Propesiya nen Isaias​—Liwawa Parad Amin a Katooan I

Kapitulo Singko

Ipaabeba nen Jehova Iray Mapaatagey

Isaias 2:6–4:1

1, 2. Akin a say mapropetikon mensahe nen Isaias ed saray Judio ed panaon to so makapainteres ed sikatayo?

 LAPUD pankabusol nen propeta Isaias ed kipapasen na Jerusalem tan Juda, sikatoy akikasi natan ed si Jehova a Dios tan inyabawag to: “Inkaindan mo so baley mo say abung nen Jacob.” (Isaias 2:6a) Anto so amasanok ed Dios pian ipulisay so totoo a pinili ton mismo bilang say “espisyal a kayarian” to?​—Deuteronomio 14:2, NW.

² Say impangondena nen Isaias ed saray Judio ed panaon to so makapainteres a tuloy ed sikatayo. Akin? Lapud say kipapasen na Kakristianoan natan so mipadparan tuloy ed saray kabaleyan nen Isaias, tan ontan met a panangukom so iyaabawag nen Jehova. Say pangimano ed proklamasyon nen Isaias so mangiter ed sikatayo na malinew a pakatalos ed no anto so kokondenaen na Dios tan ontulong ed sikatayo pian napaliisan so agagamil ya agto aabobonan. Sirin, tekep na magunaet a pantalaran, konsideraen tayo so mapropetikon salita nen Jehova a nikurit ed Isaias 2:6–4:1.

Lapud Inkapangta et Dinmakmomo Ira

3. Anto so impatua nen Isaias a kasalanan na saray kabaleyan to?

³ Diad pangipapatua to ed kasalanan na saray kabaleyan to, oniay inkuan nen Isaias: “Napno ra ed saray ugali a nanlapu ed bukig, tan sikara pomaparles ira a singa saray Filisteo, tan milakapan ira ed saray lima ed saray anak na saray sankaili.” (Isaias 2:6b) Manga 800 a taon ed asasakbay, oniay ingganggan nen Jehova ed saray pinili ton totoo: “Agyo titilolan so inkasikayo ed dinanman ed sarayan bengabengatla: [ya] akatilolan na saray nasyon a yarawik ya isian ed arapan yo.” (Levitico 18:24) Nipaakar ed saramay pinili to bilang espisyal a kayarian to, pinaskar nen Jehova si Balaam a mangibaga: “Manlapu ed toktok na saray dampay sikato so nanengneng ko, tan manlapu ed saray pukdol sikato so nanengneng ko: nia sikato so sakey a katooan a manayam a manbukbukor, tan agnibilang naani ed saray nasyones.” (Numeros 23:9, 12) Ingen, diad agew nen Isaias saray pinili nen Jehova so angalig ed makapadimlan agagamil na kabangibang iran bansa tan “napno ra ed saray ugali a nanlapu ed Bukig.” Imbes a manmatalek ed si Jehova tan say salita to, nagmaliw a “pomaparles ira a singa saray Filisteo.” Imbes a mansiansian biig manlapud saray bansa, say dalin so “napno” na “saray anak na saray sankaili”​—ya andi-duaruwan saray sankailin angiloob na agmaridios ya agagamil ed totoo na Dios.

4. Imbes a misalamat ira ed si Jehova, panon ya angapekta ed saray Judio iray kayamanan tan kinabiskeg na militar?

⁴ No imanoen so kaplesan ya iyaaligwas ed ekonomya tan say kinabiskeg na militar ed Juda diad uley nen Arin Uzias, oniay inkuan nen Isaias: “Say dalin da sikato so napno na pilak tan balitok, anggapo met so anggaan na saray kayamanan da; say dalin da met napno na saray kabayo, anggapo met so anggaan na saray luluganan da.” (Isaias 2:7) Akisalamat kasi so totoo ed si Jehova lapud satan a kayamanan tan kinabiskeg na militar? (2 Awaran 26:1, 6-15) Andin balot! Imbes, nanmatalek ira ed kayamanan a mismo tan imbeneg da so Lapuan na satan, si Jehova a Dios. Antoy resulta? “Say dalin da met napno na saray talintao; pampikasian da so kimey na saray dili a lima ra, a sikato so ginawa na saray dili a gamet da. Et say abeba a too ondakmomo, tan say baleg a too napaabeba: kanian agmo ra perdonaen.” (Isaias 2:8, 9) Binmeneg ira manlapud mabilay a Dios tan dinmakmomo ira ed andiay-bilay iran talintao.

5. Akin a say idakmomo ed saray talintao et aliwan gawa na inkamapaabeba?

⁵ Say idakmomo so nayarin tanda na inkamapaabeba. Balet anggapoy kakanaan na idakmomo  ed andiay-bilay iran bengatla, a ‘paabebaen,’ odino mudmoraen to so managtalintao. Panon a perdonaen nen Jehova so ontan a kasalanan? Anto so gawaen na sarayan managtalintao sano mikuentaan la si Jehova ed sikara?

‘Saray Malangas a Kanenengneng so Napaabeba’

6, 7. (a) Anto so nagawa ed saray mapaatagey diad agew na panangukom nen Jehova? (b) Nipaakar ed anto tan siopa so pangibesngawan nen Jehova na sanok to, tan akin?

⁶ Intuloy nen Isaias: “Onloob ka ed bato, onamot ka ed dabok, manlapu ed arap na makapakebbiew nen Jehova, tan manlapu ed gayaga na katageyan to.” (Isaias 2:10) Balet anggapoy bato ya ontan kabaleg a makasalimbeng ed sikara, anggapoy samben ya ontanlan kakapal a makapangiyamot ed sikara, manlapud si Jehova, say Makapanyarin-amin. Sano ipaakseb to lay panangukom to, “saray malangas a kanenengneng na too so napaabeba, tan say karangalan na totoo nipadakmomo, et si Jehova lambengat sikato naani napaatagey ed saman ya agew.”​—Isaias 2:11.

⁷ “[Say] agew nen Jehova na saray ehersito” so onsasabi. Satan so panaon na pangibesngaw na Dios ed sanok to “ed saray amin a cedro na Libano, a sikara so baleg tan atagey, tan ed saray amin a roble na Basan, tan ed saray amin ya atagey a palandey, tan ed saray amin a pukdol a sikara so atagey, tan ed balang atagey ya ilang, tan ed balang kinutaan a bakor, tan ed saray amin a sakayan ed Tarsis, tan ed amin a makapaliket ya inalongan.” (Isaias 2:12-16) On, balang organisasyon ya impaalagey na too bilang simbolo na inkamapaatagey to tan balang agmaridios ya indibidual so naimano ed agew na sanok nen Jehova. Kanian, “say karangalan na too nipadakmomo, tan say inkapangta na totoo napaabeba; et si Jehova lambengat sikato naani nipaatagey ed satan ya agew.”​—Isaias 2:17.

8. Panon a sinmabi so nipasakbay ya agew na panangukom ed Jerusalem nen 607 K.K.P.?

⁸ Sinmabi so nipasakbay ya agew na panangukom ed saray Judio nen 607 K.K.P. sanen dineral na Ari na Babilonia a si Nabucodonosor so Jerusalem. Anengneng na saray manaayam ditan so inadaro ran syudad a napopoolan, saray angkakabaleg a paalagey so ageray, tan say malet a bakor na satan so nagba. Say templo nen Jehova so agaygay. Andiay-kakanaan iray kayamanan tan saray karwahe ra ed “agew nen Jehova na saray ehersito.” Tan komusta iray talintao ra? Agawa so mismon impasakbay nen Isaias: “Saray talintao naekal ira naani a sigpot.” (Isaias 2:18) Saray Judio​—a pati saray prinsipe tan mabiskeg a lalaki​—so dinakep dan imbantak ed Babilonia. Say Jerusalem so mankibalatar ed loob na 70 a taon.

9. Diad anton dalan a mipara so kipapasen na Kakristianoan ed Jerusalem tan Juda ed panaon nen Isaias?

⁹ Agaylan mipara so kipapasen na Kakristianoan ed Jerusalem tan Juda diad panaon nen Isaias! Talagan abayuboan na Kakristianoan so maapit a relasyon ed saray nasyon na sayan mundo. Sikato so aktibon mananuporta na Nasyones Unidas tan pinano to so abung to na saray talintao tan agmakasulatan iran agamil. Saray patumbok to so materyalistiko tan panmamatalekan da so pakayari na militar. Tan agta momoriaen da iray klero ra a makanepegan na nikaduman kagalangan, ya iikdan daray titulo tan dayew? Peteg a say inkamapaatagey na Kakristianoan so naandi la. Balet kapigan?

Say Asingsingger lan “Agew nen Jehova”

10. Anton “agew nen Jehova” so tutukoyen di apostol Pablo tan Pedro?

¹⁰ Ipapabitar na Kasulatan a say “agew nen Jehova” so mas makabaliksan nin tuloy nen say agew na panangukom ed Jerusalem tan Juda nensaman. Insiglaot nen apostol Pablo, panamegley na inkipuyan, so onsasabin “agew nen Jehova” ed kiwawala na nitronon Arin Jesu-Kristo. (2 Tesalonica 2:1, 2) Sinalambit nen Pedro itan ya agew a misiglaotan ed kiletneg na “saray tawen a balo tan dalin a balo, a sikara so panayaman na katunongan.” (2 Pedro 3:10-13) Satan so agew sano ipaakseb nen Jehova so panangukom to ed interon marelmeng a sistema na bengabengatla, a pati say Kakristianoan.

11. (a) Siopa so “makakpel” ed onsasabin “agew nen Jehova”? (b) Panon tayon napagmaliw a salimbengan si Jehova?

¹¹ “Kawaen la so agew,” so inkuan nen propetan Joel, “ta asingger la so agew nen Jehova, et onsabi naani kabagbag a manlapu ed Makapanyarin-amin”! Nipaakar ed kinaasingger na satan ya “agew,” agta nepeg a pampagaan na balang sakey so kaligenan to leleg na satan a makapataktakot a panaon? “Siopa so makakpel?” so intepet nen Joel.  Oniay inyebat to: “Si Jehova sikato naani so apireng [“salimbengan,” NW] na baley to.” (Joel 1:15; 2:11; 3:16) Kasin si Jehova a Dios so salimbengan na saramay walaay matangsit ya espiritu tan manmamatalek ed kaykayamanan, pakayari na militar, tan gawagawan dirios? Imposible! Intalirak na Dios so anggan say pinilin totoo to sanen ontan so ginawa ra. Agaylan makana ya amin na saray lingkor na Dios so ‘mananap ed inkatunong, mananap na kauyamoan,’ tan mapetepet ya usisaen so betang na panagdayew ed si Jehova diad kabibilay da!​—Sofonias 2:2, 3.

“Ed Saray Bulilit tan ed Saray Kulalatnit”

12, 13. Akin a matukoy parad saray managtalintao ya ibantak so dirios da “ed saray bulilit tan ed saray kulalatnit” diad agew nen Jehova?

¹² Panon so panmoria na saray managtalintao ed saray talintao ra legan na baleg ya agew nen Jehova? Oniay inyebat nen Isaias: “Saray totoo onloob ira naani ed saray ungib na saray bato, tan ed saray longog na dalin, manlapud arap na makapakebbiew nen Jehova, tan manlapud gayaga na kaatageyan to, sano onalagey a manenyeg a makapanyarian ed dalin. Dia ed satan ya agew saray totoo ibantak da so saray talintao ra a pilak, tan saray talintao ra a balitok . . . ed saray bulilit tan ed saray kulalatnit; pian onloob ira ed saray longog na saray bato, tan ed saray letak na saray dili a batobato, manlapu ed arap na makapakebbiew nen Jehova, tan manlapu ed gayaga na kaatageyan to, sano onalagey a manenyeg a makapanyarian ed dalin. Paulyan mo so too, a say panlinawa to wala ed eleng to; ta anto ta so kikanaan to?”​—Isaias 2:19-22.

¹³ Saray bulilit so manaayam ed saray abot na dalin, tan saray kulalatnit so manuubong diad ambilunget tan nisunsulinek iran ungib. Niarum ni, diad panuubongan na dakdakel a kulalatnit, wadtan so ambanget tan makapal a dutak da. Say pangibantak ed saray talintao ed ontan iran lugar so matukoy. Say pasen na kabilungetan tan karutakan so kanepegan da labat. No nipaakar ed saray totoo, sikara so pasalimbengan ed saray ungib tan saray lengat na bato diad agew na panangukom nen Jehova. Kanian parpareho so pansumpalan na saray talintao tan saray managdayew da. Mitunosan ed propesiya nen Isaias, saray andiay-bilay a talintao so ag-akapangiliktar ed saray managdayew to pati say Jerusalem manlapud lima nen Nabucodonosor nen 607 K.K.P.

14. Legan na onsasabin agew na panangukom nen Jehova ed sankamundoan ya empiryo na palson relihyon, anto so gawaen na saray totoon walaay minumundon-kanonotan?

¹⁴ Legan na onsasabin agew na panangukom nen Jehova ed Kakristianoan tan arum niran kabiangan na say sankamundoan ya empiryo na palson relihyon, anto so gawaen na totoo? Lapud nipaarap ed nakukusbon kipapasen ed interon mundo, namoria na karaklan a saray talintao ra et andiay-kakanaan. Bilang kasandi na saraya, mananap ira na salimbengan tan proteksion ed saray aliwan maespiritual, mangaraldalin ya organisasyon, a nayarin pati say Nasyones Unidas, say “ayep ya ambalanga” ed Apocalipsis kapitulo 17. Say “samploran saklor” na satan a simbolikon atap ya ayep so maneral ed Babilonia a Baleg, say sankamundoan ya empiryo na palson relihyon, say manunan kabiangan et say Kakristianoan.​—Apocalipsis 17:3, 8-12, 16, 17.

15. Panon a si Jehova lambengat so ‘nipaatagey’ ed agew na panangukom to?

¹⁵ Anggaman say paneral tan pamool ed Babilonia a Baleg et gawaen a mismo na saramay simbolikon samploran saklor, diad tua et satan so panangipaakseb na panangukom nen Jehova. Nipaakar ed Babilonia a Baleg, oniay inkuan na Apocalipsis 18:8: “Kanian dia ed sanagew, onsabi so saray bakbak to, ipatey, tan nangis tan eras; tan napoolan a sigpot ed apoy; ta say Katawan a Dios sikato so mabiskeg a mangukom ed sikato.” Kanian niiter so dayew ed si Jehova a Dios, say Makapanyarin-amin, lapud impangibulos ed katooan manlapud panangontrol na palson relihyon. A singa inkuan nen Isaias, ‘Si Jehova lambengat sikato naani nipaatagey ed saman ya agew. Ta satan so agew nen Jehova na saray ehersito.’​—Isaias 2:11b, 12a.

“Saray Mangitotonton ed Sika Palingoen Da Ka”

16. (a) Anto so tugyopen na “panpaksilan tan tayukor” ed sosyedad na too? (b) Panon a nanirap iray kabaleyan nen Isaias diad inkaekal na “panpaksilan tan tayukor” na sosyedad da?

¹⁶ Pian magmaliw a maligen so sosyedad na too, nepeg a walaan itan na “panpaksilan tan tayukor”​—a singa saray nakaukolan a tagano tan danum tan, nagkalalon importante, saray napanmatalkan a pangulo a sarag day mangigiya ed totoo tan napansiansia  ra so mauksoy a sosyedad. Balet, no nipaakar ed Israel nensaman, oniay impasakbay nen Isaias: “Nia, say Katawan, si Jehova na saray ehersito, ekalen to a manlapu ed Jerusalem tan manlapu ed Juda so panpaksilan tan tayukor, say amin a panpaksilan a tinapay, tan amin a panpaksilan a danum; say makapanyari a too, tan say too a mibabakal, say ukom, tan say propeta, tan saray pomaparles, tan say kamasikenan; say kapitan na limamplo, tan saray magalang a totoo, tan say mananimbawa, tan say marunong a mangagawa, tan say kaabigan a mangkokolam.” (Isaias 3:1-3) Saray ugugaw so magmaliw a prinsipe tan sikara so manuley ya andi-kalakal. Aglabat pairapen na saray mananguley so totoo noagta “say baley napasegsegang naani, balang sakey lapu ed sakey . . . say ugaw onalagey naani a mapangpangta a sumpa ed masiken a too, tan say abeba a sumpa ed magalang.” (Isaias 3:4, 5) Saray ugugaw so “onalagey” sumpad saray mamasiken, ya agda ra respetoen. Abebbeban tuloy so kipapasey kabibilay ya ikuan na sakey ed sananey ya andiay pakayari ed pananguley: “Walaan ka na kawes, sika komon so ari mi, tan paulyan mo so saya a kabagbag a wala ed leksab na limam.” (Isaias 3:6) Balet ag-onabuloy iramay inimbitaan, ya ipilit dan anggapoy pakayari ran mamaabig ed apektadon bansa tan anggapoy kayamanan da pian manakbat ed responsabilidad. Ikuan da: “Aliwa ak naani a mananambal; ta dia ed abung ko anggapo so tinapay odino kawes: agyo ak gawaen a makauley ed baley.”​—Isaias 3:7.

17. (a) Diad anton pantalos a say kasalanan na Jerusalem tan Juda so “singa Sodoma”? (b) Siopa so tetelen nen Isaias ed kipapasen na saray kabaleyan to?

¹⁷ Intuloy nen Isaias: “Say Jerusalem abagbag, tan say Juda nagba; lapu ed say dila ra tan saray gawa ra sikara so sumpa ed Jehova, pian sagyaten da so saray mata na gayaga to. Say nengneng na lupa ra mantasi a sumpa ed sikara; et ipaliwawa ra so kasalanan da a singa Sodoma, sikato so agda yamot. Abagey la so kamarerwa ra! Ta nanggawa ra na mauges ed sikara lanlamang.” (Isaias 3:8, 9) Saray totoo na Dios so nanrebelde ed tuan Dios diad  saray salita tan gawa. Anggan say andiay-kababaingan tan andiay-pagbabawin ipapatnag na lupa ra so mangiwawalwal ed saray kasalanan da, a makapagulgula a singa say Sodoma. Sikara so akisipanan ed si Jehova a Dios, balet agto umanen iray estandarte to parad sikara. “Sikato naani maong ed [matunong]; ta kanen da so bunga na saray gawa ra. Abagey la so marelmeng! Sikato naani mauges ed sikato; ta say ginawa na saray lima to nagawa ed sikato. Nipaakar ed baley ko, ugugaw so saray manamasegsegang da, tan bibii so manuley ed sikara. O baley ko, saray mangitonton ed sika palingoen da ka, tan bagbagen da so dalan na saray basbas mo.”​—Isaias 3:10-12.

18. (a) Anton panangukom so inyabawag nen Jehova sumpad saray mamasiken tan prinsipe ed panaon nen Isaias? (b) Anto so naaralan tayon leksion manlapud panangukom nen Jehova ed saray mamasiken tan prinsipe?

¹⁸ Diad saray mamasiken tan prinsipe na Juda, ya ‘angukom’ si Jehova tan ‘linmoob ed pangukoman’: “Sikayo so angan ya angupot ed ubasan; say samsam ed duka wala ed saray kaabungan yo. Anto so nononoten yo a pilditen yo so baley ko, tan gilingen yo so saray lupa na duka?” (Isaias 3:13-15) Imbes a mankimey parad pankaabigan na totoo, saray pangulo so mangaagamil na panagsaol. Inabuso ra so autoridad da diad pampapayaman da’d inkasikara tan pangikikibot da ed saray pobri tan mankakaukolan. Balet sarayan pangulo so walaay eebatan ed si Jehova na saray ehersito lapud panaglames da ed saray duruka. Agaylan pasakbay iya parad saramay wala’d posisyon natan! Komon ta lawas iran manalwar ya agda abusoen so autoridad da.

19. Diad anton panamairap tan panamasegsegang so nankasalananan na Kakristianoan?

¹⁹ Say Kakristianoan​—nagkalautla ed klero tan papangulo to​—so sinasaol ya angegemtan na dakel a kien komon na karaklan a totoo, a pinairap to tan siansian papairapen to. Pinekpek, pinasegsegang, tan minaltrato to met so totoo na Dios tan angitarok na baleg a kabalawan ed ngaran nen Jehova. Diad dugan panaon nen Jehova, satan a bii so maseguron ukomen To.

“Say Kalimgasan Nasalatan na Inkaatungan”

20. Akin a kinondena nen Jehova iray “anak a bibii na Sion”?

²⁰ Kayarin kinondena iray lingo na papangulo, binmaliksat si Jehova ed bibii na Sion, odino Jerusalem. Mapatnag a lapu ed uso, “saray anak a bibii na Sion” so mangisusulong na “barungbarung na saray sali”​—palagaygay ya akabariber ed kalit-kalit da​—a mamapawalay marakep a taningting. Gagagalaen na saray bibii a patikeyen so kupbang da tan manaakar ira a “manandawes ya onla,” ya ipapasal so nipapasen a mayumis ya alagey na bii. No wala bilang, anto so makapuy ed saya? Say awawey na sarayan bibii. Inkuan nen Jehova: “Saray anak a bibii na Sion sikara so mapangta, tan manakar ira a mataltalker ed saray beklew da tan maramdamag so saray mata ra.” (Isaias 3:16) Say ontan ya inkatangsit so agmakapaliis ed pananusa.

21. Panon a say panangukom nen Jehova ed Jerusalem so mangapekta ed saray Judion bibii?

²¹ Kanian, sano onsabi so panangukom nen Jehova ed dalin, sarayan matangsit ya “anak a bibii na Sion” so makabalang ed amin a ganagana​—anggan say ganggana ya ilalastog da. Oniay impropesiya nen Jehova: “Say Katawan kabilen to so pelsa na lomonlomonan na ulo na saray anak a bibii na Sion, tan si Jehova paulyan ton akalukas naani so saray maamot a kabiangan da. Dia ed satan ya agew say Katawan ekalen to so kalimgasan na saray palagaygay na kalitkalit da, tan saray iket, tan saray kinonbulan; saray tagikaw, tan saray baklaw tan saray sokbong; saray panagalimpogo, tan saray barungbarung na saray sali, tan saray balkes, tan saray panagyatulay balbalingit [nayarin pananginay pabalingit] tan saray palbayani [odino, galing]; saray singsing, tan saray pakaw na eleng; saray pililiket a kawekawes, tan saray pandong, tan saray kolibenben, tan saray supot; saray salming, tan saray malambot a lienzo, tan saray turbante, tan saray sokbong.” (Isaias 3:17-23; nengnengen iray paimano’d leksab na New World Translation.) Agaylan makapasinagem ya inkauman!

22. Nilikud ni’d saray parakep da, anto ni so abalang na saray bibii na Jerusalem?

²² Nantultuloy ya inkuan na mapropetikon mensahe: “Saray masamit a balbalingit nasalatan ira na ambanget; et say balkes nasalatan na lubir; et say mauksoy a buek nasalatan na inkayangyang; et say sokbong nasalatan na magaspang a kawes; say kalimgasan nasalatan na inkaatungan.” (Isaias 3:24) Nen 607 K.K.P., saray mapasirayew a bibii na Jerusalem a datin mayaman so nidunget ed inkaduka. Abalang da so kawayangan da tan inawat da so “inkaatungan” na inkaaripen.

“Sikato Naani Kitungilang”

23. Anto so inyabawag nen Jehova nipaakar ed Jerusalem?

²³ Diad panasalambit natan ed syudad na Jerusalem, inyabawag nen Jehova: Say lalakim nipasag ira ed panamegley na kampilan, tan saray makapanyarim dia ed bakal. Et saray pinto to maney-ey tan managogol; et sikato naani kitungilang tan nipayurong ed tapew na dalin. (Isaias 3:25, 26) Saray lalaki na Jerusalem, a pati saray makapanyari to, so napatey ed bakal. Say syudad so namugay. Parad “saray pinto to,” satan so panaon na ‘paney-ey tan panagogol.’ Say Jerusalem so ‘kitungilang naani’ tan mansiansian mankibalatar.

24. Say impatey na lalaki ed kampilan so walaan na anton makapasinagem iran nansumpalan parad saray bibii na Jerusalem?

²⁴ Say impatey na lalaki ed kampilan so walaan na makapasinagem iran pansumpalan ed saray bibii na Jerusalem. Diad impanampot to ed sayan kabiangan na mapropetikon libro to, ipapasakbay nen Isaias: “Pitora a bibii bembenan da so sakey a laki dia ed satan ya agew, kuan da, Kanen mi naani so dili a tinapay mi, tan isulong mi so dili a kawes mi: salambengat a natawag kami komon ed panamegley na ngaran mo; ekalen mo komon so kibabaing mi.” (Isaias 4:1) Say kakulangan na napiasawaan a lalaki so magmaliw a graben tuloy a pigaran bibii so miamong ed sakey a laki pian natawag ed ngaran to​—salanti, pian niyabawag ed publiko bilang kaasawaan ton bibii​—tan diad ontan et naekal so kababaingan na kaandiay asawa. Kakaukolanen ed Mosaikon Ganggan a say asawan laki so mangitarya na tagano tan kawesen parad asawa ton bii. (Exodo 21:10) Bangbalet, diad iyabobon dan ‘kanen so dili ran tinapay tan isulong so dili ran kawes,’ sarayan bibii so onaabuloy a mangibulos ed legal iran obligasyon na laki. Agaylan pakaskasin kipapasen na saray datin matangsit ya “anak a bibii na Sion”!

25. Anto so magano lan nagawa ed saray mapaatagey?

²⁵ Iyabeba nen Jehova iray mapaatagey. Nen 607 K.K.P., talagan ‘pinadakmomo’ to so inkatangsit na pinili ton totoo tan ‘pinaabeba’ to so “karangalan” da. Komon ta agnalingwanan na saray tuan Kristiano a “say Dios sumpaen to so atagey a linawa, bangbalet mangiter na grasya ed mauyamo.”​—Santiago 4:6.

[Tepetepet Parad Panagaral]