Istorya ed Bilay

Si Jehova so Salimbeng tan Biskeg Ko

UNONG ED SALAYSAY NEN MARCEL FILTEAU

“No miasawa ka ed sikato, seguradon napriso ka.” Ontan so inkuan na totoo ed marikit a plaplanoen kon asawaen. Isalaysay ko pa ed sikayo no akin ya ontan so imbaga ra.

SANEN nianak ak nen 1927, say probinsya na Canada a Quebec so balwarte na Katolisismo. Manga apatiran taon ed saginonor, si Cécile Dufour, a sigpot-panaon a ministro na Tastasi nen Jehova, so dinmalaw ed abung mi diad syudad na Montreal. Nisesengeg ed saya et sikatoy mabetbet a pinagyaw na kakaabay mi. Diad tua et sikato so aminpigapigan inerel tan minaltrato lapud panangipulong ed mensahe na Biblia. Kanian atebek min tampol a tua iray salita nen Jesus: “Gulaen da kayo naani na saray amin a nasyon nisengeg ed ngaran ko.”​—Mateo 24:9.

Diad saman a panaon, isipen na dakel ya imposibli parad sakey a pamilyan Pranses a taga Canada so pangitalirak ed relihyon dan Katoliko. Anggaman agbalot nagmaliw a bautismadon Tastasi so atateng ko, ag-abayag et amoria ran agmitunosan ed Biblia iray bangat na Iglesia Katolika. Kanian sikamin waloran ananak da so pinaseseg dan manbasa ed literaturan impalapag na Tastasi, tan sinuportaan da kami a tinmalindeg parad katuaan na Biblia.

Tinmalindeg Anggaman Walaray Subok

Nen 1942, sanen maneeskuela ak ni, talagan paninteresan koy panagaral ed Biblia. Saray kimey na Tastasi nen Jehova ed saman so sebel ni ed Canada lapud impanumbok da ed alimbawa na inmuunan Kristiano tan lapud agda impibiang ed pambabakal na nasyon. (Isaias 2:4; Mateo 26:52) Say sankapanguloanan a kuyak, si Roland, so impisok ed labor camp lapud agto akibabali ed bakal kaleganay panasibengbeng na guerra mundial.

 Diad saman met a panaon et inikdan ak nen Tatay na sakey a libro ed Pranses ya aneskribe ed impanirap na Tastasin Aleman lapud agda impanuporta ed saray kampanya nen Adolph Hitler nipaakar ed militar. * Lapud satan et siak so apakiwas ya aligen koy inkakpel da nisengeg ed integridad da, tan ginapoan ko met lay onatendi ed saray miting na Tastasi nen Jehova a gagawaen ed pribadon ayaman. Ag-abayag et siak so naimbitaan met la a manpulong. Inawat ko itan anggaman amtak a siak so naaresto tan nipisok.

Kayarin nampikasi ak pian makapanpakpel, siak so tinmoktok ed pilpilimeron puertan panpulongan ko. Nilukasan na mapangasin bii, tan kayarin inkabat koy inkasiak, binasak ed sikato iray salita na 2 Timoteo 3:16: “Amin a Sulat ya impuyan na Dios sikato met so maabig.”

“Interesado kayo ta a nagkalalo ni so naaralan yo nipaakar ed Biblia?” intepet ko.

“On,” inyebat na bii.

Kanian imbagak ed sikaton itagar koy kaarok a malaglaem so amta to nen say siak nipaakar ed Biblia, tan onman so ginawak ed sinmublay a simba. Kayari na saman ya inmuna-unan eksperiensiak, binmaleg so kompiyansak, tan amoriak ya aliwan diad dilin biskeg mi a nasusumpal mi so ministeryo. A singa inkuan nen apostol Pablo, nagagawaan mi iman lapud tulong nen Jehova. On, importanti a bidbiren a “say sankatageyan ya inkabaleg na pakayari [et] kien komon na Dios, ya agmanlapu ed sikatayo.”​—2 Corinto 4:7.

Nanlapula’d saman, nagmaliw lan regular a kabiangay bilay ko so panagpulong a kimey pati met laray inka-erel tan inkipisok. Agpankelawan ya imbaga ra ed aasawaen ko, “No miasawa ka ed sikato, seguradon napriso ka”! Balet, saratan ya eksperiensia so aliwan ontan kairap. Kayari kipriso a sanlabi, gendagendat a walay kaparan Tasi a man-piansa ed sikami.

Importanti Iran Desisyon

Indedikak so inkasiak ed si Jehova tan insimbolok itan diad bautismo ed danum nen Abril 1943. Insan nen Agosto 1944, naatendian ko so pilimeron baleg ya akikombensionan ko, diad Buffalo, New York, E.U.A., asingger la’d ketegan na Canada. Say bilang na inmatendi et 25,000, tan say programa so anagyat ed pilalek kon magmaliw a payunir, a singa pananawag ed saray sigpot-panaon a ministro na Tastasi nen Jehova. Naandi so pananebel ed Tastasi nen Jehova diad Canada nen Mayo 1945, tan inggapok so panagpayunir ko ed ontumbok a bulan.

Anggaman dinmaak so ministeryok, dinmaak met so inkiprisok. Aminsan et kaibak ed selda si Mike Miller, sakey a matoor tan abayag lan lingkor nen Jehova. Inlespak mi insan kami nantongtong. Say makapaligsan impantongtong mi nipaakar ed espiritual so amabiskeg a tuloy ed  siak. Kabekta et sinmebang ed nonot koy tepet a, ‘Panon to no walay agpantalosan min dua tan agkami la mantotongtong ed sakey tan sakey?’ Baleg a leksion so naaralan ko ed bilay ko diad impaniba mi na sayan pinablin agi ed prisoan​—kaukolan tayoray agagi tayo, kanian magmaliw a manamerdona tan mapangasi ed sakey tan sakey. Tano andi, unong ya insulat nen apostol Pablo: “No . . . mankeketketan kayo tan manaakmonan kayo, manlikas kayo ta ompan makapanuupotan so sakey tan sakey ed sikayo.”​—Galacia 5:15.

Kasabi Setyembre 1945, siak so naimbitaan a manlingkor ed sangan opisina na Watch Tower Society diad Toronto, Canada, a tatawagen tayon Bethel. Say programa ed espiritual diman so talagan pakapabiskegan tan pakaeletan na pananisia. Diad tinmumbok a taon, siak so niasain a mantrabaho ed Bethel farm, a ngalngali 40 kilometro a manpaamianen manlapud sangan opisina. Leleg a manbobodbor ak na strawberry a kaibay marikit ya Anne Wolynec, agko labat naimano so ganggana to noagta naimanok met so aro tan seseg to parad si Jehova. Sikami so nagmaliw a san-inaro tan inkasal kami nen Enero 1947.

Diad tinmumbok a duara tan kapalduan taon, sikami so nampayunir ed London, Ontario, tan kayari to et diad Cape Breton Island, pian ontulong ed kaporma na sakey a kongregasyon. Insan, nen 1949, sikami so naimbitaan ed koma-14 a klase na Watchtower Bible School of Gilead, ya inkipasalan mi pian magmaliw a misionaryo.

Panagmisionaryo ed Quebec

Saray nangraduar a taga-Canada ed apalabas iran klase so niasain ed Quebec pian mangigapo ed panagpulong a kimey diman. Nen 1950, sikami pati ed saray 25 a nangraduar ed koma-14 a klase so akiulop ed sikara. Lapud dinmaak a kimey na saray misionaryo, pinmalalo met so panamasegsegang tan karawalan na pangkat diad sugsog na saray lider na Iglesia Katolika Romana.

Duaran agew labat kayari na insabi mi ed inmunan asainmin mi bilang misionaryo ed syudad na Rouyn, si Anne so naaresto la tan inlugan ed benegay luluganan na polis. Balo iyan eksperiensia parad sikato, ta sikatoy nanlapud melag a baryo diad probinsya na Manitoba, Canada, sikatoy mataltalag a makanengneng na polis diman. Natural labat a sikatoy ataktakot tan anonotan toray salitan, “No miasawa ka ed sikato, seguradon napriso ka.” Balet, sakbay ya ombuat so luluganan, aromog ak met na saray polis tan inlugan da ak met a kaiba lay Anne. “Maong ta nakaulop ta ka!” inkelyaw to. Ingen, makapakelaw ta sikatoy kalmado tan nibalikas ton, “Bueno, onia met so asagmak na saray apostol lapud impanpulong da nipaakar ed si Jesus.” (Gawa 4:1-3; 5:17, 18) Diad saginonor ed saman ya agew et sikami lay nibulos lapud piyansa.

Manga sakey taon kayari na saman ya inkagawa, legan a mankakabkaabungan kami ed balon asainmin mi diad Montreal, nadngel koy ingal ed karsada tan naimanok so abusadon pangkat a mantutupak na bato. Diad inyasingger ko pian tulongan si Anne tan say kaiba to, sinmabi iray polis ed eksena. Imbes di erelen iray membro na pangkat, si Anne tan say kaiba to so inerel na saray polis! Legan a walad prisoan, pinanonotan nen Anne so balo nin Tasi a naeeksperiensia ray inkapeteg na saray salita nen Jesus: “Gulaen da kayo naani na saray amin a katooan nisengeg ed ngaran ko.”​—Mateo 10:22.

Aminsan et manga 1,700 a kaso so abinbin nin bista sumpad Tastasi nen Jehova diad Quebec. Kaslakan et sikami naakusaan a mangibubunog na sumpad gobiernon literatura odino mangibubunog na literaturan andiay lisensia. Bilang resulta, angisegep na demanda so Legal Department na Watch Tower Society sumpad gobierno na Quebec. Kayari na dakel a taon na bista, pinagamoran kami nen Jehova na duaran baleg ya impanbiktorya ed Korte Suprema na Canada. Nen Disyembre 1950, naandi lay akusasyon a say literatura mi et sumpad gobierno, tan nen Oktubre 1953 et binidbir so kanepegan min mangibunog na literaturay Biblia ya andiay lisensia. Kanian anengneng mi so sankapatnag a paraan no panon a si Jehova et talagan “salimbengan tayo tan biskeg tayo, sikato so sakey a maparparaan a tulong ed gonigon.”​—Salmo 46:1.

Makatantanda, say bilang na Tastasi ed Quebec so dinmaak manlapud 356 nen 1945, sanen  ginmapo ak a nampayunir, ya anggad masulok lan 24,000 natan! Talagan tinmua itan unong ed propesiyan nipasakbay ed Biblia: “Anggapo so ayura ya agawa a sumpa ed sika ya onaligwas naani; tan balang sakey a dila ya onsumpa ed sika ed pangukom dusaen mo naani.”​—Isaias 54:17.

Say Kimey Mi ed Pransya

Nen Setyembre 1959, sikami nen Anne so naimbitaan a manserbi ed Bethel diad Paris, Pransya, a niasain ak a mangasikaso ed panag-imprinta. Anggad panaon na insabi mi nen Enero 1960, say panag-imprinta so gagawaen na sakey a komersyal a korporasyon. Lapud Say Panag-Bantayan et sebel ni ed Pransya, inimprinta mi so magasin a kada bulan diad porma na 64-pahinan bokleta. Say bokleta so atawag a The Interior Bulletin of Jehovah’s Witnesses, tan lugan toray artikulon aralen ed saray kongregasyon parad sakey bulan. Manlapud 1960 ya anggad 1967, say bilang na saramay mibibiang ed panagpulong diad Pransya so dinmaak manlapud 15,439 a nagmaliw lan 26,250.

Diad kaunoran et saray misionaryo so niasain lamet ed arum a paspasen, say arum et diad mansasalitay Pranses iran bansa ed Aprika tan say arum so pinmawil ed Quebec. Lapud si Anne et maletey tan mankakaukolan na operasyon, sikami so pinmawil ed Quebec. Kayari na taloy taon ya impampatambal to, inmabig lay Anne. Siak sirin so niasain ed kimey diad sirkito, a binibisitak so nanduruman kongregasyon a kada simba pian tarokan ira na espiritual a panamaseseg.

Panagmisionaryo Diad Aprika

Pigaran taon ed saginonor, nen 1981, sikami so aliketan ed impakaawat mi na balon asainmin bilang misionaryo diad Zaire, natan et Demokratikon Republika na Congo. Saray totoo diman so pobri, tan dakel ya irap so asagmak da. Diad insabi mi et 25,753 so Tastasi diman, balet natan et asabi to lay masulok a 113,000, tan 446,362 so inmatendi ed Memoryal na impatey nen Kristo nen 1999!

Nen 1984 asaliw mi ed gobierno so manga 200 ektarya a dalin pian ipaalagey ditan so balon sangan opisina. Insan, nen Disyembre 1985, sakey ya internasyonal a kombension so agawa ed kabiseran syudad, a Kinshasa, a walay 32,000 a delegadon inmatendi a nanlapud dakel a parti na mundo. Kayari na satan, lapud sugsog na kleron isusumpa et asigensigen so kimey mi diad Zaire. Nen Marso 12, 1986, saray responsablin agagi so akaawat na sulat a mangipapakabat a say asosasyon na Tastasi nen Jehova ed Zaire so ilegal. Sayan pananebel ed amin a kimey mi so pinirmaan na presidenti ed saman na bansa, say andi la’d bilay a Mobutu Sese Seko.

Lapud saraman a biglan agawgawa, kaukolan min iyaplika so simbawa na Biblia: “Say masimpit a too nanengneng to so mauges, tan yamot to so inkasikato.” (Uliran 22:3) Inanap miray polaing ed pakalay papel, tinta, film, uusaren ed panag-imprinta iran plato, tan kemikal manlapud paway na bansa ta pian niimprinta iray palapagan mi diad Kinshasa. Apawala mi met so dilin sistema min panangibunog. Bektan sikami la so naorganisa, mas marakep ni sistema mi nen say postal service na gobierno!

Nilibon Tastasi so naaresto, tan dakel so sinasakitan. Ingen, tekep na pigaran panangipuera, sikaray akatalindeg ed ontan a tratamento tan apansiansia ray katooran da. Siak met so inerel tan anengneng koray teriblin kipapasen ya asagmak na agagi ed saray prisoan. Aminpigan sikami so dinesdes ed amin a paraan na saray sekreta tan autoridad, balet si Jehova so tinmulong pian sikami so nibulos.​—2 Corinto 4:8.

Niyamot mi so ngalngali 3,000 a karton na literatura ed bodega na sakey a negosyanti. Balet, ag-bayag et sakey ed saray trabahador to so angipakabat ed saray sekreta, tan inerel da so negosyanti. Sanen paarap la ra ed prisoan, nibanbanan asabat da ak ed kotsik. Imbaga na negosyantin siak iman so akikontrata ed sikaton isimpen iray literatura. Pinara ak na saray polis tan tinetepetan lapud saman, ya inakusaan da ak na panangiyatol na ilegal a literatura ed bodega na sayan laki.

“Walay awit yon sakey ed saray libro?” intepet ko.

“Siempre, on,” inyebat da.

“Nayarin nengnengen ko?” inkerew ko.

Inter da ed siak so sakey a kopya, tan impanengneng  ko ed sikara so loob a pahina a nankuan: “Inimprinta ed Estados Unidos na Amerika na say Watch Tower Bible & Tract Society.”

“Say walad lima yo et kayarian na Amerika aliwan kayarian na Zaire,” impaimanok ed sikara. “Say gobierno yo so angipasen na pananebel ed legal a korporasyon na asosasyon na Tastasi nen Jehova ed Zaire tan aliwan diad Watch Tower Bible & Tract Society na Estados Unidos. Kanian manalwar kayo no antoy gawaen yo ed sarayan palapagan.”

Siak so pinaulyanan dan onalis ta anggapoy ganggan na korte a siak so erelen. Diad saman a labi, angawit kami na duaran trak ed bodega ta pian ikargan amin so literatura. Sanen sinmabi iray walad autoridad ed kaimbuasan, sikaray mansyodot a tuloy sanen nalmoan dan anggapo lay karga na bodega. Diad saman et siak so inanap da, ta wala lay ganggan na korte ed kaerel ko. Aromog da ak, tan lapud andian ira na luluganan, inusar koy kotsik ya amaarap ed prisoan! Inulop ak na sakey a Tasi ta pian naala toy kotsik sakbay dan kompiskaen.

Kayari na waloy-oras ya interogasyon, denesidi ran pataynanen ak ed bansa. Balet impanengneng ko ed sikara so kopya na sulat a nanlapud gobierno a mamepekder ed inkaturok a mangilako ed saray kayarian na asebelan lan asosasyon na Tastasi nen Jehova ed Zaire. Kanian naabuloyan ak a mangituloy ed aktibidad ko ed Bethel.

Kayari na apat taon ya impanserbi diad pananesdes lapud pangisesebel ed kimey diad Zaire, siak so na-ulcer a sengegay kaatapan na bilay ko. Adesidin kaukolan koy onalis pian manpatambal diad Abalaten ya Aprika, a diman ak inasikason maong na sanga, tan inmabig ak. Kayari waloran taon ya impanlingkor ed Zaire, a talagan makatantanda tan maliket ya eksperiensia, sikami so inmalis ed sanga na Abalaten ya Aprika nen 1989. Nen 1998 sikami so pinmawil ed binalegan min dalin tan nanserbi lamet ed Bethel diad Canada.

Misalsalamat ed Pakapanlingkor

Sano nodnonoten koy 54 taon na sigpot-panaon a ministeryo, pisalsalamatan ko ta nausar koy biskeg ko’d inkatobonbalok diad mablin serbisyo ed si Jehova. Anggaman kinaukolan nen Anne so pantepel ed dakel a mairap iran sirkumstansia, agto nanreklamo noagta akikooperan tuloy ed amin a kimey mi. Sikamin dua et awalaan na pribilihyon akatulong ed dakel pian nakabatan si Jehova, a dakel ed sikara so wala la natan ed sigpot-panaon a ministeryo. Talagan sakey a gayaga so pakanengneng ya arum ed ananak da tan anggan apo ra ni ingen et manseserbi ed matalonggaring a Dios, si Jehova!

Kombinsido ak ya anggapo so niyopresi na sayan mundo a nikompara ed saray pribilihyo tan bendision ya iiter nen Jehova ed sikatayo. Tua, dakel so sinungdoan mi laran subok, balet saratan so kinmana a mamabiskeg ed pananisia tan kompiyansa mi ed si Jehova. Talagan pinaneknekan ton sikato so tori na biskeg, salimbengan, tan tulong a lawas akaparaan legan na saray gonigon.

[Paimano ed leksab]

[Saray litrato ed pahina 26]

Saniba kamin nampayunir nen 1947; kaibak natan si Anne

[Litrato ed pahina 29]

Labalabay na totoon apitongtongan mi ed Zaire so katuaan ed Biblia