Kasin Kabkabat Moy Jehova a Singa si Noe, Daniel, tan Job?
“Saray mauges a totoo et agda natalosay hustisya, balet saramay manaanap ed si Jehova et natalosan day amin a bengatla.”—PRO. 28:5.
1-3. (a) Antoy makatulong ed sikatayo ya mansiansian matoor ed Dios legan na sayan kaunoran iran agew? (b) Antoy aralen tayo ed sayan artikulo?
LEGAN ya manasingger lan manampot so kaunoran iran agew, saray mauges et tuloytuloy ya ‘ontutubo a singa dika.’ (Sal. 92:7) Kanian agtayo la pankelawan no akin ya dakel so mangibabaliwala ed saray estandarte na Dios ed moral. Lapud satan, panon itayon magmaliw ya “ugugaw nipaakar ed kaugsan” balet ta “matatken diad pakatalos [tayo]”?—1 Cor. 14:20.
2 Naromog so ebat diad pinagkateman teksto tayo, ya oniay nabasa: “Saramay manaanap ed si Jehova et natalosan day amin a bengatla”—amin ya nakaukolan pian sikatoy napaliket. (Pro. 28:5) Mialaan ed satan imay nabasa ed Proverbio 2:7, 9, ya kuan ton si Jehova et “mantitipon na makanan karunongan parad maptek.” Bilang resulta, ‘natatalosan da no antoy matunong tan maptek tan patas, say interon dalan na kamaongan.’
3 Si Noe, Daniel, tan Job et awalaan na ontan ya karunongan. (Eze. 14:14) Ontan met iray totoo na Dios natan. Sika ey? Kasin ‘natatalosan moy amin a bengatlan’ nakaukolan pian napaliket moy Jehova? Importante ya nawalaan kay suston kakabatan nipaakar ed sikato. Legan tayon nononoten itan, aralen tayo (1) no panon ya akabat nen Noe, Daniel, tan Job so Dios, (2) no panon iran agunggonaan ed satan ya kakabatan, tan (3) no panon itayon nawalaan na pananisia a singa sikara.
SI NOE ET NANAKAR A KAIBA NA DIOS DIAD MAUGES A MUNDO
4. Panon ya akabat nen Noe si Jehova, tan panon ya akatulong itan ed sikato?
4 No panon ya akabat nen Noe si Jehova. Manlapu nen ginmapo so pamilya na too, saray matoor a lalaki tan bibii et naaralan day nipaakar ed Dios diad taloran manunan paraan: diad impangobserba da ed saray nanengneng a palsa, diad panamegley na arum a totoon matakot ed Dios, tan diad impakaawat da na saray bendisyon lapud impangunor da ed saray matunong ya estandarte tan prinsipyo na Dios. (Isa. 48:18) Nen inobserbaan nen Noe iray palsa, anengneng to so dakel ya ebidensya a walay Dios tan naaralan to met iray dakel ya agnanengneng a kualidad to, a singa say “andi-anggaan a pakapanyari tan inka-Dios to.” (Roma 1:20) Lapud satan, si Noe et aglabat basta anisia ed Dios noagta awalaan na mabiskeg a pananisia ed sikato.
5. Panon ya naaralan nen Noe so gagala na Dios ed totoo?
5 Ibabaga na Biblia ya “nawalaan labat na pananisia so sakey kayari ton narengel so salita.” (Roma 10:17) Panon ya arengel nen Noe so nipaakar ed si Jehova? Seguradon dakel so naaralan to manlapud saray kakanayon to. Sikatoy akaaral ed ama ton si Lamec, a walaan na mabiskeg a pananisia tan asabian to ni Adan. (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.) Akaaral met ed laki ton si Matusalem tan say laki tod dapan ya si Jared, ya nambilay ni na 366 a taon kayarin niyanak si Noe. * (Luc. 3:36, 37) Posiblin diad sikara tan diad kaasawaan da so akaaralan nen Noe nipaakar ed inggapoy bilay na too, say gagala na Dios ya napano so dalin na matunong a totoo, tan say impanrebelde ed Eden, a saray resulta na satan et naeeksperiensyan mismo nen Noe. (Gen. 1:28; 3:16-19, 24) Talagan impapuso nen Noe iray naaralan to, tan amakiwas iratan ed sikaton manlingkor ed Dios.—Gen. 6:9.
6, 7. Panon a say pananisia nen Noe et pinabiskeg na ilalo?
6 Say pananisia et papabiskegen na ilalo. Kanian isipen pay alikna nen Noe nen naamtaan ton say ngaran to, ya nayarin mankabaliksay “Painawa; Ligliwa,” et mangiiter na ilalo! (Gen. 5:29, paimanod leksab) Si Lamec et pinuyanan a mangibaga: “[Si Noe] so mangiter ed sikatayo na ligliwa manlapud . . . ambelat a pansasagpot na saray lima tayo lapud insamba nen Jehova so dalin.” Nanilalo si Noe ed Dios. Singa si Abel tan Enoc ya akauna nen sikato, anisia si Noe ya mekmeken na “ilalak” so ulo na uleg.—Gen. 3:15.
7 Anggano ag-atalosan ya amin nen Noe iray detalye na propesiya ed Genesis 3:15, seguradon atebek to ed satan ya walay ilalon kililiktar. Sakey ni, satan ya sipan ed Eden et mikonektaan ed samay mensahe nen Enoc, ya impasakbay to met so pangukom na Dios ed saray mauges. (Jud. 14, 15) Say mensahe nen Enoc, ya say unor a kasumpalan to et diad Armagedon, et seguradon amabiskeg ed pananisia tan ilalo nen Noe!
8. Panon ya aprotektaan si Noe na suston kakabatan nipaakar ed Dios?
8 No panon ya agunggonaan si Noe ed suston kakabatan nipaakar ed Dios. Lapud suston kakabatan, awalaan si Noe na pananisia tan karunongan na Dios, a saya so namprotekta ed sikato lalo lad espiritual. Singa bilang, lapud ‘nanakar si Noe a kaiba na tuan Dios,’ agto akiulop ed saray mauges a totoo. Sikatoy ag-apalikdo na saray mauges ya Gen. 6:1-4, 9) Amta met nen Noe ya saray totoo et ingganggan a mananak tan panoen day dalin. (Gen. 1:27, 28) Kanian seguradon amta to ya mauges tan aliwan normal ya nawalaan na seksual a relasyon iray bibii tan saray anghel ya nansulong na laman na too. Apruebaan ya duga so inisip to nen nagmaliw ya aliwan ordinaryon totoo iray ananak da. Asabi panaon, pinasakbayan na Dios si Noe ya delapen Toy interon dalin. Anisiaan itan nen Noe, kanian nanggawa na biong, tan niliktar so pamilya to.—Heb. 11:7.
anghel a nansulong na laman na too, a diad panamegley na saray makapakelaw a pakayari ra et apanisia da iray totoon mainomay ya naloko, ya ompan impasen da ni ra ingen ya dirios. (9, 10. Panon tayon naalig so pananisia nen Noe?
9 No panon tayon naalig so pananisia nen Noe. Importante ya maseet tayon aralen so Salita na Dios, ipapuso tayo iray nanaaralan tayo, tan abuloyan tayon umanen tan igiya na satan so bilay tayo. (1 Ped. 1:13-15) Diad ontan, say pananisia tan karunongan na Dios so manprotekta ed sikatayo manlapud masilib iran pakana nen Satanas tan ed mauges ya espiritu na mundo. (2 Cor. 2:11) Ipapaseseg na satan ya espiritu so panangaro ed inkaruksa tan imoralidad. Tan sasagyaten na satan iray totoo ya manpokus ed saray pilalek na laman. (1 Juan 2:15, 16) Naimpluensyaan ni ingen na satan iramay makapuy so espiritualidad da ya ibaliwala iray ebidensya ya asingger lay baleg ya agew na Dios. Tandaan ya nen inkompara nen Jesus so panaon tayo ed panaon nen Noe, say impaimano to et aliwan say inkaruksa odino imoralidad noagta saray peligro na agpangipanengneng na interes ed espiritual.—Basaen so Mateo 24:36-39.
10 Tepetan moy sarilim: ‘Kasin napatnagan ed kabibilay ko ya kabkabat koy Jehova? Kasin papakiwasen ak na pananisiak ya aglabat unoren iray matunong ya estandarte na Dios noagta ipaamta met iratan ed arum?’ Nanengneng komon ed saray ebat mo ya ‘manaakar ka a kaiba na tuan Dios.’
IMPANENGNENG NEN DANIEL SO KARUNONGAN NA DIOS NEN WALAD PAGANON BABILONIA
11. (a) Antoy ipapatnag na panangaro nen Daniel ed Dios nipaakar ed impamabaleg ed sikato? (b) Anto ray kualidad nen Daniel ya labay mon aligen?
11 No panon ya akabat nen Daniel si Jehova. Si Daniel et seguradon binangatan a maong na atateng to ya aroen si Jehova tan say nisulat a Salita to. Sakey ni, satan ya panangaro et apansiansia nen Daniel legay bilay to. Anggan sanen masiken la, aaralen to nin maong so Kasulatan. (Dan. 9:1, 2) Kabkabat nen propeta Daniel si Jehova tan amta to met so amin a ginawa To parad Israel. Napatnagan itan ed impapuso tan mapaabeban pikakasi to ya nabasad Daniel 9:3-19. Maabig no basaen tan dalepdepen mo itan ya pikakasi, tan imanom no antoy naaralan mo nipaakar ed inkatoo nen Daniel.
12-14. (a) Diad anto ran paraan ya impanengneng nen Daniel so karunongan na Dios? (b) Panon ya abendisyonan si Daniel lapud makpel ya impanmatoor tod Dios?
12 No panon ya agunggonaan si Daniel ed suston kakabatan nipaakar ed Dios. Parad sakey a matoor ya Judio, aliwan mainomay so panayam ed paganon Babilonia. Singa bilang, ingganggan nen Jehova ed saray Judio: “Mikareenan kayo ed syudad ya angibantakan kod sikayo.” (Jer. 29:7) Balet ingganggan to met ya sikato labat so dayewen da. (Exo. 34:14) Antoy akatulong ed si Daniel pian pareho ton nagawaan iratan? Say karunongan na Dios so akatulong ed sikato ya natalosan so prinsipyo na relatibon panagpasakop ed sekular ya autoridad. Kayari na nilasus a taon, imbangat met nen Jesus itan ya prinsipyo.—Luc. 20:25.
13 Imanoen so ginawa nen Daniel nen walay inter a ganggan ya agnayari manpikasi ed anggan siopan dios odino too likud ed ari diad loob na 30 agew. (Basaen so Daniel 6:7-10.) Nayarin irason nen Daniel ya, ‘Andi bale ta 30 agew met labat!’ Balet agto inabuloyan ya napaulyan toy obligasyon tod Dios lapud ganggan na ari. Siempre sarag to met komon so manpikasi ya anggapoy makanengneng. Pero dakel so makaamta ya niyugali to lay manpikasi kada agew. Kanian anggano nipeligro so bilay to, agto anggan angiter na impresyon ya labay ton ikompromiso so panagdayew to.
14 Benendisyonan nen Jehova so matoor tan makpel ya desisyon nen Daniel, ya inliktar to ed maruksan ipapatey. Diad tua, satan ya agawa et nanresulta ed baleg a pantasi parad si Jehova ya naamtaan anggad sankaarawian iran sakop na Empiryo na Medo-Persia!—Dan. 6:25-27.
15. Panon tayon naalig so pananisia nen Daniel?
15 No panon tayon naalig so pananisia nen Daniel. Pian ombiskeg so pananisia tayo, nepeg ya agtayo labat basaen so Salitay Dios noagta ‘talosan so kabaliksan’ na satan. (Mat. 13:23) Labay tayon amtaen so nononoten nen Jehova, tan natalosan iray prinsipyo ed Biblia. Kanian kaukolan tayon dalepdepen iray nababasa tayo. Importante met so regular tan impapuson pikakasi, lalo la no ondadalan tayod subok odino arum nin mairap a situasyon. No ipikasi tayod si Jehova ya ikdan to tayoy karunongan tan biskeg, maliket ton iter iratan ed sikatayo.—Sant. 1:5.
INUNOR NEN JOB IRAY PRINSIPYO NA DIOS DIAD MAABIG TAN MAIRAP A PANAON
16, 17. Panon ya awalaan si Job na suston kakabatan nipaakar ed Dios?
16 No panon ya akabat nen Job si Jehova. Si Job et aliwan Israelita, balet sikatoy pikanayonan nen Abraham, Isaac, tan Jacob. Impaamta nen Jehova ed sikara so nipaakar ed sikato tan say gagala to parad totoo. Mapatnag ya dakel ed saratan a mablin katuaan so naaralan nen Job. (Job 23:12) “Nadngelan ko lay nipaakar ed sika,” so kuan nen Job. (Job 42:5) Sakey ni, imbaga nen Jehova ya si Job et nansalitay katuaan nipaakar ed Sikato.—Job 42:7, 8.
17 Naobserbaan met nen Job manlapud saray nanengneng a palsa so dakel ya agnanengneng a kualidad na Dios. (Job 12:7-9, 13) Insan diad panamegley na arum ni ran palsa, impanonot nen Jehova tan Elihu ed si Job no panon kamelag so too no ikompara ed Dios. (Job 37:14; 38:1-4) Sinmabid puso nen Job iray imbaga nen Jehova, ta mapaabeba ton inkuan ed Dios: “Amtak la natan a sarag mon gawaen so amin a bengatla tan anggapo so nononoten mon gawaen ya agmo nagawaan. . . . Diad pagbabawik et akayurong ak ed dabok tan dapol.”—Job 42:2, 6.
18, 19. Diad anto ran paraan ya impanengneng nen Job ya kabkabat toy Jehova?
18 No panon ya agunggonaan si Job ed suston kakabatan nipaakar ed Dios. Si Job et walaan na aralem a pakatalos ed saray prinsipyo na Dios. Kabkabat toy Jehova, tan kinmiwas base ed satan ya kakabatan. Isipen pa: Amta nen Job ya agto nayarin ibaga ya inaro toy Dios no aliwliway panagtrato tod kapara ton too. (Job 6:14) Agto inisip ya sikatoy mas atagey nen say arum noagta impasen to ran singa agagi to ya imamalasakit to, balanglan mayaman o mairap. Imbaga to: “Agta samay nanggawad siak diad eges so nanggawa met ed sikara?” (Job 31:13-22) Anggano maimpluensya tan mayaman si Job, ag-anguman so pakanengneng tod sarili to odino ed arum. Sikatoy nidumaduma ed dakel ya maimpluensya tan mayaman ed mundo!
19 Impulisay nen Job so amin ya klase na idolatriya—anggan diad puso to. Amta ton say palson panagdayew, kaiba lay panangaro ed materyal iran kayamanan, et panangipulisay ed “tuan Dios a walad tawen.” (Basaen so Job 31:24-28.) Impasen ton sagrado so impansipanan na laki tan bii ya sanasawa. Akisipanan ni ingen ed saray mata to ya ag-onlinggis a walay imoral ya pampilalek ed arum ya bii. (Job 31:1) Nonoten ya nen panaon to et inyabuloy na Dios so pangasawa na pigara. Kanian sarag komon nen Job so mangasawa ni na sakey no labay to. * Balet inunor to so uksoyan ed panangasawa ya inggapo na Dios ed Eden, tan ginawa to itan ya ganggan ed sarili to. (Gen. 2:18, 24) Kalabas na manga 1,600 a taon, imbangat nen Jesu-Kristo ed saray ondedengel ed sikato ya tumboken da met iratan ya matunong ya prinsipyo nipaakar ed sekso tan panangasawa.—Mat. 5:28; 19:4, 5.
20. Panon a say suston kakabatan ed si Jehova tan ed saray estandarte to et ontulong ed sikatayon manpili na maong iran kaulop tan makapaseseg ya panagligliwaan?
20 No panon tayon naalig so pananisia nen Job. Importante ya nawalaan tayoy suston kakabatan ed si Jehova tan abuloyan itan ya mangigiya ed sikatayo diad amin ya aspekto na bilay tayo. Singa bilang, imbaga na salmistan si David ya si Jehova et “kabusol to so siopaman a mangaarod inkaruksa,” tan papasakbayan to tayo met ya agmiuulop ed saray “mapalikdon totoo.” (Basaen so Salmo 11:5; 26:4.) Antoy naaralan tayo ed sarayan teksto nipaakar ed panagnonot na Dios? Panon itan ya makaapekto ed saray prayuridad mo, panangusar moy Internet, tan ed pampilim na saray kaulop tan panagligliwaan? Saray ebat mo et ontulong ed sikan nausisa no kasin kabkabat moy Jehova. Pian mansiansia tayon andiay kabalawan ed sayan magulo tan mauges ya mundo, kaukolan tayon ipasal so ‘pakayari tayon manebek’ pian nibiig tayo no antoy duga ed aliwa, tan say makabat ed aliwan makabat.—Heb. 5:14; Efe. 5:15.
21. Antoy makatulong ed sikatayon ‘natalosan so amin a bengatla’ ya nakaukolan pian napaliket tayoy Ama tayo ed tawen?
21 Lapud inanap nen Noe, Daniel, tan Job si Jehova ed interon puso ra, inabuloyan to ran sikatoy naanap da. Tinulongan to ran “natalosan day amin a bengatla” pian sikatoy napaliket da. Nagmaliw iran alimbawa na inkatunong, tan talagan makabaliksan so bilay da. (Sal. 1:1-3) Kanian tepetan moy sarilim, ‘Kasin kabkabat koy Jehova a singa si Noe, Daniel, tan Job?’ Diad tua, lapud dakdakel ya impormasyon so naaamtaan tayo nipaakar ed si Jehova, sikatoy mas lalon nakakabat tayo. (Pro. 4:18) Kanian maseet mon aralen so Salita na Dios. Dalepdep mo itan. Tan kerew moy masanton espiritu. Diad ontan et mas onapit kad Ama tayo ed tawen, tan onkiwas kan walaay pakatalos tan karunongan diad sayan mauges ya mundo.—Pro. 2:4-7.
^ par. 5 Say laki ed pueg nen Noe ya si Enoc et “nanakar [met] a kaiba na tuan Dios.” Balet sikatoy “inala na Dios” manga 69 a taon antis a niyanak si Noe.—Gen. 5:23, 24.