“SAYAN too et sakey a pananginan a pinilik a mangawit na ngaran ko ed saray nasyon ontan met ed saray arari.” (Gawa 9:15) Atan so imbaga nen Katawan tayon Jesus nipaakar ed balon komberte ya Kristiano, say Judio ya akabkabat bilang apostol Pablo.

Say sakey ed saratan ya “arari” et say Romanon Emperador ya si Nero. Antoy naliknam no kaukolan mon idepensay pananisiam ed ontan ya opisyal? Kaukolan ya aligen tayo ran Kristiano si Pablo. (1 Cor. 11:1) Say sakey a paraan ya nagawaan tayo itan et diad pangamtad eksperiensya nen Pablo ed legal a sistema na gobierno diad panaon to.

Mosaikon Ganggan so tutumboken ed Israel nensaman, tan atan so basiyan na amin ya deboton Judio. Kayari na Pentecostes 33 C.E., saray tuan mandadayew ed Dios et agla obligadon mangunor ed Mosaikon Ganggan. (Gawa 15:28, 29; Gal. 4:9-11) Balet, nirespeto nin siansia nen Pablo tan saray arum ya Kristiano so Mosaikon Ganggan; lapud satan et akapampulong irad saray Judio tan anggapoy amatunda ed sikara. (1 Cor. 9:20) Diad tua, aminpigan linmay Pablo ed saray sinagoga pian pulongan iray totoon kabat day Dios nen Abraham tan kinatongtong to ra nipaakar ed Hebreon Kasulatan.—Gawa 9:19, 20; 13:5, 14-16; 14:1; 17:1, 2.

Pinili na saray apostol so Jerusalem ya pinagkasentro na panagpulong a kimey. Lanang iran manbabangat diad templo. (Gawa 1:4; 2:46; 5:20) Nen linmay Pablo ed Jerusalem, sikatoy inerel da. Atan so gapoan na kaso ya akasabi ed Roma.

Antoy pangipapasen na saray opisyal na Roma ed saray papanisiaan tan ipupulong nen Pablo? Pian naebatan itan, makatulong no amtaen tayoy pangipapasen na saray Romano ed saray relihyon. Agda pipiliten iray nanduruman grupo odino lahi ya sakop na empiryo ra ya mansalat na relihyon, likud labat no napepeligro so bansa odino mauges so impluensya ra.

Inikdan na Roma iray Judio na dakel ya kanepegan diad empiryo. Oniay imbaga na libron  Backgrounds of Early Christianity: “Balibali iray pribilehyo na Judaismo ed empiryo na Roma. . . . Aabuloyan iray Judio ya gawaey serbisyo dad relihyon da tan ag-ira kapilitan ya mandayew ed dirios na Roma. Sarag day manggawa na sarili dan regulasyon ed komunidad da base ed ganggan da.” Agmet ira kapilitan ya mansundalo. * Inusar nen Pablo itan ya probisyon na ganggan na Roma pian idepensay Inkakristiano ed saray opisyal na Roma.

Nanduruman paraan so ginawa na saray onkokontra ed si Pablo pian onsanok ed sikato iray totoo tan saray opisyal na gobierno. (Gawa 13:50; 14:2, 19; 18:12, 13) Niay sakey ya alimbawa. Walay labilabir ya nadngel na saray Kristianon mamasiken diad kongregasyon na Jerusalem ya ipupulong kuno nen Pablo so “panag-apostasya ed si Moises.” Kanian lapud satan, nayarin isipen na saray balon kombertin Judio ya agrerespetoen nen Pablo so uksoyan na Dios. Sakey ni, nayarin ideklara na Sanhedrin ya say Inkakristiano et apostatan Judaismo. No nagawa itan, nayarin nadusa iray Judion Kristiano. Tan sikaray agla awaten ed komunidad tan sebelan ya manpulong ed templo odino diad sinagoga. Kanian, sinimbawa na saray mamatatken ed kongregasyon si Pablo ya paneknekan ton aliwan tua so ibabaga ra. Binagaan dan onlad templo pian gawaey ag-igaganggan na Dios balet aliwa met ya bawal.—Gawa 21:18-27.

Ontan so ginawa nen Pablo, kanian walay pankanawnawa ton ‘nidepensa so maong a balita tan akala na legal a kanepegan ya ipulong itan.’ (Fil. 1:7) Diad templo et nanggulo iray Judio tan labay dan pateyen si Pablo. Sikatoy inala na komander na Romanon sundalo. Tan nen kuan da lan siplatan si Pablo, imbaga to ya sikatoy sakey a Romano. Kanian sikatoy inawit dad Cesarea, ya kawalaan na saray Romanon opisyal ya akansakop ed Judea. Diman et walay nikadkaduman pankanawnawa nen Pablo ya pulongan iray opisyal. Nayarin lapud satan et mas naarumay amta na totoo nipaakar ed Inkakristiano.

Akasulat ed Gawa kapitulo 24 so impanbista ed si Pablo nen Felix, say Romanon gobernador ed Judea, ya wala met lay amta tod papanisiaan na saray Kristiano. Aakusaan na saray Judio si Pablo ya walay taloran ganggan na Roma ya kinontra to. Ibabaga ran susugsogan to ray Judio ed interon empiryo ya manrebelde; idadaulo to kunoy mauges ya sekta; tan sasalien to kunon pabandayen so templo, ya diad saman et proprotektaan na Roma. (Gawa 24:5, 6) Saratan ya akusasyon et nayarin pakasentensyaan toy patey.

Nepeg ya interesado iray Kristiano natan no panon ya inarap nen Pablo iraman ya akusasyon. Nansiansian kalmado tan marespeto. Binitla nen Pablo so Ganggan tan saray Propeta, tan imbaga toy kanepegan ton dayewen so “Dios na inmuunan atateng” to. Atan so kanepegan na arum ni ran Judio ya sakop na ganggan na Roma. (Gawa 24:14) Nidepensa tan nipaamta met nen Pablo so pananisia to ed sinmublay ya gobernador, si Porcio Festo, ontan met ed si Arin Herodes Agripa.

Kayari na saman et oniay inkuan nen Pablo pian patas so pambista dad sikato: “Onapela ak ed Cesar!”—say sankamakapanyarian ya manuley ed saman ya panaon.—Gawa 25:11.

“Nepeg kan onarap ed Cesar,” so inkuan na anghel ed si Pablo. (Gawa 27:24) Imbaga nen Romanon Emperador Nero diad gapo na uley to ya aliwan amin ya kaso et dengelen to. Diad unonan waloran taon na uley to, ipapalima to ed arum so kaslakan ya kaso. Inreport na libron The Life and Epistles of Saint Paul ya nen inawat nen Nero ya sikatoy mangukom ed sakey a kaso, dinengel to itan diad mismon palasyo to, tan wala ray kaiba ton grupo na managsimbawa ya eksperiensyado tan maimpluensya.

Ag-ibabaga na Biblia no kasin si Nero ya mismo so dinmengel tan angukom ed si Pablo odino no kasin walay tinuro ton ondengel ed apela nen  Pablo tan manreport labat ed sikato. Antokaman so agawa, posiblin impaliwawa nen Pablo ya sikatoy mandadayew ed Dios na saray Judio tan papasesegen toy amin a totoo ya iter so kanepegan ya galang na gobierno. (Roma 13:1-7; Tito 3:1, 2) Mapatnag ya analoy Pablo ed impangidepensa toy maong a balita diad saray opisyal na gobierno ta sikatoy imbulos nen Cesar.—Fil. 2:24; Filem. 22.

Oniay inkuan nen Jesus ed saray disipulo to: “Iyarap da kayod saray gobernador tan arari lapud siak, pian makapantasi kayo ed sikara tan ed saray nasyon.” (Mat. 10:18) Pribilehyo tayon irepresenta si Jesus ed onia ran pankanawnawa. Nayarin manalo tayo ed sagpot tayon idepensay maong a balita. Siempre, aliwan say desisyon na agperpekton too so sigpot ya makapangiter ed “legal a kanepegan” pian nipulong so maong a balita. Say Panarian na Dios labat so makapangiter na permanentin solusyon ed kairapan tan ag-inkahustisya.—Ecl. 8:9; Jer. 10:23.

Balet anggan natan et nidayew so ngaran nen Jehova no idepensa na saray Kristiano so pananisia ra. Singa si Pablo, kaukolan ya mansiansia tayon kalmado, matua, tan makakombinse. Imbaga nen Jesus ed saray papatumbok to: “Agyo la kaukolan ya ipasal no panon so pangidepensa yo, ta iter kod sikayo iray salitan ibaga yo tan say karunongan, ya agnayarian a kontraen odino suppiaten na amin ya onsusumpad sikayo.”—Luc. 21:14, 15; 2 Tim. 3:12; 1 Ped. 3:15.

No idepensa na saray Kristiano ed saray arari, gobernador, odino arum ni ran opisyal so pananisia ra, napupulongan da ray totoon nayarin agnapapasabian na maong a balita. Saray arum ya desisyon et akatulong pian na-adjust iray legal ya ganggan, kanian naproprotektaan so kawayangan tayon mansalita tan mandayew. Balet antokaman so resulta na saratan ya kaso, naliliketan so Dios lapud inkakpel na saray lingkor to.