1-3. (a) Anto so kaiba ed saray manunan papanisiaan tayo? (b) Akin ya importantin maong so bangat ya kioli na saray inatey? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

NO SIKAY tepetan, ‘Anto ray manunan bangat na relihyon yo?’ antoy iyebat mo? Seguradon say unonan ibagam et si Jehova so Amalsa tan angiter na bilay tayo. Nayarin ibagam met ya manisia kad si Jesu-Kristo, ya inter toy bilay to bilang dondon. Tan maliket mo met ya ibaga ya asingger lan magmaliw ya paraiso so dalin, ya panayaman na totoo na Dios diad andi-anggaan. Balet kasin ibagam ya say kioli na saray inatey so sakey ed saray labalabay mon bangat?

² Wala ray maabig a rason pian ibaga tayo ya importantin bangat so kioli na saray inatey anggano iilaloan tayoy makaliktar ed baleg a kairapan tan manbilay ya andi-anggaan diad dalin. Imbaga nen apostol Pablo no akin ya importante ed pananisia tayo so kioli: “No tua ya anggapoy kioli na saray inaatey, agmet sirin pinaoli si Kristo.” No agpinaoli si Kristo, aliwan sikato sirin so manuuley ya Ari tayo, tan magmaliw ya andi-kakanaan so bangat nipaakar ed uley to. (Basaen so 1 Corinto 15:12-19.) Balet amta tayo ya si Jesus et pinaoli. Talagan papanisiaan tayo itan, kanian duma itayo ed saray Judion Saduceo, ya agbalot manisia ya inmoli ed bilay  iray inatey. Anggano balawbalawen da tayo, mabiskeg so pananisia tayo ya onoli iray inatey.​—Mar. 12:18; Gawa 4:2, 3; 17:32; 23:6-8.

³ Nen insulat nen Pablo iray “manunan bangat nipaakar ed Kristo,” impila to so “bangat nipaakar ed . . . kioli na inaatey.” (Heb. 6:1, 2) Tan indanet nen Pablo ya walay pananisia to ed kioli. (Gawa 24:10, 15, 24, 25) Balet anggano kaiba ed manunan bangat so kioli na saray inatey, a sakey ed “saray manunan aaralen nipaakar ed saray sagradon mensahe na Dios,” agto labay ya ibaga ya simsimpli itan ya bangat. (Heb. 5:12) Akin?

4. Anto ray nayarin itepet nipaakar ed kioli?

⁴ No aralen na totoo so Biblia, maslak et babasaen da iray salaysay nipaakar ed impamaoli nensaman, a singa say agawad si Lazaro. Tan naaralan da ya si Abraham, Job tan Daniel et manisia ya diad arapen et nabilay lamet iray inatey. Balet, antoy ibagam no tinepetan da ka no antoy prueba ya ontua iray sipan nipaakar ed kioli anggano dakdakel lan taon so linmabas manlapu nen insipan iratan? Tan kasin walay nabasa ed Biblia no kapigan nagawa so kioli? Walay epekto na saratan ed pananisia tayo, kanian nengnengen tayo no antoy ibabaga na Kasulatan.

5. Antoy unonan aralen tayo nipaakar ed kioli?

⁵ Nayarin mainomay ya isipen ya samay agano nin inatey et napaoli ed bilay. (Juan 11:11; Gawa 20:9, 10) Panon to balet imay sipan ya kioli a nagawa kayari na dakel ya taon, diad arapen? Napanmatalkan tayo kasi ya ontua itan ya abaybayag lan sipan, balanglan nipaakar itan ed saramay agano nin inatey odino saramay abayag lan inatey? Diad tua et agawa la imay sakey a kioli ya abayag lan insipan, tan panisiaan mo. Panon ya agawa la? Tan panon ya mikonektaan itan ed iilaloan mon kioli ya nagawad arapen?

6. Panon ya asumpal ed si Jesus so propesiya ed Salmo 118?

⁶ Nipaakar ed satan a kioli ya abayag lan impasakbay, imanoen so Salmo 118 ya iisipen na arum ya insulat nen David. Kaiba ed satan so pikakasin: “O Jehova, mikakasi kami, iliktar mo kami pa! . . . Abendisyonan imay onsasabi diad ngaran nen Jehova.” Nayarin nanonotan mo ya binitla na totoo iyan teksto nipaakar ed Mesias nen linmugan si Jesus ed asno paonlad Jerusalem nen Nisan 9, nen magano lan ompatey. (Sal. 118:25, 26; Mat. 21:7-9) Balet panon a say Salmo 118 et ontutukoy ed kioli a nagawa kayari na dakel a taon diad arapen? Imanoen no anto ni kaiba ed satan ya propesiya: “Say bato ya impulisay na saray managpaalagey et nagmaliw a manunan bato ed suyok.”​—Sal. 118:22.

7. Panon kagrabe so impangipulisay na saray Judio ed si Jesus?

⁷ Say Mesias et impulisay na “saray managpaalagey,” saray Judion lider. Say impangipulisay dad si Jesus et aliwa labat ya basta sikatoy binenegan da odino agda inawat bilang say Kristo. Mas grabe ni so ginawa na dakel a Judio ta impilit dan sikatoy pateyen. (Luc. 23:18-23) On, kasabwat ira ed impamatey ed si Jesus.

8. Panon a si Jesus et magmaliw ya “manunan bato ed suyok”?

⁸ No si Jesus et impulisay tan pinatey da, panon a sikatoy magmaliw ya “manunan bato ed suyok”? * Nagawa labat itan no sikatoy paolien ed bilay. Impalinew itan a mismo nen Jesus. Sikatoy angusar na ilustrasyon ya  saray tomatanem et minaltrato da iramay imbaki na akankayarian na kaubasan, a singa ginawa na saray Israelita ed saray propeta ya imbaki na Dios ed sikara. Diad kaunoran et imbaki na akankayarian na kaubasan so inad-aro ton anak tan tomatawir. Kasin maong so impantrato dad anak to? Andi. Mas grabe so ginawa na saray tomatanem ta sikatoy pinatey da. Kayarin imbaga nen Jesus itan ya ilustrasyon, binitla to so propesiya ed Salmo 118:22. (Luc. 20:9-17) Inusar met nen apostol Pedro itan ya bersikulo nen mitotongtong ed saray Judion ‘manuley, mamatatken, tan eskriba ya nantitipon ed Jerusalem.’ Imbaga to so nipaakar ed si “Jesu-Kristo a Nazareno, ya impasak yod poste balet pinaoli na Dios manlapud inaatey.” Diad saman et impalinew nen Pedro: “Saya so ‘bato ya impasen yon anggapoy kakanaan, sikayo ran managpaalagey, balet nagmaliw a manunan bato ed suyok.’”​—Gawa 3:15; 4:5-11; 1 Ped. 2:5-7.

9. Anton importantin nagawa so nipropesiya ed Salmo 118:22?

⁹ Ipapanengneng na propesiya ed Salmo 118:22 a walay sakey a kioli a nagawa kayari na nilasus a taon. Say Mesias et ipulisay tan ompatey, balet sikatoy paolien ed bilay pian magmaliw a manunan bato ed suyok. No napaoli lay Jesus, anggapo lay sananey a ngaran ya “niiter ed saray totoo pian nilaban itayo” noagta sikato labat.​—Gawa 4:12; Efe. 1:20.

10. (a) Antoy nipropesiya ed Salmo 16:10? (b) Akin a nibaga tayon ag-asumpal ed si David so Salmo 16:10?

¹⁰ Imanoen so sakey nin teksto nipaakar ed kioli. Masulok a nilibon taon lay linmabas manlapu nen nisulat itan, tan saya so mamabiskeg na pananisia tayo a nayarin nagawa so kioli anggano abayag la itan ya impasakbay o insipan. Oniay nabasa ed Salmo 16, a nayarin insulat nen David: “Agmo ak itilak ed Lubok. Samay matoor ed sika et agmo abuloyan a nanengneng toy abot.” (Sal. 16:10) Ag-ibabaga nen David a sikatoy agbalot ompatey odino onlad kaslakan a lubok na totoo. Ibabaga na Salita na Dios ya tinmatken si David. Kayari na impatey to, sikatoy “nampainawa la a kaiba na saray inmuunan atateng to tan sikatoy imponpon diad Syudad nen David.” (1 Ara. 2:1, 10) Anto sirin so labay ya ibaga na Salmo 16:10?

11. Kapigan impaliwawa nen Pedro so Salmo 16:10?

¹¹ Walay makatulong pian naamtaan tayoy labay ya ibaga na satan. Masulok ya sanlibon taon kayarin nisulat itan ya salmo tan pigaran simba kayari impatey tan inkioli nen Jesus, impaliwawa nen Pedro so Salmo 16:10 ed nilibon Judio tan proselita. (Basaen so Gawa 2:29-32.) Imbaga to ya inatey si David tan imponpon. Amta itan na saramay ondedengel ed si Pedro. Tan anggapoy nabasa tayon walay kinmontra ed imbaga nen Pedro ya si David et “amta to la tan sinalita to so nipaakar ed kioli” na onsabin Mesias.

12. Panon ya asumpal so Salmo 16:10, tan antoy ipapaseguro na satan nipaakar ed sipan ya onoli iray inatey?

¹² Sinuportaan nen Pedro itan ya imbaga to diad impangaon tod saray salita nen David diad Salmo 110:1. (Basaen so Gawa 2:33-36.) Say impankatunongan nen Pedro base ed Kasulatan so angombinse ed dakel ya ondedengel ed sikato ya si Jesus et “Katawan tan Kristo.” Sakey ni, anisia ira ya asumpal so Salmo 16:10 ed si Jesus nen sikatoy pinaoli ed bilay. Ag-abayag, inusar met nen apostol Pablo itan ya panagkatunongan nen katongtong to ray Judio diad syudad na Antioquia ed Pisidia. Akombinse ra ed panagkatunongan to, tan labay da ni ondengel ed sikato. (Basaen so Gawa 13:32-37, 42.) Nepeg ya kombinsido tayo met a talagan nasumpal iratan ya propesiya ed Biblia  nipaakar ed kioli ed arapen, anggano dakdakel a taon lay linmabas manlapu nen nipasakbay iratan.

13. Antoy nayarin itepet na sakey nipaakar ed kioli?

¹³ Makapaseseg a naamtaan ya nagawa so kioli anggano dakdakel a taon lay linmabas manlapu nen insipan itan. Balet nayarin itepet na sakey: ‘Labay to kasin ibaga et kaukolan koy manalagar na andukey a panaon pian nanengneng ko lamet so inad-arok? Kapigan nagawa so iilaloan kon kioli na inad-arok?’ Imbaga nen Jesus ed saray apostol to ya wala ray bengatlan agda amta tan agda naamtaan. Wala ray detalye nipaakar ed “panaon odino tiempo a wala labat ed pakauley na Ama.” (Gawa 1:6, 7; Juan 16:12) Balet aglabay ya ibaga na satan ya anggapon balot so amta tayo no kapigan nagawa so kioli.

14. Panon ya midumaan so inkioli nen Jesus ed saramay mas akaunan pinaoli?

¹⁴ Pian natalosan itan, nonoten iray agawan impamaoli ya nisulat ed Biblia. Siempre, say sankaimportantian et samay inkioli nen Jesus. No agpinaoli si Jesus, anggapoy ilalo tayon nanengneng lamet iray inatey lan inad-aro tayo. Saramay pinaoli ed bilay antis nen Jesus, a singa saray pinaoli nen Elias tan Eliseo, et ag-ira nambilay ya tuloytuloy. Inatey lamet ira tan nagmaliw a dabok. Duma balet ed si Jesus ta nen ‘apaoli la manlapud inaatey, say ipapatey, a singa sakey a katawan, et andian lay pakayari ed sikato.’ Diad tawen et sikatoy ‘mabilay lawas ya anggad angga,’ aglan balot ompatey.​—Roma 6:9; Apo. 1:5, 18; Col. 1:18; 1 Ped. 3:18.

15. Akin ya si Jesus so “unonan pinaoli”?

¹⁵ Si Jesus so sankaunaan a pinaoli ya aglan balot inatey, tan sankaimportantian itan ya inkioli. (Gawa 26:23) Pero aliwan sikato labat so napaoli ed tawen bilang espiritu. Pinaseguroan nen Jesus iray matoor ya apostol to ya nakaiba to ran manuley diad tawen. (Luc. 22:28-30) Kanian pian naawat da itan, kaukolan ya ompatey ni ra. Insan, singa si Kristo, sikaray paolien bilang espiritu. Insulat nen Pablo ya “si Kristo et pinaoli manlapud inaatey, say unonan pinaoli ed saramay naugip ed patey.” Imbaga met nen Pablo ya wala ni arum a paolien ya manbilay ed tawen, a kuan to: “Kada sakey et unong ed dugan pasen to: si Kristo ya unonan pinaoli, insan saramay kayarian nen Kristo legan na kiwawala to.”​—1 Cor. 15:20, 23.

16. Antoy mangiter ed sikatayo na ideya no kapigan nagawa so kioli ed tawen?

¹⁶ Atan so mangiter ed sikatayo na ideya no kapigan nagawa so kioli ed tawen. Nagawa itan “legan na kiwawala [nen Kristo].” Abayag lan apruebaan na saray Tasi nen Jehova ed Biblia ya manlapu la nen 1914 et  manbibilay tayo lad panaon na “kiwawala” nen Jesus. Sayan kiwawala to et angga nid natan, tan asingsingger lan mangangga iyan mauges a sistema na mundo.

17, 18. Antoy nagawa ed saray arum ya alanaan legan na kiwawala nen Kristo?

¹⁷ Mangiiter so Biblia na kaaruman a detalye nipaakar ed kioli ed tawen: “Agmi labay ya anggapoy amta yo nipaakar ed saramay naugip ed patey . . . Ta no papanisiaan tayo a si Jesus et inatey tan inmoli, panisiaan tayo met a paolien na Dios iramay naugip ed patey . . . Saramay mabilay ni ed sikatayo legan na kiwawala na Katawan et agdan balot unaan iramay naugip la ed patey; lapud say Katawan a mismo et onleksab manlapud tawen tan mangiganggan, . . . tan saramay inaatey a nikasakey ed Kristo so unonan onoli. Kayari na satan, sikatayo ran mabilay ni et alaen ed saray lurem pian nakaiba ra tan miabet ed Katawan diad dagem; diad ontan et naynay tayo lan kaiba so Katawan.”​—1 Tes. 4:13-17.

¹⁸ Nagawa so unonan kioli no ginmapo la so “kiwawala” nen Kristo. Saray alanaan ya mabilay ni legan na baleg ya kairapan et “alaen ed saray lurem.” Saramay “alaen” et ‘agnaugip ed patey,’ ya say labay ton ibaga et ag-ira mabaybayag ya onugip ed patey. Sikaray ‘nauman ya amin, diad sakey a bekta, diad kakirem na mata, legan na unor a trumpeta.’​—1 Cor. 15:51, 52; Mat. 24:31.

19. Anton “mas maabig a kioli” so nagawa ed arapen?

¹⁹ Maslak ed saray matoor ya Kristiano natan et aliwan alanaan tan ag-atawag a manlingkor ed tawen a kaiba nen Kristo. Imbes, aalagaren da so anggaan na sayan mauges a sistema na mundo legan na “agew nen Jehova.” Anggapoy makaamta no kapigan eksakton nagawa itan ya anggaan, balet ipapanengneng na saray ebidensya ya asingger la itan. (1 Tes. 5:1-3) Kayari na satan et nagawa so sananey a klase na kioli, a paolien iray inatey pian manbilay ed paraison dalin. Saray napaoli et walay ilalo dan magmaliw ya perpekto tan agla ran balot ompatey. Talagan “mas maabig a kioli” itan nen saramay agawad apalabas nen “wala ray bibii a saray inatey ya ananak da et pinaoli” balet inatey ira lanlamang.​—Heb. 11:35.

20. Akin ya makaseguro tayo ya nagawan mauk-uksoy so kioli?

²⁰ Nipaakar ed kioli ed tawen, ibabaga na Biblia ya kada sakey et paolien “unong ed dugan pasen to.” (1 Cor. 15:23) Nailaloan tayo ya say kioli diad dalin et nagawa met ya mauk-uksoy. Makapainteres itan ya talaranan. Kasin saramay agano nin inatey et paolien diad kagapo na Sanlibon Taon ya Uley nen Kristo tan abeten ira na saray inad-aro da? Kasin saray matoor a lalaki nensaman ya maong a mangidaulo so unonan paolien pian ontulong ya man-organisa ed totoo na Dios diad balon mundo? Panon to balet iramay inatey ya agbalot akapanlingkor ed si Jehova? Kapigan tan iner ira paolien? Dakel so nayarin itepet tayo. Pero, talaga kasin kaukolan tayon isipen iratan natan? Agta mas maabig so manalagar pian naamtaan tayo? Seguradon makapaliket a nanengneng no panon ya gawaen iratan nen Jehova.

21. Antoy iilaloan tayo nipaakar ed kioli?

²¹ Legan tayon manaalagar, kaukolan tayon pabiskegen so pananisia tayo ed si Jehova. Impromisa to ya panamegley nen Jesus et nabilay lamet iray inatey ya walad memorya to. (Juan 5:28, 29; 11:23) Pian paneknekan ya sarag nen Jehova ya paolien iray inatey, imbaga nen Jesus a si Abraham, Isaac, tan Jacob et “mabilay iran amin” parad Sikato. (Luc. 20:37, 38) Kanian singa si Pablo, dakel so rason tayon ibaga: “Walay ilalok ed Dios . . . a walay kioli.”​—Gawa 24:15.