Panaanap ed Saray Makana Diad Kenya

SAY Kenya so bansa a walaan na makapadinayew a karakpan na palsa. Apaboran iyan alay abig a bansa na saray mabunan katakelan, maawa-awang a patar, ampetapetang a desierto, tan nasasakbongan na niebe a kapalandeyan. Manaayam dia so minilyon iran wildebeest tan say nauupot lan rhino. Nanengneng met dia so dakel iran pulok na saray giraffe a manaakar-akar ed marika iran pasen.

Dakdakel met iray pinalsan ontetekkiab, manlapud mabiskeg, mamapatayong iran agila pati saray agnabilang a makolor tan man-unin billit ya alay sayaksak na saray kanta ra. Tan siopay agmakaimano ed saray elepanti tan leon? Agnalingwanan iray nenengnengen tan tanol diad Kenya.

Ingen, walay sananey nin narerengel a tanol diad sayan marakep a bansa. Satan et say tanol na nilibo iran bosis a mangiyaabawag na mensahe nipaakar ed ilalo. (Isaias 52:7) Nasasabi na sarayan bosis so totoo ed masulok a 40 iran tribu tan pansasalita. Diad onian pantalos, say Kenya so lugar met no nipaakar ed espiritual a karakpan.

Relihyoso tan mabulos a mitongtong nipaakar ed espiritual iran bengatla so maslak a totoo ed Kenya. Anggaman ed saya, sakey ya angat so pakaromog ed saray totoon nakatongtong, lapud say Kenya so manguuman, a singa ed dakel niran bansa.

Lapud mairap iran kipapasen ed ekonomya et apilitan so karaklan pian iyarunsa ray kabibilay da. Saray bibii, ya unong ed tradisyon et diad abung mankikimey, so mantratrabaho la natan ed saray opisina odino manlalako na saray prutas, pisipising, sira tan saray nilaga a baskit diad saray karsada. Mantratrabaho iray lalaki na andukey, makapakesaw iran oras ya itatalikarkar dan legpeten iray pamilya ra. Anggan saray ugugaw, napno iray angkekelag nin taklay da na insupot ya insanglil a mani tan inlambong iran iknol, a mantotonog diad saray karsada. Kanian dagdaiset so totoon wala’d kaabungan no agew. Lapud sayan situasyon et kaukolan a manggawa na saray pananguman iray manangiyabawag na maong a balita na Panarian.

Saray kongregasyon na Tastasi nen Jehova so abilin a nagkalalon anapen iray totoon anggapo’d saray abung da, a manggagawa ed inagew-agew iran aktibidad da, ontan met ed kakaaro, kakanayon, saray negosyanti, tan katrabahoan. Tan kinmiwas iray agagi, a mitotongtong ed totoo inerman so pakaromogan ed sikara. (Mateo 10:11) Wala ta iray resulta na sayan sagpot a mamalaknab? On, wala! Konsideraen so pigaran alimbawa.

 Kakanayon​—Sankamaapitan ed Sikatayo

Say kabiseran syudad na Kenya, say Nairobi et walaay manaayam a manga taloran milyon. Manaayam ed bukig na syudad so retiradon major na sundalo ya abayag lan manbusol ed saray Tastasi nen Jehova, a diad inkadismaya to, say mismon anak ton laki et sakey a Tasi. Aminsan a Pebrero nambiahe so retiradon opiser na 160 a kilometro pian onla ed abung na anak to diad Rift Valley a baley na Nakuru. Leleg na indalaw, sikatoy niregaloan na anak to na​—say libron Pikakabat a Mangitonton ed Andi-Anggaan a Bilay. * Inawat itan na ama insan inmalis la.

Kasempet to’d abung, inter na datin opiser so libro ed akulaw to, a ginmapon nambasa ed satan, ya agto amta a satan so impalapag na Tastasi nen Jehova. Kalnakalna, atenyeg so puso to lapud katuaan na Biblia, tan innabang to so impormasyon ed masiken to. Pian usisaen labat, binasa met na saman a datin opiser so libro. Sanen adiskobre ra no siopa so manangipalapag, amoria ran agnibaga ed sikara so tua nipaakar ed saray Tastasi nen Jehova. Akitongtong ira’d saray Tastasi ed saman a lugar, tan nigapo so panagaral na Biblia. Diad mismon pambabasa ra ed libro et amoria ran agmakristiano so pangusar odino panlakoy sigarilyo. (Mateo 22:39; 2 Corinto 7:1) Tampol dan dineral so amin a sigarilyo ed puesto ra. Kayari pigaran bulan, kinmualipika iran magmaliw ya agbautismadon manangipalapag, tan ag-abayag et abautismoan ira ed distriton kombension.

Amawala na Kayamanan so Basura

Diad arum iran parti na kabiseran distrito, ondarakel iray baryo a panaayaman na nilasus nilibon totoo. Nanengneng dia so arasig iran ayaman a gawa’d pitek, tabla, sulok iran metal, odino yero. Sano anggapo lay napantrabahoan diad saray panaggawaan tan paktorya, saray totoo so manggaway polaing. Saray mantratrabahon Jua kali (Swahili parad “mansasnit ya agew”) so mankikimey ed pataktak, a manggagawa na sandalyas a gawa’d daan iran goma na luluganan, odino lamparaan a gawa’d saray imbantak lan lata. Mankakaykay so arum na papel, saray lata, odino boti ed saray buntonay basura tan kargaay basura pian usaren lamet.

Kasin mamawala na kayamanan so basura? On! Anonotan na sakey ya agin laki: “Sakey a lakin mabiskeg, marutak, tan akulastay so itsura to ya akaawit na balbaleg a sakon plastik a napno na basura iran dyaryo tan magasin so linma ed Assembly Hall mi. Kayari ton imbaga’d siak a William so ngaran to, tinepet to: ‘Walay balo iran paway na Say Panag-Bantayan yo?’ Masuyat ak, ta iisipen ko no anto kasi getma to. Nen impanengneng ko’d sikato so limaran kopya na magasin, ninengneng ton sansasakey tan inkuan to: ‘Alaen kon amin iratan.’ Lapud inkasurprisa, linma ak lamet ed kuartok tan pinmawil ak ya awit koy libron Makapambilay Kayo na Ando lan Ando ed Paraiso Diad Dalin. * Impanengneng ko’d sikato so litrato na Paraiso tan impaliwawak a mangiyaaral kami na Biblia a libre ed saray totoo. Insan ko insuheri: ‘William, akin no onla ka dia nabuas, tan igapo tay manaral?’ Ontan so ginawa to!

“Aminsan a Simba a pilpilimero toy inmatendi ed miting. Manpapaliwawa ak ed saman ya agew. Sanen linmoob si William, pinasikmatan ton tampol iray dumerengel, anengneng to ak ed plataporma, insan biglan tinmaynan. Tinepet ko ed saginonor no akin a ginawa to iman. Nababaingan ya inmebat: ‘Malilimgas iray totoon wadman. Anerbiyos ak.’

“Legan ya onaaligwas si William ed panaaral to, ginmapon napasimbalo so bilay to lapud katuaan na Biblia. Sikato so nanames, nampapuklis, nansulong na malinis tan masimpit iran kawes, tan ag-abayag et regular la ed saray miting. Sanen  impaway so libron Pikakabat a Mangitonton ed Andi-Anggaan a Bilay, ginapoan min inaral itan. Leleg na satan, sikato so amidua lan naikdan na betang ed Teokratikon Eskuelaan Parad Panagministro tan nagmaliw met lan agbautismadon manangipalapag. Malikeliket ak a tuloy ya angabrasa ed sikato bilang agik ed espiritual sanen sikato so abautismoan ed agew na espisyal ya asamblea.”

Iner so pilpilimeron akanengnengan nen William ed kablian na magasin a Panag-Bantayan? “Akaromog ak na pigaran paway ya akalaok ed imbantak iran papel ed basuraan.” On, sikatoy akaromog na kayamanan diad ontan ya agnailaloan a paraan!

Panagpulong ed Pantratrabahoan

Kasin alisto itayon naynay ed saray pankanawnawa parad impormal a panagpulong diad pantratrabahoan tayo? Si James, sakey a matatken diad kongregasyon na Nairobi, so akaamta ed katuaan na Biblia ed ontan a paraan. Bilang nansumpalan, sikato so nagmaliw a marunong ed panangusar ed sayan metodo pian napasabian iray arum. Alimbawa, diad sakey ya inkagawa, anengneng nen James so sakey a katrabahoan a linmoob ed opisina ya aka-badge na “Jesus Saves.” Diad impangalig ed ebanghelisador a si Felipe, intepet nen James ed katrabahoan to: “Natatalosan mo ta so kabaliksan na saratan a salita?” (Gawa 8:30) Nanresulta itan a tepet ed maabig ya impantongtong. Nigapo so panangiyaral na Biblia, tan abautismoan ed saginonor iman a laki. Matalona met kasi si James ed arum? Abuloyan ya isalaysay to:

“Mantratrabaho kami nen Tom ed saksakey a kompanya. Naynay kamin mankaluganan ed bus na kompanya. Aminsan a kabuasan et nibanan mankayurongan kami. Babasaen ko so sakey ed saray libro tayo, a seseguroen kon say panangegnak ed satan et nanengneng a maong nen Tom. A singa inilaloan ko, asagyat so imano to, tan maliket ak ya angipabayes na librok ed sikato. Mandinayew a maong ed abasa to tan impaiyaralan na Biblia. Natan sikaran sanasawa so bautismado lan lingkor nen Jehova.”

Intuloy nen James: “Naynay a walay makapainteres a pantotongtong legan na panangugto diad kompanyan pantratrabahoan mi. Agawa itan sanen akatongtong koy Ephraim tan sanen akatongtong ko met si Walter. Amta ran dua a sakey ak a Tasi. Interesado si Ephraim a naamtaan no akin a dakel so onsusumpa ed saray Tastasi nen Jehova. Wala iray tepet nen Walter nipaakar ed pandumaan na Tastasi ed saray arum a relihyon. Apenek iran maong ed saray Makasulatan ya ebat ko’d sikara tan impaiyaralan ira. Maples so inyaligwas nen Ephraim. Asabi panaon, sikato tan say akulaw to so angidedika ed bilay da ed si Jehova. Sikato so manseserbi la natan bilang sakey a matatken, tan say akulaw to so sakey a regular payunir. Si Walter balet so nipaarap ed pirmin isusumpa kanian imbantak to so libron uusaren to ed panagaral. Balet, lapud seet ko, intuloy toy panagaral to. Panggagayagaan to met la natan so pribilihyon panlilingkor bilang sakey a matatken.” Ami-amin et 11 a totoo so nagmaliw a tuan Kristianos lapud inanamot nen James iray pankanawnawa pian impormal a manpulong diad pantratrabahoan to.

Makapakelkelaw a Resulta

Diad melag a baryo ed baybay na Lake Victoria, nanduroypo so sankakaaro tan sankakanayon ed sakey a seremonya na ponpon. Sakey ed saray miaambegya et say masiken lan Tasi. Inasinggeran to so sakey a maestra a manngaran na Dolly tan impaliwawa to’d sikato so kipapasen na inatey tan say gagala nen Jehova ya ekalen to so patey a magnayon. Lapud naimano toy paborablin kiwas, impaseguro to’d sikato: “Sano ompawil ka ed baley mo, sakey ed saray misionaryo mi so ondalaw ed sika tan iyaralan to kay Biblia.”

Komatlon-sankabalgan a syudad diad Kenya  so panaayaman nen Dolly. Apatira lambengat so misionaryon Tasi a manseserbi diman ed saman a panaon. Diad tua et agmet pinakabatan na samay masiken ya agi iramay misionaryo a laen da si Dolly. Sikatoy sigpot labat a nankompiyansa ya ontan so nagawa. Tan ontan so agawa! Ag-abayag, akatongtong na sakey a misionaryo si Dolly tan nigapo so panangiyaral ed sikato. Bautismado la natan si Dolly, say ugaw nin anak ton bii so nampalista la ed Teokratikon Eskuelaan Parad Panagministro, tan say duaran anak ton laki so bautismado met la. Sikato ni ingen so malikeliket ya inmatendi ed Pioneer Service School.

Pangasikaso ed Idaraak

Say impangipurek ed impormal a panagtasi so nanggawan posibli pian narengel na nilibo nin arum so maong a balita diad Kenya. Masulok a 15,000 a manangipalapag so okupado natan ed sayan sankaimportantian a kimey, tan masulok a 41,000 so inmatendi ed Memoryal na impatey nen Kristo nen katantaon. Diad intiron Kenya, mabetbet a dobli ed karakel na saray manangipalapag na Panarian so bilang na onaatendi ed miting. Saya so amalesa na pankaukolan na dakel niran Kingdom Hall.

Nipapaalagey iray Kingdom Hall diad saray angkabaleg a syudad ontan met ed saray nisulinek a lugar. Sakey ed saraya et diad niarawin baley a Samburu manga 320 a kilometro ed amianen-bukig na Nairobi. Nen 1934, tinawag so baley a Maralal a kabaliksan toy “mankirlap” diad pansasalitan Samburu, lapud say pilpilimeron inusar a sim diman so mansyayap ed agew. Kayari anemaplo tan dua a taon, sananey nin bilding ya inatepan na sim so nipaalagey diad Maralal. “Mansyayap” tan “mankidyam” met itan lapud satan so lugar na tuan panagdayew ed saman a pasen.

Makapadinayew so impansagpot na saray 15 a manangipalapag ed impangipaalagey ed pilpilimeron Kingdom Hall ed sayan nisulinek a pasen na Kenya. Daiset so pundo, kanian saray agagi so angusar ed saray walan materyales diman. Angusar ira na balangaan a dalin parad dingding a binasay danum tan sinedser a maong ed leet na maptek iran lusek. Pinalastado iray dingding tan tinapalan na impanlaok a tai-baka tan dapol, a mamaawet ed inkapalasta ya ombayag na pigay taon.

Pian makala na saray lusek parad bilding, angala na permit iray agagi pian manbatang na saray kiew. Balet say sankaasinggeran a takel et manga 10 kilometro ed kaarawi. Say agagin lalaki tan bibii so kaukolan a manakar a paonla ed takel, manbatang na saray kiew, labraen iratan, insan sakbaten iray lusek ya ompawil diad panpapaalageyan. Aminsan, diad panaakar da manlapud takel, pinatunda na polis iray agagi, ya inkuan ton say permit da et bugos. Inkuan na polis ed espisyal payunir a sikatoy erelen lapud impanbatang na saray kiew. Sakey ya agin bii, a kabkabat ed saman a lugar tan na saman a polis, so nansalita: “No erelen mo so agi mi, erel mo kami met lan amin, ta sikamin amin so nanbatang na saray kiew!” Kanian ag-ira inerel na polis.

Walaray maatap ya ayep ed takel, kanian mapeligro so panakar diman. Sakey ya agew et nanbatang na kiew so agin bii. Sanen nitumba, anengneng toy sakey ya ayep a linmukso tan batik. Diad impakapasikmat, abaloan ton sakey labat ya impala a kolor-baog, balet anengneng to ed saginonor ed saray bakat, a leon iman manaya! Anggaman ed ontan iran kapeligroan, asumpal na saray agagi so hall tan satan so nipaalagey bilang “mankirlap” a kidayewan nen Jehova.

Makabaliksan ya agew so Pebrero 1, 1963, ed teokratikon awaran na Kenya. Diad satan ya agew, nilukasan so pilimeron sangan opisina, a saksakey labat a kuarto a walay kaawang ton 7.4 metros kuadrado. Sakey nin makatantandan agawa ed teokratikon awaran na Kenya so Oktubre 25,1997,​—agew na dedikasyon parad balon pasilidad na Bethel a 7,800 metros kuadrado! Say asumpal a proyekto so kapantokan na taloy taon na maseseg ya impansagpot. Pinasimbalo na saray boluntaryon nanlalapud 25 a nanduruman bansa so mapitek, marikan pasen na 3.2 ektarya a kaumaan, ya impagmaliw dan marakdakep a singa-hardin a lugar parad balon pasilidad na sanga, a napanayaman na 80 iran membro na pamilyan Bethel.

Walaan itayo na amin a rason pian manggayaga ed gagawaen nen Jehova parad totoo to. Sikato so pisalsalamatan lapud panasagyat ed kapusoan na saray lingkor to pian mamalaknab tan padaaken so pananap ed saray makana diad Kenya, a magmamamaliw ed satan a bansa na espiritual a karakpan.

[Saray paimano ed leksab]