggapoy kana na saray gagawaen na totoo. Balet, ontan kasi so pangipapasen nen Jehova ed pankikimey tayo parad Panarian no onnenengneng  ed dalin manlapud trono tod tawen? Impaamta nen Jehova so nalilikna to nen nampasnokan toy Elifaz, Bildad, tan Zofar lapud nantila ra. Balet aliketan ed si Job tan tinawag ton ‘lingkor ko.’ (Job 42:7, 8) Kanian malinew ya ‘walay kana na too ed Dios.’

3. Antoy imbaga nen Elihu nipaakar ed panlilingkor tayod si Jehova, tan antoy labay ton ibaga?

³ Ag-impetek nen Jehova si Elihu nen intepet to: “No matunong ka, antoy niiiter mod sikato [diad Dios]; antoy naaawat to manlapud sika?” (Job 35:7) Kasin say labay ya ibaga nen Elihu et anggapoy kana na panlilingkor tayod Dios? Andi. Say labay ton ibaga et ag-akadepende si Jehova ed panagdayew tayo. Kompleto si Jehova. Agtayo sarag ya aruman so kayamanan odino biskeg to. Diad tua, nanlapud Dios so amin ya kamaongan, abilidad, odino biskeg tayo, tan iimanoen to no panon tayon uusaren iratan.

4. Antoy pangipapasen nen Jehova ed maaron pangiiter tayo ed arum?

⁴ Parad si Jehova, saray ipapanengneng tayon matoor ya panangaro ed saray lingkor to et gagawaen tayo parad sikato. “Samay mangipapatnag na kaabigan ed pakaskasi et manpapautang ed si Jehova, tan sikatoy balesen To ed gagawaen to,” so kuan na Proverbio 19:17. Kasin say labay ya ibaga na sayan teksto et iimanoen nen Jehova so amin ya kamaongan ya ipapanengneng ed saray pakaskasi? Kasin nibaga tayon ipapasen na Amalsa ed uniberso ya sikatoy akautang ed totoon mangipapanengneng na panangasi tan bayaran to iratan na panangabobon tan bendisyon? On, tan pinaneknekan itan a mismo na Anak na Dios.​—Basaen so Lucas 14:13, 14.

5. Anto ran tepet so pantongtongan tayo?

⁵ Inimbitaan nen Jehova si propetan Isaias ya mangirepresenta ed Sikato. Pakapatnagan itan ya labay Ton mibiang iray matoor ya totoo ed pakagawa na gagala To. (Isa. 6:8-10) Mabulos ya inawat nen Isaias itan ya asainmin. Diad panaon tayo, nilibo met so mabulos ya mangibabagan “Wadia ak! Ibaki mo ak!” tan mangaawat na aliwan mainomay iran asainmin diad panaglingkor ed si Jehova. Balet ompan nitepet na sakey: ‘Talaga kasin importante iray nagagawaan ko? Ontulong ak man o andi, di ba sarag nen Jehova ya sumpalen so gagala to?’ Pian naebatan iratan ya tepet, pantongtongan tayoy agawad panaon nen Debora tan Barak.

6. Antoy pandumaan na saray Israelita tan saray sundalo nen Jabin?

⁶ Saray Israelita et ‘pinairap a maong’ na Canaanitan ari ya si Jabin diad loob na 20 taon. Natatakot ya ompaway ed abung iray Israelita. No diad estratehiya na militar, singa anggapoy kalaban-laban na saray Israelita ta anggapoy armas odino proteksion dan milaban. Saray kalaban da balet et walay 900 ya karwahe dan pan-guerra a nantarem iray dalig da.​—Ukom 4:1-3, 13; 5:6-8. *

7, 8. (a) Antoy instruksion nen Jehova ed si Barak? (b) Panon ya tinalo na Israel iray sundalo nen Jabin? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

⁷ Balet angiter si Jehova na malinew ya ganggan ed si Barak panamegley nen propetesa Debora: “La ka ed Palandey Tabor, tan mangipila kay 10,000 lalaki manlapud Neftali tan Zebulon. Iyakar kod sika diad kulos  na Kison si Sisera a pangulo na armada nen Jabin tan saray karwahe ton pan-guerra tan saray sundalo to, tan sikatoy iyawat kod limam.”​—Ukom 4:4-7.

⁸ Maples ya kinmayat so balita. Nantitipon ed Palandey Tabor iray lalaki ya namboluntaryon mi-guerra. Tampol ya inunor nen Barak so instruksion nen Jehova. (Basaen so Ukom 4:14-16.) Legan na panlalaban diad Taanac, biglan inmuran na makmaksil kanian nagmaliw ya mapitek so kawalaan da. Inusilan nen Barak iray sundalo nen Sisera anggad Haroset​—manga 24 ya kilometro so kaarawi na satan. Diad dalan, tinaynan nen Sisera imay datin makapataktakot ya karwahe to ya natan et anggapo lay kana to insan batik ed Zaananim, ya nayarin asingger ed Kedes. Sikatoy linmad tolda nen Jael ya asawa nen Heber ya Keneo, tan sikatoy pinatuloy nen Jael. Lapud naknaksawan ed labanan, akaugip si Sisera. Kanian pankanawnawa la nen Jael ya makpel ya onkiwas pian pateyen si Sisera. (Ukom 4:17-21) Atalo iray kalaban na saray Israelita! *

9. Anto ran detalye so walad Ukom 5:20, 21 nipaakar ed impi-guerra na saray Israelita ed si Sisera?

⁹ Kaukolan ya saniban aralen so Ukom kapitulo 4 tan 5, lapud wala ray detalye ed kapitulo 5 ya agnabasa ed kapitulo 4. Singa bilang, oniay nabasad Ukom 5:20, 21: “Manlapud tawen et akilaban iray bitewen; manlapud saray dalan da et akilaban ira sumpad si Sisera. Inyanor ira na say agus na Kison.” Kasin say labay ya ibaga na satan et wala ray anghel ya tinmulong, odino walay meteor shower? Anggapoy detalyadon ibabaga na salaysay. Balet, wala ta ni arum nilikud ed Dios, ya panlapuay makmaksil ya uran diad eksakton pasen tan oras, ya mangikutep ed 900 ya karwahe? Diad Ukom 4:14, 15 et amitlon abitla ya say panalo da et manlapud si Jehova. Agnilastog na anggan siopad saray 10,000 ya Israelitan boluntaryo so impanalo ra.

10, 11. Anto so “Meroz,” tan akin et insamba itan?

¹⁰ Makapakelaw ta diad samay kansion na panangidayew nen Debora tan Barak parad si Jehova lapud impanalo ra, oniay inkansion da: “‘Isamba yoy Meroz,’ so inkuan na anghel nen Jehova, ‘on, isamba yo ray manaayam ditan, ta ag-ira linma ya ontulong ed si Jehova, pian ontulong ed si Jehova a kaiba iray makapanyari.’”​—Ukom 5:23.

¹¹ Malinew ya talagan insamba so Meroz ta agla amta natan no anto itan. Posible kasin sakey itan a syudad ya saray manaayam ditan et agkinmiwas nen walay pankaukolan parad saray boluntaryo? No bilang ta dinmalan ditan si Sisera nen ontatakas, kasin walay tsansa da komon ya erelen balet ta agda ginawa? Agta imposiblin agda abalitaan so panatawag nen Jehova na saray boluntaryo? Samplon libon totoo ya nanlapud kakaabay dan lugar so nantitipon pian milaban. Imadyin mo pan nanenengneng na saray taga Meroz iyan kakkabusol ya sundalo legan ya ombabatik ed karsada da ya anggapoy kaiba to tan desperado. Pankanawnawa da komon ya suportaan so gagala nen Jehova tan naawat so bendisyon to. Balet diad saman ya kritikal ya situasyon ya sarag day manpili no kasin onkiwas ira odino andi, anggapoy pibabali da! Talagan nikadkaduma so makpel ya inkiwas nen Jael ya nabasa tayod onsublay iran bersikulo!​—Ukom 5:24-27.

12. Anton nandumaan ya ugali so nabasa ed Ukom 5:9, 10, tan antoy nepeg ya epekto na satan ed sikatayo?

¹² Diad Ukom 5:9, 10, nanengneng tayoy mandumaan ya ugali na saramay sinmuporta  ed si Barak tan saramay agsinmuporta. Kinomendaan nen Debora tan Barak ‘iray komandante na Israel, a namboluntaryon kaiba na saray totoo.’ Talagan duma ira ed ‘saray akalugan ed saray kolor-lati ya asno,’ ya agsinmuporta lapud atagtagey so pakanengneng dad sarili da, tan ‘saray akayurong ed saray ankablin karpet’ ya labalabay day mainawan bilay! Aliwan singa ‘saramay manaakar ed karsada’ ya mas labay day relaks ya bilay, saramay akilad si Barak et namboluntaryo ran aki-guerra ed mabaton Palandey Tabor tan diad mapitek ya kulos na Kison! Amin ya inyuna day panlabayan da et binagaan ya ‘man-imano!’ On, kaukolan dan dalepdepen so apalampas dan pankanawnawa ya suportaay gagala nen Jehova. Ontan met so nepeg ya imanoen na saray agni mamapasyan manlingkor ed si Jehova natan.

13. Antoy pidumaan na ugali na saray tribu na Ruben, Dan, tan Aser ed tribu na Zebulon tan Neftali?

¹³ Saramay namboluntaryo et naimatonan dan mismo no panon ya impanengneng nen Jehova so inkasoberano to. Dakel so niistorya da legan dan ‘isasalaysay iray matunong a gawa nen Jehova.’ (Ukom 5:11) Saray tribu balet na Ruben, Dan, tan Aser ya abitlad Ukom 5:15-17 et mas inyuna day materyal​—saray pulok, barko, tan daongan da​—imbes ya suportaay kimey ya pagagawa nen Jehova. Duma balet iray tribu na Zebulon tan Neftali ta “inrisga ray bilay da ya anggad patey” pian suportaan si Debora tan Barak. (Ukom 5:18) Walay importantin naaralan tayo ed sayan nandumaan ya ugali ed panagboluntaryo.

14. Panon tayon nasuportaan so inkasoberano nen Jehova natan?

¹⁴ Diad panaon tayo, ag-itayo la igaganggan ya mi-guerra, balet ta walay pribilehyo tayon ipanengneng so pakpel diad maseseg ya pampulong. Mas kaukolan natan iray boluntaryo diad organisasyon nen Jehova. Minilyon ya brother, sister, tan kabataan so mabulos ya mangiyaapay ed sarili ra diad nanduruman full-time a panaglingkor  bilang payunir, Bethelite, Kingdom Hall construction volunteer, tan boluntaryo diad saray asemblea tan kombension. Isipen met iray elder ya walaan na ambelat iran responsabilidad bilang membro na Hospital Liaison Committee tan saray mangoorganisa ed saray kombension. Seguradon papablien nen Jehova so inkamabulos yon manboluntaryo, tan agto itan lingwanan.​—Heb. 6:10.

15. Panon tayon naseguro ya agtayo napaulyan so kimey ya pagagawa nen Jehova?

¹⁵ Maabig no tepetan tayoy sarili tayo: ‘Kasin aabuloyan kon saray arum so naynay lan manggagawa ed amin a kimey? Kasin iyuunak iray materyal a bengatla kanian anggapoy panaon kon manboluntaryo? Singa si Barak, Debora, Jael, tan saray 10,000 ya boluntaryo, kasin walay pananisiak tan pakpel kon usaren so amin a kayarian ko pian natulok koy malinew ya ganggan nen Jehova? No plaplanoen koy onalis ed arum ya syudad o bansa pian onaligwas so bilay mi, kasin ipipikasik tan dadalepdepen koy epekto na satan ed pamilyak tan ed kongregasyon?’ *

16. Antoy niiter tayod si Jehova ya anggapo ed sikato?

¹⁶ Papagalangan itayo nen Jehova diad impangiyabuloy ton suportaan tayo so inkasoberano to. Pinalikdo na Diablo iray totoo pian suportaan day uley to, kanian no susuportaan moy pananguley nen Jehova, nipapanengneng mon wala kad dapag To. Makapaliket ed si Jehova so pananisia tan katooran mo diad pamboboluntaryom. (Pro. 23:15, 16) Naeebatan so pangakantiaw nen Satanas lapud panusuportam ed si Jehova. (Pro. 27:11) Kanian no matoor tan matulok ka, walay iiter mod si Jehova ya ipapasen ton mabmabli, tan seguradon manliket ed satan.

17. Antoy ibabaga na Ukom 5:31 ya nagawad arapen?

¹⁷ Agmanbayag, napano so dalin na saray totoon pinili day ondapag ed inkasoberano nen Jehova. Talagan tatalaranan tayo la itan! Singa si Debora tan Barak, ikakansion tayo: “Naandi komon iray kalaban mo, O Jehova, balet saray mangaaro ed sika et magmaliw komon a singa say agew sano ombutay tan onsinag a maliwliwawa.” (Ukom 5:31) Naebatan itan ya kerew no deralen la nen Jehova so mauges a mundo nen Satanas! No onggapo lay Armagedon, agla kaukolan iray totoon manboluntaryon mi-guerra. Diad satan a panaon et ‘onalagey tayo labat, tan nengnengen tayo so panangiliktar nen Jehova.’ (2 Awa. 20:17) Balet antis na satan, amayamay so pankanawnawa tayon makpel tan maseseg ya suportaan so gagala nen Jehova.

18. Antoy epekto na pamboboluntaryom ed saramay natutulongan mo?

¹⁸ “Lapud impanboluntaryo na saray totoo, idayew yoy Jehova!” Atan so gapo na kansion na panangidayew nen Debora tan Barak nen analo ra. Aliwa itan ya parad saray totoo noagta parad Sankatagyan a Dios. (Ukom 5:1, 2) Ontan met natan, komon ta say inkamabulos mon manboluntaryo so mamakiwas ed saramay natutulongan mo pian ‘idayew day Jehova!’