Say Biblia​—Pinabli tan Insebel

“Pilalek ko a nipatalos iray sagradon libro ed amin a lenguahe,” insulat nen Desiderius Erasmus, dinerleng ya iskolar a Dutch nen koma-16 siglo.

SAY pilpilalek nen Erasmus et amin so makabasa tan makatalos ed Kasulatan. Balet, satan ya ideya so pirmin impulisay na saray onsusumpa ed Biblia. Diad tua, say Europa ed saman a panaon so mapeligron maong a lugar parad siopaman a walaay anggan samsamet ya inka-usisa ed saray lugan na Biblia. Diad Inglatera et impakseb na gobierno so sakey a ley, a mangigaganggan a “siopaman a manbasa na Kasulatan ed Ingles et nakompiskay dalin to, kaykayarian, personal a kagawaan, tan bilay to . . . tan no mapilit ira, odino gawaen da lamet kayarin aperdona ira, kaukolan laran ibitay lapud agpangingalngalep ed ari, insan poolan ira lapud inka-erehes sumpad Dios.”

Diad mainland na Europa, say Katolikon Inkisisyon so maruksan nananap ed saray “erehes” a sekta, a singa say French Waldenses, tan imbiig daran pinasegsegang lapud panangipulong da ed “saray ebanghelyo tan ed sulsulat tan arum niran sagradon kasulatan, . . . lapud say panagpulong tan panangiparungtal ed kabaliksan na masanton kasulatan [et] sigpot ya insebel ed kabanyakan a totoo.” Dakerakel a lalaki tan bibii so anagmak na pirmin panamairap tan pinapatey lapud panamabli ra ed Biblia. Inrisga ray inkasikara ed pakasagmak da na sankaruksaan iran dusa diad pamitla labat ed Pikakasi na Katawan odino ed Samploran Ganggan tan diad pangibangat ed saratan ed ananak da.

 Say ontan a debosyon ed Salita na Dios so nansiansia ed kapusoan na dakel a pilgrim a nanlayag pian iletneg a kolonya so Amianen ya Amerika. Diad Amerika nensaman, “say panagbasa tan relihyon so nansiglaotan a maong, a mangibibiig ed sakey a kulturan sigpot a nibase’d pikabisado ed Biblia,” so inkuan na libron A History of Private Life​—Passions of the Renaissance. Diad tua, onia so inrekomenda na sakey a sermon a nipalapag ed Boston nen 1767: “Manseet ed panagbasa’d masanton kasulatan. Nepeg moy manbasa na sakey a kapi­tulo ed Bibliam a kinabuasan tan nilabilabi.”

Unong ed say Bar­na Research Group ed Ventura, California, say promedyo et masulok a 90 porsiento na saray Amerikano so walaan na taloran Biblia. Balet, ipapatnag na agano nin impanaral, ya anggaman say Biblia et siansian rerespetoen a maong ditan, “say pangipanaon a pamasa ed satan, panaral ed satan tan pangiyaplika ed satan . . . et aliwa lan uso.” Maslak et ataptapew labat so pikakabat da ed saray lugan na satan. Onia so inkuan na sakey a managsulat ed peryodiko: “Mataltalag la so kanonotan a [say Biblia] et siansia nin kakkaukolan ed peles iran problema tan kapagaan.”

Say Agmaligen a Minumundon Kanonotan

Sakey a popular a sisiaen et nayarian tayoy ontalona ed bilay panamegley lambengat na intelihensia tan pikokoopera na too. Ipapasen so Biblia bilang sakey labat ed dakel a libro nipaakar ed relihyoso iran opinyon tan personal iran eksperiensia, aliwan bilang sakey a libro na peteg iran agawa tan katuaan.

Kanian panon ya aarapen na maslak a totoo so onkokomplikado tan makawetwet laran pamaakaran ed bilay? Manbibilay iran andian na espiritualidad, ya anggapoy mabiskeg a moralidad tan relihyoso iran pananontonan tan panangiwanwan. Singa ira barkon andian na saray timon, a “nipaligpalig a pasener tan paabanti tan nisipsiplog ed kada bangat na too, . . . diad kasiliban tan kasaolan na totoo.”​—Efeso 4:14, The Twentieth Century New Testament.

Nepeg tayo sirin ya itepet, Kasin say Biblia et sakey labat a relihyoson libro? Odino kasin peteg a Salita na Dios itan, a walaan na praktikal tan makanan impormasyon? (2 Timoteo 3:16, 17) Kasin say Biblia et makanepegan na panangonsidera tayo? Singbaten irayan tepet ed ontumbok ya artikulo.

[Litrato ed pahina 3]

Desiderius Erasmus

[Credit Line]

Nanlapud libron Deutsche Kulturgeschichte

[Litrato ed pahina 4]

Imbiig a pinasegsegang iray “Waldenses” lapud panangipulong da ed Kasulatan

[Credit Line]

Stichting Atlas van Stolk, Rotterdam