1, 2. (a) Antoy nayarin resulta no anggapoy panangontrol ed sarili? (b) Akin ya kaukolan tayon pantongtongan natan so nipaakar ed panangontrol ed sarili?

SAY panangontrol ed sarili et kualidad ya makapaliket ed Dios. (Gal. 5:22, 23) Si Jehova et walaan na perpekton panangontrol ed sarili to. Balet sikatayo ran totoo et aliwan perpekto, kanian nanairapan tayon kontrolen so sarili tayo. Diad tua, say sakey ya rason no akin ya dakel so problema na totoo natan et lapud anggapoy kontrol dad sarili ra. Nayarin manresulta itan ed panagpaleen tan aliwan marakep ya performance ed eskuelaan o diad trabaho. Nayarin manresulta met itan ed makapasakit ya panagsalita, panagbuanges, inkaruksa, diborsyo, baleg ya utang, inkaadik, pakapriso, paka-trauma, sakit ya nanaala ed pisekso, tan agnilabay ya panlukon.​—Sal. 34:11-14.

² Sirin, no anggapoy kontrol na sakey ed sarili to, panlapuan itan na problema to tan na arum. Tan mas ondadakel so totoon anggapoy kontrol dad sarili ra. Nen 1940’s et inaral la so nipaakar ed disiplina ed sarili, balet ipapanengneng na saray agano nin impanaral ya mas nanairapan iray totoo natan ya kontrolen so sarili da. Agla iya pankelawan na saray manaaral na Salitay Dios ta impasakbay la na Biblia ya diad “kaunoran iran agew,” saray totoo et  “anggapoy kontrol da ed sarili ra.”​—2 Tim. 3:1-3.

3. Akin ya kaukolan a paaligwasen na saray Kristiano so panangontrol ed sarili da?

³ Akin ya kaukolan tayon paaligwasen so panangontrol ed sarili tayo? Walay duaran importantin rason. Unona, naoobserbaan ya maslak ed saray totoon sarag dan kontrolen so emosyon da et mas daiset so problema da. Agmanguman-uman so liknaan da, mas mainomay day nawalaan na maong ya relasyon ed arum, tan mas napapaliisan day manpasnok, manpaga, tan na-depress nen saray totoon anggapoy kontrol dad sarili ra. Komadua, say pakayarin labanan so tukso tan kontrolen so agmanepeg ya liknaan et importante pian naawat tayoy pabor na Dios. Atan so ag-agawaan nen Adan tan Eva. (Gen. 3:6) Tan nonoten met iray makapaermen ya resulta lapud agnipapanengneng na arum iyan importantin kualidad.

4. Antoy makapaseseg ed saramay nanairapan ya kontrolen so sarili da?

⁴ Lapud aliwa itayon perpekto, nanairapan tayon kontrolen so sarili tayo. Natatalosan itan nen Jehova kanian labay to tayon tulongan ya nadaeg iray makasalanan ya tendensia tayo. (1 Ara. 8:46-50) Bilang maong ya Kaaro, maaro ton papasesegen iramay labay day manlingkor ed sikato balet nanairapan iran kontrolen so sarili da. Diad sayan artikulo, aralen tayoy perpekton alimbawa nen Jehova. Insan tayo pantongtongan iramay abitla ed Biblia ya angipanengneng na maong tan makapuy ya alimbawa. Tan aralen tayo met iray praktikal ya suhestion ya ontulong ed sikatayon paaligwasen so panangontrol ed sarili tayo.

5, 6. Anton alimbawa so impanengneng nen Jehova nipaakar ed panangontrol ed sarili?

⁵ Si Jehova et walaan na perpekton panangontrol ed sarili to, lapud sikatoy perpekto ed amin ya gagawaen to. (Deu. 32:4) Balet aliwa tayon perpekto. Pero pian natalosan tayo so kualidad ya panangontrol ed sarili, kaukolan tayon aralen so alimbawa nen Jehova pian mas naalig tayo. Antoy pigaran balibalin alimbawa ya impatnag nen Jehova so panangontrol ed sarili?

⁶ Isipen pa no panon ya impanengneng nen Jehova so panangontrol ed sarili to nen nanrebelde si Satanas. Kaukolan itan ya resolbien. Lapud isyu ya pinalesa na Diablo, seguradon abigla tan sinmanok iray pinalsa ed tawen ya matoor ed Dios. Nayarin ontan met so naliliknam no isipen moy amin a paniirap ya makasengeg ed si Satanas. Balet aliwan bengatbengat so reaksion nen Jehova. Dugaruga tan talagan matukoy so ebat to. Sikatoy matantan ya manpasnok tan patas so impangarap tod impanrebelde nen Satanas. (Exo. 34:6; Job 2:2-6) Akin? Inabuloyan nen Jehova ya onlabas so panaon lapud agto labay ya walay siopaman ya naderal noagta “labay to ya amin et naikday pankanawnawan magbabawi.”​—2 Ped. 3:9.

7. Antoy naaralan tayo ed alimbawa nen Jehova?

⁷ Naaralan tayo ed alimbawa nen Jehova ya kaukolan tayo ni mannonot ya maong antis ya mansalita tan agtayo bastabasta onkikiwas. No walay importantin kaukolan mon desisyonan, ikdan moy panaon so sarilim ya makapannonot pian dugay gawaen mo. Ipikasim ya nawalaan kay karunongan ya ibaga o gawaen so duga. (Sal. 141:3) No onsyosyodot ka, mainomay kan nadaeg na emosyon mo. Dakel ed sikatayo so magbabawi lapud akapansalita odino akagawa tayo na saray bengatlan agla ninonot!​—Pro. 14:29; 15:28; 19:2.

8. (a) Iner so pakaromogan tayoy alimbawa na saray angipanengneng na kualidad ya makapaliket ed Dios? (b) Antoy tinmulong ed si Jose pian nalabanan toy panutukso na asawa nen Potifar? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

⁸ Anto ran alimbawa ed Biblia so mangipapanengneng  ya importantin kontrolen tayoy reaksion tayo? Seguradon natandaan mo ray pigaran karakter ed Biblia ya kinontrol day sarili da nen nasusubok ira. Say sakey ya alimbawa et say anak nen Jacob ya si Jose. Impanengneng ton walay kontrol tod sarili to nen manlilingkor diad abung nen Potifar, say pangulo na saray guardia na Faraon. Nampilalekan na asawa nen Potifar si Jose lapud “mataraki tan guapo,” kanian aminpiga ton sinali ya tuksoen si Jose. Antoy tinmulong ed si Jose ya nalabanan so tukso? Seguradon ninonot ton maong no anto ray nagawa no manpadaeg ed tukso. Tan nen niiyan ed alanganin a situasyon si Jose, imbatikan toy asawa nen Potifar. Imbaga to: “Panon kon nagawaan iyan baleg a kaugsan tan makapankasalanan ak ed Dios?”​—Gen. 39:6, 9; basaen so Proverbio 1:10.

9. Panon mon niparaan so sarilim ya labanan iray tukso?

⁹ Antoy naaralan tayo ed alimbawa nen Jose? No natutukso tayon sumlangen so sakey ed saray ganggan na Dios, kaukolan tayon labanan itan. Wala ray agagi ya antis iran magmaliw ya Tasi et kaukolan dan labanan so inkasiba, pambuanges, pansigarilyo, inkaadik ed druga, seksual ya imoralidad, tan arum ni. Anggan nen abautismoan la ra, no maminsan et ompan natutukso ni ran pawilen so datin kagagawa ra. Kanian no natutukso kan sumlangen so sakey ed saray ganggan nen Jehova, pabiskeg moy sarilim tan nonoten ya nayarin naderal so relasyon mod Dios no manpadaeg kad tukso. Sarag mon nonoten la iray situasyon ya posiblin natukso ka tan isip mo la no panon mon napaliisan iratan. (Sal. 26:4, 5; Pro. 22:3) No bilang ta nipaarap ka ed ontan ya subok, kerew mod si Jehova ya ikdan to kay karunongan tan panangontrol ed sarili ya nalabanan so tukso.

10, 11. (a) Antoy nagagawa ed maslak ya kabataan diad eskuelaan? (b) Antoy makatulong ed saray Kristianon kabataan pian nalabanan day tukson manggaway aliwa?

¹⁰ Say subok ed si Jose et nagagawa met ed dakel ya Kristianon kabataan natan. Nengnengen tayoy alimbawa na biin kabataan ya si Kim. Maslak ed saray kaklase to et lanang dan ilalastog so pisi-sex da diad weekend. Siempre anggapoy ontan ya naistorya nen Kim. Inamin to ya no maminsan, pakalikna to et “atilak la tan bukbukor to” tan ipapasen na saray kaklase to ya ignorante ta agmidi-date. Pero diad tua et marunong si Kim. Amta to ya dakdakel ya kabataan so natutukson mi-sex. (2 Tim. 2:22) Lanang ya itetepet na saray kaeskuela to no kasin virgin ni. No ontan, ipapaliwawa to no akin ya agto labay so mi-sex. Proud tayo ed saray agagin kabataan ya determinadon labanan so tukso ya manggaway seksual ya imoralidad, tan proud met si Jehova ed sikara!

¹¹ Binitla na Biblia iramay indibidual ya nampadaeg ed tukson manggaway seksual ya imoralidad. Nabasa met ditan iray makapaermen ya resulta lapud agda kinontrol so sarili da. Siopaman ya miparay situasyon to ed si Kim et nepeg ton dalepdepen so agawa ed samay inosentin kabataan ya adeskribe ed Proverbio kapitulo 7. Isipen met so ginawa nen Amnon tan say graben resulta na satan. (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Natulongan na atateng iray ananak da ya nawalaan na kontrol ed sarili tan karunongan nipaakar ed pipiinaroan no pantongtongan da iratan ya alimbawa ed Biblia diad panagdayew na pamilya ra.

12. (a) Panon ya kinontrol nen Jose so emosyon to nen akaarap to ray agagi to? (b) Diad anto ran situasyon ya kaukolan tayon kontrolen so liknaan tayo?

¹² Wala ni sakey ya situasyon ya impanengneng nen Jose a walay kontrol tod sarili to.  Agawa iya nen linmad Ehipto iray agagi to pian mangaliw na naakan. Pian naamtaan to no anton talagay walad puso ra, agto nampakabat ed sikara. Tan sanen agto la napigilan so emosyon to, linmoob ed sakey ya pribadon kuarto pian iyamot so panakis to. (Gen. 43:30, 31; 45:1) No walay kaagian odino inaro ed bilay ya hinusgaan to ka, nayarin ontulong ed sika so pangontrol mod sarilim ya singa si Jose pian agka bastabasta mansalita odino manggawa na pagbabawian mo. (Pro. 16:32; 17:27) No walay adispelon kanayon mo, ompan kaukolan mon kontrolen so liknaan mo pian naiwasan moy agnakaukolan ya pitongtong ed sikato. Nayarin mairap ya gawaen itan, balet makatulong no isipen tayo ya aaligen tayoy alimbawa na Dios tan uunoren tayoy simbawa to.

13. Anto ray naaralan tayo ed saray agawad si Arin David?

¹³ Wala met so ibabaga na Biblia nipaakar ed alimbawa nen Arin David. Anggano walay baleg a pakayari to, agto itan inusar tan agmet sinmanok anggano aliwliway impantrato ed sikato nen Saul tan Simei. (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10) Pero aliwan lanang ya walay kontrol nen David ed sarili to. Nanengneng tayo itan ed samay impankasalanan to kaibay Bat-sheba tan ed reaksion to nen sinibletan nen Nabal. (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4) Balet walay balibalin naaralan tayo ed si David. Unona, saray manangasikaso ed totoo na Dios et mas kaukolan day panangontrol ed sarili pian agda naabusoy autoridad da. Komadua, amin tayo et agnepeg ya magmaliw a kampante tan agtayo iisipen ya ag-itayo natukso.​—1 Cor. 10:12.

14. Antoy naeksperiensya na sakey ya brother, tan akin ya importante no antoy reaksion tayo ed ontan iran situasyon?

¹⁴ Anto ray nayarin gawaen mo pian napaaligwas moy kontrol mo ed sarilim? Imanoen iyan tuan agawa. Abangga na sakey ya kotse so beneg na kotse nen Luigi. Kasalanan na samay sakey ya driver, pero sikato ni nampasnok ed si Luigi tan labay toy mikolkol. Nampikasi si Luigi ya tulongan komon nen Jehova ya mansiansian kalmado, tan sinali ton pakalmaen imay laki, balet agnin siansia ontunda. Insulat nen Luigi so plate number na luganan na samay laki parad insurance insan la inmalis legan ya manpapasnok imay laki. Kayari sakey simba, nen pinawil di Luigi so sakey ya biin apulongan to, naamtaan to ya asawa to manaya imay laki! Nababaingan may laki tan kinmerew na dispensa ed aliwliwan ugalin impanengneng to. Imbaga ton sikato lay onkontak ed insurance company nen Luigi pian napapeles so proseso. Sikatoy akibiang ed tongtongan da nipaakar ed Biblia tan naapresya to itan. Lapud saya, atalosan nen Luigi ya baleg so agawaan na impansiansia ton kalmado kayari na aksidente tan nayarin makapuy so resulta no agto akontrol so sarili to.​—Basaen so 2 Corinto 6:3, 4.

15, 16. Panon ya makatulong so panagaral na Biblia pian napaaligwas mo tan say pamilyam so panangontrol ed sarili?

¹⁵ Say maseet tan seryoson panagaral na Biblia et makatulong ed saray Kristiano pian napaaligwas day kontrol ed sarili da. Imanoen so imbaga na Dios ed si Josue: “Sayan libro na Ganggan et agnepeg ya onarawi ed sangim, tan nepeg mon basaen a makalna ed agew tan labi, pian maalwar mon nagawaan so amin a nisulat ed saya; diad ontan et ontalona ka ed dalan mo, tan onkiwas kan walaay karunongan.” (Jos. 1:8) Panon ya makatulong ed sika so panagaral na Biblia pian napaaligwas moy kontrol ed sarilim?

¹⁶ Singa apantongtongan tayo la, ipapanengneng na saray alimbawa ed Biblia ya wala ray maong tan makapuy ya resulta na ikikiwas tayo. Seguradon walay gagala no akin ya impaisulat iratan nen Jehova. (Roma 15:4) Talagan makagunggona no basaen, dalepdepen,  tan aralen iratan! Nonot mo no panon ya onaplika iratan ed sika tan ed pamilyam. Kerew mod si Jehova ya tulongan to kan iyaplika so Salita to. No natebek mo ya wala ni kaukolan mon paaligwasen nipaakar ed panangontrol ed sarilim, awat mo itan. Insan ipikasim tan aral mo no panon kan onaligwas. (Sant. 1:5) Sarag moy man-research ed saray publikasyon tayo pian naromog mo ray praktikal ya paraan ya makatulong ed sika.

17. Panon ya natulongan na saray ateng iray ananak da ya nawalaan na kontrol ed sarili?

¹⁷ Panon mon natulongan iray anak mo pian nawalaan iray kontrol ed sarili? Amta na atateng ya agnisipor iyan kualidad ed saray ugugaw. Tan singa ed arum nin kualidad ya kaukolan ya naaralan na saray anak da, nepeg ya ipanengneng na atateng so maong ya alimbawa. (Efe. 6:4) Kanian no nanenengneng mon nanairapan iray ananak mon kontrolen so sarili da, tepetan moy sarilim no kasin maabig kan alimbawa. Agmo ibabaliwala so maong ya epekto na regular ya pibibiang mod ministeryo, pipiaral, tan pangikokonduktam na panagdayew na pamilya yo. Ibagam so andi ed ananak mo no nakaukolan! Inikdan nen Jehova na limitasyon si Adan tan Eva, ya satan komon so akatulong ed sikaran respetoen so autoridad na Dios. Mipadpara, say gagala na panagdisiplina tan alimbawa na ateng et pian ibangat iray ananak ya nawalaan iray panangontrol ed sarili. Say panangaro ed autoridad na Dios tan respeto ed saray estandarte to et kaiba ed saray sankaimportantian ya nipurek mod ananak mo.​—Basaen so Proverbio 1:5, 7, 8.

18. Akin et seguradon bendisyon ed sika iray maong ya kaulop?

¹⁸ Balanglan sakey kan ateng odino andi, kaukolan mon pilien ya maong iray kaulop mo. Mikaaro ed saramay mamaseseg ed sikan manggawa na saray goal ya makagunggona pian napaliisan moy problema. (Pro. 13:20) Saray maespiritual ya kaulop et maabig so impluensya da ed sika, kanian napakiwas kan aligen so kabibilay da ya walaay kontrol ed sarili. Tan seguradon say maong ya ugalim et mamaseseg met ed sikara. Say kontrol ed sarili ya niwalad sika et ontulong pian naawat moy pabor na Dios, na-enjoy moy bilay, tan panliketan moy maong ya relasyon ed saray inad-arom.