1, 2. (a) Antoy pangipapasen na dakel ed pagmaliw ya maespiritual? (b) Anto ran importantin tepet nipaakar ed espiritualidad so aralen tayo?

“MAS maliket ak nen nagmaliw ak ya maespiritual, tan tinmulong itan ed siak ya nasarag iray subok ed kada agew,” so imbaga na sakey a sister ed Canada. Inkuan na sakey a brother ed Brazil, “Duamplo tan taloy taon kami lan sanasawa, tan malikeliket kami lapud pansasagpot min magmaliw ya maespiritual.” Tan imbaga met na sakey a brother ed Pilipinas, “Mareen so nonot ko lapud nagmaliw ak ya maespiritual, tan tinmulong itan ed siak pian mas maabig so pipiulop kod saray agagi ya nandurumay personalidad da.”

² Napatnagan ed saratan ya balikas ya makagunggona so pagmaliw ya maespiritual. Kanian tepetan tayoy sarili tayo, ‘Panon ak ya magmaliw a maespiritual tan naawat iray gunggona ya abitlad tagey?’ Balet antis tayon ebatan itan, kaukolan tayon talosan ya maong so ibabaga na Biblia nipaakar ed toon maespiritual odino manonot ed espiritual. Diad sayan artikulo, ebatan tayoy taloran importantin tepet. (1) Antoy labay ya ibaga na espiritual a too? (2) Siopa ran alimbawa so ontulong ed sikatayon napaaligwas so espiritualidad tayo? (3) Panon a say pansagpot tayon nawalaan na “kanonotan nen Kristo” et ontulong ed sikatayon magmaliw ya maespiritual?

3. Antoy ibabaga na Biblia ya pandumaan na pisikal a too tan espiritual a too?

³ Tutulongan itayo nen apostol Pablo ya natalosan no anto so espiritual a too nen impandumaan toy “espiritual a too” tan “pisikal a too.” (Basaen so 1 Corinto 2:14-16.) Antoy pandumaan da? Say “pisikal a too” et agto aawaten “iray bengatlan nipaakar ed espiritu na Dios, ta andi-kakanaan iratan ed sikato; tan agto nayarian ya amtaen iratan.” Balet say “espiritual a too” et “manguusisa ed amin a bengatla” tan walaan na “kanonotan nen Kristo.” Papasesegen itayo nen Pablo ya magmaliw ya maespiritual. Anto ni ray arum ya pandumaan na pisikal tan espiritual a too?

4, 5. Anto ray pakabidbiran na pisikal a too?

⁴ Amtaen tayo ni no panon ya mannonot so pisikal a too. Say manunan nononoten na totood mundo et nipaakar ed laman. Deneskribe itan nen Pablo bilang “say espiritun ipapatnag natan na saramay agmatulok.” (Efe. 2:2) Iimpluensyaan na sayan espiritu so maslak a totoo pian aligen so panagnonot na karaklan ya mila ka labat ed agus. Say akapokusan da et saray pilalek na laman. Bilang resulta, say gagawaen na dakel et no antoy duga parad sikara, tan ag-ira mansasagpot ya unoren iray estandarte na Dios. Say pisikal odino makalaman a too et importantin maong ed sikato so pagmaliw ya sikat tan pakawalaan na dakel a materyal a kaykayarian odino ilaban so iisipen ton karapatan to.

⁵ Panon tayo nin nibaga ya say sakey et pisikal a too? Samay manggagawa na antokaman a “gawa na laman” et nibagan pisikal a too. (Gal. 5:19-21) Diad unonan sulat nen Pablo ed kongregasyon na Corinto, binitla to so pigaran pakabidbiran na totoon makalaman so panagnonot da. Kaibad saratan so: pangipaseseg na inkaapag-apag, paboritismo, agpanpapaknaan, pandedemandaan ed korte, agpanagrespeto ed uksoyan na inkaulo, inkasiba tan panagbuanges. Say makalaman a too et main-inomay ya natukso. (Pro. 7:21, 22) Imbaga met nen Judas ya wala ray onkapuy ya anggad ‘anggapo lay panamabli rad espiritual iran bengatla.’​—Jud. 18, 19.

6. Anto ray pakabidbiran na espiritual a too?

⁶ Anto sirin so labay ya ibaga na “espiritual a too”? Say espiritual a too et papablien toy relasyon tod Dios, kabaliktaran na pisikal a too. Saray totoon manonot ed espiritual et gagawaen day anggaay nayarian dan ‘aligen so Dios.’ (Efe. 5:1) Labay ton ibaga et mansasagpot iran aligen so panagnonot nen Jehova tan ipapasen da ray bengatla a singa ed pangipapasen to ed saratan. Talagan tua ed sikara so Dios. Aliwan singa saray totoon makalaman, saray maespiritual et ibabase dad saray estandarte nen Jehova so amin a gagawaen da. (Sal. 119:33; 143:10) Imbes ya manpokus irad gawa na laman, saray totoon manonot ed espiritual et mansasagpot ya ipanengneng so “bunga na espiritu.” (Gal. 5:22, 23) Pian mas natalosan tayo iray salitan “manonot ed espiritual,” isipen iyan panangikompara: Say toon maong ed panag-negosyo et puro negosyo so nononoten to. Mipadpara, say toon maespiritual et puro espiritual a bengatla so nononoten to.

7. Antoy ibabaga na Biblia nipaakar ed totoon manonot ed espiritual?

⁷ Balibali iray ibabaga na Biblia nipaakar ed totoon manonot ed espiritual. Nabasa ed Mateo 5:3: “Maliket iray manonot ed espiritual a pankaukolan da, ta kayarian da so Panarian na tawen.” Pian ipanengneng so gunggona ed pagmaliw ya manonot ed espiritual, oniay ibabaga na Roma 8:6: “Say pangiteen na nonot ed laman et mangitonton ed ipapatey, balet say pangiteen na nonot ed espiritu et mangitonton ed bilay tan kareenan.” No manpokus tayod espiritual iran bengatla, makapikareenan tayo ed Dios tan nawalaan tayoy deen na nonot natan tan ilalon manbilay ya andi-anggaan diad arapen.

8. Akin ya kaukolan tayoy mansagpot ya nawalaan na maong ya espiritualidad tan pansiansiaen itan?

 ⁸ Balet manbibilay itayo ed mapeligron mundo. Apaliberan itayo na totoon makalaman so panagnonot da, kanian kaukolan tayoy mansagpot ya pabiskegen so espiritualidad tayo tan alwaran ya ag-itan naandi ed sikatayo. No naandi so espiritualidad na sakey, sikatoy main-inomay ya naimpluensyaan na makapuy ya ugali tan panagnonot na sayan mundo. Antoy makatulong pian ag-itan nagawa ed sikatayo? Panon itayon magmaliw ya maespiritual?

9. (a) Antoy nayarin ontulong ed sikatayon magmaliw ya maespiritual? (b) Siopa ray alimbawa na maespiritual a totoo ya aralen tayo?

⁹ Nayarin ontatken so panagnonot na sakey ya ugaw no obserbaan to iray ateng to tan aligen toy maong ya alimbawa ra. Mipadpara, nayarin magmaliw itayon maespiritual no obserbaan tayo iray totoon mabiskeg ed espiritual tan aligen tayoy alimbawa ra. Balet say alimbawa na totoon makalaman et pasakbay ed sikatayo. (1 Cor. 3:1-4) Saratan ya mandumaan ya alimbawa et nabasa tayo ed Biblia. Balet lapud labay tayoy magmaliw ya maespiritual, usisaen tayo so pigaran maabig ya alimbawa na saray indibidual ya sarag tayon aligen. Aralen tayoy alimbawa nen Jacob, Maria, tan Jesus.

10. Panon ya impanengneng nen Jacob ya sikatoy maespiritual?

¹⁰ Unona, nengnengen tayoy alimbawa nen Jacob. Aliwan mainomay so impanbilay nen Jacob, a singa met ed dakel ed sikatayo natan. Kaukolan ton anosan so kuya ton si Esau ya makalaman so panagnonot to tan malabay ya mamatey ed sikato. Ontan met, kaukolan ton anosan so mapalikdon katulangan ton laki ya aminpigan nanloko ed sikato. Balet anggano akaiba nen Jacob iray “pisikal” a totoo, sikatoy nansiansian maespiritual. Sikatoy nanmatalek ed samay sipan ed si Abraham tan ginawa toy anggaay nayarian ton asikasoen so  pamilya to ya walaan na espisyal a betang ed pakasumpal na gagala nen Jehova. (Gen. 28:10-15) Saray imbaga tan ginawa nen Jacob et pakapatnagan ya sankanonot to iray estandarte tan linawa na Dios. Singa bilang, nen inisip nen Jacob ya delikadoy bilay to lapud si Esau, imbaga to ed Dios: “Ipikasik ed sika, iliktar mo ak . . . Inkuan mon: ‘Bendisyonan ta ka, tan gawaen kon singa saray buer ed dayat so ilalak mo.’” (Gen. 32:6-12) Mapatnag ya sikatoy nanmatalek ed saray sipan nen Jehova ed sikato tan ed inmuunan atateng to tan labay toy manbilay unong ed linawa tan gagala na Dios.

11. Antoy mangipanengneng ya si Maria et toon maespiritual?

¹¹ Nengnengen tayo natan so sakey nin alimbawa, si Maria. Akin ya si Maria so pinili nen Jehova ya magmaliw ya ina nen Jesus? Lapud sikatoy maespiritual. Panon tayon amta? Napatnagan a sikatoy talagan maespiritual diad saray balibalin imbalikas ton panangidayew ed Dios nen binmisita ed abung na kakanayon ton si Zacarias tan Elizabet. (Basaen so Lucas 1:46-55.) Ipapanengneng na saray imbalikas nen Maria ya inar-aro toy Salita na Dios tan kabkabisado to so Hebreon Kasulatan. (Gen. 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mal. 3:12) Imanoen met ya anggano kapkapankasal da nen Jose, pinaliisan day seksual ya relasyon anggad niyanak si Jesus. Antoy ipapatnag na satan? Parad sikara et mas importante so linawa nen Jehova nen say pamenek ed pilalek na laman da. (Mat. 1:25) Diad inlabas na panaon, inimanon maong nen Maria iray agawa ed bilay nen Jesus tan agto nilingwanan iray importantin imbaga nen Jesus. Tan “amin iraya et tinantandaan” to. (Luc. 2:51) Mapatnag ya sikatoy interesadon maong ed gagala na Dios nipaakar ed Mesias. Agta makatulong so alimbawa nen Maria pian nonoten no panon tayon niyuna ed bilay tayo so linawa na Dios?

12. (a) Panon a mipara si Jesus ed Ama to? (b) Panon tayon naalig so alimbawa nen Jesus? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

¹² Balet diad amin a totoon nambilay, siopa so sankaabigan ya alimbawa na toon maespiritual? Siempre, si Jesus. Diad interon bilay tan ministeryo to, impanengneng to ya labay ton aligen so Ama to, si Jehova. Mipara ed si Jehova so panagnonot, liknaan, tan saray ginawa to tan nambilay unong ed linawa tan saray estandarte na Dios. (Juan 8:29; 14:9; 15:10) Singa bilang, imanoen no panon ya deneskribe nen propeta Isaias so panangasi nen Jehova, tan ikompara itan ed impaneskribe na sakey ed saray nansulat na Ebanghelyo ya si Marcos nipaakar ed liknaan nen Jesus. (Basaen so Isaias 63:9; Marcos 6:34.) Kasin singa si Jesus et akaparaan tayon ipanengneng so panangasi tan malasakit ed totoon mankaukolan na tulong? Niarum ni, inyuna nen Jesus ed bilay to so kimey a panagpulong tan panagbangat na maong a balita. (Luc. 4:43) Ontan so liknaan tan gagawaen na toon maespiritual.

13, 14. (a) Antoy naaralan tayo ed saray alimbawa natan na totoon maespiritual? (b) Mangisalaysay na sakey ya alimbawa.

¹³ Nilikud ed saray alimbawa ya walad Biblia, dakel met iray alimbawa natan na totoon maespiritual a mansasagpot ya nipatnag so personalidad ya mipara ed Kristo. Nayarin naiimanom ya sikaray talagan maseseg ed ministeryo, maparawes, makasi, tan wala ni ray arum ya maabig a kualidad da. Singa sikatayo, aliwa ran perpekto tan nayarin wala ray lalabanan dan kakapuyan legan iran mansasagpot ya nawalaan na saray kualidad ya makapaliket ed Dios. Oniay imbaga na sister ed Brazil ya si Rachel: “Labalabay kon aligen iray uso ya panangawes. Kanian aliwan masimpit so panangawes ko. Balet nen naaralan koy katuaan, nanggunaetan koy magmaliw ya maespiritual. Aliwan mainomay so manguman, pero  nagmaliw ak ya mas maliket tan awalaan na gagala so bilay ko.”

¹⁴ Si Reylene a taga Pilipinas et dumay subok ed sikato. Nampursigian toy nawalaan na atagey ya edukasyon tan marakep ya trabaho pian onasensoy bilay to. Imbaga to: “Kalkalnan naandi iray goal kod espiritual. Balet aliknak ya singa walay kulang ed bilay ko, ya mas importante nen say trabahok. Kanian inuman koy panagnonot ko tan inyunak so panaglingkor ed si Jehova.” Si Reylene et maabig ya alimbawa na saramay manmamatalek ed sipan nen Jehova ya nabasa ed Mateo 6:33, 34. Imbaga to: “Seguradon asikasoen ak nen Jehova!” Nayarin wala ray kabat mod kongregasyon yo ya maabig met so alimbawa ra. Agta napapakiwas itayon aligen iratan ya matoor ya agagi legan dan tutumboken so Kristo?​—1 Cor. 11:1; 2 Tes. 3:7.

15, 16. (a) Antoy kaukolan tayon gawaen pian naalig tayoy Kristo? (b) Panon tayon naalig so “kanonotan nen Kristo”?

¹⁵ Panon tayon naalig si Kristo? Ibabaga na Biblia diad 1 Corinto 2:16 ya kaukolan tayoy nawalaan na “kanonotan nen Kristo.” Tan ipapaseseg na Roma 15:5 so pakawalaan na “kanonotan a miparad si Kristo Jesus.” Kanian pian naalig tayoy Kristo, kaukolan tayon amtaen so paraan na panagnonot to tan kabaten ya maong so personalidad to. Insan kaukolan tayon tumboken iray bakat to. Say kanonotan nen Jesus et akasentro ed relasyon tod Dios. Kanian no aaligen tayoy Jesus, aaligen tayo met si Jehova. Importante sirin ya aligen tayo so panagnonot nen Jesus.

¹⁶ Panon tayon nagawaan itan? Saray disipulo nen Jesus et anengneng da iray milagron ginawa to, nadngel da iray paliwawa to, naobserbaan da no panon so impantrato to ed amin a klase na totoo, tan no panon ton inyaplika iray prinsipyo na Dios. Imbaga ra: “Atasian min amin so ginawa to.” (Gawa 10:39) Balet sikatayo, agtayo anengneng a mismo iray ginawa to. Pero maaron intarya nen Jehova iray salaysay na Ebanghelyo a makatulong pian nakabat tayon maong si Jesus. No basaen tan dalepdepen tayo iray libro na Biblia ya Mateo, Marcos, Lucas, tan Juan, naaralan tayoy paraan na panagnonot nen Kristo. Diad ontan et ‘maapit tayon natumbok iray bakat to’ tan ‘niparaan tayo met so inkasikatayo a nawalaay panagnonot a mipadpara ed Kristo.’​—1 Ped. 2:21; 4:1.

17. Panon ya makagunggona ed sikatayo so pannonot a singa ed Kristo?

¹⁷ Panon tayon nagunggonaan no aralen tayoy mannonot a singa ed Kristo? No panon ya ombiskeg so laman tayo no masustansia iray kakanen tayo, ombiskeg met so espiritualidad tayo no say iiyan tayod nonot tayo et say kanonotan nen Kristo. Kalkalna tayon naamtaan no antoy gawaen to ed kada situasyon. Tan ontulong iyad sikatayon mandesisyon a manresultad pakawalaan na malinis a konsiensia tan panangabobon na Dios. Agta sarayan gunggona so mangiiter ed sikatayo na maabig a rason pian ‘aligen so Katawan a Jesu-Kristo’?​—Roma 13:14.

18. Panon kan agunggonaan ed sayan impanaral nipaakar ed pagmaliw a maespiritual?

¹⁸ Naaralan tayo dia no antoy labay ya ibaga na espiritual a too. Makaaral tayo met ed saray maabig ya alimbawa na totoon maespiritual. Tan naaralan tayo no panon a say pakawalaan na “kanonotan nen Kristo” et ontulong ed sikatayon magmaliw ya maespiritual. Balet, wala ni ray arum ya kaukolan tayon aralen nipaakar ed pagmaliw a maespiritual. Singa bilang, panon tayon naamtaan no kasin mabiskeg lay espiritualidad tayo? Anto ni ray sarag tayon gawaen pian napabiskeg itan? Tan panon ya say espiritualidad tayo et walaan na epekto ed inagew-agew a bilay tayo? Naebatan iraya diad onsublay ya artikulo.