Antoy Basiyan ed Walan Papanisiaan Mo?

Say panisia so naukeran bilang “pangawat a tua, puro, odino peteg.” Proprotektaan na Universal Declaration of Human Rights na Nasyones Unidas so “kanepegan [na balang too] nipaakar ed kawayangan ed panagnonot, konsiensia tan relihyon.” Lalaktipen na sayan kanepegan so kawayangan “a mansalat na relihyon odino sisiaen to” no labay to.

BALET, akin a labayen na sakey a salatan so relihyon odino sisiaen to? “Walaray dilin sisiaen ko tan maliket ak ed saratan,” so panmorian kaslakan lan nibabalikas. Liknaen na dakel ya anggan saray lingon sisiaen et agtanton makaderal ed anggan siopa. Alimbawa, siopaman a manisia a say dalin et tapyak so maseguron agmangapekta ed sikato odino ed anggan siopa ni. Ikuan ni na arum: “Nepeg itayon onabobon a wala so panduruma tayo.” Kasin lawas a makabat itan? Basta labat kasin miabobon so sakey a doktor ed pandurumaan no ipipilit na sakey ed kakaiba to a nayarian toy onlan tampol kayari ton diniwit iray bangkay ed morge pian surien so mansasakit iran pasyente a walad kuarto na ospital?

No nipaakar ed relihyon, unong ed awaran et saray lingon sisiaen so panlalapuan na pirmin pankaugsan. Isipen pa iray makapasinagem ya agawgawa sanen “dinagdag [na papangulo na relihyon] iray Kristianon zealot ed karawalan ya andi-panangasi” legan na say tatawagen a Saray Masanton Krusada na Kapegleyan Iran Panaon. Odino isipen pa iray sundalon “Kristiano” natan diad apalabas a guerra sibil a, “singa saray mibabakal ed kapegleyan a panaon a walan akasulat so kangaranan na sasanto ed saray putan na espada ra, tan akapeket iray retrato na Birhen ed saray paltog da.” Amin irayan zealot so manisia a duga ira. Balet, mapatpatnag ed saraya tan ed arum niran relihyoson kolkolan tan panlalaban a wala so graben tuloy a lingo.

Akin a kasmak so kawewetwet tan gotgotan? Say ebat na Biblia et lapud si Satanas a Diablo so ‘mantitila ed lapag na sankamundoan.’ (Apocalipsis 12:9; 2 Corinto 4:4; 11:3) Impasakbay nen apostol Pablo a dakel a relihyoson totoo so pakaskasin “agetaran a naderal” lapud sikaray napalikdo nen Satanas, a ‘mamawala na saray milagro tan pakelaw a ginawa pian mamalingo.’ Inkuan  nen Pablo a saray ontan et “kapotan da iray kanonotan da ed aro na katuaan a makapangiliktar komon ed sikara” tan diad ontan sikara so “napalingo a panisiaan so bengatlan tila.” (2 Tesalonica 2:9-12, The New Testament, nen William Barclay) Panon yon nabawasan so posibilidad na panisia ed tila? Akin a peteg ya ontan so panisiaan mo?

Impabangon Itan a Sisiaen?

Maseguron sika so impabangon ed saray sisiaen na pamilyam. Nayarin satan so maabig a bengatla. Ta kaliktan na Dios a bangatan na atateng so ananak da. (Deuteronomio 6:4-9; 11:18-21) Alimbawa, agunggonaan a tuloy so kalangweran a si Timoteo manlapud intalineng to ed ina tan bai to. (2 Timoteo 1:5; 3:14, 15) Ipapaseseg na Kasulatan a respetoen so walan papanisiaan na atateng. (Uliran 1:8; Efeso 6:1) Balet kasin ginetma na Manamalsa yo a panisiaan yo iray bengatla lapu lambengat ta panisiaan iratan na atateng yo? Diad tua et say bengatbengat a panumbok ed walan sinisia tan ginawa na apalabas iran kailalakan et nayarin mapeligro.​—Salmo 78:8; Amos 2:4.

Samay Samaritana a nabet nen Jesus so impabangon a manisia ed relihyon ton Samaritano. (Juan 4:20) Nirespeto nen Jesus so kawayangan to a manpili na labay ton panisiaan, ingen impabitar to ed sikato: “Sikayo igalang yo so agyo amta.” Diad tua, dakel ed relihyoso iran sisiaen to so lingo, tan inkuan nen Jesus ed sikaton kaukolan to so manguman ed sisisiaen to no labay ton naabobonan so panagdayew to ed Dios​—“diad espiritu tan katuaan.” Onsabi panaon ya imbes a mansiansia ed papablien a tuloy a sisisiaen, sikato tan arum a kapara to so magmaliw a ‘matulok ed pananisia’ a niparungtal panamegley nen Jesu-Kristo.​—Juan 4:21-24, 39-41; Gawa 6:7.

Binangatan Pian Panisiaan Itan?

Dakel iran managbangat tan eksperto ed nikadkaduma iran lawak na pikakabat so makanepegay atagey a respeto. Balet, say awaran so napno met na saray alimbawa na bantog iran managbangat a sikaray petepeteg a nalilingo. Alimbawa, nipaakar ed duaran sientipikon libro ya insulat nen Aristotle, a Griegon pilosopo, insalaysay na manag-awaran a si Bertrand Russel a “say balikas ed parehon libro so mairap a tuloy a napanisiaan unong ed punto-de-bista na modernon siensia.” Anggan saray autoridad natan so pirmin nalilingo ed saray desisyon da. Nen 1895 et onia so matalek ya impasoot na Britanon sientista a si Lord Kelvin: “Saray ambelat nen say dagem a makinan makatekkiab so imposible.” Kanian, say makabat a too so agmanisian tampol a tua so bengatla lapu lambengat ta ontan so ibabaga na sakey a napanmatalkan a managbangat.​—Salmo 146:3.

Parehon panag-alwar so kakaukolanen no nipaakar ed relihyoson panagaral. Si apostol Pablo so binangatan a maong na saray relihyoson managbangat to tan sikatoy pirmin “maseseg ed saray tradisyon na atateng [to].” Anggaman ontan, say inkaseseg to ed tradisyonal a sisisiaen na inmuunan atateng to so diad tua et amalesa na saray problema parad sikato. Angitonton itan ed sikato a “pasegsegangen so kongregasyon na Dios tan buyaken itan.” (Galacia 1:13, 14, NW; Juan 16:2, 3) Mas grabe ni, diad andukey a panaon et si Pablo so lalon ‘mangidedepak ed utok,’ ya impulisay to iray panangibangat ya angitonton komon ed sikato pian manisia ed si Jesu-Kristo. Kinaukolan ni so dramatikon pibabalin mismo nen Jesus pian napakiwas si Pablo ya umanen iray sisiaen to.​—Gawa 9:1-6; 26:14.

Naimpluensiaan na Media?

Nayarin say media so pirmin mangiimpluensia ed sisisiaen mo. Maliket so maslak a totoo lapud wala so kawayangan ed panagsalita diad media, a mainomay iran makala na impormasyon a nayarin mausar. Balet, walaray mabiskeg a puersa a makasarag tan mabetbet a mangokontrol ed media. Say mabetbet a nipaparungtal et say pikewet ya impormasyon a makaderal ed kanonotan mo ya agnaliklikas.

Niarum ni, pian naayat odino nasagyat so dakel a dumerengel, say media so mangipapalabas na bengatlan makapaay-ayat tan aliwan ordinaryo. Say materyal ya ag-ipaparengel tan  ag-ipapabasa ed apalabas labat a pigaran taon et nagmaliw la natan a kaslakan. Anggaman kalkalna so kagagawa na satan, saray niletneg lan estandarte nipaakar ed walna so nabubuyak tan naaandi la. Say kaisipan na totoo so kalkalna lan napipikewet. Sikara la so manisia a “maong [so] mauges tan mauges so maong.”​—Isaias 5:20; 1 Corinto 6:9, 10.

Pananap na Malet a Basiyan Parad Sisiaen

Say pangipaalagey na saray ideya tan pilosopiya na totoo et singa pangipaalagey ed buer. (Mateo 7:26; 1 Corinto 1:19, 20) Sirin, diad anto so nayarin pangibasiyan moy sisisiaen mo a sitatalek? Lapud inikdan ka na Dios na pakayarin mannonot pian usisaen so walad kaliberliber mo tan pian mantepet nipaakar ed saray espiritual a pamaakaran, agta makatunongan labat a sikato met so mangitarya na paraan pian suston naebatan iray tepet mo? (1 Juan 5:20) On, siempre gawaen to! Balet, panon mon niletneg so tua, puro, tan peteg no nipaakar ed panagdayew? Agtayo masuyat a mangibagan say Salita na Dios, say Biblia, so mangitatarya na alenleneg a basiyan diad panggawa ed saya.​—Juan 17:17; 2 Timoteo 3:16, 17.

“Balet alagar ka,” so ikuan na sakey, “agta saray mismon walaan na Biblia so sengegan na karaklan a gotgotan tan kawewetwet a nagagawa ed mundo?” Bueno, tua a saramay relihyoson papangulo a mangibabagan manutumbok ed Biblia so mamapalesa na dakel ya ideyan makapawetwet tan mansusumlangan. Saya et lapud agda talagan ibabase iray sisiaen da ed Biblia. Sikara so dedeskribien nen apostol Pedro bilang “palso iran propeta” tan “palso iran managbangat” a mangipaalagey na “makaderal iran sekta.” Bilang nansumpalan na kimkimey da, inkuan nen Pedro a “say dalan na katuaan so pinauges [da].” (2 Pedro 2:1, 2, NW) Balet insulat met nen Pedro, a “wala met ed sikami so salita na propesiya a lalon maando; et maong no imatleken yo a singa bilang sakey a silewan ya onsisinag ed pasen ya ambilunget.”​—2 Pedro 1:19; Salmo 119:105.

Papasesegen itayo na Biblia ya usisaen iray sisiaen tayo unong ed ibabangat na satan. (1 Juan 4:1) Sarag a paneknekan na minilyon a managbasa ed sayan magasin a say impanggawa ra ed ontan so amawala na gagala tan inkaligen ed kabibilay da. Kanian magmaliw ka komon a singa saray mapagalang a taga-Berea. ‘Maalwar ya usisaen so Kasulatan ya inagew-agew’ sakbay mon desidien no anto so panisiaan mo. (Gawa 17:11) Maliket iray Tastasi nen Jehova ya ontulong ed sika pian gawaen iya. Siempre, sika so mandesisyon no anto so labay mon panisiaan. Bangbalet, sakey a kurang na kakabatan so paneguron saray sisiaen mo so nibase, aliwan diad kakabatan tan pilpilalek na too, noag ingen, diad niparungtal a Salita na katuaan na Dios.​—1 Tesalonica 2:13; 5:21.

[Saray litrato ed pahina 6]

Nayarian mon ibase iray sisiaen mo diad Biblia tekep na panagmatalek