Panagaral—Makatumang tan Makapalikliket
Panagaral—Makatumang tan Makapalikliket
“No sikato so anapen mo . . . natalosan mo so takot ed Jehova, tan naromog mo so pikakabat ed Dios.”—ULIRAN 2:4, 5.
1. Panon tayon napanliketan a maong so panagbasa?
DAKEL a totoo so manbabasa pian makapanliket lambengat. No makabkabaliksan so materyal, say panagbasa so lapuay makagunggunan panagpainawa. Nilikud ed regular a programa na panagbasa ed Biblia, nagagamoran na arum a Kristiano so peteg a gayaga diad pambasa ed dinanman ed say Salmos, Uliran, saray salaysay ed Ebanghelyo, odino arum niran kabiangan na Biblia. Say malinew a karakpan na lenguahe tan say punto so panliliketan dan maong. Panliliketan na arum so pambasa ed Yearbook of Jehovah’s Witnesses, say magasin ya Awake!, saray salaysay ed bilay a nipapalapag ed sayan dyurnal, odino niprintan tema nipaakar ed awaran, heograpiya, tan panagaral ed saray palsa’d kaliberliber.
2, 3. (a) Diad anton dalan a niyaliling so aralem ya espiritual ya impormasyon ed anawet a tagano? (b) Anto so lalanoren na panagaral?
2 No say panagbasa pian makapanliket lambengat et sakey a nengneng na panagrelaks, say panagaral so mankaukolan na sagpot ed panagnonot. Oniay insulat na Ingles a pilosopo a si Francis Bacon: “Walaray libro a tawayan, arum so akmonen, tan walay pigaran gatgaten tan gilingen.” Say Biblia so mabitar a kabiangan ed unor a kategorya. Oniay insulat nen apostol Pablo: “Nipaakar ed sikato [si Kristo, bilang inlitrato nen Arin-Saserdote a Melquisedec] dakel so tongtongen mi, tan mairap ya ipaliwawa, bangta nagmaliw kayon matewet ya ondengel. . . . Say taganon anawet sikato so kien na saray ayadyarin totoo, salanti saraman so lapud panangagamil, saray pakalikna ra apasal ed panangibiig na maong tan mauges.” (Hebreos 5:11, 14) Kaukolan a gatgaten a maong so anawet a tagano sakbay ya akmonen tan gilingen itan. Say aralem ya espiritual ya impormasyon so nakaukolan a molimolien sakbay ya ipasepsep tan pansiansiaen ed kanonotan.
3 Say “panagaral” so inukeran na sakey a diksyonaryo bilang “say kiwas odino proseso na pangusar ed kanonotan ta pian nagamoran so pikakabat odino pakatalos, a singa diad pambasa, pangusisa, tan arum nira.” Inyarum na satan a wala ni so nalalanor nen say basta pamarlas lambengat ed babasaen, a nayarin gulisan iray salita diad pambabasa tayo. Say panagaral so mankabaliksan na pansagpot, pangisekar ed nonot, tan pangusar ed pakayarin manebek. Balet, anggaman nakaukolan so sagpot ed panagaral, agkabaliksan na satan ya agla itan magmaliw a makapaliket.
Gawaen a Makapaliket so Panagaral
4. Unong ed salmista, panon a magmaliw a makarepresko tan makatumang so panagaral ed Salitay Dios?
4 Say pambasa tan panaral ed Salitay Dios so makarepresko tan makapabiskeg. Oniay inyabawag na salmista: “Say katunongan nen Jehova nagnap, tan pampataolien to so kamarerwa: say panamatua nen Jehova matua, gawaen to a makalakal so andi amta. Saray panontonan nen Jehova maptek ira, pagayagaen da so puso: say ganggan nen Jehova malinlinew, liwawaan to so saray mata.” (Salmo 19:7, 8) Saray ganggan tan panonot nen Jehova so mamaligsa ed kamarerwa tayo, mamabulaslas ed espiritual a pankaabiganan tayo, mangitarok ed sikatayo na akindalem a gayaga, tan pamasnagen toray kamataan tayo tekep na malinew a pakanengneng ed saray makapakelaw a gagala nen Jehova. Agaylan makapaliket!
5. Diad antoran dalan a pirmin makapanliket ed sikatayo so panagaral?
5 No nanengneng tayoray maabig a resulta na kimey tayo, panliketan tayon gawaen itan. Kanian nepeg tayon iyaplikan tampol so agamoran tayon pikakabat ta pian magmaliw a makapaliket so panagaral. Insulat nen Santiago: “Siopaman a manimano ed ayadyarin katunongan, say katunongan na pankanawnawa, tan mansiansia’d tan, sikato so bangta aliwa a maililingwan a dumerengel, mananumpal ingen ed gawa, sayan too mapalar naani ed gawa to.” (Santiago 1:25) Say pangiyaplikan tampol ed saray punton naaralan so mangitarok na pirmin inkapnek. Say pan-research tekep na espisipikon gagala ya ebatan so sakey a nitepet ed sikatayo legan na pampupulong odino pambabangat tayo so pirmin makapaliket met ed sikatayo.
Bayuboan so Lugor ed Salitay Dios
6. Panon ya impatnag na managsulat na Salmo 119 so lugor to ed salita nen Jehova?
6 Say nansulat ed Salmo 119, a nayarin si Ezekias sanen sikatoy malangwer nin prinsipe, so angibalikas ed lugor to’d salita nen Jehova. Diad maanlong a paraan, inkuanto: “Mantaliwa ak [“ipatnag ko so lugor ko,” NW] a dili ed saray panangitontonan mo: agko la nalingwanan so salitam. Saray panamintuan mo sikara so kalikliket ko . . . mantaliwa ak a dili ed saray ganggan mo, a sikara so inadarok. Say matamoy a panangasim so onsabi ed siak, pian makapambilay ak; ta say ganggan mo sikato so kawalaan na linawak. Nantintindekan ko so panangilaban mo, O Jehova; tan say ganggan mo sikato so kalikliket ko.”—Salmo 119:16, 24, 47, 77, 174.
7, 8. (a) Unong ed sakey a reperensia, anto so labay ya ibaga na “ipatnag so lugor” ed Salitay Dios? (b) Panon tayon nipanengneng so panangaro tayo ed Salita nen Jehova? (c) Panon so impanparaan a mismo nen Esdras sakbay ton basaen so Ganggan nen Jehova?
7 Oniay impangipaliwawa na sakey a diksyonaryo na Hebreon Kasulatan ed salitan impatalos ya “ipatnag so lugor” diad Salmo 119: “Say nausar ed bersikulo 16 so mipadpara ed [saray verb] na panggayaga. . . tan ed panagdalepdep . . Say inkaal-alasir [na saratan] et: manggayaga, mandalepdep, manliket ed . . . Nayarin isusuheri na sayan nantetekep iran salita a say makabkabaliksan a panmolimoli so paraan pian napanliketan na sakey so salita nen Yahweh. . . . Laktipen na satan a kabaliksan so panangibalikas ed liknaan.” *
8 On, say panamabli tayo ed Salita nen Jehova so nepeg a manlapud puso, say sentro na emosyon. Nepeg a panliketan tayo so panmolimoli ed pigaran bersikulo a kapkapambasa tayo. Nepeg a morekdeken tayo iray aralem ya espiritual ya ideya, ya ipasepsep itan ed kanonotan, tan dalepdepen iratan. Kakaukolanen na satan so mareen a panagdalepdep tan pikakasi. Singa si Esdras, nakaukolan ya iparaan tayo so kapusoan tayo ed pambasa tan panaral ed Salitay Dios. Oniay nisulat nipaakar ed sikato: “Si Esdras impasen to so puso to a mananap na tunong nen Jehova, tan manumpal ed sikato, tan mangibangat ed Israel na saray panontonan tan saray panguksoyan.” (Esdras 7:10) Imanoen pa so nankatlon gagala na impangiparaan nen Esdras ed puso to: pian manaral, pian iyaplika ton mismo, tan pian mangibangat. Nepeg tayon tumboken so alimbawa to.
Say Panagaral et Sakey a Gawa na Panagdayew
9, 10. (a) Diad antoran dalan ya impatnag na salmista so panagpaga to ed Salita nen Jehova? (b) Anto so kabaliksan na Hebreon verb a nipatalos a ‘panumameng [na sakey]’? (c) Akin ya importanti ed sikatayo so pannodnonot a say panagaral na Biblia et “sakey a gawa na panagdayew”?
9 Inkuan na salmista ya impanengneng to so panagpaga ed saray ganggan, pananontonan, tan panonot nen Jehova. Inkanta to: “Manumameng ak ed loob na saray ganggan mo . . . Saray limalimak met itagey ko angga ed saray ganggan mo, a sikara so inad-arok, tan manumameng ak ed saray panangitontonan mo. O agayla so panangarok ed ganggan mo! Sikato so dalepdep ko ed amin ya agew. Wala ed siak so dakdakel a pakatalos nen saray amin a managbangat ko; ta saray panamintuan mo sikara so dalepdep ko.” (Salmo 119:15, 48, 97, 99) Anto so kabaliksan na ‘panumameng’ ed Salita nen Jehova?
10 Say Hebreon verb a nipatalos a ‘panumameng [na sakey]’ so mankabaliksan met na “pandalepdep, panmorekdek,” “panimatlek na sakey ed sakey a pamaakaran.” “Nausar itan ed mareen a panmolimoli ed saray gawa na Dios . . . tan ed salita na Dios. (Theological Wordbook of the Old Testament) Say noun form ya ‘umameng’ so ontukoy ed “panagdalepdep na salmista,” “say panagaral to [ed ganggan na Dios] ya atekepan na panamabli,” so “sakey a gawa na panagdayew.” Lalon seryoso so panmoria tayo ed panagaral na Salitay Dios no nodnonoten a satan et kabiangan ed panagdayew tayo. Nepeg sirin a gawaen itan diad masimoon a paraan tan tekep na pikakasi. Say panagaral so kabiangan ed panagdayew tayo tan gagawaen itan pian napabulaslas tayo so panagdayew tayo.
Aragdalem a Pangusisa ed Salita na Dios
11. Panon ya imparungtal nen Jehova iray aralem ya espiritual a kanonotan ed saray totoo to?
11 Diad mapagalang a pandinayew na salmista, oniay inkelyaw to: “Jehova, alay kinabalgan na saray gawagawam! Saray kanonotan mo aralem ira a tuloy.” (Salmo 92:5) Tan sinaglawi nen apostol Pablo ‘iray aralem a bengatla na Dios,’ say aralem a kanonotan ya ipaparungtal nen Jehova ed saray totoo to “panamegley na espiritu” to ya onkukurang ed matoor tan makabat ya aripen a klase. (1 Corinto 2:10; Mateo 24:45) Maseet ya itatarya na aripen a klase so espiritual a tagano parad amin—“gatas” ed saray balo ni balet “taganon anawet” parad saray ‘apayadyarin totoo.’—Hebreos 5:11-14.
12. Mangiter pa na alimbawa na ‘saray aralem a bengatla na Dios’ ya ipapaliwawa na aripen a klase.
12 Pian natalosan tayo so ontan iran ‘aralem a bengatla na Dios,’ nakaukolan so masimoon a panagaral tan panagmolimoli ed Salita to. Alimbawa, walaray maabig a materyal a nipalapag a mangipanengneng ed no panon a magmaliw a makatunongan tan mapangasi si Jehova. Say pangaagamil toy panangasi et aliwan pian palemewen so inkahustisya to; imbes, say madibinon panangasi so balikas na inkahustisya na Dios ontan met ed panangaro to. Sano husgaan nen Jehova so sakey a nankasalanan, seguroen to nin unona no kasin nayari nin ipanengneng so panangasi a base’d dondon bagat na Anak to. No agmagbabawi odino masugnar la so managkasalanan, ipaakseb na Dios so inkahustisya a maseguron agto la panengnengay panangasi. Dinanman ed satan so kipapasen, sikato so matoor ed saray atagey a prinsipyo to. * (Roma 3:21-26) ‘O say kaaralman na kakabatan na Dios!’—Roma 11:33.
13. Panon tayon nipanengneng so apresasyon tayo ed “asinop a bilang” na saray espiritual a katuaan a nipaparungtal natan?
13 Singa say salmista, panlikliketan tayo so pakaamta ya inanabang nen Jehova ed sikatayo so dakel ed saray kanonotan to. Insulat nen David: “Alay kablian na saray nodnonot mo ed siak, O Dios! Alay kinabalgan na asinop a bilang da! No bilangen ko ra, dakdakel ira ed bilang nen saray buer: sano naliing ak wala ak a siansia ed sika.” (Salmo 139:17, 18) Anggaman melmelag nin kabiangan so nakakabatan tayo natan ed malaklaknab a kanonotan nen Jehova ya iparungtal to ni ed andi-anggaan, naapresia tayon maong so “asinop a bilang” na saray ankablin espiritual a katuaan a nipaparungtal ed sikatayo natan tan lalon manusisa ni ed segek, odino belas, na Salitay Dios.—Salmo 119:160, NW, paimano’d-leksab.
Nakaukolan so Sagpot tan Epektibo Iran Uusaren
14. Panon so impangipabitar na Uliran 2:1-6 a nakaukolan so sagpot ed panagaral ed Salitay Dios?
14 Say pirmin panagaral ed Biblia so mankaukolan na sagpot. Sayan katuaan so malinlinew a nidanet diad maalwar a pambasa tayo ed Uliran 2:1-6. Imanoen iray active verb ya inusar nen makabat ya Arin Solomon pian ipabitar so sagpot a nakaukolan pian nagamoran so madibinon pikakabat, kakabatan, tan pakatebek. Insulat to: “Ana’ko no awaten mo so saray salitak, tan yatol mo so saray ganggan ko ed sika; a singa pangikiling mo na layag mo ed kakabatan, tan ipeket mo so pusom ed pakatalos; On, no kelyawan mo so kaisipan, tan itagey mo so bosis mo nipaakar ed pakatalos; No sikato so anapen mo a singa pilak, tan sikato so usisaen mo a singa saray inyamot a kayamanan: Diad ontan natalosan mo so takot ed Jehova, tan naromog mo so pikakabat ed Dios. Ta si Jehova mangiter na kakabatan; ompaway ed sangi to so pikakabat tan pakatalos.” On, say makatumang a panagaral so mankaukolan na pan-research, pangusisa, a singano panaanap na niyamot a kayamanan.
15. Anton ilustrasyon ed Biblia so mangipapabitar ed pankaukolan na maong a metodo ed panagaral?
15 Say makapabunigas ed espiritual a panagaral so mankaukolan met na maong a metodo ed panagaral. Insulat nen Solomon: “No say balatyang naepel, tan say sakey agto ubolen so tarem, sirin nepeg to ya iyan so lalo a biskeg: balet say kakabatan sikato so napinabangan a mangitonton.” (Eclesiastes 10:10) No epel so remintan usaren na sakey a komikimey odino agto amtan usaren itan, naperdi so biskeg to tan anggapoy kualidad na kimey to. Ontan met, saray nagungguna ed nausar a panaon ed panagaral so nanduruman tuloy, dependi ed paraan na panagaral tayo. Walaray ekselenti tan praktikal a suhestion pian napaaligwas so paraan na panagaral tayo a naromog diad Leksion 7 na say Theocratic Ministry School Guidebook. *
16. Antoran praktikal a suhestion so niiter pian natulongan itayon makapanaral a maong?
16 Sano igapo na sakey a maong a komikimey so gawaen to, iparaan to niray nakaukolan ton kagawaan. Ontan met, sano manaral itayo, nepeg tayo nin pilien diad personal a librarya tayo iray nakaukolan tayon usaren ed panagaral. Diad pannodnonot a say panagaral et sakey a kimey tan mankaukolan na pirmin panag-isip, maabig met so pangagamil na matukoy a posisyon. No labay tayon mansiansian alerto so isip tayo, say iyurong ed arap na sakey a lamisaan so mas epektibo nen say idukol odino iyurong ed komportablin sopa. Kayari na andukdukey ya impanmotektek, nayarin makagungguna ed sikayo so paninat-inat odino manparagem a magano.
17, 18. Mangiter pa na saray alimbawa ed no panon ya usaren iray maabig ya uusaren ed panagaral a walad sikayo.
17 Dakerakel ni so alay abig ya uusaren tayo ed panagaral. Say manunaan ed saratan et say New World Translation na Biblia, a wala la natan ed 37 a lenguahe, intiro man itan odino kabiangan lambengat. Say regular ya edisyon na New World Translation so walaan na saray cross-reference tan “Table of the Books of the Bible” a mangiiter ed ngaran na managsulat, say lugar ya angisulatan, tan say panat na panaon a kinobrian. Satan met so walaay indesi na saray salita ed Biblia, sakey ya apendise, tan saray mapa. Diad arum a lenguahe, niprinta iyan Biblia ed babaleg ya edisyon, a tatawagen bilang Reference Bible. Lugan na satan so amin ya asalambit ed tagey, tan dakel nira, pati say malaklaknab iran paimano’d-leksab, a naal-alasir met ed sakey ya indesi. Kasin sigpot yon aanamoten so walad lenguahe yo ta pian lalon nausisa so Salitay Dios?
18 Say sananey nin ankablin uusaren ed panagaral et say duaran tomo ya encyclopedia na Biblia, say Insight on the Scriptures. No walay ontan a reperensia yo ed lenguahen natalosan yo, kaukolan a naynay yo itan ya itekep ed panagaral yo. Satan so mangitarya ed sikayo na impormasyon a pinagka-basiyan na maslak iran tema ed Biblia. Say makatulong met nin uusaren et say libron “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial.” Sano igapo yon basaen so sakey a libro na Biblia, maabig nin usisaen so misiglaotan ya aaralen diad libron “All Scripture” pian nawalaan kayo na ideya ed no anto so nasasaglawin lugar tan awaran, laktip lay segek na saray lugan na libroy Biblia tan say kablian na saratan ed sikatayo. Say agano nin inyarum ed dakel a niimprintan uusaren ed panagaral et say Watchtower Library panamegley na kompyuter, a wala la natan ed siameran lenguahe.
19. (a) Akin ya intarya nen Jehova ed sikatayo so maabig ya uusaren ed panagaral na Biblia? (b) Anto so nakaukolan parad suston panagbasa tan panagaral ed Biblia?
19 Intarya nen Jehova so amin na sarayan uusaren panamegley na “matoor tan makabat ya aripen” pian natulongan iray lingkor to diad dalin a ‘mananap tan makatalos ed mismon pikakabat na Dios.’ (Uliran 2:4, 5) Ontulong ed sikatayo so maong ya ugali ed panagaral pian nagamoran so magmaong a pikakabat ed si Jehova tan panggayagaan tayo so mas maapit a siglaotan ed sikato. (Salmo 63:1-8) On, say panagaral et mankabaliksan na kimey, balet satan so kimey a makapaliket tan makatumang. Anggaman ontan, mankaukolan itan na panaon, tan nayarin iisipen yo, ‘Wala kasi so oras ko pian naasikasok a maong so panagbasa tan personal a panagaral ko ed Biblia?’ Konsideraen iyan aspekto ed unor ya artikulo na sayan serye.
[Saray paimano ed leksab]
^ par. 7 New International Dictionary of Old Testament Theology & Exegesis, Tomo 4, pahina 205-7.
^ par. 12 Nengnengen so Say Panag-Bantayan, Agosto 1, 1998, pahina 13, parapo 7. Bilang proyekto yo ed panagaral na Biblia, nayarin repasoen yo so duaran aaralen ya artikulo ed satan a paway ontan met ed saray artikulo a “Justice,” “Mercy,” tan “Righteousness” a walad encyclopedia na Biblia ya Insight on the Scriptures, impalapag na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
^ par. 15 Impalapag na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. No agnipatalos ed lenguahe yo iyan libro, naromog so maabig a simbawa nipaakar ed saray paraan na panagaral diad onggendan iran paway na The Watchtower: Agosto 15, 1993, pahina 13-17; Mayo 15, 1986, pahina 19-20.
Saray Tepet a Repasoen
• Panon tayon nagawa a makaparepresko tan makatumang so personal a panagaral tayo?
• Singa say salmista, panon tayon nipatnag so “lugor” tan ‘panag-umameng’ tayo ed Salita nen Jehova?
• Panon a nipanengneng ed Uliran 2:1-6 so pankaukolan na sagpot ed panagaral ed Salitay Dios?
• Antoran maabig ya uusaren ed panagaral so intarya la nen Jehova?
[Tepetepet Parad Panagaral]
[Litrato ed pahina 14]
Say mareen a panmolimoli tan pikakasi so ontulong ed sikatayo pian nabayuboan tayo so panangaro ed Salitay Dios
[Saray litrato ed pahina 17]
Kasin sigpot yon aanamoten iray akataryan uusaren ed panagaral pian lalon nausisa so Salita na Dios?