Kuartam o Bilay Mo?

Nayarin wala lay abalitaan yon mamatakew ya angipatuyong na paltog ed lupa na biktima ra, ya ipapaskar da: “Kuartam o bilay mo!” Natan, sayan balitadon panamaskar so napapatnagan ed mairap a kipapasen a nipapaarap ed sikatayon amin​—nagkalautla ed sikatayoran manaayam ed maaligwas iran bansa. Balet, diad sayan pankanawnawa, aliwan say matakew so mamapaskar. Imbes, satan et say ompapalalon pangimportansia na totoo ed kuarta tan ed materyal ya itatalona.

SAYAN pangimportansia so amalesa na saray balon isyu tan kapagaan. Antoy nisasakripisyo sano gegemtanen so kuarta tan materyal iran bengatla? Kasin makapankontento tayo ed daiset? Talaga kasin nisasakripisyo na totoo so ‘peteg a bilay’ lapud materyalismo? Kasin say kuarta so pakagamoran na maliket a bilay?

Alablabas a Pampirawat ed Kuarta

Diad saray pipilaleken tan kakaliktanen na totoo​—matukoy man odino andi​—say aro ed kuarta so manunaan. Aliwan singa say panpilalek ed sekso tan ed tagano, say alablabas a pampirawat ed kuarta so tuloytuloy tan agmanampot. Ompatnag ya agnapakepa na inkatakken itan. Diad dakel iran kipapasen et say itatakken so diad tua et mamapaloor ed interes odino kapagaan na sakey nipaakar ed kuarta tan say nasaliw na satan.

Say inkaagum ed kuarta so mapatnag ya onkakasmak. Onia so inkuan na bidan aktor ed popular a pelikula: “Epektibo so inkaagum. Makagunggona so inkaagum.” Anggaman dakel so anukoy ed dekada na 1980 bilang Panaon na Inkaagum, ipapanengneng na agawa antis tan kayari na satan a panaon a samet labat so angumanan na panmoria na totoo no nipaakar ed kuarta diad inlabas na saray taon.

Nayari pa lagin say balo et say pakakanengneng na dakel a totoo ed saray pankanawnawa pian peneken a tampol iray pilalek dan nawalaan na dakel nin kayamanan. Ompatnag a karaklan ed mundo so naynay a manguusar ed amin lawarin sagpot da pian mamawala tan mantipon na mas dakel niran bengatla. Nayarin onabobon kayo a say pakawalaan na materyal a kaykayarian tan say panaggastos ed kuarta so ompapalalon pampupursigian tan mabetbet a maparaan a kalat diad sayan modernon-agew a kabibilay.

Balet, bilang resulta, kasin mas maliket iray totoo? Bilang pangebat ed satan a tepet, onia so insulat na makabat tan mayamyaman a maong ya Arin Solomon 3,000 a taon lay apalabas: “Say mangaro ed pilak agnapesel ed pilak; odino say mangaro ed daakan, agnapesel ed munat: saya met sikato so kaapaan.” (Eclesiastes 5:10) Ipaparungtal na saray impanaral ed awaran natan so parehon makapainteres iran konklusyon.

Kuarta tan Liket

Sakey ed saray makasurprisan nalmoan nipaakar ed walna na too et say panamarakel na kuarta tan materyal iran bengatla so agmakapangiter na kasimbangan a pakapenek tan liket. Amoria na dakel a managsukimat a sano nasabi na too so sakey dantal na inkaaligwas, agmandependi so inkakontento tan liket to ed kinarakel na saray materyal a kayamanan to.

Kanian, say agnapokpokan a pangegemtan ed materyal iran bengatla tan ed kuarta so pansesengegay panuumameng na dakel, ‘Singano  panliliketan mi iray kada balon bengatla a sasaliwen mi; ingen, akin kasi, a sano agawa la itan et agmet mangarum na inkapenek irayan pilpilalek?’

Diad libro ton Happy People, inkuan na autor a si Jonathan Freedman: “Sano walaan kay melag a sueldo, say kantidad na kuartan walad sika et samet labat so pisiglaotan to no nipaakar ed pakawalaan na liket. Sano ombabaleg lay naaalmoan, melag nin siansia so pisiglaotan na nalmoan ed liket.” Amoria na dakel a say talagan makapangitarok na liket ed sakey et say pakawalaan na espiritual iran kayamanan, makabaliksan iran gegemtan ed bilay, tan panamabli ed moral. Importanti met so maong a relasyon ed arum a totoo tan say kibulos manlapud gotgotan odino panameget a nayarin manebel ed sikatayo pian panggayagaan so walad sikatayo.

Naiimano na dakel a say sengegan na sarayan kaplesan a problema na sosyedad et say tendensian panasalin pangusar ed materyal ya inkaaligwas pian solbaren iray akindalem a problema. Sasaglawien na pigaran komentarista nipaakar sosyedad na totoo, so inkalapagan a liknaan a pesimistiko tan ag-inkakontento. Naiimano ra met so iloloor na tendensia na totoo ed maaligwas iran komunidad ya ontupleg ed saray therapist odino mananap na kabaliksan na bilay tan kareenan na nonot diad saray guru, kulto, tan saray grupo a mangibabagan mante-therapy. Pepekderan na saya ya agmakapangiter na peteg a kabaliksan ed bilay so materyal iran bengatla.

Say Pakayari tan Kaandiay-pakayari na Kuarta

Tua, walay pakayari na kuarta. Nasaliw na satan so marakep iran abung, elegante iran kawes, tan mararakep a kagawaan. Nayarin nasaliw met na satan so dayew, kalkaliktan, odino panaglarog, makapawala ni ingen itan na temporaryo tan matulong a kakaaro. Balet ontan labat kalaknab so pakayari na kuarta. Say talagan nakaukolan tayo et agnasaliw na kuarta​—say panangaro na tuan kaaro, say deen na nonot, say masimoon a tambayo sano magano lan ompatey. Tan parad saramay mamapabli ed relasyon da ed Manamalsa, say abobon na Dios so agnasaliw na kuarta.

Si Arin Solomon, a walaan na amin a makapalikliket a bengatlan nasaliw na kuarta nen panaon to, so amidbir a say panmatalek ed materyal a kaykayarian so agmangitonton ed magnayon a liket. (Eclesiastes 5:12-15) Nayarin naperdi so kuarta diad kabankrap na banko odino lapud implasyon. Nayarin naderal iray angkakabaleg ya abung tan daldalin lapud mabiskeg iran bagyo. Anggaman saray insurance policy et makasapot na daiset ed saray aperdin materyal, satan so agmakabayar ed sakit na linawa. Saray stock tan bond so magmaliw ya andi-kana diad biglan kakusbo na ekonomya. Anggan say atagey-sweldon trabaho so nayarin biglan naandi lapud nanduruman rason.

Panon tayo sirin a nawalaan na balansin panmoria ed kuarta? Anto so nepeg a kausaran na kuarta odino kaykayamanan ed bilay tayo? Ipangasin usisaen a nagkalalo so pamaakaran pian natebek no panon kayon nawalaan na bengatlan peteg a walay kablian​—‘say peteg a bilay.’

[Saray litrato ed pahina 4]

Say materyal a kaykayarian so agmangitarok na magnayon a liket