‘Anapen so Kareenan tan Tumboken Itan’

“No nayari, dia ed anganggaan na nayarian yo, manayam kayo ed kareenan ed ganaganay totoo.”​—ROMA 12:18.

1, 2. Anto so pigaran rason no akin ya agmanbayag so antokaman a kareenan a pinawala na too?

 ISIPEN yo pa so sakey ya abung a walaay lupok lan pundasyon, abulok la ran biga, tan binmayok lan atep. Labay yo kasi so onalis ditan tan panayaman itan? Andi seguro. Anggano kapkapanpinta itan et agnauman so katuaan a lupok la itan. Agmanbayag, satan so nakusbo la.

² Mipadpara ed satan ya abung so antokaman a deen a papawalaen na sayan mundo. Niletneg itan ed lupok a pundasyon, salanti, ed saray sipan tan paraan na too, ya “anggapo ed sikato so kilalaban.” (Salmo 146:3, NW) Ipaparungtal na awaran so andukey iran serye na saray panlalaban na saray nasyon, etnikon grupo, tan tribu. Tua, walaray aganon peryodo na kareenan, balet anton klase na kareenan itan? No manbabakal so duaran nasyon insan inyabawag da so kareenan lapud atalo lay sakey a nasyon odino amoria na duaran nasyon ya anggapo lay gunggona na pambabakal da, anton klase na kareenan itan? Wadtan nin siansia iray panggula, inap, tan imon a nansengegan na bakal. Say kareenan ya imparayag lambengat, a singa ‘balon pinta’ a manasakob ed pambubusolan, so aliwan magnayon a kareenan.​—Ezequiel 13:10.

3. Akin a midumaan so kareenan na totoo na Dios ed dinanman a kareenan a ginawa na too?

³ Anggaman kuan, wala so onkukurang a peteg a kareenan ed sayan mundon atabek lay bakal. Iner? Diad limog na saray patumbok nen Jesu-Kristo, saray tuan Kristiano ya ontatalineng ed saray salita nen Jesus tan pambabanikelan dan aligen so kurang na bilay to. (1 Corinto 11:1; 1 Pedro 2:21) Petepeteg so kareenan ya onkukurang ed baetan na saray tuan Kristiano a walaay nanduruman rasa, kipapasen ed sosyedad, tan nasyonalidad lapud nanlapu itan ed mareen a siglaotan da ed Dios, a nibase ed pananisia ra ed dondon bagat nen Jesu-Kristo. Say kareenan da et langkap na Dios, aliwan sakey a bengatlan ginawa na totoo. (Roma 15:33; Efeso 6:23, 24) Resulta itan na pampapasakop da ed “Prinsipe na Kareenan,” si Jesu-Kristo, tan pandadayew da ed si Jehova, “say Dios na aro tan kareenan.”​—Isaias 9:6; 2 Corinto 13:11.

4. Panon a “tumboken” na sakey a Kristiano so kareenan?

⁴ Aliwan automatiko so kiwala na kareenan ed saray ag-ayadyarin totoo. Kanian, inkuan nen Pedro a kada Kristiano so nepeg a ‘mananap ed kareenan tan tumboken itan.’ (1 Pedro 3:11) Panon tayon nagawaan itan? Say ebat so ipabitar na sakey a kadaanan a propesiya. Oniay inkuan nen Jehova panamegley nen Isaias: “Amin iray anak mo nibangat ira ed Jehova; et baleg naani deen na saray anak mo.” (Isaias 54:13; Filipos 4:9) On, niwala so tuan kareenan ed saramay ontatalineng ed ibabangat nen Jehova. Niarum ni, say kareenan, pati say “aro, liket, . . . kasungdoan, kauyamoan, kaabigan, sisia, tayadno, dangka,” so bunga na masanton espiritu na Dios. (Galacia 5:22, 23) Ag-itan napanggayagaan na sakey ya agmaaro, agmaliket, agmakankaanos, maruksa, mauges, agmatoor, masanok, odino andiay-dangka.

“Mikakareenan ed Amin a Totoo”

5, 6. (a) Anto so pandumaan na pagmaliw a mareen tan pagmaliw a mikakareenan? (b) Diad siopa so nepeg a panbanikelan na saray Kristiano a pikareenan?

⁵ Say kareenan so naukeran bilang “sakey a kipapasen  a mapalna tan mareen.” Satan ya uker so managlawi ed dakel a kipapasen ya anggapo so pankokolkol. Agayla, anggan say inatey et wala la’d mareen a kipapasen! Balet, pian napanggayagaan so tuan kareenan, nakaukolan a say sakey et aliwa lambengat a mareen. Diad Sermon to ed Palandey, inkuan nen Jesus: “Maliket iray mikakareenan, lapud natawag ira ya ananak na Dios.” (Mateo 5:9, NW) Sinaglawi nen Jesus iray indibidual a nawalaan ed saginonor na pankanawnawa a magmaliw ya espiritual ya ‘ananak na Dios’ tan makaawat na imortal a bilay ed tawen. (Juan 1:12; Roma 8:14-17) Tan diad saginonor, amin a matoor a katooan ya andian na mangatatawen ya ilalo so manggayaga ed “kawayangan na gloria na saray anak na Dios.” (Roma 8:21) Saray mikakareenan lambengat so walaan na ontan ya ilalo. Say Griegon salita parad “mikakareenan” so literal a mankabaliksan na “managpareen.” Mabetbet a wala so pandumaan na pagmaliw a mareen​—walad kareenan​—tan pagmaliw a mikakareenan. Diad Makasulatan a pantalos, say pagmaliw a mikakareenan so mankabaliksan na aktibon pangiyalibansa na kareenan, a no maminsan et pamawala na kareenan ed kipapasen a datin anggapo itan.

⁶ Sinononot ed saya, konsideraen so simbawa nen apostol Pablo ed saray taga-Roma: “No nayari, dia ed anganggaan na nayarian yo, manayam kayo ed kareenan ed ganaganay totoo [mikareenan ed amin a totoo,” NW].” (Roma 12:18) Aglambengat ibabaga nen Pablo ed saray taga-Roma a magmaliw iran maulimek, anggaman makatulong itan. Papasesegen to iran mamawala na kareenan. Diad siopa? Diad “amin a totoo”​—saray kapamilyaan, kaparan Kristianos, anggan saramay agmangawat ed saray sisiaen da. Pinaseseg toray taga-Roma a mikareenan ed arum ‘dia ed anggaan na nayarian da.’ Andi, agto labay ya ikompromiso ra so sisiaen da makasengeg labat ed kareenan. Imbes ya andi-kakanaan a mibalingaan ed arum, sikara so nepeg ya onasingger ed arum tekep na mareen a getma. Nakaukolan a gawaen itan na saray Kristiano balanglan midedeneng ed saramay walad loob odino paway na kongregasyon. (Galacia 6:10) Mitunosan ed satan, oniay insulat nen Pablo: “Tumboken yo lawas so maong, ya ipakana ed sakey tan sakey tan dia ed amin.”​—1 Tesalonica 5:15.

7, 8. Panon tan akin a mikareenan iray Kristiano ed saramay agda kapananisiaan?

⁷ Panon itayon mikareenan ed saramay agmangawat tan nayarin onsumpa ni ingen ed saray sisiaen tayo? Sakey a bengatla et agtayo ipapasiyarew a magmaong itayo. Alimbawa, aliwan mikakareenan so pansalita nipaakar ed espesipiko iran indibidual diad pangusar ed saray makaleglemew a termino. Imparungtal nen Jehova iray panangukom to sumpad saray organisasyon tan grupo, balet anggapoy kanepegan tayon manukoy ed siopaman a too a singano sikatoy akondena la. On, agtayo uukomen so arum, anggan saray onsusumpa ed sikatayo. Kayari impangibaga to ed si Tito a simbawaen iray Kristiano ed Creta nipaakar ed pidedeneng da ed saray autoridad na too, inkuan nen Pablo a panonotan to ira “ya ag-ira mansalitay mauges nipaakar ed anggan siopaman, ag-ira mikokolkol, maong komon so linawa ra, ya ipanengneng da so amin a kauyamoan ed saray amin a totoo.”​—Tito 3:1, 2.

⁸ Say pagmaliw a mikakareenan ed saramay agtayo kapananisiaan so maabig a paraan pian niparungtal tayo so katuaan ed sikara. Siempre, agtayo babayuboan iray pikakaaro a ‘maneral ed saray  maong ya ugali.’ (1 Corinto 15:33) Anggaman kuan, nayarian tayoy magmaliw a maong ed amin a totoo, tan sikara so nepeg tayon tratoen tekep na dignidad tan panangasi. Insulat nen Pedro: “Masimpit komon so tongtongan yo ed utel na saray bugkalot, pian dia ed panalabutob da ed sikayo a singa managgawa na mauges nitandoro ra so Dios ed agew na idalaw to, lapu ed saray maong a ginawgawa yo a naimatonan da.”​—1 Pedro 2:12.

Mikakareenan Diad Ministeryo

9, 10. Anton alimbawa na mareen a pidedeneng ed saray agmananisia so impanengneng nen Pablo?

⁹ Kabkabat iray inmunan-siglon Kristiano lapud inkakpel da. Agda nileglemew so mensahe ra, tan sano nipaarap ira ed isusumpa, determinado ira a mangunor ed Dios bilang manuley imbes a say totoo. (Gawa 4:29; 5:29) Anggaman kuan, amta ra no antoy inkakpel tan no antoy inka-garambasal. Konsideraen pa so paraan nen Pablo sanen indepensa toy pananisia to ed arap nen Arin Herodes Agrippa II. Si Herodes Agrippa so walaan na sebel a relasyon ed agi ton si Bernice. Balet, agginetma nen Pablo a baaten si Agrippa nipaakar ed moralidad. Imbes, indanet toray punton pampaknaan da, a binidbir ton onsiano si Agrippa ed saray kustombre na Judio tan sakey a mananisia ed saray propeta.​—Gawa 26:2, 3, 27.

¹⁰ Kasin nilarogan nen Pablo itan a too a makayarin mangiter ed sikato na kawayangan? Andi. Ginawa nen Pablo so mismon imbilin to tan sinalita to so katuaan. Tuan amin so imbaga to ed si Herodes Agrippa. (Efeso 4:15) Balet si Pablo so managpareen tan amta to no panon so pagmaliw ya “ami ganagana ed amin day totoo.” (1 Corinto 9:22) Say gagala to et say pangidepensa ed kanepegan ton manpulong nipaakar ed si Jesus. Bilang maong a managbangat, sikato so ginmapo diad impanalambit ed bengatlan pampaknaan da nen Agrippa. Kanian atulongan nen Pablo itan ya imoral ya ari pian nawalaan na mas paborablin impresyon ed Inkakristiano.​—Gawa 26:28-31.

11. Panon itayon magmaliw a managpareen diad ministeryo tayo?

¹¹ Panon itayon magmaliw a managpareen diad ministeryo tayo? Singa si Pablo, nepeg tayon paliisan iray pisangsangan. Tua, no maminsan et nakaukolan tayo so “mangisalita na salita na Dios ya anggapoy takot,” diad makpel a pangidepensa ed pananisia tayo. (Filipos 1:14) Balet diad maslak iran kipapasen say manunan gagala tayo et say pangipulong ed maong a balita. (Mateo 24:14) No natebek na sakey a too so katuaan nipaakar ed saray gagala na Dios, sikato so onggapo lan mangitalirak ed saray palson relihyoson ideya tan linisan to lay inkasikato manlapud saray marutak ya agamil. Kanian diad anggaay nayarian tayo, makagunggona so pangidanet ed saray bengatlan makapasagyat ed saray dumerengel, ya igapo ed saray bengatlan pipaknaan tayo ed sikara. Say pakapibalingaan so makaamper ed sakey a too a, no mataktikan naasinggeran et nayarin ontalineng ed mensahe tayo.​—2 Corinto 6:3.

 Saray Managpareen Diad Loob na Pamilya

12. Diad antoran paraan a magmaliw itayon managpareen diad loob na pamilya?

¹² Inkuan nen Pablo a saramay mangasawa o miasawa et nawalaan na ‘irap ed laman.’ (1 Corinto 7:28) Naabet iray nanduruman irap. Sakey ed saratan et say agpakapanpaknaan no maminsan na arum a sanasawa. Panon irayan naresolbi? Diad mareen a paraan. Agpalooren na sakey a managpareen so pankokolkol. Panon? Unona, diad pangontrol ed dila. Sano apasal lan mangibesngaw na saray mabalaw tan makainsulton salita, sayan melag a kabiangan so peteg a magmaliw ya ‘agmanpainawa a mauges, napno na dita a makapatey.’ (Santiago 3:8) Usaren na sakey a managpareen so dila to pian mamabiskeg imbes a mamagbag.​—Uliran 12:18.

13, 14. Panon tayon napansiansia so kareenan sano nalingo itayo ed panagsalita odino sano makakasulag itayo?

¹³ Lapud agtayo ayadyari, amin tayo so sagpaminsan a makapangibesngaw na saray bengatlan pagbabawian tayo ed saginonor. Sano nagawa itan, miperdonaan tayon tampol​—mikareenan. (Uliran 19:11; Colosas 3:13) Paliisan so kidunget ed “pansasangsangan nipaakar ed saray salita” tan “pampapapetangan nipaakar ed saray ankekelag a bengatla.” (1 Timoteo 6:4, 5, NW) Noag ingen, onnengneng ed akindalem tan salien a talosan iray liknaan na kapareha yo. No walaray ansakit a salita ed sikayo, ag-ombabales. Nodnonoten a “say mabanayar ya ebat ipaliis to so sanok.”​—Uliran 15:1.

¹⁴ No maminsan, nayarin nakaukolan yon konsideraen so simbawa ed Uliran 17:14 unong ed New World Translation: “Sakbay ya ombetag so kolkol ontaynan ka la.” Onarawi ed makapasulag a situasyon. Saginonor, sano kinmepa laray liknaan, nayarian yo lan solbaren so problema ed mareen a paraan. Diad arum a kipapasen, nayarin matukoy so onkerew na tulong ed sakey a matakken a Kristianon manangasikaso. Saratan ya eksperiensyado tan ma-empatyan lalaki so magmaliw a makarepreskon tulong sano nasesesga so kareenan na panamaley.​—Isaias 32:1, 2.

Saray Managpareen Diad Loob na Kongregasyon

15. Unong ed si Santiago, anton mauges ya awawey so abayuboan na arum a Kristiano, tan akin a satan ya espiritu et “dinaralin,” “inaayep,” tan “diniriablo”?

¹⁵ Makapaermen, impatnag na arum a Kristiano nen inmunan-siglo so maimon tan makolkol ya awawey​—say mismon kasunian na kareenan. Inkuan nen Santiago: “Sayan kakabatan aliwan sikato so onleksab a manlapu ed tagey, noag ingen dinaralin, inaayep, diniriablo. Ta no iner so kawalaan na im-imon tan panangibiig [“pansasangsangan,” NW], diman so kawalaan na gulo tan amin a marumsis a gawa.” (Santiago 3:14-16) Panisiaan na arum a say Griegon salita a nipatalos a “pansasangsangan”  so mankabaliksan na sinisiblet ya ambisyon, a misasamsaman ed posisyon. Satan so maabig a rason no akin a tinawag itan nen Santiago a “dinaralin, inaayep, diniriablo.” Diad interon awaran, saray manuley na mundo so mansesebeg, a singa atap ya ayayep a manaangal. Say pansasangsangan et peteg a “dinaralin” tan “inaayep.” Satan met so “diniriablo.” Sayan mapalikdon walna so impatnag lan unona na anghel a pirmin manpipilalek na pakayari, ya inangatan to si Jehova a Dios tan nagmaliw a Satanas, say manuley na saray demonyo.

16. Panon ya impatnag na arum ed saray Kristiano nen inmunan-siglo so awawey a singa ed si Satanas?

¹⁶ Pinaseseg nen Santiago iray Kristiano a resistian da so pakabayubo ed makolkol ya awawey, lapud ag-itan mangitarok na kareenan. Insulat to: “Iner so panlapuan na bakal tan sepakan ed sikayo? Ag-ira kasi manlalapu, ya anggan dia ed saray likeliket [“pampilalek ed kagletan na laman,” NW] yo a manbabakal ira ed saray kabiangan yo?” (Santiago 4:1) Dia, say “pampilalek ed kagletan na laman” so nayarin ontukoy ed maagum a pampilalek ed materyal iran bengatla odino ed pilalek ya ombantog, nawalaan na kontrol, odino impluensya. Singa si Satanas, arum diad loob na saray kongregasyon so nayarin malabay a paderleng imbes a magmaliw a ‘memelag,’ a singa inkuan nen Jesus a pagmaliwan na saray tuan patumbok to. (Lucas 9:48) Say ontan ya espiritu so maneral ed kareenan na kongregasyon.

17. Panon a magmaliw a managpareen iray Kristiano diad loob na kongregasyon?

¹⁷ Natan, kaukolan tayo met a resistian so tendensia nipaakar ed materyalismo, imon, odino maapan ambisyon. No peteg itayon managpareen, agtayo napapagaan no walay arum ed kongregasyon a mas marunong nen say sikatayo nipaakar ed pigaran kimey, nisay iyabeba tayo ra ed imaton na arum diad panuppiat tayo ed saray motibo ra. No walaan itayo na nikadkaduman abilidad, agtayo itan uusaren pian palumbasan so arum, a singano pangipapatnag ya onaligwas labat so kongregasyon lapud inkaepektibo tan inkadunong tayo. Say ontan ya awawey so pansengegan na inkaapag-apag; ag-itan mamawala na kareenan. Ag-ipapangta na saray managpareen iray talento ra, noagta mapaabeba ran uusaren iratan pian panlingkoran iray agagi ra tan mangitarok na galang ed si Jehova. Amta ran say aro​—aliwan abilidad​—so mangipapabidbir ed sakey a tuan Kristiano.​—Juan 13:35; 1 Corinto 13:1-3.

“Deen Bilang Manangasikaso ed Sikayo”

18. Panon a niyalibansa na mamatatken so kareenan ed inkasikaran dili?

¹⁸ Idadaulo na saray matatken ed kongregasyon so pagmaliw a managpareen. Oniay impasakbay nen Jehova nipaakar ed totoo to: “Turoen ko so deen bilang manangasikaso ed sikayo tan say inkatunong bilang manangiter na betang.” (Isaias 60:17, NW) Mitunosan ed saratan a mapropetikon salita, saramay manlilingkor bilang Kristianon managpastol so manggugunaet a mangiyalibansa ed kareenan diad limog da tan diad limog na pulok. Napansiansia na saray matatken so kareenan ed limog da diad pangipatnag day mareen tan makatunongan a “kakabatan a wala a manlapu ed tagey.” (Santiago 3:17) Lapud nanduruman abenegan tan eksperiensya ra ed bilay, saray mamatatken ed sakey a kongregasyon so walaan no maminsan na nanduruman panmoria. Kabaliksan kasi na satan ya anggapo lay kareenan ed sikara? Andi, no duga so kaasikaso na sakey a kipapasen. Saray managpareen so mapaabeban mangibabalikas ed saray kanonotan da insan marespeto ran tatalinengen so arum. Imbes ya ipilit na sakey a managpareen so mismon paraan to, sikato so masimoon a mangonsidera ed panmoria na agi to. No anggapo so nasusumlang a prinsipyo na Biblia, kaslakan et wala so pankanawnawa parad nanduruman punto de bista. Sano agmipakna so arum ed sikato, say sakey a managpareen  so mangipalugar tan suportaan to so desisyon na karaklan. Diad ontan et ipatnag to so inkasikato a makatunongan. (1 Timoteo 3:2, 3) Amta na saray eksperiensyadon manangasikaso a say panamasiansia ed kareenan so mas importante nen say pangipilit na sakey ed opinyon to.

19. Panon ya onkiwas iray mamatatken bilang managpareen diad loob na kongregasyon?

¹⁹ Niyalibansa na mamatatken so kareenan ed saray membro na pulok diad panulong ed sikara tan agmagmaliw a makritiko ed saray sagpot da. Tua, arum so nayarin nakaukolan ya ipetek. (Galacia 6:1) Balet say manunan kimey na Kristianon manangasikaso et aliwan say pangipaakseb na disiplina. Mabetbet a sikatoy mangiter na komendasyon. Pambabanikelan na maaron mamatatken so inengneng ed maong a kalidades na arum. Aapresyaen na saray manangasikaso so impasyan kimey na kaparan Kristianos, tan walaan ira na kompiyansa a sankaabigan so gagawaen na saray kapanisiaan da.​—2 Corinto 2:3, 4.

20. Diad anton dalan a nagunggonaan so kongregasyon no amin et managpareen?

²⁰ Sirin, panbanikelan tayo so magmaliw a mikakareenan, a mankimey parad kareenan diad loob na pamilya, kongregasyon, tan diad pidedeneng ed saramay agmangawat ed sisiaen tayo. No maseet tayon bayuboan so deen, makatulong itayo ed pamawala na liket ed kongregasyon. Ontan met, sikatayo so nasalimbengan tan napabiskeg ed dakel a paraan, unong a nanengneng tayo ed onggendan ya artikulo.

Kasin Natandaan Yo?

• Anto so kabaliksan na pagmaliw a mikakareenan?

• Panon itayon magmaliw a mikakareenan sano midedeneng itayo ed saray aliwan-Tastasi?

• Anto so pigaran paraan a nabayuboan so deen ed loob na pamilya?

• Panon a niyalibansa na mamatatken so deen ed loob na kongregasyon?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 9]

Ag-ipapasirayew na saray managpareen a magmaong ira

[Saray litrato ed pahina 10]

Saray Kristiano et managpareen diad ministeryo, diad loob na abung, tan diad loob na kongregasyon