Say Alenleneg a Paraan a Sigpot a Pangekal ed Gulaan

“Anggapoy panggula ya ag-atekepan na takot. . . . Kagula tayoy antakot tayo kanian inerman a walay panggula, manatambang met so takot.”​—CYRIL CONNOLLY, KRITIKO ED LITERATURA TAN EDITOR.

PANISIAAN na dakel a sosyologo ya ag-amta na too a say gula et nigalet a maong ed too. “Say baleg a kabiangan na satan so nayarin permanenti ni ingen a nikonekta,” a nisipor ed mismon inkapalsa na totoo, so inkuan na sakey a manag-analisa ed politika.

Natalosan a saray manaaral nipaakar ed inkapalsa na too so akasabi ed ontan iran konklusyon. Saray asignatura da labat ed panagaral et saray lalaki tan bibiin nianak “ed kasulitan” tan “ed kasalanan,” unong ed apuyanan a rekord na Biblia. (Salmo 51:5) Anggan say mismon Manamalsa, diad impangusisa to ed ag-ayadyarin too, milenyon taon lay apalabas et “anengneng to a say kabaglan na too ed dalin abalbaleg, tan mauges labat a lanang so amin a pimorekdek na nonot na puso to.”​—Genesis 6:5.

Say panangidumaduma, panangibiig, tan say resulta na saratan a panggula et makasengeg ed atawir na too ya ag-inkayadyari tan inkasiblet. (Deuteronomio 32:5) Makapaermen, anggapoy ahensia odino gobierno na too, antokamay totontonen na satan, so akapanguman la ed puso na too nipaakar ed ontan iran pamaakaran. Onia so inkuan na foreign correspondent a si Johanna McGeary: “Anggapoy globocop, anggan panon la kabiskeg, so sigpot a makapangekal ed saray gulaan a sengeg na pirmin inyagus na dala diad Bosnia, Somalia, Liberia, Kashmir, tan say Caucasus.”

Balet, sakbay tayon anapen iray solusyon, kaukolan tayon amtaen no anto so walad benegan na saray nagagawan gulaan.

Panggula a Pinaloor na Takot

Dakerakel iray nengneng na panggula. Matukotukoy so impanegek nen Andrew Sullivan ed satan a pamaakaran: “Wala so panggula a natatakot, tan panggula lapu labat ed pakakasyodot; wala so panggula a mangipapatnag na pakayari, tan panggula lapud kaandiay pakayari; wala so ibabales, tan wala so panggula lapud ibeg. . . . Wala so panggula na managlames, tan panggula na biktima. Wala so panggula ya ompapalalo, tan panggula ya onkekepa. Tan wala so panggula ya agla natepelan, tan panggula ya agbalot ondalang.”

 Anggapoy duaruwa, arum ed manuna iran sengegan a panlalapuan na makapagula a gotgotan ed panaon tayo et nipaakar ed kipapasey panagbilay tan ekonomya. Say mabiskeg a panangidumaduma tan agnatepelan a panggula so mabetbet a naimano ed saray lugar a kawalaan na melag a grupon walaan da. Ontan met, mabetbet a wala so panggula diad lugar a say estandarte na panagbilay ed sakey a simpok na komunidad et nasisigensigen lapud idadagsa na saray dayo.

Liknaen na arum a sarayan balon sabi so mikompetensiaan ed trabaho, mantrabaho a mas abebay sueldo, odino pansengegan na iyabeba na balor na kayarian. Duma lan pamaakaran no kasin saratan a takot et makatunongan odino andi. Say takot lapud ikakapuy na ekonomya tan takot ompan saray estandarte na komunidad odino estilo ed panagbilay so naapektaan et mabiskeg iran sengegan a mangitonton ed panangidumaduma tan panggula.

Antoy unonan kundang ed sigpot a pangekal ed panggula? Say panguman ed saray ugali.

Panguman ed Saray Ugali

“Say tuan pananguman so manlapu labat ed panlabay na totoon nalalanor,” so inkuan nen McGeary. Tan panon a nauman so panlabay na totoo? Ipapanengneng na eksperiensia a say sankabiskegan, manamakiwas a maong, tan makapansiansian impluensia sumpad katibukel na panggula et manlapud Salita na Dios, say Biblia. Say rason et lapud “say salita na Dios sikatoy mabilay tan mabiskeg, tan makdem nen say anggan dinan a kampilan a duara’y tarem, tan ontalos ya angga ed pansianan na kamarerwa tan espiritu, tan angga ed saray langolangoan tan saray utek, tan masiglat a mangibiig ed saray nonot tan saray getma na puso.”​—Hebreos 4:12.

Tua, aliwan automatiko so sigpot a pakaekal na panangidumaduma tan gulaan, nisay nagawa itan a tampol. Balet ta nagawaan itan. Si Jesu-Kristo, say matalonggaring a manamakiwas ed kapusoan, a pagmamaliwen ton sensitibo iray konsiensia, so makayarin mamakiwas ed totoo pian manguman.  Minilyon la so tinmalona diad impanumbok da ed makabat a simbawa nen Jesu-Kristo: “Aroen yo ray kabusol yo, tan pikasi saray mamasegsegang ed sikayo.”​—Mateo 5:44.

Mitunosan ed saray bangat to, impisakop nen Jesus ed grupo na napanmatalkan a maong iran kakaaro to si Mateo, datin managsingil na buis, a kagula na Judion sosyedad. (Mateo 9:9; 11:19) Sakey ni, inletneg nen Jesus so dalan na puron panagdayew a diad kaunoran et mangisakop ed nilibo a datin ipupulisay tan kagula iran Gentil. (Galacia 3:28) Saray totoo ed kaliberliber a datin balitado ed mundo so nagmaliw a papatumbok nen Jesu-Kristo. (Gawa 10:34, 35) Sarayan indibidual so nagmaliw a balitado lapud abalbaleg a panangaro ra. (Juan 13:35) Sanen saray lalaki a napnoay panggula so anupak ed babangatan nen Jesus a si Esteban anggad inatey, onia so unor iran salita to: “Katawan, agmo ipasakbat ed sikara so sayan kasalanan.” Kaliktan nen Esteban so sankaabigan parad saraman so nanggula ed sikato.​—Gawa 6:8-14; 7:54-60.

Saray tuan Kristiano natan so kinmiwas met ed simbawa nen Jesus a manggawa na maong, aliwa lambengat ed saray Kristianon agagi ra, noagta ontan met ed saraman so manggugula ed sikara. (Galacia 6:10) Panggugunaetan dan sigpot ya ekalen ed kabibilay da so mauges a panggula. No nalikas da la so mabiskeg iran puersa a nayarin mamawala na panggugulaan ed limog da, sikaray onkikiwas a positibo tan salatan da na aro so panggula. On, singa inkuan na makabat a laki nensaman, “say gula liingen to so kolkol; balet say aro sakbongan to so saray amin a pakalukso.”​—Uliran 10:12.

Onia so imbaga nen apostol Juan: “Anggan siopa a mamusol ed agi to sikato so akapatey: tan amta yo a siopaman ya akapatey anggapo so bilay ya andi-angga a mansiansia ed sikato.” (1 Juan 3:15) Sisiaen itan na Tastasi nen Jehova. Bilang resulta, sikara natan so mankakasakey​—nanlalapud nanduruman tribu, kultura, relihyoso, tan mapolitika iran abenengan​—a nagmaliw iran nankakasakey, agmangugulaan a komunidad, sakey a puron sankagloboan ya impanaagi.​—Nengnengen so katekep iran kahon.

Sigpot a Naekal so Panggula!

‘Balet,’ nayarin ikuan mo, ‘nayarin satan so solusyon parad saray indibidual a nalalanor. Ingen, ag-iya mangekal a maminpinsan ed panggugulaan diad dalin.’ Tua, anggano anggapoy panaggula ed pusom, nayarin sikay nabiktima. Kanian kaukolan tayon onsaral ed Dios parad peteg a solusyon ed sayan sankagloboan a problema.

Gagala na Dios a magano to lan ekalen ed intiron dalin so amin a pakasuysoyan ed panggula.  Saya so nagawa ed silong na uley na mangatatawen a gobierno a satan so imbangat nen Jesus ed sikatayo ya ipikasi: “Kanian onia sirin no mikasi kayo; Ama min wala ka ed tawen, Nagalang komon so ngaran mo. Onsabi komon so panarian mo. Nagawa komon so linawam, unong ed tawen, ontan met ed dalin.”​—Mateo 6:9, 10.

Sano sigpot lan naebatan itan a pikakasi, naandi laray kipapasen a pansesengegan na gulaan. Sigpot lan naekal iray situasyon a lelesaan na satan. Say propaganda, inka-ignorante, tan panangidumaduma so nasalatan la ed satan na pakaliwawaan, katuaan, tan inkatunong. On, say Dios ed satan ‘mamunas ed amin a lua ed kamataan da; tan anggapo la naani ipatey; tan anggapo la naani onnangis o dageyem, o ot-ot: ta saray una a bengatla sikara so linmabas la.’​—Apocalipsis 21:1-4.

Natan wala ni magmaong iran balita! Wala so agnasuppiat ya ebidensia a manbibilay itayo la ed “saray kaunoran ya agew.” Kanian, makapankompiyansa itayo ya agla mabayag et nanengneng tayon sigpot lan naekal ed dalin so agmaridios a gulaan. (2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:3-14) Diad balon mundo ya insipan na Dios, sakey a puron espiritu na impanaagi so niwala lapud say katooan so nipawil ed inkayadyari.​—Lucas 23:43; 2 Pedro 3:13.

Balet agla kaukolan a manalagar tayo ni anggad isabi na satan pian panggayagaan so puron impanaagi. Diad tua, singa niyilustra ed katekep iran salaysay, say Kristianon aro so niwawala la ed limog na minilyon a kapusoan a no andi et alimbos iratan komon na panggula. Sika met so iimbitaan a magmaliw a kabiangan na satan a maaron impanaagi!

[Kahon ed pahina 5]

“Antoy Gawaen Nen Jesus?”

Nen Hunyo 1998, taloran amputin lalaki ed kaumaan na Texas diad Estados Unidos so angataki ed si James Byrd, Jr., sakey ya andeket a laki. Sikatoy inawit da ed arawi, nisulinek a lugar, sikatoy pinekpek, tan inggolonggolong daray bikking to. Insan sikatoy impagayugoy da ed melag a trak diad limaran kilometro anggad say laman to so nibasig ed imburnal. Saya so atawag a sankagrabian a krimen lapud panggula ed dekada (na 1990).

Saray taloran bibii ya agagi nen James Byrd et Tastasi nen Jehova. Antoy liknaan da ed saray nanggawa ed sayan graben krimen? Onia so nankakasakey a balikas da: “Panlapuan na agnaisip a kaermenan tan ot-ot so pakawalaan na ina’d-aron pinairap tan pinatey ya anggapoy makasengeg. Panoy ikiwas na sakey ed ontan a maruksan gawa? Ombales, mansalitay ansakit, odino pangiyalibansa ni ingen na pirmin gula a propaganda ya agbalot naisip. Ninonot mi: ‘Antoy gawaen nen Jesus? Panoy ikiwas to?’ Malinew so ebat. Seguradon say ibaga to et nipaakar ed kareenan tan ilalo.”

Sakey ed Makasulatan iran reperensia a tinmulong ed sikaran naamper so panggula ya onlesa ed kapusoan da et say Roma 12:17-19. Insulat nen apostol Pablo: “Aleg ya itumang yo ed anggan siopa so mauges ed mauges. . . . No nayari, dia ed anganggaan na nayarian yo, manayam kayo ed kareenan ed ganaganay totoo. Aleg a sikayo a dili so ombales, inararo, noag ingen ikdan na pasen so sanok na Dios: ta nisulat; Siak so akankien na panamales; siak so ontumang naani, kuan na Katawan.”

Intuloy da: “Anonotan mi iray realistikon balikas ya ibabaga na saray publikasyon tayo ya arum ya ag-inkahustisya odino krimen et ontan lan kagrabe a mairap so pangibagay ‘Pinerdona taka’ tan lingwanan la. Say panamerdona ed ontan iran bekta et basta pangilingwan ed imbel na linawa ta pian say sakey so makapantultuloy tan agmansakit ed pisikal odino ed mental lapud panpopokok na sakit na linawa.” Agaylan malinew a testimonya parad pakayari na Biblia a mangamper ed kigalet a maong na panggula!

[Kahon ed pahina 6]

Nagmaliw a Pankakaaro so Pambubusolan

Diad agano niran taon, nilibo so inmalis ed Gresya pian mananap na trabaho. Balet, lapud iloloor na saray kipapasen na ekonomya, dinmaiset iray napantrabahoan, tan saya so amaloor ed pipupuligesgesan parad paka-empleyo. Bilang resulta na saya, wala so baleg a pambubusolan ed limog na nanduruman grupo na tribu. Say kaslakan ya alimbawa et say laslasan ed baetan na saray inmalis manlapud Albania tan ed saraman so nanlapud Bulgaria. Diad dakel a lugar ed Gresya, say pirmin kompetensiaan so nagagawa ed baetan na sarayan duaran grupo na totoo.

Diad baley na Kiato, diad mamaamianen-bukig na Peloponnisos, sakey a pamilyan taga-Bulgaria tan sakey a lakin taga-Albania so impaiyaralan na Biblia ed saray Tastasi nen Jehova tan akapankakabat ira. Lapud pangiyaaplika ed saray prinsipyo na Biblia et nakal so pambubusolan na dakel ed sarayan duaran grupo na tribu. Satan met so tinmulong ed puron inaagin pankakaaro ed baetan na sarayan totoo. Si Ivan, a taga-Bulgaria, so tinmulong ni ingen ed si Loulis, a taga-Albania, pian mananap na napanpundoan diad kaabay nen Ivan ya abung. Say duaran pamilya so maniiteran na nakan tan manbabayesan na pigaran materyal iran kayarian da. Sikaran dua natan so bautismado la a Tastasi nen Jehova tan mikokoopera a maapit ed panangipulong na maong a balita. Siempre, sayan Kristianon pankakaaro so naiimano na kakaabay.

[Litrato ed pahina 7]

Diad silong na Panarian na Dios naekal la ed dalin so amin a pakasuysoyan ed panggula