Espiritismo tan say Panaanap ed Tuan Espiritualidad

AMIN tayo so walaan na saray pankaukolan ed espiritual tan materyal. Kanian onia iray itetepet na dakdakel, Anto so gagala na bilay, akin a maniirap iray totoo, tan anto so nagawa ed sikatayo sano ompatey itayo? Aanapen na dakel a masimoon a totoo iray ebat ed saraya tan mipadpara niran tepet diad saray séance (pandaragup a ditan kakatongtongen iray espiritu na inaatey), ya ontupleg ira ed saray medyum (a tatawagen met iran paralanan), diad ilalon makapitalosan ed saray espiritu na inaatey. Sayan agamil so tatawagen ya espiritismo.

Saray mangaagamil na espiritismo so naromog ed dakel a bansa, tan sikaray midaragup ed saray kongregasyon tan iglesia. Alimbawa, diad Brazil, akalkulan 4,000,000 ya espiritista so manutumbok ed saray bangat ya inuksoy nen Hyppolyte Léon Denizard Rivail, sakey ya edukador tan pilosopon Pranses nen koma-19 a siglo a nansulat ed ngaran ya Allan Kardec. Nen 1854 so pilimeron inkasagyat nen Kardec ed saray espiritistikon agawgawa. Diad saginonor et tinetepetan toray medyum ed dakel a paspasen tan insulat toray ebat da ed The Book of Spirits, ya impalapag nen 1857. Say duara nin libron insulat to et saray The Mediums’ Book tan The Gospel According to Spiritism.

Say espiritismo so nisisiglaot ed saray relihyoson agamil a singa say voodoo, panananem, panagsalamangka, odino Satanismo. Balet, ikuan na saramay manutumbok ed saray bangat nen Allan Kardec a duma iray sisiaen da. Saray publikasyon da so naynay a mangaon ed Biblia, tan tutukoyen da si Jesus bilang “say giya tan ehemplo parad amin a katooan.” Ibabaga ran saray bangat nen Jesus so “sanka-puroan a balikas na madibinon ganggan.” Minoria nen Allan Kardec iray sulsulat na espiritista bilang say komatlon parungtal na ganggan na Dios ed katooan, say inmunan duaran parungtal et saray bangat di Moises tan Jesus.

Dakel so nasasagyat ed espiritismo lapud ipapaseseg toy panangaro ed kaparan too tan ed saray gawan pananulong. Oniay sisiaen na sakey ya espiritista: “No ag-ontulong et anggapo so kilalaban.” Dakel ya espiritista so aktibo’d kimey a parad sosyedad, ontutulong ed saray ospital, eskuelaan, tan arum niran institusyon. Say ontan iran sagpot so nakomendaan. Balet, panon a mipara iray sisiaen na espiritista ed saray bangat nen Jesus a nikurit ed Biblia? Konsideraen tayo pay duaran alimbawa: say ilalo na inaatey tan say sengegan na kairapan.

Anto so Ilalo na Inaatey?

Panisiaan na dakel ya espiritista so reinkarnasyon. Kuan na sakey a palapagan na espiritista: “Say reinkarnasyon so alenleneg a doktrina a makakapet ed ideya tayo nipaakar ed madibinon hustisya; satan lambengat so doktrinan makapangisalaysay ed arapen tan mamabiskeg ed saray ilalo tayo.” Isasalaysay na saray espiritista a diad ipapatey et taynan na kamarerwa, odino “sinmelep ya espiritu” so laman​—singa sakey a kompapey ya ompapaway manlapud ubong to. Panisiaan da a diad saginonor et sarayan espiritu so onalis-alis ed arum a laman bilang totoo ta pian naandi iray kasalanan ed apalabas a bilay. Balet ta agda la nanonotan iraman ya impankasalanan.” Oniay kuan na The Gospel According to Spiritism, “Kinonsidera la na Dios a matukoy a lingwanan lay apalabas.”

“Say pangiburi ed reinkarnasyon et pangiburi met ed saray salita nen Kristo,” insulat nen Allan Kardec. Balet, agbalot imbalikas nen Jesus so salitan “reinkarnasyon” tan agton balot sinaglawi so ontan ya ideya. (Nengnengen so “Kasin Ibabangat na Biblia so Reinkarnasyon?” ed pahina 22.) Imbes, say kikioli na saray inaatey so imbangat nen Jesus. Legan na mangaraldalin a ministeryo to et pinaoli to so taloran totoo​—say anak a laki na balo a taga Nain, say anak a bii na aturon manangimaton ed sinagoga, tan say maapit a kaaro ton  si Lazaro. (Marcos 5:22-24, 35-43; Lucas 7:11-15; Juan 11:1-44) Konsideraen tayo pay sakey ed saraman a makatantandan ebento tan amtaen no antoy labay ya ibaga nen Jesus ed “kikioli.”

Say Inkioli nen Lazaro

Nadngelan nen Jesus a say kaaro ton si Lazaro et mansasakit. Duay agew ed saginonor, imbaga to ed saray babangatan to: “Si kaaro tayon Lazaro naugip, ingen onla ak pian sikato so liingen ko ed ugip.” Ag-atalosan na saray babangatan no antoy labay ya ibaga nen Jesus, kanian say imbaga to labat ed sikara et: “Si Lazaro inatey.” Sanen akasabin siansia si Jesus ed lubok nen Lazaro, apatiran agew lan inatey so too. Siansia, impaekal toy akasara ed wangalan na lubok. Insan to inkelyaw: “Lazaro, paway ka!” Diad saman et walay bengatlan makapakelkelaw ya agawa. “Saman so inatey pinmaway, ya apotipotan so saray lima tan saray sali to na saray berber ya abel, tan say lupa to apotipotan na sakey ya ules. Kuan nen Jesus ed sikara, Okbaran yo tan paulyan yo.”​—Juan 11:5, 6, 11-14, 43, 44.

Malinlinew ya aliwa iyan reinkarnasyon. Inkuan nen Jesus a say inatey a Lazaro so naugip, andiay pakalikna. Singa ed impangibalikas na Biblia, ‘saray nonot to so atawtaw.’ ‘Agto la amta so bengatla.’ (Salmo 146:4; Eclesiastes 9:5) Say apaolin Lazaro et aliwan sananey a too a walaan na sinmelep ya espiritu. Sikatoy awalaan na parehon personalidad, parehon edad, tan pareho iran memorya. Intuloy to iramay parehon aktibidad sakbay na impatey to tan sikatoy pinmawil ed saray inadaro ton nanermen lapud impatey to.​—Juan 12:1, 2.

Diad saginonor et si Lazaro so inatey lamet. Kanian, anto so gagala na inkioli to? Pati ed saramay arum ya impamaoli ni nen Jesus, satan so mamabiskeg ed panmatalek tayo ed sipan na Dios a saray matoor a lingkor To so napaoli manlapud saray inatey diad nigetar a panaon To. Pagmaliwen na saratan a milagro nen Jesus a lalon makabaliksan iray salita ton: “Siak so kiolian, tan say bilay. Say manisia ed siak, anggan inatey la, nabilay ni.”​—Juan 11:25.

No nipaakar ed arapen a kioli, inkuan nen Jesus: “Onsabi oras, ya amin so saray wala ed saray lubok narengel da so bosis [ko], et ompaway ira, saray nanggawa na maong, nipaakar ed kioli ed bilay, bang saray nanggawa na mauges, dia met ed kioli ed bilay ed kaukom.” (Juan 5:28, 29) Singa agawa ed si Lazaro, ontan met so kikioli na inatey a totoo. Aliwa itan a pikasakey na saray espiritun walaay liknaan ed apaoli iran laman ya abulok la tan nayarin nagmaliw lan kabiangan na arum a mabilay ya organismo. Say pamaoli ed saray inaatey so sarag a tuloy a gawaen na Manamalsa na tawen tan dalin, a walaan na andi-anggaan a kakabatan tan pakayari.

Agta say doktrina na kikioli, unong ed imbangat nen Jesu-Kristo, so mangipaparungtal ed aralem a panangaro na Dios ed totoo bilang indibidual? Komusta balet so komaduan tepet ya asalambit ed tagey?

Antoy Sengegan na Kairapan?

Maslak a panlalapuay kairapan na too so lapud bengabengatlan gagawaen na agmakabat, ag-eksperiensiado, odino marelmeng ni ingen a totoo. Komusta balet iramay trahedyan agawa ya agdirektan nitetel ed totoo? Alimbawa, akin a walaray aksidenti tan natural iran desyang? Akin a walaray nianak a kasiporan lan walaay depekto? Saratan a bengatla so minoria nen Allan Kardec bilang pananusa. Insulat to: “No sikatayo so nadudusa sirin et seguradon walay agawa tayon kasalanan. No satan a kasalanan et ag-agawa ed peles a bilay tayo maseguron satan so agawa ed apalabas ya impanbilay tayo.” Nibabangat ed saray espiritista ya ipikasi ran: “Katawan, walaan  Kayo na amin a hustisya. Say sakit a pinili Yon nidapo ed siak so makanepegan . . . Awaten ko itan bilang pananakbong nisesengeg ed apalabas ko tan bilang pamaneknek ed pananisiak tan panagpasakop ed abenditon linawa Yo.”​—The Gospel According to Spiritism.

Kasin ontan so imbangat nen Jesus? Andi. Kabisadon tuloy nen Jesus so balikas ed Biblia a: “Say panaon tan ag-ilaloan a nagawa so onsabi ed sikaran amin.” (Eclesiastes 9:11, NW) Amta to a no maminsan et basta labat nagagawa iray mauges a bengatla. Aliwa iratan a dusa lapud saray kasalanan.

Konsideraen pa iyan ebento ed bilay nen Jesus: “Et nen onlalabas [si Jesus], anengneng to so sakey a toon bulag nanlapud inkianak to. Et tinepet na saray babangatan to ed sikato, a kuan da, Rabbi, siopa so nankasalanan, sayan too, ono saray ateng to, kanian sikato so nianak a bulag?” Makaibangat a tuloy so inyebat nen Jesus: “Agnankasalanan so sayan too, anggan saray ateng to, ingen pian saray gawa na Dios nipatnag ira ed sikato. Nen kapansalita to na ontan, linmupda ed dalin, et nanggawa na pitek ed saman so lutda, tan kinapotan to so matamata na pitek. Et inkuanto ed sikato, Onla ka mandilamos ka ed tangki na Siloe. . . . Kanian tinmaynan, tan nandilamos, et pinmawil a makanengneng.”​—Juan 9:1-3, 6, 7.

Impanengneng na saray salita nen Jesus ya aliwan say laki nisay atateng to so responsabli ed nisipor lan inkabulag to. Kanian ag-inmabobon si Jesus ed ideyan say laki so nadudusa lapud saray kasalanan to ed apalabas a bilay. On, amta nen Jesus ya amin a totoo et akatawir na kasalanan. Balet ta atawir day kasalanan nen Adan, aliwan saray kasalanan ya agawa sakbay na inkianak da. Lapud kasalanan nen Adan, amin a totoo so nianak ya ag-ayadyari ed pisikal, a mansakit tan ompatey. (Job 14:4; Salmo 51:5; Roma 5:12; 9:11) Diad tua, nibaki si Jesus a manresolbi ed satan a kipapasen. Inkuan nen Juan a Managbautismo a si Jesus so “Korderoy Dios, a mangekal na kasalanay mundo!”​—Juan 1:29. *

Imanoen met ya ag-imbaga nen Jesus a ginagala  na Dios a nianak lan bulag iyan laki ta pian no onsabi agew et sikatoy asinggeran tan tambalen nen Jesus. Agaylan inkaruksa tan pankuankuanan itan! Kasin mangitarok itan na dayew ed Dios? Andi. Say mamilagron impanambal ed bulag a laki so kinmana komon ‘a mangipatnag ed saray gawa na Dios.’ Singa ed dakel niran impanambal nen Jesus, angipatnag itan na masimoon a panangaro na Dios ed maniirap a katooan tan amekder ed inkanapanmatalkan na sipan Ton panganggaen ya amin so sakit tan irap na too diad aturon panaon To.​—Isaias 33:24.

Agta makaligliwan naamtaan ya imbes a say mangatatawen ya Ama tayo so panlalapuan na kairapan et sikato so mangiiter na ‘maong iran panangaro ed saramay onkerew ed sikato’? (Mateo 7:11) Agaylan kigloriaan itan na Sankatagyan sano nalukasan so kamataan na saray bulag, makadngel iray telek, tan saray piley so makaakar, makalugtot, tan makabatik la!​—Isaias 35:5, 6.

Pamenek ed Saray Espiritual a Pankaukolan Tayo

Inyabawag nen Jesus: “Aliwa a say tinapay labat so napambilay na too noag say amin a salitan ombesngaw ed sangi’ Dios.” (Mateo 4:4) On, napepenek iray espiritual a pankaukolan tayo sano basaen tayo so Salitay Dios, say Biblia, tan manbilay tayo a mitunosan ed satan. Say itupleg ed saray espiritun medyum so agtalaga mamenek ed saray espiritual a pankaukolan tayo. On, say ontan ya agamil so mabitar ya akondena unong ed samay tinukoy nen Allan Kardec bilang inmunan pasingawey na ganggan na Dios.​—Deuteronomio 18:10-13.

Bidbiren na dakel, pati saray espiritista, a say Dios so Supremon Sakey, magnayon, ayadyari ed amin, mapangasi, maong, tan walaay hustisya. Balet ta nagkalalo ni so ipaparungtal na Biblia. Ipaparungtal na satan a sikatoy walaan na personal a ngaran, a Jehova, a nepeg tayon igalang a singa ed ginawa nen Jesus. (Mateo 6:9; Juan 17:6) Dedeskribien na satan so Dios bilang sakey a peteg a persona a napanggayagaan na totoo so maapit a relasyon ed sikato. (Roma 8:38, 39) Diad pambasa na Biblia et naaralan tayo a say Dios so mapangasi tan “agto ginawa ed sikatayo so unong na kanepegan na saray kasalanan tayo, nisay intumang to ed sikatayo so kanepegan na saray kasulitan tayo.” (Salmo 103:10) Diad panamegley na nisulat a Salita to, ipaparungtal na Soberanon Katawan a Jehova so panangaro, inkasupremo, tan inkamakatunongan to. Sikato imay Sakey a mangiwawanwan tan manasalimbeng ed matulok a totoo. Say pangamta ed si Jehova tan say Anak to, si Jesu-Kristo et mankabaliksay “andi-anggaan a bilay.”​—Juan 17:3.

Itatarya na Biblia so amin ya impormasyon a nakaukolan tayo nipaakar ed saray gagala na Dios, tan ibabaga na satan ed sikatayo so nepeg a gawaen tayo no labay tayon paliketen so Dios. No maalwar tayon aralen so Biblia et niwala so peteg tan makapenek iran ebat ed tepetepet tayo. Iikdan itayo met na Biblia na giya no anto so susto tan aliwa, tan itatarya to met so putel ya ilalo. Satan so mangipapaseguro ed sikatayo a diad asingger ya arapen et “punasen [na Dios] so amin a lua ed kamataan [na katooan]; tan anggapo la naani ipatey; tan anggapo la naani onnangis o dageyem, o ot-ot: ta saray una a bengatla sikara so linmabas la.” (Apocalipsis 21:3, 4) Diad panamegley nen Jesu-Kristo, ibulos nen Jehova so katooan manlapud atawir a kasalanan tan ag-inkayadyari, tan tawiren ed satan na matulok a totoo so maandon bilay ed paraison dalin. Diad satan a panaon et namparan saray pankaukolan ed pisikal tan espiritual so sigpot a napenek.​—Salmo 37:10, 11, 29; Uliran 2:21, 22; Mateo 5:5.

[Paimano ed leksab]

[Kahon ed pahina 22]

KASIN IBABANGAT NA BIBLIA SO REINKARNASYON?

Kasin say bangat a reinkarnasyon et susuportaan na antokaman iran teksto’d Biblia? Konsideraen pay pigaran teksto ya uusaren na saray mananisia ed sayan doktrina:

“Tan amin iray propetas tan say ganggan angipropeta ra angga ed Juan . . . Saya sikato si Elias ya onsabi.”​—Mateo 11:13, 14.

Kasin si Juan a Managbautismo so Elias a nianak lamet? Sanen sikatoy tinepetan a: “Sika so Elias?” Malinlinew so inyebat nen Juan: “Aliwa a siak.” (Juan 1:21) Balet, nipasakbay la ya unona si Juan ed say Mesias “[tekep na] espiritu tan pakayari nen Elias.” (Lucas 1:17; Malaquias 4:5, 6) Diad arum a salita, si Juan a Managbautismo so Elias diad pantalos a sinumpal to so sakey a kimey a mipadpara ed samay kimey nen Elias.

“No say sakey a too agnianak a napasimbalo, agto nanengneng so panariay Dios. Agmo pankelawan ya inkuan ko ed sika, Kaukolan a nianak kayo a napasimbalo.”​—Juan 3:3, 7.

Oniay insulat ed saginonor na sakey ed saray apostol: “Bendito so Dios tan Ama na Katawan tayon Jesu-Kristo! Dia ed baleg a panangasi to nianak itayo lamet ed sakey a mabilay ya ilalo panamegley na inkioli ed bilay nen Jesu-Kristo manlapud saray inaatey.” (1 Pedro 1:3, 4, Revised Standard Version; Juan 1:12, 13) Malinlinew, say kianak lamet a tinukoy nen Jesus so naeksperiensia diad espiritual a paraan a nagawa legan a mabilay niray patumbok to, aliwan diad arapen a reinkarnasyon.

“Sano inatey so too, sikato so manbilay a maando: sano mangangga laray agew na kiwawalak diad Dalin, manalagar ak, diad panilalon ompawil ak lamet.”​—Sakey a “Griegon patalos” na Job 14:14 ya inaon ed The Gospel According to Spiritism.

Oniay patalos na Revised Standard Version ed sayan bersikulo: “No say sakey a too ompatey, ombilay ta lamet? Amin iray agew na serbisyok alagden ko, angga ed isabi na kibulos ko.” Basam so konteksto na satan a bersikulo. Natalosan mon tatalaranan na saray inaatey ed ponponan so “kibulos” da. (Bersikulo 13) Legan na panatalaran da, anggapoy kiwawala ra. “Say toon inatey la so sigpot a naandi la; tan sano nalukbob so sakey ya ompatey a too, sikato so naandi la.”​—Job 14:10, Septuagint a bersion nen Bagster.

[Litrato ed pahina 21]

Ipaparungtal na ilalon kioli so pirminpanangiyansakit na Dios ed sikatayo bilang indibidual

[Saray litrato ed pahina 23]

Panganggaen na Dios so amin a paniirap na too