Asikasoen Iray Ulila tan Balo ed Kairapan Da

Aliwan mairap a tebeken a manbibilay itayo ed sakey ya agmaaron mundo. Diad panutukoy nen apostol Pablo ed walan nengneng na totoo diad ‘kaunoran iran agew,’ insulat to: “Onsabi so saray panaon a maatap. Ta saray totoo sikara naani so mangaro ed saray lamalaman da, . . . anggapo so aro ra a nianakan.” (2 Timoteo 3:1-3) Agaylan tua iratan a salita!

SAY moral a kipapasen diad panaon tayo so sengegan na kaandian na panangabagey diad kapusoan na dakel. Ompapalalon ag-interesado iray totoo ed pankaabigan na arum, a diad arum a kaso et anggan diad saray mismon kapamilyaan da.

Saya so pirmin mamapairap ed dakel a magmamaliw a pakaskasi lapud nanduruma iran sirkumstansia. Siansian ondarakel so bilang na saray balo tan ulila a resulta na saray guerra, natural iran kalamidad, tan kapapaskar na totoon ontaynan a manaanap na salimbeng. (Eclesiastes 3:19) Oniay inreport na United Nations Children’s Fund: “Masulok a 1 milyon [ya ugugaw] so naulila odino nisian ed pamilya ra a resulta na guerra.” Kabat yo met a dakerakel iray mansosolo, tinaynan, odino indiborsyon kainaan a mitatalikarkaran diad panlelegpet tan pamapabaleg ed pamilya ra a bukor. Onloloor so kipapasen lapud ta saray arum a bansa so manasagmak na pirmin krisis ed ekonomya, a sengegan na pirmin inkaduka na dakel iran mibabaley da.

Lapud saya, kasin wala ni ilalo parad saramay manasagmak na kairapan? Panon a napakepa so kairapan na saray balo tan ulila? Naekal ni kasi iyan problema?

Maaron Panangasikaso Diad Panaon na Biblia

Say pangaasikaso ed pisikal tan espiritual iran pankaukolan na saray balo tan ulila so lawas lan makanan kabiangan na panangidayew ed Dios. Sano anien la na saray Israelita iray trigo odino prutas da, itilak da la iray akera ed alog, ta tortoren iratan kayari ra. Saray totodtoren so ikera la para “ed sankaili, dia ed ulila, tan dia ed balo a bii.” (Deuteronomio 24:19-21) Onia so espisipikon inkuan na Mosaikon Ganggan: “Agyo pabpairapen so siopaman a bii a balo odino say ulila ed ama.” (Exodo 22:22, 23) Saray balo tan ulila ya asalambit ed Biblia so matukotukoy a  mangirerepresenta ed saray mairap bilay a totoo, ta nanlapula’d impatey na asawan laki tan ama odino na parehon atateng, et nayarin manbukbukor la odino pakaskasi la iray ataynan a membro na pamilya. Inkuan nen patriarkan Job: “Inlaban ko so duka a naningel, say ulila met, ya andian na ontulong ed sikato.”​—Job 29:12.

Sanen kagapo ni labat na Kristianon kongregasyon, say panag-asikaso ed saramay maniirap tan peteg a mankaukolan lapud impatey na atateng odino asawan laki so sakey lan pakabidbiran a kabiangan na tuan panagdayew. Tekep na pirmin kapagaan ed pankaabigan da, insulat nen babangatan a Santiago: “Say relihyon a malinew tan andi tilol ed arap na Dios tayo tan Ama sikatoya: Dalawen so saray ulila tan babalo a bibii ed kaermenan da, tan say pansiansia ya andi mantsa to ed mundo.”​—Santiago 1:27.

Nilikud ed panasalambit ed saray ulila tan balo, impatnag met nen Santiago so pirmin panagpaga ed arum a mairap bilay tan pakaskasi. (Santiago 2:5, 6, 15, 16) Impanengneng nen apostol Pablo so parehon inkamapaga. Sanen nipabtang ed sikato tan si Bernabe so panagpulong a kimey da, say ‘pannodnonot ed saray duka’ so kabiangan ed saray bilin ya inawat da. Tekep na malinis a konsiensia et nayarian nen Pablo ya ibaga: “Sikato lanlamang met so nansesegan ko a ginawa.” (Galacia 2:9, 10) Say salaysay ed saray aktibidad na Kristianon kongregasyon kayarin tuloy na inkiletneg na satan et naimanon: “Anggapo ed sikara so kinmulang . . . Et agawa so impangiutob ed sinansakey, unong ed wala a nakaukolan na siopaman.” (Gawa 4:34, 35) On, say uksoyan a niletneg ed kadaanan ya Israel nipaakar ed pangasikaso ed saray ulila, balo, tan pakaskasi so ninatnat diad Kristianon kongregasyon.

Siempre, say tulong ya intarya so limitado tan  unong ed pakasarag na kada kongregasyon. Ag-adarak so kuarta, tan saramay tinulongan so talagan mankaukolan. Anggapoy Kristiano ya agmakatunongan ya anganamot ed sayan uksoyan, tan anggapoy antokaman a pakabelatan a nipasakbat diad kongregasyon. Saya so mabitabitar ed saray bilin nen Pablo a nidatak diad 1 Timoteo 5:3-16. Natalosan tayo ditan a no say kakanayon na mankaukolan so makasarag lan ontulong ed sikara, sakbaten da la itan a responsabilidad. Nepeg met a nakapet na saray mankaukolan a balo iray pigaran kakaukolanen pian onkualipika parad tulong. Sarayan amin so pakapatnagan na makabat ya uksoyan ya uusaren nen Jehova pian naasikaso iramay walad pankaukolan. Ingen, ipapabitar met na satan a nepeg ya agamilen so inkasimbang pian anggapo so manganamot ed nipapanengneng a panangasi.​—2 Tesalonica 3:10-12.

Pangaasikaso ed Saray Ulila tan Balo Natan

Saray prinsipyon tinumbok na saray lingkor na Dios nensaman so siansian onaaplika ed saray kongregasyon na Tastasi nen Jehova no nipaakar ed panagpaga tan pananulong ed saraman so manasagmak na kairapan. Say inaagin aro so manunan pakabidbiran, a singa inkuan nen Jesus: “Lapu ed saya amin a too nabidbiran da a sikayo ray babangatan ko, no wala so aro yo ed sakey tan sakey.” (Juan 13:35) No saray arum so mankakaukolay tulong odino sikaray biktima na kalamidad odino saray epekto na bakal odino sibil a panlalaban, saray kabiangan na internasyonal ya impanaagi so magunaet ya ontulong diad espiritual tan materyal a paraan. Imanoen tayo pa so pigaran modernon-agew iran eksperiensia a mangipapanengneng no anto so nagagawaan nipaakar ed saya.

Agla tanto nanonotan nen Pedro so nipaakar ed ina to, ya inatey sanen sikatoy mantaon labat na sakey tan kapaldua. Sanen mantaon na limara si Pedro, inatey met so ama to. Kanian naulila si Pedro pati agagi to. Say ama ra so dadalawen la na Tastasi nen Jehova ed saman, diad ontan et ginmapon impaiyaralan na Biblia si Pedro tan amin a kuya to.

Oniay insalaysay nen Pedro: “Diad tinmumbok a simba, inmatendi kami ed saray miting. Diad pililimog mi ed saray agagi et nalilikna mi so panangaro ra ed sikami. Parad siak et sakey a salimbengan so kongregasyon lapud aaroen tan papablien ak na saray agagin lalaki tan bibii, a singa atateng ko ira.” Nanononotan nen Pedro a sikatoy iimbitaan na sakey ed saray Kristianon matatken diad abung to. Akiistoryaan si Pedro ed pamilya tan nampainawa diman. “Saraya so pakanodnonotan a pabpablien ko,” so kuan nen Pedro, a ginmapon nampulong nipaakar ed pananisia to nen sikatoy mantaon na 11 tan abautismoan nen mantaon na 15. Lapud tinulongan na saramay walad kongregasyon, saray kuya to so inmaligwas met a tuloy ed espiritual a paraan.

Nia met so kipapasen nen David. Sikato tan say kalason ton bii so ataynan sanen nansian iray ateng da. Sikaray kinomponi na laki tan bai ra tan say panginaen da. “Sanen binmaleg kami la tan amoria mi kipapasen mi, tinalonaan kami na liknaan na ag-inkamaligen tan kaermenan. Kinaukolan mi napapegan parad tulong. Say panginaen ko so nagmaliw a sakey ed Tastasi nen Jehova, tan lapud saya, nibangat kami ed katuaan na Biblia. Impalikna na saray agagi so panamabli tan pikakaaro ra ed sikami. Pinabpabli da kami tan sikami so pinaseseg dan dampoten iray kalat tan mantultuloy a manlingkor ed si Jehova. Sanen mantaon ak na samplora, sakey a ministeryal a lingkor so mangitagar ed siak a mibiang ed lawak na kimeyan. Ingastosan ak met na sananey ya agin laki sanen inmatendi ak ed saray kombension. Tinulongan ak ni ingen na sakey ya agi pian makapandonasyon ak diad Kingdom Hall.”

 Abautismoan si David sanen mantaon na 17, tan diad saginonor et sikatoy manlilingkor ed sangan opisina na Tastasi nen Jehova diad Mexico. Angga ni’d natan et aaksobien to: “Walaray pigaran mamatatken ya ontutulong ed kibabangat ko tan tataryaan da ak na makatulong a simbawa. Lapud saya et natatalonaan ko so liknaan na ag-inkamaligen tan inkabegtebegtew.”

Oniay insalaysay nen Abel, sakey a matatken ed kongregasyon diad Mexico a walay pigaran abalo diman a mankakaukolay tulong: “Kombinsido ak a say kakkaukolan na saray balo et say emosyonal a suporta. Sikaray manusungdo ed kaermenan no maminsan; liknaen dan sikaray manbokbokor. Kanian importantin tuloy so pagmaliw a masuporta, a tatalinengen ira. Sikami [mamatatken ed kongregasyon] so maparanay ya ombibisita ed sikara. Importante so pangipanaon ya imanoen iray problema ra. Makatulong iya ed say pakatambayo ra’d espiritual.” Balet ta kaukolan met no maminsan a tulongan ira nipaakar ed panagbilay da. Oniay agano nin insalaysay nen Abel: “Ipapaalagey mi natan so abung a parad agin bii a balo. Ililiwas mi so arum a Sabado tan arum iran ngarem leleg na simba ed pangipaalagey na abung to.”

Unong ed mismon eksperiensia na sananey a matatken ed kongregasyon diad pangitatarya toy tulong to ed saray ulila tan balo, inkuan to: “Panisiaan kon saray ulila so mas mankaukolan a maong na Kristianon aro nen saray balo. Naiimanok a sikaray mas mainomay a makaliknan nibabaliwa nen saray ugugaw tan katayatdang a walaan niray kaatengan. Kaukolan day dakel panangipatnag na inaagin panangaro. Maabig no asinggeran ira kayari na saray miting pian nakomustay kipapasen da. Walay sakey ya agin lakin de-asawa a sikatoy naulila sanen melag ni. Sikatoy lanang kon ibabano dia ed miting, et siak so lalakapen to sano naabet toak. Saya so mamapaelet ed bedber na tuan inaagin aro.”

‘Iliktar nen Jehova so Naukolan’

Importantin tuloy so panagmatalek ed si Jehova pian ontalona ed kipapasen na saray balo tan ulila. Oniay inkuan nipaakar ed sikato: “Si Jehova yapiger to so saray sasankaili: sikato ampayaen to so saray ulila tan balo.” (Salmo 146:9) Say Panarian na Dios diad silong na uley nen Jesu-Kristo so panlapuan lambengat na nagnap a solusyon ed oniaran problema. Diad mapropetikon panedeskribe ed satan a pananguley na Mesias, insulat na salmista: “Sikato iliktar to so naukolan no oney-ey, say makabos met, ya anggapo so mananulong ed sikato. Sikato ilagak to so makabos tan naukolan, tan ilaban to so kamarerwa na naukolan.”​—Salmo 72:12, 13.

Legan a manasingger so anggaan na sayan peles a sistema na bengabengatla, seguradon ondakel iray desdes ya arapen na saray Kristiano ed inkalapagan. (Mateo 24:9-13) Kaukolan a saray Kristiano so inagew-agew a mangipatnag na nagkalalon panagpaga ed sakey tan sakey tan “agkomon naumas so aro [ra] ed sakey tan sakey.” (1 Pedro 4:7-10) Saray Kristianon lalaki, nagkalautla iray mamatatken, so kaukolan a mangipanengneng na panagpaga tan panangabagey ed saray naulila. Tan say akukulaw ed kongregasyon so makapangiter na baleg a suporta ed saray balo tan magmaliw a lapuan na pakatambayo. (Tito 2:3-5) Diad tua, amin so makatulong diad pangipanengneng na panagpaga ed saray arum a manasagmak na kairapan.

Saray tuan Kristiano so ‘agmangikakapot na panangasi ra’ sano ‘nanengneng da so agi ra a naukolan.’ Sikaray sinononot ed pangunor na simbawa nen apostol Juan: “Ana’ko ra ya ankekelag, aleg a mangaro itayo ed salita o dia ed dila; noag dia ed gawa tan dia ed katuaan.” (1 Juan 3:17, 18) Kanian “asikasoen [tayo] so saray ulila tan balo a bibii ed kairapan da.”​—Santiago 1:27, NW.

[Blurb ed pahina 11]

“Aleg a mangaro itayo ed salita o dia ed dila; noag dia ed gawa tan dia ed katuaan.” 1 Juan 3:17, 18

[Saray litrato ed pahina 10]

Aasikasoen na saray tuan Kristiano iray ulila tan balo diad materyal, espiritual, tan emosyonal a paraan