Igalang Yoray Naikdan na Pakauley ed Sikayo
Igalang Yoray Naikdan na Pakauley ed Sikayo
“Igalang yo so amin a totoo. Aroen yo so impanaagi, takotan yo so Dios. Igalang yo so ari.”—1 PEDRO 2:17.
1, 2. Panoy panmoria na totoo ed pakauley natan? Akin?
“AMIN lan kanepegan et kien na ananak. Anggapo lay respeto ed atateng,” so inyey-ey na sakey ya ina. “Suppiaten so Autoridad” so akasulat ed sakey ya estiker ed bumper na luganan. Duara lambengat iratan ed saray pakapatnagan na sakey a kipapasen ya ontatalona natan, a nepeg yon naamtaan. Say inkalapagan a kababalang lay respeto ed saray atateng, maestro o maestra, amo, tan opisyales na gobierno so kaslakan la ed intiron mundo.
2 Say arum so nayarin agmangisengansengan lambengat ed saratan tan ikuan da, ‘Agmakanepegan na respetok iramay walad pakauley.’ No maminsan et mairap itan ya iburi. Nipapaarap itayo ed tuloytuloy ya idadagsa na saray balita nipaakar ed kurakot iran opisyal na gobierno, maagum iran amo, aliwan kualipikadon maestro o maestra, tan maabuson atateng. Makapaliket ta pigpigara lambengat a Kristiano so walaan na ontan ya awawey ed saramay walad pakauley ed loob na kongregasyon.—Mateo 24:45-47.
3, 4. Akin a nepeg a respetoen na saray Kristiano iramay walad pakauley?
3 Bilang Kristiano, walaan itayo na “manamakiwas a rason” pian respetoen iramay mangaagamil na autoridad ed gobierno. Binilin nen apostol Pablo iray Kristiano a “manpasakop . . ed saray atagtagey a pakauley, ta anggapo so pakauley nilikud ed panamegley na Dios; saray walan pakauley so impasen na Dios ed relatibo iran kipapasen da.” (Roma 13:1, 2, 5, NW; 1 Pedro 2:13-15) Impabitar met nen Pablo so makatunongan a rason diad itulok ed saray pakauley ed loob na pamilya: “Asawan bibii, wala kayo ed pakauley na saray kaasawaan yo, unong ed sikato so manepeg ed Katawan. Anak, ontulo’kayo ed saray kaatengan yo ed amin a bengabengatla, ta saya sikato so makapaliket ed Katawan.” (Colosas 3:18, 20) Saray mamatatken ed kongregasyon so makanepegan na galang tayo lapud ‘tinuro ira na masanton espiritu bilang manangasikaso, pian manpastol ed kongregasyon na Dios.’ (Gawa 20:28, NW) Gagalangen tayoray pakauley na totoo, lapud ta rerespetoen tayo si Jehova. Unong ya iilaloan, say pangigalang ed autoridad nen Jehova so lawas manunaan ni ed bilay tayo.—Gawa 5:29.
4 Naynay tayon itekep ed kanonotan so supremon autoridad nen Jehova leleg tayon kokonsideraen iray alimbawa na pigara ya ag-angingalngalep ontan met ed saray nanrespeto ed saramay walad pakauley.
Say Agpangingalngalep so Mansumpal ed Agpanangabobon
5. Anton agmarespeton awawey so impatnag nen Micol ed si David, tan anto so nansumpalan na satan?
5 Manlapud awaran nen Arin David, naamtaan tayo no panon so impanmoria nen Jehova ed saramay nanmelmelag ed inter na Dios a pakauley. Sanen impaitarok nen David so kaban na sipanan diad Jerusalem, say akulaw ton si Micol et “anengneng to si Arin David a manlukso tan onsasayaw ed arap nen Jehova; et sikato so binalaw to ed puso to.” Binidbir komon nen Micol a si David et aliwa lambengat ya ulo na pamilya noagta sikato so ari ed panaayaman dan dalin. Balet, imbesngaw toy liknaan to tekep na panagbalaw: “Panon la so inkagayaga na ari ed Israel natan ya agew, a sikato so nanlakseb natan ya agew ed saray mata na saray bibii ya ariripen na saray aripen to, a singa sakey ed saray maapa a totoo a makapabaing a manlakseb!” Say resulta na satan et agbalot akaanak si Micol.—2 Samuel 6:14-23.
6. Panoy impanmoria nen Jehova ed ag-impangingalngalep nen Core ed alanaan To?
6 Say makapasinagem ya alimbawa na ag-impangigalang ed impabtang na Dios a teokratikon panangidaulo et si Core. Bilang kapolian nen Coat, agaylan pribilihyo so nanggayagaan to diad panaglingkor ed si Jehova diad tabernakulo! Balet ta piimano toy kalilingoan di Moises tan Aaron, saray nilanaan na Dios a mangidaulo ed saray Israelita. Si Core ya akikomplot ed arum nin papangulo na Israel so malangas ya angikuan ed si Moises tan Aaron: “Say amin a duypo masantos, balang sakey ed saray duypo, et si Jehova miulop-ulop a lanang ed sikara: Akin ta sirin et manuna ya ipangta yo so inkasikayo dia ed duypo nen Jehova?” Panoy impanmoria nen Jehova ed awawey nen Core tan saray manusuporta’d sikato? Minoria na Dios so ginawa ra bilang agpanangigalang ed si Jehova a mismo. Nen anengneng da so impangakmon na dalin ed amin na saramay dinmapag ed sikara, si Core tan say 250 a papangulo so dineral nen Jehova panamegley na apoy.—Numeros 16:1-3, 28-35.
7. Kasin “saray manunaan ya apostoles” so walaan na rason a mankritiko ed pakauley nen Pablo?
7 IDiad inmunan-siglon Kristianon kongregasyon, wala met iramay ag-angingalngalep ed teokratikon autoridad. Saray “manunaan ya apostoles” ed kongregasyon na Corinto so walaan na agmarespeton awawey ed si Pablo. Balbalawen da so abilidad to ed panagsalita, a kuanda: “Say inkatoo to a silalaman makapuy, tan say salita to sikato so namudmora.” (2 Corinto 10:10; 11:5) Balanglan si Pablo et marunong a manpaliwawa odino andi, sikatoy makanepegan na respeto bilang sakey ya apostol. Balet kasin kamudmora so panagpaliwawa nen Pablo? Saray diskurso to ed publiko a nikurit ed Biblia so mangiter na ebidensia ed no panon a makakombinsin tuloy so panagpaliwawa to. Agayla, bilang resulta na antikey ya impitongtong nen Pablo ed si Herodes Agripa II, sakey a ‘mikabat ed amin a siblangan a wala ed saray Judio,’ akombinse nen Pablo so ari anggad sanen inkuanto lan: “Dia ed dagdaiset a salita nauyot mo ak a Mankristiano”! (Gawa 13:15-43; 17:22-34; 26:1-28) Ingen, saray manunaan ya apostol ed Corinto so angakusa a kamudmora so panagsalita to! Panoy impanmoria nen Jehova ed awawey da? Diad sakey a mensahen parad saray manangasikaso ed kongregasyon na Efeso, paborablin sinaglawi nen Jesu-Kristo iramay agpatangguyor ed saramay ‘tatawagen day inkasikaran apostoles, balet ta andi.’—Apocalipsis 2:2.
Panagrespeto Anggaman ed Ag-inkayadyari
8. Panoy impangipanengneng nen David ya inggalang to so autoridad ya inter nen Jehova ed si Saul?
8 Dakel iray alimbawa ed Biblia nipaakar ed saramay angigalang ed totoon walad pakauley, anggano saraya et makapuy odino maabuson angusar ed pakauley da. Si David so sakey lan walaay ontan a maabig ya ehemplo. Si Arin Saul so inmibeg ed saray agawaan nen David, a manseserbi ed sikato, kanian sikatoy ginetma ton pateyen. (1 Samuel 18:8-12; 19:9-11; 23:26) Balet anggano walaray pankanawnawa to lan mamatey ed si Saul, inkuan nen David: “Si Jehova isebel to a gawaen ko so saya a bengatla ed katawan ko, a nilanaan nen Jehova, ya unaten ko so limak sumpa ed sikato.” (1 Samuel 24:3-6; 26:7-13) Amta nen David a say nalilingo et si Saul, balet impalima to la ed si Jehova so pangukom ed sikato. (1 Samuel 24:12, 15; 26:22-24) Agto nansalita na makapuy ed si Saul.
9. (a) Antoy alikna nen David sanen sikatoy mamaltratoen nen Saul? (b) Panon tayon nibaga a puro so panagrespeto nen David ed si Saul?
9 Kasin agonigon si David sanen sikatoy namamaltrato? “Saray manangimedmer aanapen da so kamarerwak,” so inkelyaw nen David ed si Jehova. (Salmo 54:3) Oniay impapuso ton imbesngaw ed si Jehova: “Iliktar moak ed saray kakabusol ko, O Dios ko . . . Saray mabibiskeg atiptipon ira ya onsumpa ed siak: Aliwa a dia ed kasusumpak, nisay dia ed kasalanan ko, O Jehova. Sikara ombatik ira tan manparaan ira ya onsumpa ed siak ya anta anggapo so ginawak a mauges ed sikara: Liing ka a manulong ed siak, tan mangimaton.” (Salmo 59:1-4) Alikna yo la kasi so ontan—ya anggapo met so ginawa yon makapuy ed sakey a toon walad pakauley, balet ta papairapen to kayo? Si David et angipanengneng na respeto ed si Saul. Nen inatey si Saul, imbes a manliket, nanggawa si David na sakey a punebre: “Si Saul tan si Jonatan sikara nensaman so mapangaro tan makapaliket ed saray bilay da . . . sikara so masisiglat nen saray agila, sikara so mabibiskeg nen saray leon. Sikayo bibii ya anak na Israel, nangisan yo si Saul.” (2 Samuel 1:23, 24) Agaylan abig ya ehemplo na puron panagrespeto ed nilanaan nen Jehova, anggano si David et lalamesen nen Saul!
10. Anto so maabig ya alimbawan impanengneng nen Pablo diad panangigalang ed inter na Dios ya autoridad na mananguley ya ulop, tan anto so nansumpalan na satan?
10 Diad panaon na saray Kristiano, naimano tayo met iramay walaan na matalonggaring ya ehemplo ed panangigalang ed inter na Dios iran pakauley. Singa bilang et si Pablo. Impatnag to so respeto ed saray desisyon na inmunan-siglon mananguley ya ulop na Kristianon kongregasyon. Kaleganay unor ya imbisita nen Pablo ed Jerusalem, sikatoy binilin na mananguley ya ulop a linisan toy inkasikato panamegley na saray seremonya pian nipanengneng to ed arum ya anggapoy eem-eman ton panggula ed Mosaikon Ganggan. Nayarin oniay irason nen Pablo: ‘Saratan ya agagi so amilin ed siak nen inmuna a taynanan ko so Jerusalem sanen napepeligro lay bilay ko. Natan labay dan ipanengneng ko ed publiko a rerespetoen koy Mosaikon Ganggan. Sinulat ko laray taga-Galacia tan binilin ko ira a paliisan da la so itumbok ed Ganggan. No onla ak ed templo, nayarin agnatalosan na arum so gawaen ko, ya isipen dan mikokompromiso ak ed saramay agalsiman a grupo.’ Balet, aliwan ontan so mapatnag ya inrason nen Pablo. Lapud anggapo met so Kristianon prinsipyo a nalalanor, nirespeto tan tinulok to so bilin na inmunan-siglon mananguley ya ulop. Say tampol a nansumpalan et si Pablo so kinaukolan ya isalba manlapud saray pangkat na saray Judio, tan diad saginonor et sikatoy apriso ed loob na duay taon. Kayari na saratan ya amin, asumpal so linawa na Dios. Akapanpulong si Pablo ed saray atagey ya opisyal diad Cesarea insan sikatoy inawit ed Roma panamegley na gobierno pian manpulong ed si Cesar a mismo.—Gawa 9:26-30; 21:20-26; 23:11; 24:27; Galacia 2:12; 4:9, 10.
Kasin Ipapanengneng Yo so Respeto?
11. Panon tayon nipanengneng so respeto ed sekular a pakauley?
11 Kasin ipapanengneng yo so manepeg a respeto ed saramay walad pakauley? Niganggan iray Kristiano a ‘bayaran da so nabebetangan da ya amin . . . say galang dia ed akan-galang.’ On, say panagpasakop tayo ed saray “atagtagey a pakauley” so aglambengat mangilaktip ed pambayar na buis noagta igalang tayo met iramay walad pakauley panamegley na kondukta tan panagsalita tayo. (Roma 13:1-7) No nipaarap itayo ed opisyales na gobierno a marukduksa, panon so ikiwas tayo? Diad Chiapas State, Mexico, saray walad pakauley na sakey a komunidad so angala ed daralusan a kayarian na 57 a pamilya na Tastasi nen Jehova lapud ta agmibibiang irayan Kristiano ed pigaran relihyoson piesta. Diad saray miting a niganan pangaregloan ed satan a problema, saray Tastasi a malinis tan akapineng, so lawas nansalita ed mapagalang tan marespeton paraan. Kayari na masulok a sakey taon, say desisyon so pabor ed sikara. Lapud awawey da, sikaray nirespeto na pigaran maniimaton anggad punton labay da met lay magmaliw a Tastasi nen Jehova!
12. Akin ya importanti so pakawalaay “aralem a panagrespeto” na sakey ya asawan bii ed agmananisian masiken to?
12 Panon yon nipanengneng so respeto ed inter na Dios a pakauley ed loob na pamilya? Kayari na impaningbat nen apostol Pedro ed ehemplo nen Jesus ya anagmak ed makapasinagem a bengabengatla, oniay inkuan to: “Ontan met, sikayo’ran asawan bibii, tuloken yo komon so saray dilin kaasawaan yo; pian saray agmanisia na salita napatulok ira ya andi salita, lapud maong a panagbilay na asawa ra; no umamengen da so masimpit a panagbilay yo, a sikato so sitatakot [“aralem a panagrespeto,” NW].” (1 Pedro 3:1, 2; Efeso 5:22-24) Indanet dia nen Pedro so kaimportantian na panagpasakop na asawan bii ed masiken to tekep na “aralem a panagrespeto,” anggaman say arum a kaasawaan a lalaki et agtanton manggugunaet pian onkanepegan ed ontan a respeto. Say marespeton awawey na asawan bii so nayarin manangguyor ed puso na agmananisian masiken to.
13. Panon a napagalangan na asawan bibii iray kaasawaan dan lalaki?
13 Dia ed konteksto na sarayan teksto, impaimano ed sikatayo nen Pedro so ehemplo nen Sara, ya asawa nen Abraham, bilang matalonggaring ya ehemplo na pananisia. (Roma 4:16, 17; Galacia 3:6-9; 1 Pedro 3:6) Kasin mas anlelemew so pangigalang na asawan bibii ed mananisian kaasawaan da nen say panamagalang ya ipanengneng na kaasawaan a bibii ed saray agmananisian kaasawaan da? Anto no agkayo makapipaknaan ed masiken yo nipaakar ed sakey a bengatla? Walay inter nen Jesus a bilin ya onaplika ed malaknab a paraan: “No say siopaman a walad silong na pakauley so mamaskar ed sikan manserbi na sakey a milya, mila ka ed sikato ed duaran milya.” (Mateo 5:41, NW) Kasin gagalangen yoy kaasawaan yon lalaki diad pipakna yo ed saray kaliktan to? No ompatnag lan mairap iratan, ibesngaw yoy liknaan yo ed sikato. Agyo iisipen ya amta to so nalilikna yo. Balet no ipaamta yo ed sikato iray kaliktan yo, gawaen yo itan diad marespeton paraan. Oniay isisimbawa ed sikatayo na Biblia: “Say salita yo komon natekepan lawas na liga, alaokan na asin, pian nakabatan yo no panon so nepeg yo ya iyebat ed balang sakey.”—Colosas 4:6.
14. Anto so lalanoren na pangipanengneng na galang ed atateng?
14 Komusta kayo met ya ananak? Oniay igaganggan na Salitay Dios: “Sikayon anak, ontulo’kayo ed saray kaatatengan yo dia ed Katawan; ta saya sikato so matunong. Igalang mo so amam tan inam (a sikato so manunan ganggan a wala so sipan to).” (Efeso 6:1-3) Imanoen a say itulok yo’d atateng yo et nipasen a mipadpara ed ‘panangigalang ed ama tan ina yo.’ Say Griegon salita a nipatalos a “galang” so manasaglawi ed kabaliksan a “presyoan” odino “igeter so kantidad ed.” Sirin, kakaukolanen ed pagmaliw a matulok so mabulos ya itumbok ed saray totontonen na atateng a singano agmakatunongan ed sikayo. Kekerewen na Dios ed sikayo a pabpablien yoray atateng yo tan apresiaen so panangigiya ra.—Uliran 15:5.
15. Panon a napansiansia na ananak so panagrespeto ra anggano liknaen dan alingo so atateng da?
15 Panon to ey no walay ginawa na atateng yo a nayarin abebaan lay panagrespeto yo’d sikara? Salien yon talosan so bengabengatla unong ed punto de bista ra. Agta sikara so ‘nanilalak’ ed sikayo tan sikara so nanlegpet ed sikayo? (Uliran 23:22) Agta apakiwas iran manggawa’d satan lapud aro ra’d sikayo? (Hebreos 12:7-11) Marespeton mitongtong ed atateng yo, ya ipaliwawa yoy nalilikna yo tekep na kaumildian. Anggano agyo nagustoan so iyebat da, mansalita kayo ed sikara diad marespeton paraan. (Uliran 24:29) Nonoten pa no panon so impamasiansia nen David ed panagrespeto to’d si Saul anggano nen kinmasipa lay ari ed panutumbok to’d panamilin na Dios. Patulongan kayo ed si Jehova pian natalonaan yoray liknaan yo. “Ipaway yo so puso yo ed arapan to,” so kuan nen David. “Say Dios sikato so sakey a salimbeng ya onkana ed sikatayo.”—Salmo 62:8; Tagleey 3:25-27.
Igalang Yoray Mangidadaulo
16. Anto so naaralan tayo ed saray alimbawa na palso iran managbangat tan saray anghel?
16 Saray mamatatken ed kongregasyon so aturo panamegley na masanton espiritu, balet ta siansia nin ag-ira ayadyari tan nalilingo ira. (Salmo 130:3; Eclesiastes 7:20; Gawa 20:28; Santiago 3:2) Bilang resulta, arum ed kongregasyon so nayarin naingongotan ed saray mamatatken. Panoy ikiwas tayo no diad padesir tayo et aliwan susto, odino ompatnag ya aliwa, so inkaasikaso na sakey a bengatla diad loob na kongregasyon? Imanoen pa so pandumaan na saray palson managbangat nen inmunan siglo tan saray anghel: “Managkabengat ira, atagey ira a linawa ya agda [saray palson managbangat] antakot so manalabutob ed saray atagey a pakauley; anta saray angheles a babaleg ira ed biskeg tan pakayari, ag-ira angitarok na pamabpabanday ya onsumpa ed sikara ed arap na Katawan [“makasengeg ed panagrespeto ra ed si Jehova,” NW].” (2 Pedro 2:10-13) Saray palson managbangat so maabuson nansalita ed saray “atagey a pakauley”—saray mamatatken a naikdan na pakauley ed inmunan-siglon Kristianon kongregasyon, balet ta saray anghel so agnansalita na maabuson bengatla ed saray palson managbangat a pansesengegan na inkaapag-apag ed limog na saray agagi. Saray anghel, a walad atagtagey a posisyon tan walaan na aragdalem a pakatalos ed inkahustisya nen say totoo, so makaamta no anto so nagagawa ed loob na kongregasyon. Ingen, “makasengeg ed panagrespeto ra ed si Jehova,” impalima da la ed Dios so pangukom.—Hebreos 2:6, 7; Judas 9.
17. Panon lan nalalanor so pananisia yo sano nipapaarap ed saray problema a liknaen yon inkalingoan na saray mamatatken?
17 Anggano aliwan sustoy inkaasikaso na sakey bengatla diad paraan a nepeg komon a pangasikaso ed satan, agta kaukolan a manmatalek tayo ed si Jesu-Kristo bilang mabilay ya Ulo na Kristianon kongregasyon? Agta amta to no anto so nagagawa ed loob na sankamundoan a kongregasyon to? Agta nepeg a respetoen tayo so paraan na panangasikaso to ed sakey a situasyon tan bidbiren tayo so abilidad ton mangontrol ed saray pamaakaran? Petepeteg, ‘siopa itayo a mangukom ed kapara tayon too?’ (Santiago 4:12; 1 Corinto 11:3; Colosas 1:18) Akin ya agyo ibesngaw ed si Jehova iray pampapagaan yo diad saray pikakasi yo?
18, 19. Antoy gawaen yo no isipen yon alingo so sakey a matatken?
18 Lapud ag-inkayadyari na too, nayarin onlesa iray agpantutunosan odino problema. Nayarin wala ni ingen iray panaon sano nalingo iray mamatatken, a pakagirogiroan na arum. Say bengatbengat ya ikiwas tayo ed ontan iran kipapasen so agmakapanguman ed situasyon. Mamaloor labat itan ed problema. Alagaren na saramay walaan na espiritual a pakatebek so pangipetek nen Jehova ed saray bengatla tan mangipaakseb na antokaman a nakaukolan a disiplina diad mismon panaon tan paraan to.—2 Timoteo 3:16; Hebreos 12:7-11.
19 Panon to ey no nagogonigon kayo la ed sakey a bengatla? Imbes ya itongtong itan ed arum diad loob na kongregasyon, akin ta no marespeton asinggeran so mamatatken parad tulong? Ipaliwawa yo no panon kayon naapektaan, ya agkayo magmamaliw a kritiko. Lawas nawalaan na ‘miparan liknaan’ ed sikara, tan pansiansiaen so respeto yo no mangipapanon kayo ed sikara. (1 Pedro 3:8, NW) Agkayo magmaliw a mabalaw, balet ta manmatalek ed inkatakken da bilang Kristiano. Apresiaen so antokaman ya espiritual a panamaseseg a mapangasin iyopresi ra. Tan no ompatnag a nakaukolan so arum niran panametek, manmatalek ed pangigiya nen Jehova ed saray mamatatken pian nagawaan da so maabig tan maptek.— Galacia 6:10; 2 Tesalonica 3:13.
20. Anto so konsideraen tayo ed ontumbok ya artikulo?
20 Anggaman ontan, wala ni so sakey ya aspekton konsideraen tayo nipaakar ed panangigalang tan panagrespeto ed saramay walad pakauley. Agta kaukolan met a respetoen na saramay walad pakauley iramay niiyan ed panangasikaso ra? Usisaen tayo itan diad ontumbok ya artikulo.
Panon Yon Ebatan?
• Anton maabig a rason so walad sikatayo pian igalang iramay walad pakauley?
• Panoy panmoria nen Jehova tan si Jesus ed saramay agmangingalngalep ed inter na Dios a pakauley?
• Antoran maabig ya alimbawa so walad sikatayo nipaakar ed saramay angigalang ed saray naikdan na pakauley?
• Antoy gawaen tayo no ompatnag ya alingo so sakey a walaay pakauley ed sikatayo?
[Tepetepet Parad Panagaral]
[Litrato ed pahina 12]
Nirespeton maong nen Sara so autoridad nen Abraham kanian sikatoy malikeliket
[Litrato ed pahina 13]
Agnirespeto nen Micol so pakauley nen David bilang ulo na pamilya tan ari
[Litrato ed pahina 15]
“Si Jehova isebel to a gawaen ko so saya a bengatla, . . . ya unaten ko so limak sumpa ed sikato, bangta sikato so nilanaan nen Jehova!”
[Litrato ed pahina 16]
Akin ya agyo ibesngaw ed si Jehova iray pampapagaan yo diad saray pikakasi yo?