NEN manga 1910, saray ateng kon manaayam ed Tbilisi, Georgia et inmalis ed Canada, tan nanayam irad melag ya abung ed uma ya asingger ed Pelly, Saskatchewan, diad western Canada. Niyanak ak nen 1928, tan siak so bolirek ed sikamin anem ya sanaagi. Inatey si Tatay anem bulan antis ak ya niyanak, tan inatey si Nanay nen sakey taon ko ni labat. Ag-abayag et inatey met so sankapanguloanan ya atsik ya si Lucy nen 17 so taon to. Kanian si Uncle Nick lay angasikaso ed sikamin sanaagi.

Sakey ya agew, nen manga duay taon ko, anengneng na pamilyak ya guguyoren koy ikol na kabayo. Ataktakot ira ompan depakan ak na kabayo, kanian inmeyag ira pian banoen ak—balet agko ra pinansin. Akabeneg ak ed sikara, tan agko narerengel so eyag da. Maong labat ta anggapoy agawad siak, balet diman da adiskobre ya telek ak.

Walay kaaro na pamilya mi ya imbaga ton mas maong no maneskuela ak ya kaiba na saray telek ya ugugaw, kanian impa-enroll to ak nen Uncle Nick ed eskuelaan na saray telek ya asingger ed Saskatoon, Saskatchewan. Impanayam da ak ed lugar ya arawi ed pamilyak. Limay taon ko ni labat ed saman kanian natatakot ak. Pasempeten da ak labat no holiday tan bakasyon ed eskuelaan. Ag-abayag, akaaral ak na sign language tan nai-enjoy ko lay migalaw ed arum ya ugugaw.

Nen 1939, say sankatatkenan ya mabilay ya atsik ya si Marion et akiasawa ed si Bill Danylchuck, tan sikara lay angasikaso ed sikami nen atsik Frances. Diad pamilya mi, sikaray unonan apulongan na saray Tasi nen Jehova. Legan na bakasyon mid eskuelaan, gagawaen day anggaay nayarian dan ibangat  ed siak iray naaaralan dad Biblia. Diad tua, mairap kamin makapantalosan ta agda amtay sign language. Balet anengneng da ya talagan labay koy makaaral na Biblia. Atalosan ko ya mikonektaan ed ibabaga na Biblia iray gagawaen da , kanian akila ak ed sikaran manpulong. Ag-abayag et labay ko lay manpabautismo, kanian nen Setyembre 5, 1941, binautismoan ak nen kuya Bill diad sakey a drum ya napnoy danum ya inasol ed bobon. Ambetebetel may danum!

Nen 1946, nen nambakasyon ak ed sikami, akikombension kami diad Cleveland, Ohio, U.S.A. Diad unonan agew na kombension, nansusublayan iray atsik ya nannota parad siak pian natalosan koy programa. Balet diad komaduan agew, misalsalamat ak nen naamtaan kon walay grupo na saray telek tan walay sign-language interpreter ya wadman. Kanian na-enjoy ko lay programa, tan malikeliket ak ta natatalosan ko lan maong so katuaan ed Biblia!

Kakkasumpal na World War II ed saman tan sankapatnagan so nasyonalismo. Kayari na kombension, apabiskeg ak ya idepensa so pananisiak diad eskuelaan. Kanian agak la mibibiang ed pansaludo et watawat tan diad national anthem. Agak met la manseselebra na saray holiday tan agak la mimimisa anggano requirement itan ed eskuelaan. Ag-agustoan itan na staff ed eskuelaan mi, tan sinali da ak ya taktakoten tan titilaan da ak pian umanen koy desisyon ko. Lapud saya, mankelaw iray kaeskuelak, balet angiter itan ed siak na pankanawnawan manpulong. Ag-abayag, arum ed saray kaeskuelak ya singa si Larry Androsoff, Norman Dittrick, tan Emil Schneider et inawat day katuaan, tan anggad natan et matoor iran manlilingkor ed si Jehova.

No oonla ak ed arum ya syudad, seseguroen ko ya napulongan ko ray telek. Singa bilang, diad sakey ya grupo na saray telek ed Montreal, apulongan koy Eddie Tager, kabataan a laki ya membro na satan ya grupo. Sikatoy walad sign-language congregation diad Laval, Quebec anggad impatey to nen imbeneg a taon. Akabat ko met si Juan Ardanez ya makulin man-research pian naseguro to ya tua so ibabaga na Biblia, ya singa saray taga Berea nensaman. (Gawa 17:10, 11) Inawat to met so katuaan tan matoor a nanlingkor bilang elder diad Ottawa, Ontario anggad impatey to.

Nen 1950, nanayam ak ed Vancouver. Labalabay kon pulongan iray telek, pero agkon balot nalingwanan imay eksperiensyak nen apulongan ko diad karsada so sakey ya biin aliwan telek, si Chris Spicer. Inawat toy subscription na magasin tan labay ton nakabat koy asawa to ya si Gary. Kanian linma ak ed abung da tan abaybayag kamin nandiskusyon, ya isusulat mi ray labay min ibaga. Kayari to man,  agko la ra anengneng. Balet kalabas na pigaran taon, abigla ak ta anengneng da ak ed sakey ya kombension diad Toronto, Ontario. Diad saman ya agew et manpabautismoy Gary. Ipapanonot ed siak na sayan makapaliket ya eksperiensya ya importantin agtayo ontutundan manpulong, ta agtayo amta no iner odino kapigan ontubo so katuaan.

Ag-abayag, pinmawil ak ed Saskatoon. Walay akabat kod man ya sakey ya ina tan labay ton iyaralan ko na Biblia so kambal ya ananak to ya telek, si Jean tan Joan Rothenberger. Mani-eskuela ra ed samay eskuelaan na saray telek ya nanaralan ko. Ag-abayag, inanabang la na sarayan mamarikit ed saray kaklase ra so nanaaralan da. Limara ed saray kaklase da so nagmaliw ya Tasi nen Jehova. Sakey ed sikara si Eunice Colin. Akabat ko la nensaman si Eunice diad eskuelaan na saray telek nen magano ak lan man-graduate. Nanonotan ko, inikdan to ak na kendi tan tinepet to no sarag to ak ya nakaaro. Sikatoy nagmaliw ya importantin maong ed bilay ko—nagmaliw ya asawak!

Nen naamtaan na nanay nen Eunice ya sikatoy manaaral na Biblia, imbaga tod principal na eskuelaan ya kombinsien to ya ontunda. Inala na principal iray libron panaaralan to. Balet, pursigidoy Eunice ya iyuna si Jehova ed bilay to. Nen labay to lay manpabautismo, imbaga na atateng to, “Sige, no man-Tasi ka, layas ka lad abung!” Nen 17 so taon nen Eunice, sikatoy tinmaynan ed abung da, tan walay pamilya na Tasi ed lugar da ya angawat tan angasikaso ed sikato. Intuloy toy nanaral na Biblia, insan abautismoan. Nankasal kami nen 1960, pero aglinma iray ateng to. Balet kalabas na pigaran taon, nirespeto da kami lanlamang lapud saray papanisiaan mi tan lapud paraan na impamabaleg mid ananak mi.

Telek kamin sanasawa, pero awalaan kami na pitoran anak a lalaki ya aliwan telek. Anggan mairap, sineguro mi ya amta day man-sign language pian makapantalosan kami tan nibangat mid sikara so katuaan. Balbaleg ya tulong iray agagi ed kongregasyon. Singa bilang, nen nan-ayew so sakey ya anak mi diad Kingdom Hall, walay ateng ya angidalem ed sikami, ya insulat to itan ed papel. Kanian nipetek mi itan ya tampol. Natan, say apatiran ananak mi ya si James, Jerry, Nicholas, tan Steven pati say kaasawaan da tan ananak da et matoor ya manlilingkor ed si Jehova. Elder iran apat. Ontan met, si Nicholas tan say asawa ton si Deborah et ontutulong ed sign-language translation diad Britain branch. Si Steven tan say asawa ton si Shannan et kaiba ed sign-language translation team diad United States branch.

Sakey bulan antis na koma-40 ya anibersaryo na kasal mi, agla nilabas nen Eunice so sakit ton cancer. Makmakpel anggano pinasyay paniirap to. Akatulong so pananisia tod kioli pian mansiansian mabiskeg. Tatalaranan koy panaon ya nanengneng ko lamet si Eunice.

Nen Pebrero 2012, atumba ak tan apiley ak ed balangbang, tan kaukolan lan walay mangasikaso ed siak. Kanian akiayam ak ed sakey ed saray anak ko tan say asawa to. Natan et wala kamid Calgary Sign-Language Congregation, tan anggad natan et manlilingkor ak bilang elder. Diad tua, natan ak labat akaiba ed kongregasyon ya sign-language. Abaybayag ak ya walad English congregation—manlapud 1946—kanian seguro pankelawan yo no panon ak ya binmiskeg ed espiritual. Tinoor nen Jehova so promisa to ya asikasoen to iray ugugaw ya ulila. (Sal. 10:14) Misalsalamat ak ed impansagpot na amin ya nansulat tan nannota parad siak, nanaral na sign language, tan maan-anos ya nan-interpret parad siak.

Diad tua, wala ray panaon ya nadidismaya ak tan labay ko lay onsuko ta agko natatalosan so ibabaga na arum odino singa agnatatalosan na arum iray pankaukolan na saray telek. Balet diad saraman a panaon, sankanonot ko iramay imbaga nen Pedro ed si Jesus: “Katawan, siopa ni so laen mi? Walad sika iray salita a mangitonton ed bilay ya andi-anggaan.” (Juan 6:66-68) Singa saray arum ya agagin telek ya kapanaonan ko, naaralan koy magmaliw ya maanos. Naaralan koy manalagar ed si Jehova tan ed organisasyon to, tan talagan agunggonaan ak ed satan! Natan et dakdakel lay espiritual ya naakan diad mismon lenguahek, tan panliliketan koy miulop ed saray agagi diad aral tan kombension na ASL. Talagan maliket tan makabaliksan so bilay ko diad panlilingkor kod si Jehova, say maomaong a Dios tayo.